|
ZAGADNIENIA OGÓLNE |
G |
L |
R |
S |
1. |
Wymień główne funkcje realizowane przez system GMDSS. |
x |
x |
x |
x |
|
Wymień za pomocą jakich podsystemów jest realizowana funkcja alarmowania w obszarze A1 |
X |
X |
X |
x |
|
Wymień za pomocą jakich podsystemów jest realizowana funkcja alarmowania w obszarze A2 |
X |
X |
|
|
|
Wymień za pomocą jakich podsystemów jest realizowana funkcja alarmowania w obszarze A3 |
X |
X |
|
|
|
Wymień za pomocą jakich podsystemów jest realizowana funkcja alarmowania w obszarze A4 |
X |
X |
|
|
2. |
Wymień najważniejsze założenia dotyczące wyposażenia stacji statkowych GMDSS. |
X |
x |
x |
x |
|
Wymień możliwe wyposażenie GMDSS stacji statkowych niekonwencyjnych w obszarze A1. |
|
x |
|
x |
3. |
Wymień podsystemy składowe GMDSS. |
x |
x |
|
|
|
Wymień podsystemy składowe GMDSS stosowane w obszarze morza A1. |
|
|
X |
x |
4. |
Wyjaśnij dlaczego wprowadzono w GMDSS podział akwenów żeglugi na obszary? |
x |
x |
x |
x |
5. |
Jakie konsekwencje ma wprowadzenie w GMDSS podziału akwenów żeglugi na obszary. |
|
|
x |
x |
6. |
Podaj definicję obszaru morza ***. |
|
|
|
|
|
|
x |
x |
x |
x |
|
|
x |
x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
7. |
W jakie urządzenia systemu GMDSS muszą być obowiązkowo wyposażone wszystkie ***? |
|
|
|
|
|
|
x |
|
x |
|
|
|
|
x |
x |
x |
8. |
Wymień środki radiowe przeznaczone do użycia na tratwach i szalupach |
X |
X |
X |
X |
9. |
Wymień i omów sposoby utrzymania stacji statkowej w gotowości operacyjnej. |
x |
|
X |
|
10. |
Podaj zakres częstotliwości VHF i odpowiadające mu oznaczenie literowe. |
x |
X |
x |
x |
|
Podaj zakres częstotliwości MF i odpowiadające mu oznaczenie literowe. |
X |
X |
|
|
|
Podaj zakres częstotliwości HF i odpowiadające mu oznaczenie literowe. |
X |
X |
|
|
11. |
Zdefiniuj i podaj przykład sposobu pracy ***. |
|
|
|
|
|
|
x |
x |
x |
x |
|
|
x |
x |
x |
x |
|
Anteny i propagacja fal radiowych |
|
|
|
|
1. |
Wymień rodzaje statkowych anten radiokomunikacyjnych i ich przeznaczenie. |
x |
x |
|
|
|
Wymień i omów rodzaje anten statkowych stosowanych w radiotelefonach VHF i odbiornikach NAVTEX. |
x |
x |
x |
x |
|
Omów zasady montażu i rozmieszczenia anten statkowych urządzeń radiokomunikacyjnych. |
X |
|
|
|
2. |
Na czym polega konserwacja anten statkowych. |
x |
x |
x |
x |
3. |
Opisz propagację fal radiowych z zakresu **i osiągany zasięg. |
|
|
|
|
|
|
x |
x |
|
|
|
|
x |
x |
|
|
|
|
x |
x |
x |
x |
|
Omów zasady doboru częstotliwości w zależności od pory roku i pory doby w łączności dalekiego zasięgu |
x |
x |
|
|
4. |
Jakie uzyskiwane są zasięgi łączności w zakresie VHF i od czego one zależą? |
|
|
x |
x |
|
Rezerwowe i awaryjne źródła zasilania |
|
|
|
|
1. |
Opisz rodzaje źródeł zasilania urządzeń GMDSS na statkach. |
x |
|
x |
|
2. |
Wymień rodzaje baterii i akumulatorów stosowanych do zasilania urządzeń radiowych na statku. |
x |
x |
x |
x |
3. |
Na czym polega kontrola baterii zasilających? W jakich urządzeniach się jej dokonuje? |
x |
x |
x |
x |
4. |
Podaj podstawowe zasady dotyczące ładowania akumulatorów. |
x |
x |
x |
x |
|
Opisz metody ładowania akumulatorów. |
x |
x |
x |
x |
5. |
Na czym polega kontrola akumulatorów kwasowych? |
X |
X |
x |
x |
6. |
Podaj podstawowe różnice w eksploatacji akumulatorów kwasowych i zasadowych. |
X |
X |
x |
X |
7. |
Podaj wymagania dotyczące czasu pracy ***. |
|
|
|
|
|
|
x |
x |
X |
x |
|
|
x |
x |
x |
x |
8. |
Podaj wymagania dotyczące pracy akumulatorów rezerwowych radiostacji statkowej. |
x |
|
x |
|
9. |
Omów rezerwowe źródła zasilania na statku (pojemność i czas pracy według wymagań konwencji SOLAS). |
x |
|
x |
|
|
Omów rezerwowe źródła zasilania na statku (pojemność i czas pracy). |
x |
|
x |
|
|
INMARSAT |
G |
L |
R |
S |
|
Dane ogólne |
|
|
|
|
1. |
Opisz ogólną strukturę systemu Inmarsat (satelity, rodzaje stacji, kontakt z ratownictwem). |
x |
x |
|
|
2. |
Wymień stosowane standardy Inmarsat i jakie realizują rodzaje łączności. |
x |
x |
|
|
3. |
Podaj strukturę numerów identyfikacyjnych poszczególnych standardów Inmarsat. |
X |
|
|
|
4. |
Wymień zasadnicze różnice pomiędzy Inmarsat -A i -C (anteny, rodzaje i tryby korespondencji, itp.). |
X |
|
|
|
|
Wymień zasadnicze różnice pomiędzy Inmarsat -A i -B (anteny, rodzaje i tryby korespondencji, itp.). |
X |
|
|
|
|
Wymień zasadnicze różnice pomiędzy Inmarsat -B i -C (anteny, rodzaje i tryby korespondencji, itp.). |
X |
|
|
|
|
Wymień zasadnicze różnice pomiędzy Inmarsat -A i -F77 (anteny, rodzaje i tryby korespondencji, itp.). |
X |
|
|
|
|
Wymień zasadnicze różnice pomiędzy Inmarsat -B i -F77 (anteny, rodzaje i tryby korespondencji, itp.). |
X |
|
|
|
|
Wymień zasadnicze różnice pomiędzy Inmarsat -C i -F77 (anteny, rodzaje i tryby korespondencji, itp.). |
X |
|
|
|
5. |
Wymień usługi, które w systemie Inmarsat są bezpłatne. Jakimi kodami serwisowymi są one oznaczone? |
x |
x |
|
|
6. |
Podaj przeznaczenie kodów serwisowych systemu Inmarsat: *** |
|
|
|
|
|
|
x |
x |
|
|
|
|
x |
x |
|
|
|
|
x |
x |
|
|
|
|
X |
X |
|
|
|
Standard A |
|
|
|
|
1. |
Podaj główne cechy systemu Inmarsat-A (antena, rodzaje korespondencji, koszty łączności). |
x |
|
|
|
2. |
Podaj zasadę doboru kanału przydziału (TDM0 / TDM1) w systemie Inmarsat-A. Jakie są skutki nieprawidłowego wyboru? |
x |
|
|
|
3. |
Wymień priorytety łączności dostępne w Inmarsat-A i podaj zasady ich użycia. |
x |
|
|
|
4. |
Wymień części składowe i podaj przykład pełnego numeru teleksowego w ruchu automatycznym w Inmarsat-A. |
x |
|
|
|
5. |
Wymień części składowe i podaj przykład pełnego numeru telefonicznego w ruchu automatycznym w Inmarsat-A. |
x |
|
|
|
|
Standard B |
|
|
|
|
1. |
Podaj główne cechy systemu Inmarsat-B (antena, rodzaje korespondencji, koszty łączności). |
x |
|
|
|
2. |
Wymień priorytety łączności dostępne w Inmarsat-B i podaj zasady ich użycia. |
x |
|
|
|
3. |
Z jakimi urządzeniami nawigacyjnymi powinien współpracować terminal Inmarsat-B? Dlaczego? |
x |
|
|
|
4. |
Podaj sposoby testowania statkowych terminali Inmarsat-B. |
x |
|
|
|
5. |
Podaj zasady ustawiania anteny w celu nawiązania łączności przez wybranego satelitę. |
X |
|
|
|
|
Standard C |
|
|
|
|
1. |
Podaj główne cechy systemu Inmarsat-C (antena, rodzaje korespondencji, koszty łączności). |
x |
x |
|
|
2. |
Wymień priorytety łączności dostępne w Inmarsat-C i podaj zasady ich użycia. |
x |
x |
|
|
3 |
Wymień rodzaje sieci lądowych i systemów telekomunikacyjnych, z którymi może współpracować system Inmarsat-C. |
x |
x |
|
|
4. |
Opisz wady i zalety trybu Store Forward stosowanego w Inmarsat-C |
x |
x |
|
|
5. |
Omów przeznaczenie i zasady używania procedury LOGIN i LOGOUT w Inmarsat-C |
x |
x |
|
|
6. |
Podaj sposoby testowania statkowych terminali Inmarsat-C. |
x |
x |
|
|
7. |
Podaj strukturę numeru identyfikacyjnego terminalu SES w Inmarsat-C. |
x |
x |
|
|
8. |
Omów zasadę adresowania przy przesyłania korespondencji w relacji statek-statek w systemie Imnmarsat C |
X |
x |
|
|
9. |
Omów zasadę adresowania przy przesyłaniu informacji na adres e-mail systemie Imnmarsat C |
X |
X |
|
|
|
Standard F77 |
|
|
|
|
1. |
Podaj główne cechy systemu Inmarsat-F77 (antena, rodzaje korespondencji, koszty łączności). |
x |
|
|
|
2. |
Z jakimi urządzeniami nawigacyjnymi powinien współpracować terminal Inmarsat-F77? Dlaczego? |
x |
|
|
|
3. |
Omów sposoby testowania terminala Inmarsat F-77 |
X |
|
|
|
|
NAZIEMNE SYSTEMY RADIOKOMUNIKACYJNE |
G |
L |
R |
S |
|
Radiotelefonia |
|
|
|
|
1. |
Przedstaw podstawowe bloki funkcjonalne ***. |
|
|
|
|
|
nadajnika radiokomunikacyjnego |
x |
x |
|
|
|
odbiornika radiokomunikacyjnego |
x |
x |
|
|
2. |
Narysuj i omów schemat funkcjonalny |
|
|
|
|
|
nadajnika radiotelefonu VHF |
|
|
x |
X |
|
odbiornika radiotelefonu VHF |
|
|
x |
X |
3. |
Wyjaśnij na czym polega i czemu służy strojenie nadajnika. |
x |
x |
|
|
4. |
Jaki wpływ na pracę nadajnika ma niedopasowanie jego stopni końcowych do anteny? |
x |
x |
|
|
5. |
Opisz przeznaczenie układu AGC (ARW) oraz zastosowanie AGC |
x |
X |
|
|
6. |
Czy emisja J3E może być odbierana, gdy odbiornik jest ustawiony na odbiór emisji A3E? Uzasadnij odpowiedź. |
x |
x |
|
|
7. |
Czy emisja H3E może być odbierana, gdy odbiornik jest ustawiony na odbiór emisji J3E? Uzasadnij odpowiedź. |
x |
x |
|
|
8. |
Wyjaśnij do czego służy układ blokady szumów. W jakiej sytuacji układ blokady szumów należy wyłączyć ? |
X |
X |
X |
X |
9. |
Zasady doboru mocy nadajnika radiokomunikacyjnego |
X |
X |
X |
X |
10. |
Omów zasady testowania radiotelefonów MF/HF SSB. |
X |
X |
|
|
|
Radiotelefon VHF |
|
|
|
|
1. |
Podaj podstawowe funkcje realizowane przez radiotelefon VHF. |
x |
x |
x |
x |
2. |
Wymień i podaj przeznaczenie podstawowych, funkcjonalnych bloków radiotelefonu VHF. |
x |
x |
X |
X |
3. |
Czy dwie stacje statkowe VHF mogą ze sobą prowadzić korespondencję na kanale dupleksowym VHF? Uzasadnij odpowiedź. |
x |
x |
x |
x |
4. |
Przy użyciu jakich kanałów (simplex, duplex) stacja statkowa VHF może pracować ***? Uzasadnij odpowiedź. |
|
|
|
|
|
|
x |
x |
X |
X |
|
|
x |
x |
X |
X |
5. |
Opisz przeznaczenie układu blokady szumu (squelch) w odbiorniku VHF. W jakiej sytuacji UBSz należy wyłączyć? |
x |
x |
x |
x |
6. |
Opisz przeznaczenie i działanie układu podwójnego nasłuchu w radiotelefonie VHF. |
x |
x |
x |
x |
7. |
Opisz zasady stosowania funkcji redukcji mocy nadajnika oraz blokady szumu w odbiorniku radiotelefonu VHF. |
x |
x |
x |
x |
8. |
Opisz sposób przygotowania radiostacji VHF do łączności w niebezpieczeństwie. |
x |
x |
x |
x |
9. |
Opisz główne parametry techniczno-eksploatacyjne przenośnego radiotelefonu VHF dla środków ratunkowych. |
x |
x |
x |
x |
10. |
Przedstaw prosty schemat funkcjonalny radiotelefonu VHF. |
x |
x |
x |
x |
|
Radioteleks |
|
|
|
|
1. |
Wymień sposoby pracy w NBDP. |
x |
|
|
|
2. |
Scharakteryzuj emisję stosowaną w NBDP. |
x |
|
|
|
3. |
Przedstaw krótki opis trybu FEC systemu NBDP. |
x |
|
|
|
4. |
Wyjaśnij na czym polega bierna ochrona przed błędami w trybie FEC radioteleksu. |
x |
|
|
|
5. |
Przedstaw krótki opis trybu ARQ systemu NBDP. |
x |
|
|
|
6. |
Wyjaśnij na czym polega aktywna ochrona przed błędami w trybie ARQ radioteleksu. |
x |
|
|
|
7. |
Przedstaw porównanie trybu ARQ i FEC radioteleksu (wymagania sprzętowe, możliwości, zastosowania). |
x |
|
|
|
8. |
Wymień zastosowania trybu **radioteleksu w GMDSS. |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
9. |
Wymień 4 dowolne komendy stosowane w korespondencji w radioteleksie. Podaj ich znaczenie. |
x |
|
|
|
10. |
Podaj znaczenie komend stosowanych w radioteleksie: ***. |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
11. |
Wyjaśnij różnicę pomiędzy sekwencją "KKKK" a "BRK+" w radioteleksie (NBDP). |
x |
|
|
|
12. |
Wyjaśnij czym jest i do czego służy znamiennik. Podaj przykłady znamienników teleksu lądowego i radioteleksu statku. |
x |
|
|
|
13. |
Wyjaśnij kiedy i w jakim celu przeprowadza się wymianę znamienników. Podaj przykłady znamienników teleksu lądowego i radioteleksu statkowego. |
x |
|
|
|
|
DSC |
|
|
|
|
1. |
Podaj i scharakteryzuj rodzaje emisji stosowane w DSC w pasmach MF, HF, VHF. |
x |
x |
|
|
|
Podaj i omów oznaczenie emisji stosowanej w DSC, pasmo VHF |
|
|
x |
x |
|
Podaj i omów oznaczenie emisji stosowanej przy transmisji DSC i fonii, pasmo VHF |
|
|
x |
x |
2. |
Wyjaśnij pojęcie i opisz sposób fazowania (synchronizacji) w DSC. |
x |
|
|
|
3. |
Wymień metody zabezpieczania przed błędami zastosowane w DSC. |
x |
|
|
|
4. |
Opisz kod stosowany w DSC. |
x |
|
|
|
5. |
Podaj ogólny format wywołania DSC i przeznaczenie poszczególnych pól. |
x |
|
x |
|
6. |
Wymień sposoby adresowania wywołań stosowane w DSC. |
x |
x |
x |
x |
7. |
Opisz sposób określenia adresu geograficznego w systemie DSC. |
x |
x |
x |
x |
8. |
Wymień informacje wchodzące w skład wywołań DSC ***. |
|
|
|
|
|
|
x |
x |
x |
x |
|
|
x |
x |
x |
x |
|
|
x |
x |
x |
x |
|
|
x |
x |
x |
x |
9. |
Podaj ogólne zasady tworzenia i podaj przykłady numerów MMSI dla stacji brzegowych, statków oraz grup statków. |
x |
x |
x |
x |
|
Podaj ogólne zasady tworzenia i symboliczny zapis numeru MMSI dla stacji statkowej. |
x |
x |
x |
x |
|
Podaj przykłady numerów MMSI w formie symboli dla stacji brzegowych, statkowych oraz grupy statków. |
x |
x |
x |
x |
11. |
Podaj zalecenia dotyczące testowania DSC w pasmach VHF oraz MF/HF. |
x |
x |
|
|
|
Podaj zalecenia dotyczące testowania DSC w pasmach VHF. |
x |
x |
x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
EPIRB, SART |
G |
L |
R |
S |
|
Dane ogólne |
|
|
|
|
1. |
Opisz sposób lokalizacji miejsca katastrofy w GMDSS. |
x |
x |
x |
x |
2. |
Wymień i krótko opisz typy radiopław stosowanych w GMDSS. |
x |
x |
x |
x |
3. |
Podaj liczbę obowiązkowych radiopław na statku w GMDSS. Jakiego typu radiopławy mogą być zastosowane i od czego zależy wybór? |
x |
|
x |
|
|
Podaj liczbę obowiązkowych radiopław na statku konwencyjnym w GMDSS i jakiego typu radiopławy mogą być stosowane, od czego zależy wybór? |
x |
x |
x |
x |
4. |
Wymień metody uruchamiania radiopław. |
x |
x |
x |
x |
5. |
Podaj zalecenia dotyczące testowania radiopław i transponderów na statku. |
x |
x |
x |
x |
6. |
Podaj do czego służą radiopławy i z jakimi urządzeniami współpracują z racji swojego przeznaczenia. |
x |
x |
x |
x |
|
System COSPAS-SARSAT |
|
|
|
|
1. |
Opisz strukturę systemu COSPAS-SARSAT. |
x |
x |
x |
x |
2. |
Opisz obieg informacji o alarmowaniu w systemie COSPAS-SARSAT. |
x |
x |
x |
x |
3. |
Opisz tryby pracy systemu COSPAS-SARSAT. |
x |
x |
x |
x |
4. |
Podaj sposób i dokładność lokalizacji radiopław EPIRB 406 MHz oraz 121,5 MHz. |
x |
x |
x |
x |
5. |
Podaj krótką charakterystykę radiopław **(zasięg, sposoby i dokładność lokalizacji, opóźnienie alarmowania, czas pracy, itp.). |
|
|
|
|
|
|
x |
x |
x |
x |
|
|
x |
x |
x |
x |
|
|
x |
x |
x |
x |
6. |
Jakie informacje cyfrowe przesyła radiopława ***. |
|
|
|
|
|
|
x |
x |
x |
x |
|
|
x |
x |
x |
x |
|
|
x |
x |
x |
x |
7. |
Porównaj opóźnienie w przekazaniu alarmowania radiopław 406 MHz i 1.6 GHz. Z czego wynika różnica? |
x |
x |
x |
x |
|
Inmarsat-E |
|
|
|
|
8. |
Opisz strukturę systemu Inmarsat-E. |
x |
x |
x |
x |
9. |
Opisz obieg informacji o alarmowaniu w systemie Inmarsat-E. |
x |
x |
x |
x |
|
EPIRB VHF DSC |
|
|
|
|
1. |
Wymień funkcje, jakie powinna spełniać radiopława VHF DSC. Jakimi sposobami są one realizowane? |
x |
x |
x |
x |
2. |
Podaj podstawowe cechy radiopławy VHF DSC. |
x |
x |
x |
x |
|
SART |
|
|
|
|
1. |
Podaj sposób lokalizacji rozbitków przez jednostki pływające ratownicze. |
x |
x |
x |
x |
2. |
Omów zasadę pracy transpondera radarowego i podaj wielkość błędu w określeniu jego pozycji. |
x |
x |
x |
x |
|
Omów zasadę pracy transpondera radarowego, jego wykrywalność oraz podaj błąd lokalizacji. |
x |
x |
x |
x |
3. |
Przedstaw charakterystykę sygnału transpondera radarowego. Dlaczego transponder nie nadaje na stałej częstotliwości? |
x |
x |
x |
x |
|
Podaj w jakim zakresie częstotliwości pracuje transponder radarowy. Dlaczego transponder nie nadaje na stałej częstotliwości? |
x |
x |
x |
x |
4. |
Podaj błąd w określeniu pozycji transpondera radarowego i opisz przyczyny jego powstania. |
x |
x |
x |
x |
5. |
Jak prezentowany jest na ekranie radaru sygnał transpondera radarowego? Jakie zmiany można zaobserwować w miarę zbliżania się do rozbitków? |
x |
x |
x |
x |
6. |
Wyjaśnij od czego zależy zasięg wykrycia transpondera radarowego? Czy rozbitkowie mają na to wpływ? |
x |
x |
x |
x |
7. |
Podaj podstawowe zasady skutecznego użycia transpondera radarowego. |
x |
x |
x |
x |
8. |
Czy rozbitkowie wiedzą i skąd, że ich transponder został "wykryty" przez radar? |
x |
x |
x |
x |
9. |
Do czego służy transponder radarowy i z jakimi urządzeniami współpracuje z racji przeznaczenia? |
x |
x |
x |
x |
10. |
Opisz sposób regulacji radaru w przypadku prowadzenia akcji poszukiwawczej w czasie opadów deszczu. |
X |
X |
X |
x |
11. |
Omów sposób testowania transpondera radarowego |
X |
X |
X |
X |
|
MSI |
G |
L |
R |
S |
1. |
Wymień i krótko opisz podsystemy GMDSS realizujące rozgłaszanie MSI. |
x |
x |
X |
x |
2. |
Opisz wydawnictwa potrzebne do korzystania z MSI. |
X |
X |
X |
|
|
EGC |
|
|
|
|
1. |
Podaj podstawowe dane charakteryzujące system EGC (zasięg, stacje brzegowe, sposoby adresowania, itp.). |
x |
x |
|
|
2. |
Opisz funkcje systemu EGC. |
x |
x |
|
|
3. |
Opisz sposoby adresowania komunikatów w systemie EGC. |
x |
x |
|
|
4. |
Opisz sposoby adresowania komunikatów MSI w SafetyNET. |
x |
x |
|
|
5. |
Opisz sposoby określania adresu geograficznego stosowane w SafetyNET. |
x |
x |
|
|
6. |
Opisz sposób wykorzystania EGC do rozgłaszania MSI. |
x |
x |
|
|
7. |
Opisz przeznaczenie SafetyNET i FleetNET. |
x |
x |
|
|
|
NAVTEX oraz NAVAREA HF NBDP |
|
|
|
|
1. |
Jakie jest przeznaczenia systemu NAVTEX i jakie jest miejsce i rola odbiornika w pracy systemu? |
x |
x |
x |
x |
2. |
Z jakich funkcjonalnych bloków składa się urządzenie NAVTEX zainstalowane na statku? |
x |
x |
x |
x |
3. |
Podaj podstawowe dane charakteryzujące system **(sposób transmisji, emisja, częstotliwości pracy, zasięg, stacje brzegowe, itp.). |
|
|
|
|
|
|
x |
x |
x |
x |
|
|
x |
|
|
|
4. |
Podaj skład typowego komunikatu systemu NAVTEX. |
x |
x |
x |
x |
5. |
Opisz sposób wyboru stacji nadającej i typu komunikatu w systemie NAVTEX. Jakich komunikatów nie może odrzucić odbiornik NAVTEX? |
x |
x |
x |
x |
6. |
Wyjaśnij rolę sekwencji "NNNN" oraz "NNN" w wydrukach komunikatów NAVTEX. |
x |
x |
x |
x |
7. |
Wyjaśnij rolę elementów B1B2B3B4 nagłówka komunikatu w systemie NAVTEX. |
x |
x |
x |
x |
8. |
Jakie rodzaje komunikatów oznaczane są w systemie NAVTEX symbolami: A, B, D, oraz L? Jakie komunikaty mają numer 00? |
x |
x |
x |
x |
9. |
Opisz sposób użycia zwykłego teleksu do odbioru transmisji NAVTEX. |
x |
|
|
|
Systemy • 10