Norma Prawna - to określony prawem wzorzec zachowania, sankcjonowany (umocowany) tym prawem.
Przepis prawny - to jest podstawowa jednostka gramatyczna aktu normatywnego (czyli aktu zawierającego normy prawne).
Z przepisów prawnych lub przepisu prawnego wynikać będzie norma prawna.
Budowa normy prawnej - tradycyjnie przyjmuje się trójczłonowy model budowy normy prawnej tj. hipoteza, dyspozycja i sankcja.
Hipoteza to ta część normy prawnej, która określa adresata normy prawnej oraz ewentualne okoliczności w których adresat ten się znalazł i ma obowiązek określonego zachowania. Przykład: art. 155kk - Kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka. Hipoteza: adresat - „kto”; nie określono okoliczności.
Dyspozycja - to jest część normy prawnej, która wskazuje określony sposób zachowania, który jest czynem nakazanym lub zakazanym. W części ogólnej prawa karnego i w innych gałęziach prawa, dyspozycja normy prawnej ujmuje sposób zachowania poprzez określenie tzw. czynności konwencjonalnej, która może przyjąć trzy formy:
mogą polegać na aktach tworzenia prawa,
mogą polegać na aktach stosowania prawa,
mogą polegać na czynnościach prawnych (w prawie cywilnym i administracyjnym).
Sankcja jest to celowa dolegliwość. Sankcje dzieli się na:
sankcja egzekucyjna - to przymusowe wykonanie obowiązku,
sankcja nieważności:
może występować jako nieważność bezwzględna, tj. taka nieważność czynności, która wynika z mocy prawa i musi być uznana z urzędu przez organ stosowania prawa. Nieważność bezwzględna może wynikać z:
czynność prawna dokonana przez osobę nieuprawnioną,
czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody organu,
czynność prawna dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy, np. pisemnej.
może występować jako nieważność względna - to taka sytuacja kiedy do stwierdzenia nieważności czynności prawnej jest potrzebne oświadczenie woli o nieważności przy spełnieniu pewnych warunków.
sankcje karne - zwane penalnymi lub represyjnymi i są charakterystyczne dla prawa karnego. Funkcje kary:
odpłata,
resocjalizacja sprawcy,
oddziaływanie na społeczeństwo,
odstraszenie sprawcy,
izolacja sprawcy,
eliminacja sprawcy.
Rodzaje norm prawnych:
Norma bezwzględnie wiążąca - nie daje żadnej możliwości wyboru normy.
Normy względnie wiążące - to normy, które pozostawiają adresatowi swobodę wyboru sposobu zachowania.
Przepisy:
Przepisy ogólne i szczególne:
Ogólne - to te które regulują w sposób ogólny dany przepis,
Szczególne - wyjątki od ogólnych zasad - reguł.
Przepisy odsyłające i blankietowe.
odsyłające to np. rozporządzenie, które może odsyłać do innych przepisów np. kodeksu karnego lub kodeksu wykroczeń,
blankietowe