Łacina - gramatyka, Jezyki obce


Przypadki :

Nominativus - mianownik Kto? Co?

Genetivus - dopełniacz Kogo? Czego? Czyj? Czyja? Czyje?

Dativus - celownik Komu? Czemu? Dla kogo?

Accusativus - biernik Kogo? Co?

Ablativus instrumentalis - nadrzędnik Kim? Czym? Z kim?

Ablativus locativus - miejscownik W kim? W czym? O kim? O czym?

Ablativus właściwy - Od kogo od czego?

Vocativus - wołacz

Rzeczownik - substantivum - deklinacje

Czasownik - verbum - koniugacje

Przymiotnik - adiectivum - deklinacje

Zaimek - pronomen - deklinacje

Liczebnik - numerale - deklinacje

Przysłówek - adverbium

Przyimek - praepositio

Spójnik - coniunctio

Wykrzyknik - interiectio

Liczba pojedyncza - numerus singularis

Liczba mnoga - numerus pluralis

Rodzaj męski - genus masculium nazwy istot męskich masculina, nazwy miesięcy, wiatrów i rzek

Rodzaj żeński - genus feminium nazwy istot żeńskich feminia, nazwy drzew, miast, krajów i wysp zakończonych na -us.

Rodzaj nijaki - genus neutrum

DEKLINACJE RZECZOWNIKA

Końcówki genetivus singularis

I dek. -ae

II dek. -i

III dek. -is

IV dek. -us

V dek. -ei

DEKLINACJA I

Przypadek

singularis

Pluralis

Nominativus = V.

-a

-ae

Genetivus

-ae

-arum

Dativus

-ae

-is

Accusativus

-am -m

-as

ablativus

-a

in -a

e -a

-is

in -is

e -is

Przykład :

Singularis

N=V porta brama puella

G portae bramy puellae

D portae bramie puellae

Acc portam bramę puellam

Abl=N porta bramą puella

in porta w bramie In puella

e porta z bramy e puella

Pluralis

N=V portae bramy

G portarum bram puellarum

D portis bramom

Acc portas bramy

Abl portis bramami puellis

in portis w bramach

e portis z bram

DEKLINACJA II

KOŃCÓWKA na -us

Singularis

Pluralis

Nominativus

-us

-i

Genetivus

-i

-orum

Dativus

-o

-is

Accusativus

-um

-os

Ablativus

-o

In -o

Ex -o

-is

In -is

Ex -is

Vocativus

-e

-i

KOŃCÓWKA na -er

Singularis

Pluralis

Nominativus =V.

-er

-i

Genetivus

-i

-orum

Dativus

-o

-is

Accusativus

-um

-os

Ablativus

-o

De -o

A -o

-id

De -is

A -is

KOŃCÓWKA na -um

Singularis

Pluralis

Nominativus =V.

-um

-a

Genetivus

-bi

-orum

Dativus

-bo

-bis

Accusativus

-um

-a

Ablativus

-bo

In -bo

Ex -bo

-bis

In -bis
ex -bis

Rzeczowniki zakończone na -us i -er to masculina

Rzeczowniki zakończone na -um neutra

Wyjątki : humus - feminium

Wyjątek:

- N - deus V - dive

- końcówka -ius ma w V. końcówkę -i a G. -i lub -ii

- G. Pluralis czasami -um zamiast -orum (deum,deorum)

DEKLINACJA III

Rzeczowniki różniące się końcówkami ablativus singularis i genetivus pluralis

Odmiany :

- spółgłoskowa -e -um -a ablativus singularis i genetivus pluralis

Masculina et feminina

Singularis

Pluralis

Nominativus =V.

-es

Genetivus

-is

-um

Dativus

Ew. -i

-ibus

Accusativus

-em

-es

Ablativus

-e

-ibus

Neutra

Singularis

Pluralis

Nominativus = V.

-a -na

Genetivus

-is

-um

Dativus

-i

-ibus

Accusativus

-a

Ablativus

-e

-ibus

Odmieniają się przez tą odmianę:

1.Imparisyllaba - te które w Genetivus Singularis mają o jedną sylabę więcej niż w Nominativus S.

2.Rzeczowniki:

Pater - ojciec; mater -matka; frater - brat; senex - starzec; iuvenis - młodzieniec; vates - wieszcz; canis - pies;

3.dwa rzeczowniki o temacie na -u : sus - suis (świnia) ; grus -gruis (żuraw)

4.przymiotniki w stopniu wyższym

5. niektóre przymiotniki o jednym zakończeniu w stopniu równym

- samogłoskowa -i -ium -ia

Singularis

Pluralis

Nominativus =V.

-e -is

-ria -res

Genetivus

-ris -is

-ium

Dativus

-ri -i

-ibus

Accusativus

-e -im

-ia -es

Ablativus

-i

-ibus

Odmieniają się:

1. neutra zakończone w Nominativus Singularis na -e -al -ar

2. przymiotniki w stopniu równym

3. równozgłoskowe nazwy rzek i miast: Tiberis - Tiberim, Neapolis - Neapolim,

4.kilka rzeczowników rodzaju żeńskiego na -is, accusativus singularis na -im

- mieszana -e -ium -ia, neutra

Singularis

Pluralis

Nominativus = V.

-is

-es

Genetivus

-is

-ium

Dativus

-i

-ibus

Accusativus

-em

-es

Ablativus

-e

-ibus

Odmieniają się:

  1. Imparisyllaba zakończone w Nominativus Singularis na -is, -es

  2. Imparisyllaba mające bezpośrednio przed zakończeniem genetivus singularis dwie spółgłoski np. pars - partis, nox - notis



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
gramatyka - łacina, Języki obce, Łacina
Sentencje - lista alfabetyczna, Języki obce, Łacina
Zdanie podrzędne przyzwolenia, Języki obce, Język hiszpański, Gramatyka
Zaimki wskazujące, JEZYKI OBCE, la łacina [lingua Latina]
Czas zaprzeszły Pretérito pluscuamperfecto de Indicativo, Języki obce, Język hiszpański, Gramatyka
Perífrasis verba- nakazy, Języki obce, Język hiszpański, Gramatyka
Spójniki przeciwstawne- sino, Języki obce, Język hiszpański, Gramatyka
Tryb przypuszczający Condicional Simple, Języki obce, Język hiszpański, Gramatyka
Spójniki- relacje czasowe, Języki obce, Język hiszpański, Gramatyka
Łączenie zaimków osobowych dopełnienia bliższego i dalszego, Języki obce, Język hiszpański, Gramatyk

więcej podobnych podstron