Opracowanie planu postępowania z przypadkiem powinno określać, co kiedy i jak ma czynić pracownik socjalny w odniesieniu do klienta i jego rodziny, aby uruchomić proces pomocy, rewalidacji, terapii. Plan powinien być ukierunkowany zarówno na wzmacnianie istniejących systemów wsparcia w otoczeniu społecznym klienta, korygowanie niekorzystnych jego elementów, udzielanie instytucjonalnych form pomocy, jak również kształtowanie korzystniejszych z punktu widzenia pomocy postaw i zachowań klienta. Plan powinien zawierać pewne aspekty zmian, które mają być efektem działań pomocowych.

  Pomoc społeczna powinna dążyć do uaktywnienia swych podopiecznych, pomagać im przezwyciężać ich trudne sytuacje życiowe, by mogli sprostać wymaganiom płynącym ze środowiska społecznego. Temu służyć ma plan działania, dotyczący pomocy dla konkretnej osoby, określony wspólnie z pracownikiem socjalnym: kontrakt socjalny.

Kontrakt socjalny jest tzw. ugodą, porozumieniem z podopiecznym, polegającym na wspólnym uzgodnieniu celów i projektu działania między pracownikiem socjalnym a klientem, na wyjaśnianiu i wspólnej negocjacji wyboru możliwych rozwiązań pożądanej zmiany trudnej sytuacji oraz określaniu na jej podstawie form i czasu trwania pracy.

Zgodnie z założeniami metodyki pracy socjalnej kontrakt socjalny powinien obejmować następujące etapy:

- ustalenie wspólnych celów,

- zdefiniowanie problemów i celów,

- opracowanie planu pracy i jego strukturalizacja w czasie,

- ewaluacja realizacji uzgodnień i wyników pracy.

Proces rozwiązania problemów składa się z następujących etapów:

- odczucie trudności;

- zdefiniowanie problemu;

- poszukiwanie pomysłów możliwych rozwiązań;

- ocena i wybór rozwiązania;

- zastosowanie rozwiązania.

Etapy rozwiązywania problemu:
- Rozpoznanie i sformułowanie problemu.
- Określenie przeszkód i ograniczeń.
- Wymyślenie rozwiązań.
- Wybór i sprawdzenie rozwiązania.

ETAPY:

Formułowanie problemu >>Diagnoza >>Projektowanie rozwiązania >>Wdrażanie projektu >>Ewaluacja

 sformułować cel (cele),

 określić rodzaj zadań: terapeutyczne, korekcyjne, profilaktyczne i sformułować je precyzyjnie,

 dobrać formy ich realizacji,

 ustalić terminy,

 określić osoby współdziałające

---