LISTY PAWŁOWE -Corpus Paulinum
1. Styl: widoczne wpływy kultury greckiej (urodzony w Tarsie)- stosowanie wykładów doktrynalnych i moralnych w formie dialogu z pytaniami i odpowiedziami, apostrofami, wykrzyknikami; pojęcia ze stoicyzmu np .”odejście odłączonej duszy do boskiego świata”(2Kor) ale również (jako Żyd, faryzeusz i uczeń Gamaliela)- myśli po aramejsku- stąd widoczne dziedzictwo żydowskie. W jego stylu widać wielką miłość do Chrystusa, pragnienie głoszenia Ewangelii; wrażenie że niektóre fragmenty pisane w wielkim uniesieniu.
PIERWSZY LIST DO TESALONICZAN: ok. 50-51
- ogólna treść: dziękczynienie, podkreślenie swej bezinteresowności w nauczaniu, troska o Tesaloniczan, pragnienie ponownego ich ujrzenia oraz modlitwa za nich.
II LIST DO TESALONICZAN ok.51
- sprostowanie niejasności w związku z pierwszym listem- błędne patrzenie na paruzję-
LIST DO GALATÓW: ok. 54-57 r, w czasie pobytu Pawła w Efezie
- nagana błędnych przekonań „żydujących”- zakłócali wiarę Galatów nauczając o konieczności zachowania Prawa (głownie chodziło o obrzezanie). Paweł napomina, że Prawo się zdezaktualizowało z nadejściem Chrystusa.
PIERWSZY LIST DO KORYNTIAN
-potępia rywalizację stronnictw w gminie chrześcijańskiej, bowiem Chrystus jest niepodzielny (stronnictwo Pawła, Apollosa, Chrystusa, Kefasa;)
-mówi o zaletach małżeństwa i celibatu, faworyzuje celibat, ale małżeństwo też jest rzeczą dobrą, choć wtedy człowiek bardziej troszczy się o współmałżonka niż o sprawy święte.
- kwestia pokarmów składanych bożkom- ich jedzenie nie jest
DRUGI LIST DO KORYNTIAN 57 ROK
- Dziękczynienie za dobre wiesci przyniesione przez Tytusa
-pisze o godności misji apostolskiej, jego rekomendacją dla neofitów jest sam list i gmina koryncka
LIST DO RZYMIAN 57-58 pisany w Koryncie
-list miał przygotować grunt pod wizytę Pawła, która była bardzo ważna, jako że było to niewątpliwie miejsce z którego drogi miały stać się drogami ekspansji misyjnej
LIST DO FILIPIAN 56-57 raczej Efez Lub 61-63?
-część moralna: - napominanie przeciw powrotom do judaizmu, przeciw zwolennikom gnozy jud., zachęta do radości
LIST DO FILEMONA 61-63 ROK
-krótki, osobisty list więzienny
-prosi o przebaczenie jego zbiegłemu niewolnikowi- ONEZYMOWI, ponieważ stał się chrześcijaninem
LIST DO KOLOSAN 61-63 ROK jeśli pisał go Paweł (list pseudonimowy)
-zagrożenie- dążności judaizujące- nawroty do praktyk ST
-fałszywa cześć aniołom
LIST DO EFEZJAN ok. 90 rok list pseudonimowy
- Chrystus Jako Głowa Kościoła, Kościół jako Ciało Chrystusa, Kościół stanowią Żydzi i poganie
- uczestnictwo w zmartwychwstaniu Chrystusa przedstawione jako rzeczywistość już zaistniała!
- poganie i Żydzi zjednoczeni w Jednym Ciele Chrystusa- Kościele, dzięki łasce, Chrystus zniszczył rozdzielający mur wrogości, Prawo Mojżeszowe teraz zastępuje łaska
I LIST DO TYMOTEUSZA
- Tymoteusz ma nakaz zwalczania fałszywej nauki, czczej gadaniny fałszywych nauczycieli szerzących doktrynę opartą na legendach żydowskich, apokryfach, opowiadaniach ST i idea zdrowego charakteru nauki
II LIST DO TYMOTEUSZA
-uznaje się za ostatnie natchnione pismo św. Pawła- tzw. Testament Apostoła, napisany niedługo przed śmiercią; treść listu poważna i spokojna, pisze go w osamotnieniu
-wzywa Tymoteusza do łaski odwagi i mocy ,aby znosił godnie cierpienia w imię Chrystusa, podobnie jak Paweł, który cierpi za Ewangelię i się jej nie wstydzi, nawołuje do męstwa- niczym żołnierz
LIST DO TYTUSA
- wymienia obowiązki starszego `biskupa”- głoszenie i obrona zdrowej nauki
-dociekania i kłótnie o Prawo są bezsensowne
LIST DO HEBRAJCZYKÓW lata 80.
- list nie jest dziełem Pawła, o czym świadczy styl, język, teologia
- elementy homilii i listu
-list to połączenie wykładu doktrynalnego i parenesis- przestrogi