Źródła:

1. Kodeks indywidualny prawa pracy.

2. Kodeks zbiorowy prawa pracy.

3. „Prawo pracy- dla studentów prawa” pod red. Urszula Jackowiak, Wypycha- Żywicka 2005r.

4. Zbiór przepisów prawa pracy.

Egzamin: wykłady + książka ( bez zagadnień BHP), test wielokrotnego wyboru 15-20 pytań.

Prawo pracy - ukształtowało się pod koniec XIX wieku .

Art. 9 Kodeksu pracy.

Gałęzie prawa:

1. z uwagi na przedmiot regulacji:

1. prawo morskie

2. prawo gospodarcze

3. prawo pracy

2. Metodę regulacji - dzieli prawo na publiczne i prawne:

1. prawo cywilne - równość podmiotów

2. prawo administracyjne - metoda władcza

3. prawo karne

PRAWO PRACY W UJĘCIU PRZEDMIOTOWYM

Prawo - oznacza pewne reguły zachowania, przestrzegania i zabezpieczone sankcją przymusu państwowego.

Praca - to działalność człowieka, która polega na wykonywaniu pracy.

Przedmiot regulacji prawnej dotyczy pewnej części stosunków społecznych, które powstają w wyniku podjęcia i świadczenia pracy.

Cechy pracy uregulowanej przez prawo pracy:

- praca, która polega na stałych powtarzających się czynnościach w określonym miejscu o czasie.

- praca, która ma wartość ekonomiczną tzn. podejmowana jest w celach zarobkowych

- praca, która jest świadczona na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy - podporządkowana

-praca wykonywana osobiście

- praca dobrowolna

- praca, która jest jednostronnie wyznaczona (np. funkcjonariusze policji, żołnierze, CBA, straż graniczna)

Praca dobrowolnie wykonywana reguluje prawo pracy. Kodeks pracy nie reguluje prace przymusowe np. praca wykonywana za karę albo w zakładach karnych lub wykonywana społecznie jako kara.

Jednostronnie wyznaczona - to polecenie służbowe, praca z zakresu prawa administracyjnego.

Podporządkowanie

1. Zasada podporządkowania pracownika dot. wszystkich pracowników bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy np. mianowania, powołania, wyboru ( SN / PR 6/7)

2. Zakres podporządkowania jest różny w zależności od rodzaju pracy np. w zawodach twórczych, w zakresie sposobu realizacji zadań, pracownik dysponuje pewnym zakresem swobody.

Metody regulacji stosunków pracy.

1. Zróżnicowana metoda regulacji:

1. cywilistyczna - reguluje sam stosunek pracy, który ma charakter zobowiązaniowy

2. administracyjna - stosuje nadzór i kontrolę przestrzegania pracy (PIP art. 18 k.p., PIS art. 18 k.p.)

3. pośrednia - normy semiimperaktywne

4. penalna - wykroczenia i przestępstwa - zawiera wykroczenia przeciwko prawa pracy, a k.k. przestępstwa.

Przedmiot pracy - przedmiot regulacji.

1. Przedmiotem prawa pracy - są społeczne stosunki pracy podporządkowane i inne stosunki z nim związane.

2. Przedmiotem prawa pracy - są prawa i obowiązki stron stosunku pracy (pracownik i pracodawca) ale także stosunki związane ze stosunkiem pracy.

Stosunki związane ze stosunkiem pracy:

- stosunki organizatorskie związane z promocją zatrudniania (Ustawa o promocji zatrudniania i instytucjach rynku pracy)

- stosunki związane z nadzorem nad przestrzeganiem prawa pracy

- stosunki dot prawa i interesów grupowych tzw stosunki prawne zbiorowego prawa pracy

- stosunki związane z rozstrzygnięciem sporów powstałych między pracownikiem a pracodawcą tzw spór indywidualny, egzekwowanie swoich praw.

Prawo pracy - systematyka.

Prawo pracy obejmuje różne rodzaje stosunków prawnych, które można usystematyzować z uwagi na realizowane funkcje:

1. indywidualne prawo pracy - prawo stosunków pracy

2. zbiorowe prawo pracy

3. prawo sporów p.p. (indywidualne i zbiorowe)

4. prawo administracyjne pracy

Właściwości prawa pracy:

1. zróżnicowane metody regulacji

2. semiineparekatywne normy

3. uprzywilejowanie pracowników np. kobieta w ciąży, młodociany

4. uniformizacja - k.p. narzuca pewne rozwiązania , to szkielet instytucji prawnej.

5. Dyferencjacja - narzuca jednolite

6. Dynamizm rozwojowy - nowelizowanie k.p. i ustaw szczegółowych

7. Udział związków zawodowych i przedstawicieli pracowników w tworzeniu pracy - swoiste źródła prawa pracy.

Funkcje prawa pracy:

1. Ochronna:

1. uprzywilejowanie pracowników

2. zasada automatyzmu prawnego

3. ochrona trwałości stosunków pracy

4. wyznaczenie granic maksymalnych obowiązków pracownika i minimalnych uprawnień.

5. Określenie granic podporządkowania - wynikają z umowy i zasad współżycia społecznego

6. Ochrona wynagrodzenia za pracę - art. 84 pracownik nie może zrezygnować z wynagrodzenia.

7. Ochrona warunków pracy (SIP- społeczna inspekcja pracy, PIP - państwowa inspekcja pracy)

8. Ochrona kobiet i młodocianych - określenie obowiązków małoletnim.

Ad. A i b art. 18 - a Ontario ważne są postanowienia umów ukształtowane bardziej korzystne od norm prawa pracy. Unieważnia się postanowienie, a nie stosunek pracy.

2. Funkcja organizatorska, polega na:

1. zapewnia dobre organizowanie pracy

2. kompetencje do swobodnego kształtowania składu osób

3. stymulowania do lepszej i wydajniejszej pracy

4. metodach motywacyjnych np. nagrody wyróżnienia

5. środki dyscyplinarne

3. Funkcja wychowawcza:

1. poszanowanie godności pracownika art. 11

2. równe traktowanie art. 18 (3)

3. zakaz mobbingu

4. przestrzeganie zasad współżycia społecznego art. 94

5. starannego starannego sumiennego wykonywania pracy

6. dbanie o dobro zakładu pracy.

Art. 22 domniemanie stosunku pracy.

Zatrudnianie osób fizycznych może następować zarówno w ramach stosunku pracy, jak i na podstawie umowy cywilno-prawnej. PKK 432/99

Przepisy nie zawierają ani domniemania stosunku pracy ani fikcji prawnej jego nawiązania. Charakter prawny nawiązanego i realizowanego stosunku prawnego zależy od elementów istotnych umów kreujących ten stosunek.

Oświadczenie woli

Art. 10 i art. 60 kc. Prawo pracy nie reguluje oświadczeń woli, stosuje się tu k.c. Art. 60.

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, która ujawnia jej wolę przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej.

Wady oświadczenia woli:

- brak świadomości lub swobody

- pozorność

- błąd

- podstęp

- groźba

art. 88 k.c.

Sposoby zawarcia umowy:

1. oferta art. 66 kc.

2. rokowania -strony ustalają wszystkie elementy stosunku pracy. Zgodne oświadczenie woli.

3. sposób zawarcia umowy często jest mylony z umową przedwstępną.

Terminy

Art. 11 kc, 112, 115 dot oświadczenia woli

- k.c. stosowany do obliczania terminu rozwiązania stosunku pracy na podstawie umowy terminowej.

- k.c. stosowane do wydawania opinii przez związki zawodowe na rozwiązanie umowy o pracę art. 38 i 52 art. 53 np. umowa zawarta na 1 miesiąc , kiedy termin liczy się zgodnie z k.c. Umowa zawarta na rok - kiedy będzie termin wypowiedzenia.

Umowy wzajemne - obie strony występują jako wierzyciel i dłużnik. Art.. 353 § 1 i art. 487 Umowa jest wzajemna , gdy obie strony zobowiązują się w sposób, że świadczenie jednej strony ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej strony.

Czynność dwustronna - istota zobowiązaniowa. Art. 487 k.c.

Stosunek cywilno-prawny	Stosunek pracy
1. zobowiązanie nawiązuje się poprzez zgodne oświadczenie woli	1. zobowiązanie nawiązuje się poprzez zgodne oświadczenie woli
2. są dwie strony	2. są dwie strony
3. obowiązek świadczenia ciąży na dwóch stronach	3.
4. wzajemność polega na tym, że świadczenia jednej ze stron powinno być odpowiednikiem świadczenia drugiej strony.	4. Wzajemność polega na świadczeniu pracy określonego rodzaju i zapłaceniu wynagrodzenia
5.wzajemność polega na tym, że pewnej ekwiwalentności świadczeń są one równowartościowe.	5. świadczenie pracodawcy są nieporównywalne, większe od świadczeń pracownika (brak ekwiwalentności)
6. odpłatność polega na tym, że każda ze stron otrzymuje jakąś korzyść majątkową - nie koniecznie w postaci pieniędzy.	6. odpłatność polega na uzyskaniu przez pracownika korzyści pieniężnych: korzyści majątkowe art. 86 § 2 k.p.

Umowa o pracę a umowa zlecenie.

Umowa zlecenie	Umowa o pracę
1. stronami są zleceniodawca i zleceniobiorca	1. stronami są pracownik i pracodawca
2. nawiązanie umowy zlecenie prowadzi do powstania stosunku cywilno-prawnego.	2. u. o pracę powoduje nawiązanie stosunku pracy.
3. zlecenie może wykonać podwykonawca	3. praca jest wykonywana osobiście pod kierownictwem pracodawcy
4. jest to umowa starannego działania	4. jest u. starannego działania
5. forma dowolna	5. forma pisemna
6. zmieniaumowy w tej formie w jakiej została zawarta	6. zmiana wymaga formy pisemnej
7. brak takich zobowiązań - pracodawca nie ma obowiązków.	7. na pracodawcy ciąży obowiązek informacji, które musi wykonać w terminie 7 dni od zawarcia umowy.
8. odpłatna lub nie	8. umowa jest odpłatna a wynagrodzenie musi być godziwe ustalone wg ilości godzin i rodzaju pracy.
9. brakuje co do tej cechy	9. stosunek ma charakter trwały
10. Roszczenia art. 751 k.c.	10. roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się z upływem 3 lat.
11. roszczenia dochodzi się przed sądem cywilnym	11. roszczeń dochodzi się przed sądem pracy.

Umowa o dzieło a umowa o pracę.

Umowa o dzieło:

1.Stronami są: zamawiający i wykonawca dzieła.

2. Nawiązanie umowy o dzieło powoduje nawiązanie stosunku pracy.

3. Brak cechy podporządkowania wykonawca ma autonomię w wykonywaniu.

4. Jest umową rezultatu.

5. Zawarta w formie dowolnej: pisemna lub ustna.

6. Zmiana umowy w formie umowy podstawowej

7. Odpłatna

8. Nie ma stosunku trwałego.

9. roszczenia przedawniają się po 2 latach.

10. Roszczeń dochodzi się przed sądem cywilnym.

Modyfikacje wzajemności.

Art. 495 § 1 i § 2

Art. 81 § 1 i § 2 Art. 117 § 2 Art. 92 § 2

Ograniczenie odpowiedzialności - zawinione i niewykonanie.

Art. 493 § 1 i § 2 Przy braku szczególnych unormowań podstawą odpowiedzialności pracodawcy są przepisy k.c.

art. 80, 82 §1 i §2 art. 210 § 1 pracodawca jest odpowiedzialny za właściwą organizację pracy oraz za stan bhp w zakładzie pracy.

4

---