1.Wpływ ćwiczeń na organizm ludzki.
a)stawy i kości = odpowiednio
stosowane ćwiczenia mają
zasadniczy wpływ na zakres
ruchu w stawie.Działając
profilaktycznie utrzymują
one pełen zakres ruchu w
stawie , a w przypadkach
ograniczenia ruchu mogą
wpłynąć na jego zwiększenie.
Poza tym ćwiczeni a i ruch
kształtują powierzchnie
stawowe , w odniesieniu do
części miękkich stawu -
torebek i więzadeł - warunkują
ich elastyczność i sprężystość.
Uwapnienie kości w dużej
mierze zależy od ćwiczeń ruchu
i obciążenia. Bezruch
doprowadza do odwapnienia
układu kostnego , zaburzeń
w jego ukrwieniu i do bolesności.
b)mięśnie = ćwiczenia wpływają
kształtująco na mięśnie
zwiększając ich siłe. Ruch i
ćwiczenia utrzymują
prawidłową długość i
elastyczność mięśni oraz rozwijają
zdolność ich
reagowania na bodzce
układu nerwowego. Skurcz oraz
rozkurcz mięśnia występujące
podczas ćwiczeń ułatwiają
prawidłowe krążenie krwi na
obwodzie i odpływ chłonki
naczyniami chłonnymi. Prawidłowy
dopływ krwi tętniczej do mięśnia
zaopatruje go w potrzebny do
pracy glikogen i tlen, nie zaburzony
zaś odpływ krwi żylnej
usuwa produkty zmęczenia pracy
mięśnia.
c)układ nerwowy = ruch w zależności
od swojej formy może być bodzcem
dla układu nerwowego lub reakcją
tego układu. Ruch bierny , zmieniając
ułożenie kończyny , rozciągając torebkę
stawową , więzadła i mięśnie ,
działa jako bodziec proprioceptywny.
Ćwiczenia czynne spełniają role
czynnika pobudzającego ośrodkowy
układ nerwowy. Rozwijają pamięć
ruchową oraz szybkość i łatwość
oddziaływania na bodzce zew.
Poza tym specjalne ćwiczenia
mogą usunąć lub zmniejszyć zaburzenia
równowagi i koordynacji ruchowej.
d)układ oddechowy = elastyczna
tk.płucna oraz mięśnie oddechowe łatwo
poddają się działaniu ćwiczeń .
Przez zastosowanie odpowiednich
ćwiczeń można nauczyć pacjenta
prawidłowego oddychania , zwiększyć
pojemność życiową płuc , co ma
zasadniczy wpływ na stopień utlenowania
krwi krążącej . Prawidłowa czynność
oddechowa , elastyczna i prężna tk
. płucna oraz silne mięśnie oddechowe
wpływają kształtująco na klatkę
piersiową i postawę człowieka.
Oddziaływanie przez ćwiczenia
na sprawność i wydolność układu
oddechowego ma zastosowanie
i jest konieczne przy wielu
schorzeniach i stanach chorobowych .
prawidłowo działający i wydolny
układ oddechowy ma zasadniczy
wpływ na sprawność i wydolność
fizyczną jednostki.
e)układ krążenia = serce ma dużą
zdolność adaptacyjną w zależności
od potrzeb naszego organizmu.
Ćwiczenia , ruch i praca właściwie
dozowana zwiększają wydolność i
sprawność układu krążenia ,
zmniejsza je zaś brak odpowiedniej
ilości ćwiczeń , ruchu i wysiłku.
W zaburzeniach i zmianach
patologicznych układu krążenia
przystosowanie się do wykonywania
podstawowych czynności życia
codziennego i pracy ułatwiają ćwiczenia
stopniowane. Ćwiczenia i ruch po
przez pracę mięśni wpływają dodatnio
na wydolność obwodowego układu
krążenia. Ułatwiają dopływ krwi
tętniczej na obwód , a przede
wszystkim wspomagają odpływ
krwi żylnej i chłonki.
f)układ trawienny i moczowo płciowy =
przez zastosowanie odpowiednich
ćwiczeń możemy poprawić czynność
żołądka i jelit oraz pośrednio wpłynąć
na wydolność wątroby i nerek.
Ćwiczenia i ruch zapobiegają zaparciom
, zaleganiu moczu w drogach
moczowych , zakażeniom oraz
tworzeniu się kamieni moczowych.
Ruch i ćwiczenia jako bodzce
naturalne potrafią oddziaływać
na cały nasz organizm , wpływając
korzystnie na czynność wszystkich
jego narządów i tym samym mogą
zwiększyć lub przywrócić choremu
sprawność i wydolność fizyczną.
2.zasady i podstawy oceny siły według Lovetta.
Umiejętność oceny siły mięśni tzw. Testowanie , należy do podstawowych umiejętności kinezy terapeuty. Test mięśniowy daje nam obraz sprawności fizycznej jednostki , służy nam do doboru odpowiednich ćwiczeń leczniczych oraz jest podstawą oceny wyników usprawniania. Ocena siły mięśni oraz określenie charakteru jej czynności jest podstawą diagnostyki i zasadniczym czynnikiem przy określeniu prognozy i sposobu postępowania w zaburzeniach układu nerwowego i mięśniowego. W miarę rozwoju techniki , uzyskiwano większą możliwość obiektywnej oceny siły mięśni przez zastosowanie coraz bardziej czułych i dokładnych aparatów. Lorett rozróżnia następujące stopnie siły mięśnia: 0-brak czynnego skurczu mięśnia , 1-ślad czynnego skurczu ,stwierdzenie tego śladu jest trudne i możliwe tylko dla mięśni leżących powierzchownie , 2-wyraźny skurcz mięśnia i zdolność wykonywania ruchu przy pomocy badającego i przy odciążeniu odcinka ciała wprowadzonego w ruch przez dany mięsień, oznaczenie takiej siły wymaga odciążenia tj .wyeliminowania masy tej części ciała , którą badany mięsień wprowadza w ruch. Odciążenia dokonuje się przez podtrzymanie danego odcinka ciała ręką badającego, 3-zdolność wykonywania ruchu czynnego samodzielnie z pokonaniem ciężkości odpowiedniego odcinka , mięsień o sile 3 jest zdolny pokonać masę odcinka ciała , którym porusza , a pacjent na komendę badającego wykonuje ruch czynny w pełnym zakresie. Testlovetta powinno się zacząć od testu na siłę 3.; 4-zdolność wykonywania czynnego ruchu z oporem, test na siłę 4 oznacza taką siłę , która pozwala na wykonanie ruchu czynnego z pokonaniem masy odcinka ciała i przeciw umiarkowanemu oporowi. 5-prawidłowa siła , tj. zdolność do wykonywania czynnego ruchu z pełnym oporem.
3.zasady i sposoby wykonywania
ćwiczeń biernych redresyjnych.
Ćwiczenia bierne redresyjne są
wykonywane z użyciem pewnej siły
zaleca się je w przypadku
ograniczenia ruchów w stawie.
Celem tych ćwiczeń jest zwiększenie
zakresu ruchu w stawie i zniesienie
przykurczy. Wykonywanie ćwiczeń
redresyjnych ułatwia uprzednie
przygotowanie stawu i części miękkich
które mają być poddane tym ćwiczeniom.
Przygotowanie polega na rozpulchnieniu
i rozluźnieniu stawu i tkanek otaczających
go przez okłady parafinowe lub
ciepłą kąpiel. Ćwiczenia redresyjne
wykonujemy w pozycjach izolowanych
, przy dobrej stabilizacji odcinka
bliższego stawu , w którym ruch się
odbywa. Odcinek bliższy stabilizujemy
na podobny sposób jak przy ćwiczeniach
biernych z tym ze przytrzymanie musi
mieć miejsce jak najbliżej stawu. odcinek
dalszy ujmujemy jedną lub dwiema rękami
również blisko stawu. Przy takiej
stabilizacji i ujęciu ruch redresyjny
będzie się odbywał w stawie , którego
zakres ruchu chcemy zwiększyć.
Nieprzestrzeganie tej zasady i
przytrzymanie tak bliższego odcinka
jak i uchwycenie dalszego z dala od
stawu stwarza długie dzwignie działania
i przy wykonywaniu ćwiczeń
redresyjnych wyładowanie siły
może nastąpić nie w stawie ,
a powyżej lub poniżej niego ,
powodując złamanie. Może
nastąpić to dosyć łatwo , gdyż
w przypadku przykurczy i
ograniczeń ruchu w stawie
występuje przewarznie mniejsze
uwapnienie kości danego odcinka
ciała i często przykurcz w stawie
jest silniejszy aniżeli zawartość
kości. Ruch redresyjny należy
prowadzić ostrożnie . siła z którą
wykonujemy ruch powinna
stopniowo narastać , a sam ruch
może mieć charakter sprężynujący.
Zakres ruchu redresyjnego będzie
zależny od stopnia przykurczu i
zmian unieruchamiających staw.
Najczęściej podczas zabiegu będziemy
mogli go zwiększyć tylko o kilka stopni.
Jednorazowe ćwiczenia redresyjne
nie powinny przekraczać 30 min ,
uwzględniając jeszcze kilku minutowe
przerwy. Zaleca się je 1-2 razy dziennie.
4. Podział ćwiczeń czynnych i wskazania do ich stosowania.
Ćwiczenia wykonywane przy współudziale pacjenta, który wykonuje ruchy wybranych grup mięśni i stawów. Ćwiczenia czynne zwiększają siłę i wytrzymałość mięśni. Dzielimy je na: Cwiczenia czynne w odciążeniu Czynne-wykonywane samoczynnie przez pacjenta ; W odciażeniu - bez pokonywania siły grawitacji Sposoby uzyskiwania odciażen
-podwieszenie ; UGUL , terapii master, łóżka ortopedyczne_ w pł.równoległej; -zmniejszenie tarcia ; gładkie powierzchnie, „wrotki”, _ w pł.prostopadłej
-srodowisko wodne ( zanurzenie pozorna utrata masy ciała) -reka terapeuty; Wskazania: -zanik i znaczne osłabienie siły miesni ( +1, 2,+2 w skali Lovetta)
-słaby zrost kostny
-zmiany chorobowe powierzchni stawowych;
Ćwiczenia w odciążeniu z oporem
Cel : -uzyskanie przyrostu siły (słabych) miesni
Wskazania : -osłabienie siły miesni ( +2, 3,+3,
Zmiany chorobowe na pow staw;
Cwiczenia czynne z oporem
Sposoby wykonywania cwiczen :
-w systemie cieżarkowo-bloczkowym
-reka terapeuty
-sprężyny, taśmy, hantle
-fotel do cw z oporem
-srodowisko wodne
-aparat do cwiczen izokinetycznych
-masa własnego ciała
Ćwiczenia czynne wolne
Są to ćwiczenia wykonywane przy sile mięśniowej minimum 3. Wykonuje je pacjent na komendę terapeuty i pod jego kontrolą. Przy słabych mięśniach (-3) ćwiczenia te należy prowadzić w pozycjach izolowanych oraz stabilizując bliższy odcinek stawu. Prowadzi się je w pewnym rytmie i tempie, przestrzegając następujących okresów ruchu: pozycja wyjściowa; skurcz mięśnia i ruch w stawie w pełnym zakresie; rozkurcz mięśnia i powrót do pozycji wyjściowej; odpoczynek - przerwa cele:
- zwiększenie siły i wytrzymałości przede wszystkim określonej grupy mięśniowej
- utrzymanie i zwiększenie zakresów ruchu w stawach
- poprawa koordynacji ruchowej Wskazania:
- osłabienie siły mięśniowej (minimum 3)
- ograniczenia zakresu ruchomości
- wzmożone spoczynkowe napięcie mięśni
- zaburzenia koordynacji nerwowo-mięśniowej;
5.Chód i jego mechanizm.
Chód polega na rytmicznym naprzemiennym ruch kończyn dolnych wyniku którego ciało przemieszcza się z miejsca na miejsce. Chód jest czynnością złożoną i automatyczną , nie wymaga świadomej kontroli i skupienia uwagi. Rozwój czynności chodzenia , każdy ma swój sposób chodzenia. Chód zmienia się z wiekiem i różnymi innymi okolicznościami. Małe dziecko chodzi na szeroko rozszerzonych nogach i ugiętych w stawach biodrowych i kolanowych obniża się przez to punkt ciężkości ciała i poszerza się płaszczyzna podporu. Charakter stały chodu osiąga się około 8 roku życia. U osób starszych na skutek zmian zwyrodnieniowych, chód charakteryzuje się ugięciem kończyn dolnych w stawie biodrowym i kolanowym oraz pochylenie tułowia do przodu. Chód składa się z fazy wykroku (wymachu)oraz fazy podporu. Faza wykroku przy wymachu zapoczątkowują mięśnie: krawiecki , napinający powięź szeroką oraz prosty uda. Następnie włącza się mięsień biodrowo-lędzwiowy , czworoboczny lędźwi i skośny brzucha, które unoszą miednicę. Następnie dochodzą mięśnie zginacze podudzia (które hamują nadmierny wyrzut podudzia) następnie włączają się mięśnie prostowniki albo zginacze grzbietowe stopy lub prostownik palucha oraz strzałkowy krótki, które zapobiegają opadaniu stopy. W ostatniej fazie włącza się mięsień pośladkowy wielki i średni oraz mięśnie skręcające udo na zew. Faza podporu na początku tej fazy działają przede wszystkim mięśnie pośladkowe wielki i zginacze podudzia , które hamują pochylenie miednicy do przodu . oraz mięsień pośladkowy średni i mały znoszą rotacje zew. Następnie działa mięsień czworogłowy uda , który hamuje zgięcie w stawie kolanowym . mięśnie podudzia , stopy działają na początku fazy podporu jak i cały czas silnie działa mięsień trójgłowy łydki , który nam stabilizuje staw skokowy. W całym cyklu chodu przy normalnym wolnym chodzeniu , faza podporu jest dłuższa niż faza wykroku i mamy moment podwójnego podporu.
6.mechanizm oddychania
Oddychanie jest czynnością rytmiczną nie zależną od naszej woli i świadomości jednak może być przez wolę częściowo kontrolowane i wspomagane. Czynność oddechowa - jest regulowana przez ośrodek oddechowy , który znajduje się w pniu mózgu. Oddychanie jest czynnością złożoną , podczas , której zachodzą liczne procesy fizjologiczne , ćwiczenia oddechowe wpływają przede wszystkim na wentylacji płuc. W czasie swobodnego oddychania i spoczynku praca mięśni jest nieduża. Wysiłek fizycznyi oraz psychiczny zwiększa zapotrzebowanie na tlen , czasem nawet 10 krotnie , co pociąga za sobą również zwiększenie pracy mięśni związanych bezpośrednio lub pośrednio z oddychaniem. Ruchy oddechowe składają się z fazy wdechu i wydechu. Wdech- jest fazą czynną w czasie której następuje zwiększenie wymiarów klatki piersiowej we wszystkich jej kierunkach . z rozszerzającymi się ścianami klatki podążają płuca. Głównym mięśniem w czasie wdechu jest przepona 60% to jej praca jest wspomagana w czasie wdechu przez mięśnie międzyżebrowe zew. Silny wdech wspomagany jest przez mięśnie oddechowe pomocnicze , do których należą wszystkie mięśnie obręczy barkowej i mięśnie przyczepiające się do klatki piersiowej. Wydech jest to zmniejszenie wszystkich 3 wymiarów klatki piersiowej. przepona rozluźnia się i idzie do góry a głównym mięśniem w czasie wydechu są mięśnie brzucha a pomagają mięśnie międzyżebrowe wew. Mięśnie brzucha , mięśnie międzyżebrowe wew. I zew. Jak i reszta mięśni pomocniczych oddechowych są pod kontrolą strefy ruchowej w korze mózgowej. W przypadkach nadmiernego wysiłku i związanej z tym duszności i niewydolność czynności oddychania , mięśnie brzucha , międzyżebrowe i mięśnie pomocnicze dostają się również pod kontrolą ośrodka oddechowego w pniu mózgu . istnienie mechanizmu dowolnej regulacji oddychania pozwala na prowadzenie ćwiczeń oddechowych , wyćwiczenie poszczególnych faz oddechowych oraz na świadome wzmocnienie mięśni oddechowych.
7.cel i zadania ćwiczeń oddechowych.
1.Nauczanie prawidłowej czynności oddychania . umiejętność właściwego oddychania pożądana jest podczas wykonywania wszelkich ćwiczeń i czynności. Błędem oddychania jest zatrzymanie oddechu i napinanie pomocniczych mięśni oddechowych podczas wykonywania ćwiczeń i czynności wymagających większego wysiłku oraz brak pełnego wydechu . aby najlepiej nauczyć pacjenta prawidłowego oddychania każemy mu się położyć w pozycji leżenia na plecach wraz z ugiętymi kończynami dolnymi w stawie biodrowym i kolanowym, oraz kończyny górne splecione na karku. Następnie każemy mu wykonywać głębokie i swobodne wdechy nosem z udziałem głównych mięśni oddechowych i przy rozluźnieniach mięśni obręczy barkowej i mięśni brzucha: wydech ustami , długi ze słyszalnym świstem . możemy również zastosować ćwiczenia oddechowe z wymachem rąk , w pozycji siedzącej lub stojącej. 2.zwiększenie wydolności i sprawności narządu oddechowego. Małą wydolność układu oddechowego stwierdza się po przebytych schorzeniach tego układu. Przed przystąpieniem do ćwiczeń oddechowych należy przeprowadzić ocenę stanu i sprawności układu oddechowego , a mianowicie : badanie kształtu i ruchomości klatki piersiowej , badanie czynności oddychania- tor oddychania , częstość oddechów na minutę, badanie pojemności życiowej płuc i określenie czasu bezdechu po wdechu i wydechu. mięśnie oddechowe podobnie jak inne mięśnie można wzmocnić przez ćwiczenia. Sposób postępowania : to nauczenie prawidłowej czynności oddychania według podanych uprzednio wskazówek . wykonujemy ćwiczenia oddechowe według podanych uprzednio wskazówek. Wykonujemy ćwiczenia oddechowe z oporem , z rozprężeniem poszczególnych partii płuc. Uczymy chorego kierowania wdychanego powietrza do określonych partii płuc. W celu ułatwiania choremu tego ćwiczenia kinezy terapeuta kładzie swoją rękę na określoną okolicę klatki piersiowej . ręka powinna dokładnie przylegać do żeber , a nacisk należy ostrożnie stopniować. Chory kieruje powietrze wdychane do danej części płuc , stara się wypchnąć rękę kinezy terapeuty.3.kształtowanie klatki piersiowej i współudział w rozwoju prawidłowej postawy. Czynność układu oddechowego ma decydujący wpływ na rozwój i kształtowanie się klatki piersiowej. Układ oddechowy przez swoje usytuowanie jest bezpośrednio związany z klatką piersiową . podczas oddychania klatka piersiowa porusza się jako całość z tym , że można wyodrębnić ruchy poszczególnych jej części a mianowicie : pierwsza para żeber i rękojeść mostka poruszają się od góry i do przodu ; ruchy żeber II-VI poruszają się na zasadzie rączki od wiadra , środkowa część żebra porusza unosi się w stosunku do obu ustalonych przyczepów końcowych., te ruchy rozszerzają klatkę piersiową do bocznie ; oraz ruchy ostatnich par żeber łącznie z mięśniami brzucha powoduje uniesienie dolnej części klatki piersiowej ku górze i do przodu przy wdechu i w dół podczas wydechu. Mięśnie te na skutek stałej pracy , o ruchach w pół zakresie , ulegają przykurczom co w następstwie doprowadza do zniekształceń klatki piersiowej. W tym celu wykonuje się ćwiczenia wzmacniające i rozluźniające właściwy układ oddechowy. 4-usprawnianie układu oddechowego - konieczność usprawniania układu oddechowego zachodzi w przypadkach chorób tego układu i niedomogi. Po zabiegach operacyjnych na klatce piersiowej i w obrębie tkanki płucnej , po przebytych zapaleniach płuc.
8.rehabilitacja dzieci z wrodzonymi ubytkami i deformacjami kończyn.
Postępowanie w rehabilitacji w przypadku dzieci z ubytkami i deformacjami to ukierunkowanie i uświadomienie rodziców oraz jego środowiska o kompleksowej rehabilitacji dzieci. Nie należy usuwać żadnej części zdeformowanej , zachowanej częściowo kończyny , w celu ćwiczenia czynnie i biernie zdeformowanej zachowanej częściowo kończyny w celu kształtowania stawu , zwiększenia zakresów ruchów , wzmocnienie siły mięśniowej , zabezpieczenie przed dalszymi zniekształceniami i przykurczami. Bardzo ważne jest by kompensować brakującą funkcją kończyny przez wykorzystanie zachowań części ciała. przy braku obu kończyn górnych wyuczać posługiwania się kończynami dolnymi. Zakładanie śpioszków bez stópek powoduje zwiększenie zakresów ruchów rotacyjnych. W stawie biodrowym zwiększenie chwytności stopy przez zwiększenie ruchów palców , 2 i 3 palce. Ważna jest nauka padania , padanie na bok z ochroną głowy. Korzystanie we wszystkich czynnościach z niesprawnej kończyny . ćwiczenia postawy i równowagi , zaopatrzenie i protezowanie jest indywidualne.
9.manipulatory -ich budowa i wskazania do ich stosowania.
Manipulatory stosowane są dla osób po obustronnej amputacji powyżej stawu łokciowego , składa się z lejów kikutowych w postaci kap , do których za pomocą przegubów kulowych zamocowane są wysięgami wraz ze sprzęgiełkiem do mocowania wymiennych końcówek chwytnych. Sprzęgiełko spełnia rolę elementu mocującego końcówkę którą można ustawić w 12 pozycjach . głównym elementem czynnościowym jest końcówka. Najbardziej użytecznym jest hak roboczy , zwany też hakiem dwudzielnym lub końcówką chwytną . narzędzie to jest wszechstronnie przydatne w różnych sytuacjach życiowych , porównać je można do specjalnej pincety lub kleszczy , które umożliwiają chwycenie drobnych i płaskich przedmiotów. Zastosowano 4 typy manipulatorów : 1-zakończenie z hakiem wieloczynnościowym -pacjent może sięgać do ust przy jedzeniu , sięga do twarzy , głowy , potrafi sam się uczesać i częściowo umyć , samodzielnie prowadzi traktor i wykonuje szereg podstawowych prac w gospodarstwie; 2-wyposażone w mechanizm sterowania dwiema protezami z jednego źródła siły - otwieranie , zamykanie haków ; 3- protezy elektromechaniczne z rękami protezowymi -rola kosmetyczna , może pacjent przenosić nimi ciężary o wadze 8-10 kg ; 4-manipulatory z leja kikutowego połączone są z końcówką w kształcie dwóch palców - całkowicie nie zależny i samodzielny w codziennym życiu , sam nakłada protezy kończyn dolnych, ubiera się , szybko pisze na maszynie ; 5-manipulatory , chwytaki chwyta różne przedmioty, przenosi je , ułatwia prace w gospodarstwie domowym , kuchni , pisanie.
10.Usprawnianie chorych z rozstrzeniem oskrzeli
Rozstrzenie oskrzeli to trwałe rozszerzenie końcowych odcinków średnich i drobnych oskrzeli ze zmianami zapalnymi ich ścian oraz tkanek otaczających. Wyróżniamy rozstrzenie oskrzeli wrodzone i nabyte oraz jednostronne lub obustronne.
Usprawnianie:
*stosowanie pozycji drenażowych, 2x dziennie przez ok 15-60 min.
*wykonywanie ćwiczeń oddechowych,zwiększających zakres ruchów klatki piersiowej, wykrztuszanie wydzieliny na wydechu
*nauka efektywnego kaszlu
Usprawnianie chorych u których przewiduje się zabieg operacyjny:
*uczymy oddychanie dolnożebrowego i brzusznego oraz częściowo przeponowego
*ćwiczymy mm obręczy barkowej
*uczymy pacjenta odkrztuszania i odkaszliwania
*wskazane odpowiednie ćwiczenia oddechowe
11.usprawnianie chorych z zaburzeniami krążenia obwodowego tętniczego.
Celem leczenia usprawniającego w tych schorzeniach jest poprawienie krążenia obwodowego , co przyczynia się do zmniejszenia lub usunięcia dolegliwości . w przypadkach w których zachodzą zmiany zapalne lub zwyrodnieniowe w naczyniach , krążenie poprawi się po rozwinięciu krążenia obocznego. Tam zaś , gdzie głównym czynnikiem chorobowym jest skurcz naczyń ,usunięcie go poprawi krążenie obwodowe.
Postępowanie:
*ćwiczenia czynne wszystkich grup mięśniowych kończyn
*zmiany ułożenia kończyn tzw. ćwiczenia Burgera- kończynę dolną unosi się do góry pod kątem 90 stopni na ok. 3min aż do uzyskania zbladnięcia kończyny, następnie spuszczamy ją na dół na 2-5 min aż do wystąpienia przekrwienia i zaróżowienia kończyny następnie układa się ją poziomo na ok 5 min. cykl taki powtarzamy ok 6 razy praze razy w ciagu dnia.
*można stosować masaż odprowadzający kończyn
*można stosować naprzemienne kąpiele kończyn
12.Wpływ ruchu i cw. Na uk. Nerwowy
ruch w zależności
od swojej formy może być bodzcem
dla układu nerwowego lub reakcją
tego układu. Ruch bierny , zmieniając
ułożenie kończyny , rozciągając torebkę
stawową , więzadła i mięśnie ,
działa jako bodziec proprioceptywny.
Ćwiczenia czynne spełniają role
czynnika pobudzającego ośrodkowy
układ nerwowy. Rozwijają pamięć
ruchową oraz szybkość i łatwość
oddziaływania na bodzce zew.
Poza tym specjalne ćwiczenia
mogą usunąć lub zmniejszyć zaburzenia
równowagi i koordynacji ruchowej.
13.usprawnianie i zaprotegowanie
osób po obustronnej amputacji
powyżej stawu łokciowego.
Kikut ramienia ma tendencje do ustawienia się w odwiedzeniu , zgięciu i rotacji wew. Bardzo ważnym zadaniem usprawniania jest by proteza kończyny górnej wraz z kikutem w maksymalnym stopniu miała przywrócone funkcje utraconej kończyny. Najbardziej korzystną długością kikuta ramienia jest 5-8 cm nad stawem łokciowym. Kształt kikuta walcowaty , celem łatwego i dobrego umiejscowienia tulejki protezowej ramienia , w tym celu bandażujemy kikut. Wykonujemy ćwiczenia czynne w ST ramiennym i obręczy barkowej po przez co zwiększamy zakres ruchu i siłę mięśni. Protezowanie: przy długich kikutach ramienia zwłaszcza osoby z obustronną amputacją wyposażamy w opaski skórzane do których dołącza się przybory do czynności życia codziennego i pracy tj. sztućce , przybory do pisania , haki , grzebień , przybory łazienkowe itd. Istotne jest również zastosowanie w ubikacji , przyrządy do posługiwania się papierem toaletowym oraz wyuczenie wielu czynności zastępczych kończynami dolnymi. Przy amputacji kończyn górnych częste zastosowanie mają protezy czynnościowe (mechaniczne, elektromechaniczne, hybrydowe) , bierne (nie posiada mechanizmu) , oraz kosmetyczne.
14.usprawnianie i zaprotegowanie osób po obustronnej amputacji w obrębie przedramienia.
Po amputacji w obrębie przedramienia należy w pełnym zakresie rozwijać ruch zginania i prostowania w stawie łokciowym , pronacji i supinacji przedramienia. Ograniczenie ruchów zginania uniemożliwia amputowanemu wykonywanie najbardziej życiowych czynności. To ograniczenie ruchu zginania jest często powodem odrzucenia protezy. Protezowanie: powyżej ST nadgarstkowego szczególnie przy obustronnej amputacji stosuje się opaski skórzane do których dołącza się przybory do czynności życia codziennego i pracy tj. sztućce , przybory do pisania , haki , grzebień , przybory łazienkowe itd. Istotne jest również zastosowanie w ubikacji , przyrządy do posługiwania się papierem toaletowym oraz wyuczenia wielu czynności zastępczych kończynami dolnymi. Następnie każdy pacjent otrzymuje protezy czynnościowe , które składają się z tulejki , która obejmuje przedramię , zawieszenia w formie ósemkowej , które przechodzą przez obręcz barkową pod drugą pachę. Do tulejki przedramienia pacjent otrzymuje rękę np. mechaniczną z chwytem cylindrycznym , chwyt trój haczykowy , może być również hak prosty lub wieloczynnościowy. Również można stosować protezy bioelektryczne przedramienia , które składają się z tulejki obejmującej przedramię i dłoni , która ma charakter kosmetyczny.
15.usprawnianie i zaprotezowanie osób po wyłuszczeniu w stawie ramiennym.
W usprawnianiu amputowanych obowiązuje zasada postępowania zarówno w odniesieniu do samego kikuta jak i sprawności ogólnej pacjenta . na te zasady składa się:
1.zabezpieczenie kikuta przed wadliwym ustawieniem sie i przed przykurczami, 2.utrzymanie pełnej ruchomości w stawach, 3. Ustabilizowanie objętości i kształtu kikuta, 4. Wzmocnienie siły mięśni kończyny dolnych, 5. Stosowanie ćwiczeń czucia powierzchniowego i głębokiego , które to czucie po odjęciu kończyny często ulega zaburzeniom , 6. Hartowanie kikuta by był przygotowany do noszenia protezy, 7. Dbałość o postawę , 8. Dbałość o higienę kikuta i samą protezę . bardzo ważnym zadaniem usprawniania jest by proteza kończyny górnej wraz z kikutem w maksymalnym stopniu , miała przywrócone funkcje utraconej kończyny. W przypadku braku obu kończyn ważne jest wyuczenie amputowanego umiejętności padania , aby w razie upadku umiał chronić twarz przed okaleczeniem. Ważne przy tego typu amputacji są ćwiczenia wzmacniające mięśnie karku , grzbietu , barków oraz mięśnie brzucha. Odgrywają one zasadniczą rolę przy sterowaniu protezą . istotne znaczenie mają również ćwiczenia oddechowe ze względu na to , że przy posługiwaniu się protezą kinetyczna zaopatrzoną w końcówkę roboczą ma również znaczenie duża ruchomość klatki piersiowej , dąży się również do zwiększenia pojemności życiowej płuc . protezowanego trzeba nauczyć , na czym polega mechanizm działania protezy , do czego ona ma służyć . trzeba nauczyć pacjenta nakładania i zdejmowania protezy , trzeba nauczyć go wykonywania ruchów protezą. Następnie uczymy protezowanego ćwiczeń bardziej złożonych tj. korzystania z toalety osobistej , ubierania się , jedzenia , podczas posługiwania się protezą ustala się konkretne potrzeby inwalidy , co do rodzaju końcówek roboczych , adaptacji stanowiska pracy , a także warunków domowych. Musimy doradzić pacjentowi jakie wybrać końcówki i w jaki sposób z nich korzystać . bardzo ważną rzeczą jest wyuczenie wielu czynności zastępczych kończynami dolnymi.
16. Reedukacja mięśni (cel i zasady oraz metody). Przez reedukacje mm rozumiemy całokształt ćwiczeń, które maja na celu przywrocenie utraconej czynności mm. Przy reedukacji mamy nauczyc chorego wykonywania skurczu mm, a nast. przywrócić zdolność prawidlo ich dzialania. Zaleca się ja w przypadku porazen mm glowniegdzie u chorych rokowanie do powrotu czynn mm jest dobre. Czynność mm pozostaje pod kontrola OUN. OUK wysyłają bodzce na obwod, kieruje się pamięcią ruchowa od ktorej zalezy prawidłowość ruchu, wykonanie ruchu o właściwym zakresie kierunku i sile. Czynność poszczeg mm podlega bezpos osrodkom w nogach przednich rdzenia i ruchowym nerwom obwodowym. W reedukacji mm postep będzie polegalo: 1. Na pobudzeniu OUN. 2. Torowanie drogi dla bodźców ruchowych. Sposób post: pacjenta przygodo i układamy tak jak do ruchow biernych, nast. kinezy te wyjasnia jaki ruch będzie wykonywa oraz objasnia mu i pokazuje który mm w tym ruchu będzie Bral udzial. Przy sile 0 zada się od pacjenta wysylania bodzca, usiłowania wykonywania skurczu określonego mm podczas prowadzenie ruchu porzez terapeute. Należy uwzględnić nas fazy: # lekkie bierne rozciaganie mm , wywolasnie bodzca prioproc # wykonanie ruchu biernego w pelnym zakresie przy udziale pacjenta # przerwa odpoczynek ; cw należy prowadzic rytmicznie nie dłużej niż 15 mingdyz SA one bardzo wyczerp i nużące. Wykonuj się 2-3 razy dzinnie. Przy sile mm 1-2 postep się podobnie w tym ze terap widzi ocene i wspopr pacjenta. W chwili pojawienia się widocznego skurczu mm należy dazys aby ten mm Bral jak najw udzial w wykonyw ruchu; przy reedukacji mm może wystąpić ich inko ordynacja ( jest ona wynikiem niedomogi OUN gdzi doiszlo do zaburzen wysylania bodźców tak ze pacjent zamiast plynnej czynności wykonuje ruch nierytmicznie. Terapeuta zauważaj koordynacje a lbo innkord powinien przerwac cw zalecic odpoczynek. Można masowac dana grupe mm. Po przerwie wznawiamy cw. W maire wzrostu sily mm wprowadza się coraz trudniejsze cw. Można stosowac rozne cw jednak przy sile 1-0-2 najklepiej cw prowadzone. Reedukacja z pomoca sprzętu wymaga rownierrz stalej kontroli terapeuty. Stosowanie zabiegow fizyklanych tj masAz suchy wodny galwanostym ulatwia Reed mm; METODY: # m Kenny metoda ta dokladnie podanje sposób wykonania zabiegow i cw . właściwością cw stosowanych w tej metodzie jest prowadzone SA one przez terapeutki bez uycia sprzętu. Wg tej metody podstawowym cw jest stymulacja w okresie wczesnym choroby, stymulacja jest to ruch bierny do którego prowadzonz wprowadza drganie, wibracje naśladując skurcz mm. Uwaya ona ze stymulacja drqazni mm glebokie czucie mm . przy wykon stym uzwa się odpowiednich chwytowi pozycji , wzkonujacy musi znac polozenie każdego mm. Przy stymu ruchy odbywaja się nie w pelnym zakresie nie SA one dokładnym ruchem biernym. Poya stym i reedukacja metoda ta podaje dokladnz sposób wykon cw redresyjn i nauki chodzenia.
MET WZOROW KABAT+KAISER. W zalozeniu metoda ta opiera się na w spostrzeżeniu ze ruchy stosowane w powszechnie przyjetych sposobach reedukacyjnych nie SA zgodne z naturalan codzienna praca. Podstwa tej metody SA wzory ruchu. Ruchy w tych wzorach maja charakter ruchu globalnego. W których bierze udzial szereg mm. Podstawowe SA wzory dwa ruchu diagonalnego z tym ze każdy z tych wzorow sklada się z 2 wzorow antagonist względem siebie. Wlasne wzory maja Glowa szyja gorna i dolna czesc tulowia kkg i kkd. Wzory te naśladują ruchy spotykane w zyciu codziennym. Naywa wzoru jest okreslona przez ruch który odbywa się w proksymalnym stawie kk tak jak w biodrze lub w barku a pryz wzorach dla szyi i tulowia w opow. Czesc kregos. Kierunek przebiegu ruchu w poszczeg wzorach ma charakter diagonalny i spiralny. W metodzie tej praca poszcz. Mm jest czynnością trojskladowa. Wzor w zależności od sily mm wykonuje się w roznym zakresie. Reedukacje wzorcowa stosuje się w porazenicahi niedowl mm. Przy ograniczeniach ruchow w stawach z powodu dl unieruchomienia, w schorzeniach kolagenowych w wadach postawy.w tej metodzie uwzglednai się 2 typy skurczow mm. Wspolpraca pacjenta jest bardzo wazna.