NICCOLÒ MACHIAVELLI 30.11.2010 R.

1. Realizm polityczny:

• kluczowym elementem konstrukcji jest empiryzm;

• pesymistyczna koncepcja człowieka → zawsze jest „gorszy niż lepszy”, realizm zajmuje się ludźmi takimi, jacy są;

• człowiek ma konkretny cel - władzę, ludzie chcą dominować, nie przebierają w środkach;

• pełen rozdział polityki od etyki, nie istnieje żaden system, którego trzeba było by przestrzegać;

• dobre = skuteczne, pragmatyzm;

• należy dostosowywać sposób działania do warunków, nie ma jednego sposobu działania → relatywizm;

• doktryna „wstydliwa” - ludzie u władzy są egoistami, doktryny idealizują człowieka;

• Machiavelli, twórca realizmu, dodaje jeszcze:

1. trzeba znać historię, aby dostrzegać związki przyczynowo-skutkowe,

2. trzeba patrzeć, co się dzieje dookoła.

2. Niccolò Machiavelli:

• człowiek renesansu;

• w pewnym sensie połączenie realizmu z idealizmem;

• oprócz realizmu - świat jest zmienny, a działania powinny być dostosowane do „ducha czasu”;

• ludzie są niestabilni i nie są dobrymi partnerami do działania;

• sytuację człowieka determinują:

1. virtù - inteligencja, spryt,

2. fortuna - niezależne od człowieka,

3. necessitas (konieczność),

4. okazja;

• Książę - dzieło w duchu realizmu politycznego (nie jako jedyne).

3. Wizja polityczna:

• nie można zaspokoić człowieka → ludzie nie są materiałem do współpracy, więc działania muszą być podejmowane przez jednostkę, która zaprowadzi porządek w świecie chaosu;

• postuluje powstanie czegoś w styku republiki arystokratycznej;

• „lud zepsuty” (Książę) musi być rządzony w sposób arbitralny, konieczna jest dyktatura, aby uczynić z nich obywateli przyszłej republiki → dyktator ma wychować, uczłowieczyć ten lud - wtedy przejdziemy od dyktatury do republiki („cel uświęca środki”);

• ludzie mają być zmuszani do działania poprzez prawo tworzone przez dyktatora + religię, która ma być patriotyzmem;

• uczłowiecza ich także poczucie zagrożenia od zewnątrz → mają poczuć się narodem;

• gdy „dzieci” dojrzeją do roli obywateli, dyktator oddaje im władzę;

4. Lo stato (państwo) - Machiavelli, de facto, opisał działanie państwa, stworzył konceptualną podstawę nowożytnej polityki:

• państwo jest dziełem tego wybitnego człowieka, a obywatele je jedynie utrzymują w działaniu, jest tworem doczesnym, ma zapewnić bezpieczeństwo człowiekowi;

• istnienie w lo stato jest warunkiem przetrwania;

• lo stato jako źródło władzy, ma podstawy faktyczne, jest samodzielne i niezależne, nikomu/niczemu nie podlega i nic go nie ogranicza.

---