V5R4 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP


Międzynarodowe Stosunki Polityczne

:: Egzamin w sesji egzaminacyjnej - 3 pytania z pośród 19 poniższych ::

:: Pytania ::

Adnotacja - kolejność opracowań:

bezpośrednio pod pytaniem zostały zamieszczone opracowania z naszego wykładu (studia zaoczne);

po czym następują opracowania z dziennych - pomiędzy znacznikami <Dzienne></Dzienne>;

następnie umieszczono dawne opracowania z dziennych - pomiędzy <Dawne dzienne></Dawne dzienne>;

po nich są opracowania z Internetu i innych źródeł - źródła są oddzielane sekwencją 000.

<Wyrzucić po opracowaniu>

.: Podział pytań :.

Magda pytania od 1 do 5

Bożena pytania 6 do 10

Mateusz pytania 11 do 15

Piotrek pytania od 16 do 19 a także koordynacja, synchronizacja, skład itp.

</Wyrzucić po opracowaniu>

1. Scharakteryzuj czynniki kształtujące współczesne stosunki międzynarodowe.

<Może się przyda 1>

  1. Co to są stosunki polityczne oraz ukaż ich rolę i miejsce wśród innych rodzajów stosunków między.

Międzynarodowe stosunki polityczne stanowią część stosunków gospodarczych. To wielopłaszczyznowy i wieloaspektowy układ stosunków między ludźmi oraz nauka zajmująca się badaniami tych relacji. Jest to proces zachodzący wokół nas na arenie między. Stosunki międzynarodowe rodzą się z tych samych powodów co każdy system społeczny. Ludzie wchodzą w stosunki społeczne i tworzą struktury społeczne o zasięgu międzynarodowym, po to by zrealizować swoje interesy polityczne, ekonomiczne i społeczne. Układ stosunków międzynarodowych to układ sił (np.: uzależnienie bezpieczeństwa pojedynczego kraju od bezpieczeństwa międzynarodowego). Msp obejmują relacje nie tylko między narodami, ale i innymi podmiotami posiadającymi lub nie osobowość prawną. Podmiotami stosunków międzynarodowych są państwa i organizacje międzynarodowe. Stosunki międzynarodowe to stosunki między narodami skupionymi w państwa. Współczesna grupa uczestników stosunków międzynarodowych jest liczniejsza niż grupa podmiotów prawa międzynarodowego, bowiem w kręgu uczestników stosunków międzynarodowych znajdują się korporacje wielonarodowościowe, kościoły, religie. Współczesne stosunki międzynarodowe wykraczają daleko poza zakres oficjalnych stosunków politycznych między państwami i innymi uczestnikami (np.: kontakty finansowe, kulturowe).

Stosunki międzynarodowe są odmienne od stosunków wewnętrznych, np. w państwie obejmują szeroki wachlarz a także układ procesów. Dlatego systemy tworzy się w sposób sztuczny, po to by je wyodrębnić. W stosunkach międzynarodowych nie ma władzy scentralizowanej. Dlatego ich przebieg jest taki żywiołowy. Dominuje w nich przewaga działań nieskoordynowanych co nie oznacza anarchii. Dlatego iż wszystkie podmioty stosunków międzynarodowych, prawa międzynarodowego mają ten sam charakter, to znaczy są sobie formalnie równi, suwerenni. Zachowują ciągłość, obejmują coraz więcej dziedzin życia (np.: dziedzina łączności, komunikowania się). W stosunkach międzynarodowych próbuje się kontrolować ich przebieg poprzez wprowadzenie zasad prawa międzynarodowego. Organizacje międzynarodowe będąc aktywnymi podmiotami stosunków międzynarodowych stabilizują sytuacje. Stosunki międzynarodowe dotyczą państw i narodów. Stosunki między. zachowują ciągłość, choć swoim zasięgiem, czy też dynamiką ulegają intensyfikacji, obejmują coraz więcej dziedzin życia. Dziś we współczesnych stosunkach między. w związku, że mają intensywny i wielopłaszczyznowy zakres i zasięg obserwujemy próby ich coraz lepszego zorganizowania. Te próby zorganizowania oddaje się organizacjom rządowym. Tworzy się unie.

</Może się przyda 1>

2. Przedstaw uczestników i determinanty stosunków międzynarodowych.

<Kasia P>

2. Przestaw uczestników i determinanty stosunków międzynarodowych

W nauce o stosunkach międzynarodowych różnie definiuje się determinanty. Dzielimy te czynniki na:

Zmiana władzy nie oznacza zerwania MSP, stosunki międzynarodowe może zachować naród (bez władzy, państwa). Są to np. państwa (trwają setki i dłużej lat, nie znikają z dnia na dzień).

W nauce o stosunkach międzynarodowych są różne kryteria (czynniki) kształtujące stosunki międzynarodowe. Czynniki dzielimy na: 1. Stałe - państwa, które trwają i nie znikają z dnia na dzień. Mają wpływ na geopolitykę- jest to połączenie polityki z położeniem geograficznym i otoczeniem. Czynniki stałe mają wpływ na „białą politykę” - to teoria, przy której analizujemy. Badamy zjawiska międzynarodowe. /Aktywność państw jest determinowana położeniem i otoczeniem geograficznym. Przez wiele lat otaczające Polskę państwa ograniczały działalność Polski, była ona narażona na ataki agresji państw sąsiadujących.

2. Zmienne- To badania selekcjonujące zjawiska i elementy kształtujące stosunki międzynarodowe.

. Determinanty MSP: 1. Globalizacja 2. Integracja w różnych sferach życia. /Żadne państwo nie prowadzi polityki samowystarczalnej, niezależnej od innych państw.

Jeśli przyjmiemy kryterium czasu czynniki dzielimy na : 1. Historyczne - osiągnięcia i zasługi danego państwa i jego miejsce w historii świata. mogą ułatwić lub utrudniać stosunki międzynarodowe. Polska ma utrudnione stosunki, bo przez wiele lat państwa sąsiadujące ograniczały działania Polski, była narażona na ataki agresji 2. Aktualne - to dzisiejsze nauki, to postęp techniczny, czynniki narodowe czy jesteśmy dumni z pochodzenia i przynależności. Możliwości nauk, rozwinięcia możliwości ludzi (wiedza, nauka, wykształcenie). 3. Potencjalne - które zakładamy, przewidujemy że zaistnieją.

Wpływają one na autorytet państwa na jego miejsce w obcym otoczeniu. Te czynniki historyczne, aktualne, potencjalne odzwierciedlają, pokazują relacje między teraźniejszością, przeszłością a przyszłością wskazują na prawidłowości rządzące stosunkami i możliwości nie powtarzania błędów.

Ze względu na kryterium przestrzenne: 1. Narodowe 2. Ponadnarodowe

Ze względu na kryterium zasięgu terytorialnego: 1. Kontynentalne 2. Lokalne

3. Regionalne 4. Globalne

Według kryterium strukturalnego: 1. Obiektywne - ludzie, obszar, klimat, środowisko naturalne, gospodarka, technika, systemy polityczne. 2. Subiektywne - systemy wartości, poglądy, koncepcje. Partie polityczne mniej lub bardziej popierane przez społeczeństwo.

Wszystkie czynniki wpływające pozytywnie i negatywnie dzielimy na czynności:

Wszystkie determinanty wpływające na dynamikę zmian w świecie dzielimy na:

1.Kształtujące (warunkujące) współczesne stosunki międzynarodowe

a) geograficzne - np. kraje morskie, kraje kontynentalne. Kraje morskie mają dostęp do morza, mają linię brzegową. Dostęp do morza stanowi okno na świat danego państwa. Najtańszym środkiem transportu jest żegluga morska;

b) demograficzne - np. ChRL, Watykan, Luksemburg. Potencjał demograficzny był w przeszłości elementem przesądzającym o statusie danego państwa (chodziło o koszt siły roboczej, liczebności wojsk);

c) narodowe - są kraje wielonarodowe oraz kraje o względnie jednolitej strukturze narodowościowej. Czynnik narodowościowy przesądza o sile państw, zwartości. Kraj taki ma wspólną świadomość.

d) Ideologiczne - ideologia to szyld potrzeb państwa: przetrwania państwa, świadomość narodowa. Ideologia ma na celu mobilizować do działania. Ideologia oparta na skrajnych nurtach religijnych - powstają nacjonalizmy religijne:

e) religijne - religia w przeszłości często prowadziła do konfliktów. Religie od powstania zawsze się zwalczały;

2.Realizujące współczesne stosunki międzynarodowe:

a) ekonomiczno - techniczne - gospodarka, technika kraju. Kto dysponuje wysokimi technologiami, ten odgrywa w stosunkach międzynarodowych ważną role;

b) militarne - siła militarna, armia nie odgrywa już tak znaczącej roli jak w przeszłości;

c) organizacyjno - społeczne - czy państwo jest demokratyczne, sprawnie rządzone, czynie ma złej komunikacji między rządzącymi a rządzonymi, brak legitymacji władzy;

d) osobowościowe (cechy charakteru specyficzne dla każdego narodu) - każdy naród ma swój charakter, ukształtowany przez historię, religię, system wartości. Czynniki realizujące powodują mechanizację, czyli samorealizację procesów międzynarodowych;

W stosunkach międzynarodowych uczestniczy setki podmiotów.

W nauce o stosunkach międzynarodowych są różne kryteria, przy pomocy których wyróżniamy czynniki (determinanty) kształtujące stosunki międzynarodowe.

</Kasia P>

<Może się przyda 1>

  1. Omów istotę determinantów (czynników) i ich wpływ na rozwój stosunków między.

Determinanty kształtujące MSP:

- procesy globalizacyjne;

- procesy integracyjne;

Stosunki międzynarodowe są determinowane przez:

- stałe:

- zmienne;

oraz ze względu na kryterium czasu:

- historyczne (np. zasługi danego państwa)

- aktualne (np. potencjał gospodarczy, baza surowcowa, energetyczne, technologia)

- potencjalne (to te, które dopiero przewidujemy, które mogą dopiero wpływać na rozwój sytuacji)

Razem te czynniki odzwierciedlają relacje między teraźniejszością, a przeszłością i przyszłością. Ponadto wskazują nam na prawidłowości rządzące stosunkami między. Pokazują nam związki przyczynowo-skutkowe określonych zjawisk i procesów między.

ze względu na kryterium zasięgu terytorialnego:

- lokalne (stosunki sąsiedzkie)

- regionalne (przebiegają na określonym regionie np. Europa Środkowa)

- kontynentalne (występują na obszarze jakiegoś kontynentu)

- globalne (dają o sobie znać na całej kuli ziemskiej)

ze względu na kryterium strukturalne:

- obiektywne (ludzie, obszar, klimat, środowisko naturalne, a także gospodarka, partie polityczne, systemy polityczne)

- subiektywne (idee, poglądy, doktryny, religie, systemy wartości etycznych);

Wszystkie determinanty wpływające na dynamikę zmian w świecie dzielimy na:

1.Kształtujące (warunkujące) współczesne stosunki międzynarodowe

a) geograficzne - np. kraje morskie, kraje kontynentalne. Kraje morskie mają dostęp do morza, mają linię brzegową. Dostęp do morza stanowi okno na świat danego państwa. Najtańszym środkiem transportu jest żegluga morska;

b) demograficzne - np. ChRL, Watykan, Luksemburg. Potencjał demograficzny był w przeszłości elementem przesądzającym o statusie danego państwa (chodziło o koszt siły roboczej, liczebności wojsk);

c) narodowe - są kraje wielonarodowe oraz kraje o względnie jednolitej strukturze narodowościowej. Czynnik narodowościowy przesądza o sile państw, zwartości. Kraj taki ma wspólną świadomość.

d) Ideologiczne - ideologia to szyld potrzeb państwa: przetrwania państwa, świadomość narodowa. Ideologia ma na celu mobilizować do działania. Ideologia oparta na skrajnych nurtach religijnych - powstają nacjonalizmy religijne:

e) religijne - religia w przeszłości często prowadziła do konfliktów. Religie od powstania zawsze się zwalczały;

2.Realizujące współczesne stosunki międzynarodowe:

a) ekonomiczno - techniczne - gospodarka, technika kraju. Kto dysponuje wysokimi technologiami, ten odgrywa w stosunkach międzynarodowych ważną role;

b) militarne - siła militarna, armia nie odgrywa już tak znaczącej roli jak w przeszłości;

c) organizacyjno - społeczne - czy państwo jest demokratyczne, sprawnie rządzone, czynie ma złej komunikacji między rządzącymi a rządzonymi, brak legitymacji władzy;

d) osobowościowe (cechy charakteru specyficzne dla każdego narodu) - każdy naród ma swój charakter, ukształtowany przez historię, religię, system wartości. Czynniki realizujące powodują mechanizację, czyli samorealizację procesów międzynarodowych;

  1. Wymień i omów determinanty stałe i zmienne wpływające na procesy między.

Stosunki międzynarodowe są determinowane przez:

- stałe:

- zmienne;

Stałe - zachowana jest ciągłość MSP. Zmiana władzy nie oznacza zerwania MSP, stosunki międzynarodowe może zachować naród (bez władzy, państwa). Są to np. państwa (trwają setki i dłużej lat, nie znikają z dnia na dzień).

  1. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków między. Wymień ich oraz ukaż ich miejsce na arenie między.

Uczestnikami (aktorami) SM nazywamy różne podmioty prawa i stosunków międzynarodowych. USM można nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na SM w sensie negatywnym lub pozytywnym, pod warunkiem, że jest to działanie (działalność) ciągła, świadoma, wolna i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Uczestników SM można zdefiniować jako podmioty zdolne do zmieniania w sposób zamierzony środowiska SM. Liczba USM zmienia się z dnia na dzień w sensie ilościowym i jakościowym. Zmieniała się w dziejach ilość suwerennych państw, nie istniały organizacje międzynarodowe.

Mamy różne podziały i klasyfikacje uczestników SM. Wprowadzane w celu lepszego i obiektywnego działania USM.

Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

  1. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

2. Uczestnicy poza państwowi

3.Transnarodowych (ponadnarodowe firmy,przedsiębiorstwa, fundacje, kościoły)

4. Subpaństwowych (działają na terenie określonych państw np. partie polityczne, również osoby fizyczne, których działalność wpływa na otoczenie między.)

Inny podział uczestników między.:

  1. Uczestnicy podmiotowi (do tej grupy zalicza się osoby mające osobowość prawną, państwa odgrywają w tej grupie najważniejszą rolę, do nich zalicza się także podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, specyficzne instytucje (np. UE - nie jest ani państwem ani organizacją), państwa suwerenne, stolica apostolska)

  2. Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, zaliczamy tu różnego rodzaju zjawiska i rzeczy np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła literackie), stereotypy i mity, arsenały broni, surowce, zasoby naturalne, doktryny polityczne, ideologie, opinie, oceny).

Państwa - należą do 1) grupy podmiotów MSP - są uważane za najważniejszych, centralnych uczestników SM. Są dynamicznymi i wpływowymi uczestnikami życia międzynarodowego pozostali uczestnicy działają w ich cieniu lub za ich pozwoleniem. Są najlepiej zorganizowanymi podmiotami zbiorowymi SM.

Państwo można określić jako suwerenną organizacje terytorialną. Składa się z trzech zasadniczych konstytucyjnych elementów: ludności, terytorium i suwerennej władzy.

Zakres i efektywne zdolności do działań międzynarodowych państwa jest określony jego zasobami materialnymi oraz ludzkimi. Państwa z zasady i prawa międzynarodowego są sobie równe i mają takie same prawa i obowiązki, w relacjach międzynarodowych mają mniejsze i większe wpływy na podejmowanie decyzji o charakterze międzynarodowym.

Narody - należą do 2) grupy MSP są uważane za najważniejszy z podmiotów pozapaństwowych. Jako podmioty SM występują czasowo do uznania państwa. Narody w porównaniu z państwami mają ograniczony zakres zdolności SM. Mogą nawiązywać i utrzymywać stosunki z innymi narodami, ale ich ranga jest niższa niż międzypaństwowych. Mogą zawierać umowy międzynarodowe, uczestniczyć w organizacjach międzynarodowych, ale nie zawsze jako członek pełnoprawny.

Organizacje międzynarodowe - uzupełniają działalność międzynarodową państw, państwa powierzają im pewne zadania międzynarodowe i udzielają im pewnych kompetencji. Mogą być utworzone przez minimum 3 państwa, na mocy umowy bilateryjnej.

Głównie organizacje międzynarodowe dzielimy na:

Biorąc pod uwagę zakres członkostwa i przedmiotowy zakres kompetencji organizacje międzynarodowe rządowe dzielimy na:

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

2. Omów istotę determinantu (czynniki) i ich wpływ na rozwój stosunków międzynarodowych.

W nauce o stosunkach międzynarodowych są różne kryteria (czynniki) kształtujące stosunki międzynarodowe. Czynniki dzielimy na:

  1. stale państwa które trwają i nie znikają z dnia na dzień, mają wpływ na geopolitykę - jest to połączenie polityki z położeniem geograficznym i otoczeniem.

  2. Zmienne determinanty msp:

  1. Globalizacja

  2. Integracja w różnych sferach życia/żadne państwo nie prowadzi polityki samowystarczalnej niezależnej od innych państw.

Jeśli przyjmiemy kryterium czasu czynniki dzielimy na:

  1. Historyczne - osiągniecia i zasługi danego państwa i jego miejsce w historii świata.

Mogą ułatwić lub utrudniać stosunki międzynarodowe. Polska ma utrudnione stosunki bo przez wiele lat państwa sąsiadujące ograniczały działania polski, była narażona na ataki agresji

  1. Aktualne - to dzisiejsze nauki, to postęp techniczny, czynniki narodowe czy jesteśmy dumni z pochodzenia i przynależności. Możliwości nauk, rozwinięcia możliwości ludzi (wiedza, nauka, wykształcenie)

  2. Potencjalne - które zakładamy, przewidujemy że zaistnieją.

Wpływają one na autorytet państwa na jego miejsce w obcym otoczeniu. Te czynniki historyczne, aktualne, potencjalne odzwierciedlają, pokazują relacje między teraźniejszością, przeszłością a przyszłością wskazują na prawidłowości rządzące stosunkami i możliwości nie powtarzania błędów. Ze względu na kryterium przestrzenne: l. Narodowe 2. Ponadnarodowe.

Ze względu na kryterium zasięgu terytorialnego: 1. Kontynentalne 2. Lokalne 3. Regionalne 4. Globalne

Według kryterium strukturalnego: 1. Obiektywne to są ludzie, obszar, klimat, środowisko naturalne, gospodarka, technika, systemy polityczne. 2. subiektywne - systemy wartości, poglądy, koncepcje. Partie polityczne mniej lub bardziej popierane przez społeczeństwo.

Wszystkie czynniki wpływające pozytywnie i negatywnie dzielimy na czynności:

  1. Warunkujące - geograficzne, demograficzne, narodowe, uwarunkowania ideologiczne, uwarunkowania religijne.

  2. Realizujące - ekonomiczno-techniczne, militarne, organizacyjno-gospodarcze, osobowościowe.

3. Wymień i omów determinanty stałe i zmienne wpływające na procesy międzynarodowe

W stosunkach międzynarodowych uczestniczy setki podmiotów. W nauce o stosunkach międzynarodowych są różne kryteria, przy pomocy których wyróżniamy czynniki (determinanty) kształtujące stosunki międzynarodowe. Ogólnie dzielimy je na :

  1. Stałe - zachowana jest ciągłość MSP, zmiana władzy nie oznacza zerwania MSP, stosunki międzynarodowe może zachować naród (bez władzy Państwa)

  2. Zmienne.

To badania selekcjonujące zjawiska i elementy kształtujące stosunki międzynarodowe. Czynniki stałe mają wpływ na „białą politykę” - to teoria, przy której analizujemy, badamy zjawiska międzynarodowe. / aktywność państw jest determinowana położeniem i otoczeniem geograficznym. Przez wiele lat otaczające Polskę państwa ograniczały działalność Polski, była ona narażona na ataki agresji Państw sąsiadujących.

</Może się przyda 2>

<Może się przyda 3>

2.Co to są determinanty w stosunkach międzynarodowych i jak je dzielimy

Determinanty kształtujące MSP:

- procesy globalizacyjne;

- procesy integracyjne;

Stosunki międzynarodowe, a zwłaszcza polityczne są determinowane przez:

- stałe:

- zmienne;

oraz ze względu na kryterium czasu:

- historyczne

- aktualne

- potencjalne;

Razem te czynniki odzwierciedlają relacje między teraźniejszością, a przeszłością i przyszłością.

ze względu na kryterium zasięgu terytorialnego:

- lokalne;

- regionalne;

- kontynentalne;

- globalne;

ze względu na kryterium strukturalne:

- obiektywne (ludzie, obszar, klimat, środowisko naturalne);

- subiektywne (idee, poglądy, doktryny, religie, systemy wartości etycznych);

Wszystkie determinanty wpływające na dynamikę zmian w świecie dzielimy na:

1.Kształtujące (warunkujące) współczesne stosunki międzynarodowe

a) geograficzne - np. kraje morskie, kraje kontynentalne. Kraje morskie mają dostęp do morza, mają linię brzegową. Dostęp do morza stanowi okno na świat danego państwa. Najtańszym środkiem transportu jest żegluga morska;

b) demograficzne - np. ChRL, Watykan, Luksemburg. Potencjał demograficzny był w przeszłości elementem przesądzającym o statusie danego państwa (chodziło o koszt siły roboczej, liczebności wojsk);

c) narodowe - są kraje wielonarodowe oraz kraje o względnie jednolitej strukturze narodowościowej. Czynnik narodowościowy przesądza o sile państw, zwartości. Kraj taki ma wspólną świadomość.

d) Ideologiczne - ideologia to szyld potrzeb państwa: przetrwania państwa, świadomość narodowa. Ideologia ma na celu mobilizować do działania. Ideologia oparta na skrajnych nurtach religijnych - powstają nacjonalizmy religijne:

e) religijne - religia w przeszłości często prowadziła do konfliktów. Religie od powstania zawsze się zwalczały;

2.Realizujące współczesne stosunki międzynarodowe:

a) ekonomiczno - techniczne - gospodarka, technika kraju. Kto dysponuje wysokimi technologiami, ten odgrywa w stosunkach międzynarodowych ważną role;

b) militarne - siła militarna, armia nie odgrywa już tak znaczącej roli jak w przeszłości;

c) organizacyjno - społeczne - czy państwo jest demokratyczne, sprawnie rządzone, czynie ma złej komunikacji między rządzącymi a rządzonymi, brak legitymacji władzy;

d) osobowościowe (cechy charakteru specyficzne dla każdego narodu) - każdy naród ma swój charakter, ukształtowany przez historię, religię, system wartości. Czynniki realizujące powodują mechanizację, czyli samorealizację procesów międzynarodowych;

3.Kogo nazywamy "uczestnikiem stosunków międzynarodowych", jak ich dzielimy

Uczestnikiem stosunków międzynarodowych jest podmiot lub podmioty prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych. Można takim uczestnikiem nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na stosunki międzynarodowe, w sensie pozytywnym lub negatywnym pod jednym warunkiem: jest to działanie bądź działalność ciągła, wolna, świadoma, i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Podmioty zdolne do aktywności międzynarodowej, utrwalania bądź zmieniania w sposób zamierzony stanu środowiska międzynarodowego. Liczba USM z dnia na dzień zmienia się w sensie ilościowym i jakościowym.

Mamy różne podziały klasyfikacji stosunków międzynarodowych.

Po to są one wprowadzone aby można je było lepiej badać, przewidywać zachowania, mierzyć ich aktywność. Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

  1. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

Uczestnicy poza państwowi

  1. Uczestnicy podmiotowi (podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, państwa suwerenne, stolica apostolska)

Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła

literackie) stereotypy i mity)

</Może się przyda 3>

3. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków międzynarodowych. Omów podstawowe kryteria ich podziału.

<KP>

3. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków międzynarodowych? Omów podstawowe kryteria ich podziału

Uczestnikami (aktorami) SM nazywamy różne podmioty prawa i stosunków międzynarodowych. USM można nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na SM w sensie negatywnym lub pozytywnym, pod warunkiem, że jest to działanie (działalność) ciągła, świadoma, wolna i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Uczestników SM można zdefiniować jako podmioty zdolne do zmieniania w sposób zamierzony środowiska SM. Liczba USM zmienia się z dnia na dzień w sensie ilościowym i jakościowym. Zmieniała się w dziejach ilość suwerennych państw, nie istniały organizacje międzynarodowe.

Mamy różne podziały i klasyfikacje uczestników SM. Wprowadzane w celu lepszego i obiektywnego działania USM.

Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

  1. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

2. Uczestnicy poza państwowi

3.Transnarodowych (ponadnarodowe firmy, przedsiębiorstwa, fundacje, kościoły)

4. Subpaństwowych (działają na terenie określonych państw np. partie polityczne, również osoby fizyczne, których działalność wpływa na otoczenie między.)

Inny podział uczestników między.:

  1. Uczestnicy podmiotowi (do tej grupy zalicza się osoby mające osobowość prawną, państwa odgrywają w tej grupie najważniejszą rolę, do nich zalicza się także podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, specyficzne instytucje (np. UE - nie jest ani państwem ani organizacją), państwa suwerenne, stolica apostolska)

  2. Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to, co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, zaliczamy tu różnego rodzaju zjawiska i rzeczy np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła literackie), stereotypy i mity, arsenały broni, surowce, zasoby naturalne, doktryny polityczne, ideologie, opinie, oceny).

Państwa - należą do 1) grupy podmiotów MSP - są uważane za najważniejszych, centralnych uczestników SM. Są dynamicznymi i wpływowymi uczestnikami życia międzynarodowego pozostali uczestnicy działają w ich cieniu lub za ich pozwoleniem. Są najlepiej zorganizowanymi podmiotami zbiorowymi SM.

Państwo można określić jako suwerenną organizacje terytorialną. Składa się z trzech zasadniczych konstytucyjnych elementów: ludności, terytorium i suwerennej władzy.

Zakres i efektywne zdolności do działań międzynarodowych państwa jest określony jego zasobami materialnymi oraz ludzkimi. Państwa z zasady i prawa międzynarodowego są sobie równe i mają takie same prawa i obowiązki, w relacjach międzynarodowych mają mniejsze i większe wpływy na podejmowanie decyzji o charakterze międzynarodowym.

Narody - należą do 2) grupy MSP są uważane za najważniejszy z podmiotów pozapaństwowych. Jako podmioty SM występują czasowo do uznania państwa. Narody w porównaniu z państwami mają ograniczony zakres zdolności SM. Mogą nawiązywać i utrzymywać stosunki z innymi narodami, ale ich ranga jest niższa niż międzypaństwowych. Mogą zawierać umowy międzynarodowe, uczestniczyć w organizacjach międzynarodowych, ale nie zawsze jako członek pełnoprawny.

Organizacje międzynarodowe - uzupełniają działalność międzynarodową państw, państwa powierzają im pewne zadania międzynarodowe i udzielają im pewnych kompetencji. Mogą być utworzone przez minimum 3 państwa, na mocy umowy bilateryjnej.

Głównie organizacje międzynarodowe dzielimy na:

Biorąc pod uwagę zakres członkostwa i przedmiotowy zakres kompetencji organizacje międzynarodowe rządowe dzielimy na:

</KP>

<Może się przyda 1>

  1. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków między. Wymień ich oraz ukaż ich miejsce na arenie między.

Uczestnikami (aktorami) SM nazywamy różne podmioty prawa i stosunków międzynarodowych. USM można nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na SM w sensie negatywnym lub pozytywnym, pod warunkiem, że jest to działanie (działalność) ciągła, świadoma, wolna i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Uczestników SM można zdefiniować jako podmioty zdolne do zmieniania w sposób zamierzony środowiska SM. Liczba USM zmienia się z dnia na dzień w sensie ilościowym i jakościowym. Zmieniała się w dziejach ilość suwerennych państw, nie istniały organizacje międzynarodowe.

Mamy różne podziały i klasyfikacje uczestników SM. Wprowadzane w celu lepszego i obiektywnego działania USM.

Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

  1. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

2. Uczestnicy poza państwowi

3.Transnarodowych (ponadnarodowe firmy,przedsiębiorstwa, fundacje, kościoły)

4. Subpaństwowych (działają na terenie określonych państw np. partie polityczne, również osoby fizyczne, których działalność wpływa na otoczenie między.)

Inny podział uczestników między.:

  1. Uczestnicy podmiotowi (do tej grupy zalicza się osoby mające osobowość prawną, państwa odgrywają w tej grupie najważniejszą rolę, do nich zalicza się także podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, specyficzne instytucje (np. UE - nie jest ani państwem ani organizacją), państwa suwerenne, stolica apostolska)

  2. Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, zaliczamy tu różnego rodzaju zjawiska i rzeczy np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła literackie), stereotypy i mity, arsenały broni, surowce, zasoby naturalne, doktryny polityczne, ideologie, opinie, oceny).

Państwa - należą do 1) grupy podmiotów MSP - są uważane za najważniejszych, centralnych uczestników SM. Są dynamicznymi i wpływowymi uczestnikami życia międzynarodowego pozostali uczestnicy działają w ich cieniu lub za ich pozwoleniem. Są najlepiej zorganizowanymi podmiotami zbiorowymi SM.

Państwo można określić jako suwerenną organizacje terytorialną. Składa się z trzech zasadniczych konstytucyjnych elementów: ludności, terytorium i suwerennej władzy.

Zakres i efektywne zdolności do działań międzynarodowych państwa jest określony jego zasobami materialnymi oraz ludzkimi. Państwa z zasady i prawa międzynarodowego są sobie równe i mają takie same prawa i obowiązki, w relacjach międzynarodowych mają mniejsze i większe wpływy na podejmowanie decyzji o charakterze międzynarodowym.

Narody - należą do 2) grupy MSP są uważane za najważniejszy z podmiotów pozapaństwowych. Jako podmioty SM występują czasowo do uznania państwa. Narody w porównaniu z państwami mają ograniczony zakres zdolności SM. Mogą nawiązywać i utrzymywać stosunki z innymi narodami, ale ich ranga jest niższa niż międzypaństwowych. Mogą zawierać umowy międzynarodowe, uczestniczyć w organizacjach międzynarodowych, ale nie zawsze jako członek pełnoprawny.

Organizacje międzynarodowe - uzupełniają działalność międzynarodową państw, państwa powierzają im pewne zadania międzynarodowe i udzielają im pewnych kompetencji. Mogą być utworzone przez minimum 3 państwa, na mocy umowy bilateryjnej.

Głównie organizacje międzynarodowe dzielimy na:

Biorąc pod uwagę zakres członkostwa i przedmiotowy zakres kompetencji organizacje międzynarodowe rządowe dzielimy na:

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

4. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków międzynarodowych. Wymień ich i ukaż ich miejsce na arenie międzynarodowej

Uczestnikiem stosunków międzynarodowych jest podmiot lub podmioty prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych. Można takim uczestnikiem nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na stosunki międzynarodowe, w sensie pozytywnym lub negatywnym pod jednym warunkiem: jest to działanie bądź działalność ciągła, wolna, świadoma, i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Podmioty zdolne do aktywności międzynarodowej, utrwalania bądź zmieniania w sposób zamierzony stanu środowiska międzynarodowego. Liczba USM z dnia na dzień zmienia się w sensie ilościowym i jakościowym. Zmieniała się w dziejach ilość suwerennych państw , nie istniały organizacje międzynarodowe.

Mamy różne podziały klasyfikacji stosunków międzynarodowych.

Po to są one wprowadzone aby można je było lepiej badać, przewidywać zachowania, mierzyć ich aktywność. Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

  1. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

  1. Uczestnicy poza państwowi

  1. Uczestnicy podmiotowi (podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, państwa suwerenne, stolica apostolska)

  1. Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła

literackie) stereotypy i mity)

</Może się przyda 2>

4. Omów mechanizmy międzynarodowych stosunków politycznych.

<KP>

4. Omów mechanizmy międzynarodowych stosunków politycznych

Polityka zagraniczna państw - uwarunkowania te mają wpływ na politykę zagraniczną - mechanizm funkcjonujący w MSP. To państwa odgrywają najważniejszą rolę poprzez politykę zagraniczną. PZ - jest to najważniejsza sfera działalności każdego państwa, ponieważ dotyczy: ochrony jego niepodległości, bezpieczeństwa i suwerenności. PZ ma na celu umocnienie tych elementów, budowanie systemów, układów. Jest wszelka działalność służąca zapobieganiu szkodliwej aktywności obcych podmiotów. PZ ma na celu umacnianie kondycji państwa w sferze międzynarodowej a także aspekcie gospodarczym, politycznym, kulturowym, militarnym. PZ ma także na celu umacnianie autorytetu państwa, jego roli na arenie międzynarodowej.

Czynniki ułatwiające/utrudniające realizację zadań PZ:

- środowisko geograficzne - terytorium, położenie, wielkość państwa, granice;

- integralność terytorialna państwa - zaludnienie, czynniki etniczne;

- potencjał gospodarczy państwa - najbardziej dynamiczny charakter, gospodarka, handel zagraniczny, postęp techniczny, polityka pieniężna, inwestycje.

Dyplomacja - negocjowanie umów między państwami, w celu zawarcia korzystnych umów handlowych oraz pozyskania wsparcia wojskowego dla reprezentowanego kraju. Dyplomacja wiąże się też z rozwiązywaniem w pokojowy sposób problemów między państwami. Dyplomacja jest instrumentem, za pomocą którego państwo wyraża i prowadzi swą politykę zagraniczną w stosunkach zewnętrznych.

Normy międzynarodowe -

Uwarunkowania, zależności, współzależności międzynarodowe - wywierają one dzisiaj istotny wpływ na scenę międzynarodową. Współzależności wywołują różne interakcje. Gęstnieje sieć powiązań między państwami wraz ze wzrostem liczby państw. Uzależnienia wynikają i są zależne od potencjału państwa, od geopolityki. Geografia, położenie wskazują nam kierunek naszej polityki międzynarodowej.

</KP>

<Może się przyda 1>

4. Omów mechanizmy stosunków politycznych (dyplomacja, normy prawne, polityka zagraniczna)

Polityka zagraniczna państw - uwarunkowania te mają wpływ na politykę zagraniczną - mechanizm funkcjonujący w MSP. To państwa odgrywają najważniejszą rolę poprzez politykę zagraniczną. PZ - jest to najważniejsza sfera działalności każdego państwa, ponieważ dotyczy: ochrony jego niepodległości, bezpieczeństwa i suwerenności. PZ ma na celu umocnienie tych elementów, budowanie systemów, układów. Jest wszelka działalność służąca zapobieganiu szkodliwej aktywności obcych podmiotów. PZ ma na celu umacnianie kondycji państwa w sferze międzynarodowej a także aspekcie gospodarczym, politycznym, kulturowym, militarnym. PZ ma także na celu umacnianie autorytetu państwa, jego roli na arenie międzynarodowej.

Czynniki ułatwiające/utrudniające realizację zadań PZ:

- środowisko geograficzne - terytorium, położenie, wielkość państwa, granice;

- integralność terytorialna państwa - zaludnienie, czynniki etniczne;

- potencjał gospodarczy państwa - najbardziej dynamiczny charakter, gospodarka, handel zagraniczny, postęp techniczny, polityka pieniężna, inwestycje.

Dyplomacja - negocjowanie umów między państwami, w celu zawarcia korzystnych umów handlowych oraz pozyskania wsparcia wojskowego dla reprezentowanego kraju. Dyplomacja wiąże się też z rozwiązywaniem w pokojowy sposób problemów między państwami. Dyplomacja jest instrumentem, za pomocą którego państwo wyraża i prowadzi swą politykę zagraniczną w stosunkach zewnętrznych.

Normy międzynarodowe -

Uwarunkowania, zależności, współzależności międzynarodowe - wywierają one dzisiaj istotny wpływ na scenę międzynarodową. Współzależności wywołują różne interakcje. Gęstnieje sieć powiązań między państwami wraz ze wzrostem liczby państw. Uzależnienia wynikają i są zależne od potencjału państwa, od geopolityki. Geografia, położenie wskazują nam kierunek naszej polityki międzynarodowej.

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

5.Jaką role odgrywa dyplomacja w stosunkach międzynarodowych.

Dyplomacja- forma realizacji polityki zagranicznej państwa. Wyróżniamy dyplomację jawną i tajną. Na konferencjach międzynarodowych są wypracowywane normy międzynarodowe. Normami tymi posługują się dyplomaci i politycy.

Dyplomacja - negocjowanie umów między państwami, w celu zawarcia korzystnych umów handlowych oraz pozyskania wsparcia wojskowego dla reprezentowanego kraju. Dyplomacja wiąże się też z rozwiązywaniem w pokojowy sposób problemów między państwami.

Dyplomaci pracują głównie w ambasadach i konsulatach, gdzie w razie potrzeby pomagają obywatelom państw, które reprezentują. Dyplomacja jest sztuką poszukiwania możliwego do przyjęcia dla stron negocjacji kompromisu.

Dyplomacja jest instrumentem, za pomocą którego państwo wyraża i prowadzi swą politykę zagraniczną w stosunkach zewnętrznych.

6.Przedstaw istotę i cele polityki zagranicznej państw.

Polityka zagraniczna - jest ona najważniejszą sferą działalności każdego państwa, ponieważ dotyczy ochrony jego niepodległości, bezpieczeństwa i suwerenności. Polityka zagraniczna ma na celu umacnianie tych elementów, budowanie systemów, układów. Jest to wszelkie działanie służące zapobieżeniu szkodliwej aktywności obcych podmiotów. Polityka zagraniczna ma na celu umacnianie kondycji państwa w sferze międzynarodowej, a także w aspekcie gospodarczym, politycznym, kulturowym, militarnym. Polityka zagraniczna ma na celu umacnianie autorytetów państwa i jego roli na arenie międzynarodowej.

Polityka zagraniczna to zorganizowany i skierowany na zewnątrz wysiłek państwa podporządkowany osiągnięciu jego żywotnych interesów, który wyraża się w kształtowaniu jego zewnętrznego otoczenia, tworzenia, sprzyjania relacji oraz, sytuacji korzystnych, zapobieganiu i usuwaniu sytuacji niekorzystnych.

Polityka zagraniczna jest prowadzona w stosunku do innych państw, z innymi państwami, lub przeciwko innym państwom. Państwo zawsze zastrzega sobie prawo dobrowolne przyjętych ograniczeń i możliwości wycofania się z zobowiązań.

</Może się przyda 2>

5. Przedstaw pojęcie i atrybuty wielkich mocarstw.

<KP>

5,6 Mocarstwo - najpotężniejsze kraje, największe państwa, które odgrywają kluczową rolę w stosunkach między. To państwa, które mają decydujący wpływ na rozwój stosunków między. Państwo, które jest potęgą zakresem i siłą wpływów przewyższa inne państwa.

Państwo, które zajmuje pozycję centralną w systemie stosunków międzynarodowych.

Pozycję, rangę i status państwa na arenie międzynarodowej wyznacza jego miejsce w regionie.

Rola i pozycja państwa w systemie międzynarodowym nie jest stała, ulega rzeczywistym i subiektywnym zmianom. Jego pozycje określa zakres interesu, zakres możliwości czynnego uczestnictwa w polityce światowej oraz możliwość reagowania na sytuacje między. Współcześnie czynniki, które określają pozycję państwa na rynku między. to przede wszystkim potencjał gosp., technologiczny, zasięg i możliwości ich zabezpieczenia.

W latach 1900-2005 spośród 9 państw (Rosja, ZSRR, Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Chiny, Austrio-Węgry, Japonia, USA), które w wieku XX spełniały kryteria pozwalające je nazwać super mocarstwami, dziś postały tylko Stany Zjednoczone, pozostałe spadły do rangi mocarstw regionalnych.

Mocarstwowość (siła oddziaływania) najczęściej przejawia się w zakresie oddziaływania na SM. Wśród parametrów, które określają położenie państwa w hierarchicznej zdolności państwa, kształtują się następujące czynniki:

1.demograficzny

2gospodarczo-surowcowy

3.spójność narodowa

4.terytorialny (powierzchnia kraju)

5.zasoby polityczno-militarne.

Również bardzo istotnym parametrem określającym miejsce na arenie międzynarodowej jest:

-położenie i zasięg geograficzny,

-rodzaj i gęstość sieci powiązań międzynarodowych,

-strategia i cele jakie stawiają sobie do osiągnięcia rządy poza granicami państwa,

-percepcja (poprawne określenie) miejsca na arenie międzynarodowej.

Podział mocarstw:

</KP>

<Może się przyda 1>

6. Ukaż pojęcie, istotę i atrybuty wielkich mocarstw oraz ich rolę we współczesnych stosunkach między.

Mocarstwo - najpotężniejsze kraje, największe państwa, które odgrywają kluczową rolę w stosunkach między. To państwa, które mają decydujący wpływ na rozwój stosunków między. państwo, które jest potęgą zakresem i siłą wpływów przewyższa inne państwa.

państwo, które zajmuje pozycję centralną w systemie stosunków międzynarodowych.

Pozycję, rangę i status państwa na arenie międzynarodowej wyznacza jego miejsce w regionie.

Rola i pozycja państwa w systemie międzynarodowym nie jest stała, ulega rzeczywistym i subiektywnym zmianom. Jego pozycje określa zakres interesu, zakres możliwości czynnego uczestnictwa w polityce światowej oraz możliwość reagowania na sytuacje między. Współcześnie czynniki, które określają pozycję państwa na rynku między. to przede wszystkim potencjał gosp., technologiczny, zasięg i możliwości ich zabezpieczenia.

W latach 1900-2005 spośród 9 państw (Rosja, ZSRR, Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Chiny, Austrio-Węgry, Japonia, USA), które w wieku XX spełniały kryteria pozwalające je nazwać super mocarstwami, dziś postały tylko Stany Zjednoczone, pozostałe spadły do rangi mocarstw regionalnych.

Mocarstwowość (siła oddziaływania) najczęściej przejawia się w zakresie oddziaływania na SM. Wśród parametrów, które określają położenie państwa w hierarchicznej zdolności państwa, kształtują się następujące czynniki:

  1. demograficzny

  2. gospodarczo-surowcowy

  3. spójność narodowa

  4. terytorialny (powierzchnia kraju)

  5. zasoby polityczno-militarne.

Również bardzo istotnym parametrem określającym miejsce na arenie międzynarodowej jest:

percepcja (poprawne określenie) miejsca na arenie międzynarodowej.

Podział mocarstw:

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

6. Ukaż pojęcie, istotę i atrybuty wielkich mocarstw oraz ich rolę we współczesnym międzynarodowych stosunkach politycznych

Mocarstwa to najpotężniejsze kraje , najsilniejsze państwa, takie które ogrywają kluczową rolę w sosunkach międzynarodowych. Państwa, które mają decydujący wpływ na rozwój procesów i zjawiska międzynarodowych.

Podziały mocarstw:

  1. Mocarstwa globalne (supermocarstwa) to te , które są zdolne do działań w skali globu i odgrywają decydującą rolę ( USA, ZSRR kiedyś; obecnie tylko USA)

  2. Mocarstwa sektorowe (czyli takie, które są zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie. Np.: Japonia - gospodarka.)

  3. Mocarstwa regionalne zdolne do efektywnego oddziaływania w skali regionu. Francja, Niemcy, Argentyna.

  4. Zwykłe państwa:

      1. Państwa karłowate (Pandora)

      2. Państwa małe

      3. Państwa średnie

Kiedyś atrybutem mocarstwa była: liczebność, powierzchnia, potencjał wojskowy.

Mocarstwo to Państw które swą potęgą (a więc zakresem i siłą swych wpływów przewyższa inne). Jego pozycja określa zakres interesu, zakres możliwości reagowania na sytuacje międzynarodowe.

Współczesne czynniki które określają pozycje Państwa na arenie międzynarodowej to przede wszystkim potencjał gospodarczy, technologiczny, zasięg i możliwości zabezpieczenia.

</Może się przyda 2>

6. Co to są wielkie mocarstwa i jaką odgrywają one rolę we współczesnych stosunkach międzynarodowych.

<Może się przyda 1>

6. Ukaż pojęcie, istotę i atrybuty wielkich mocarstw oraz ich rolę we współczesnych stosunkach między.

Mocarstwo - najpotężniejsze kraje, największe państwa, które odgrywają kluczową rolę w stosunkach między. To państwa, które mają decydujący wpływ na rozwój stosunków między. państwo, które jest potęgą zakresem i siłą wpływów przewyższa inne państwa.

państwo, które zajmuje pozycję centralną w systemie stosunków międzynarodowych.

Pozycję, rangę i status państwa na arenie międzynarodowej wyznacza jego miejsce w regionie.

Rola i pozycja państwa w systemie międzynarodowym nie jest stała, ulega rzeczywistym i subiektywnym zmianom. Jego pozycje określa zakres interesu, zakres możliwości czynnego uczestnictwa w polityce światowej oraz możliwość reagowania na sytuacje między. Współcześnie czynniki, które określają pozycję państwa na rynku między. to przede wszystkim potencjał gosp., technologiczny, zasięg i możliwości ich zabezpieczenia.

W latach 1900-2005 spośród 9 państw (Rosja, ZSRR, Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Chiny, Austrio-Węgry, Japonia, USA), które w wieku XX spełniały kryteria pozwalające je nazwać super mocarstwami, dziś postały tylko Stany Zjednoczone, pozostałe spadły do rangi mocarstw regionalnych.

Mocarstwowość (siła oddziaływania) najczęściej przejawia się w zakresie oddziaływania na SM. Wśród parametrów, które określają położenie państwa w hierarchicznej zdolności państwa, kształtują się następujące czynniki:

  1. demograficzny

  2. gospodarczo-surowcowy

  3. spójność narodowa

  4. terytorialny (powierzchnia kraju)

  5. zasoby polityczno-militarne.

Również bardzo istotnym parametrem określającym miejsce na arenie międzynarodowej jest:

percepcja (poprawne określenie) miejsca na arenie międzynarodowej.

Podział mocarstw:

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 1>

Wymień najważniejsze mocarstwa światowe i uzasadnij ich aktualną pozycję

Odkąd istnieje scena międzynarodowa (rozumiana jako system wzajemnych relacji, powiązań, zależności między państwami) zawsze jej trzonem, głównymi członkami były MOCARSTWA. Mocarstwa cechują się: 1potęgą, ogromnym potencjałem ekonomicznym, gospodarczym, militarnym 2duży zasięg oddziaływania 3znaczna siła wpływów (możność podporządkowania sobie innych państw, podmiotów). Zawsze na scenie międzynarodowej dominowały mocarstwa, zawsze było ich niewiele około 5 - 8.

Początek XIX wieku- (lata kongresu wiedeńskiego) 5 mocarstw : Austro-Węgry, Prusy, Anglia, Francja, Rosja. Początek XX wieku -powyższe mocarstwa + Stany Zjednoczone, Japonia, Włochy. Te mocarstwa przetrwały tylko do pierwszej wojny światowej , w jej wyniku rozpadły się Austro-Węgry. Okres po II wojnie światowej- ukształtował się nowy system, który trwał 45 lat .W wyniku nagromadzonego kapitału, potencjału militarnego , broni jądrowej dominację uzyskały dwa państwa SUPERMOCARSWTA czyli Stany Zjednoczone i ZSRR. System międzynarodowy był systemem dwubiegunowym, każde z tych dwóch supermocarstw miały obszary swych wpływów; te dwa supermocarstwa charakteryzowały się odmiennymi systemami wartościami ekonomicznymi, gospodarczymi- właśnie te różnice były zarodkiem późniejszego rozpadu tego systemu.

Struktura nowego systemu międzynarodowego (trzy kondygnacje):

I USA - nie jako supermocarstwo w sensie polityczno-militarnym, ale jako superpotęga

II Mocarstwa regionalne - dawniej były też silne, ale teraz zmienia się ich rola. Są to: Chiny, Indie (przyspieszony rozwój), Brazylia, Rosja, Japonia, UE

III Drugorzędne potęgi regionalne: Pakistan, Ukraina, Argentyna itd. Oczekują one od USA, że będą dla supermocarstw przeciw wagą dla dominacji regionalnej.

Miedzy potęgami regionalnymi istnieją sprzeczności, walka konkurencyjna. Powstaje system, który nie jest dwubiegunowy.USA jest największą potęgą, ale nie jest w stanie wywierać wpływu na wszystkie kraje. Rola innych państw jest wyraźnie rosnąca. Dzisiaj podstawowym czynnikiem niemożności absolutyzacji jednego bieguna jest tendencja do regionalizacji, tworzenia ośrodków regionalnych. Regiony a nie same mocarstwa staja się ośrodkami. W związku z nową konstelacją znacznie zwiększa się rola małych i średnich państw. W okresie Zimnej Wojny nie było miejsca dla autentycznej demokracji. Dzisiaj do tych stosunków wkroczył człowiek, prawa człowieka, poszanowanie jego godności - człowiek staje się jednym z kryteriów wartościowania.

</Może się przyda 1>

7. Omów współczesne aspekty i czynniki bezpieczeństwa narodowego.

<KP>

7. Omów współczesne aspekty i czynniki bezpieczeństwa narodowego

Bezpieczeństwo narodowe to proces i stan zmieniający się pod wpływem warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Współczesne nowoczesne demokratyczne państwo musi posiadać wiążący dla wszystkich porządny:

-Prawo wiążące dla wszystkich obywateli

-Polityczny podział władz (ustawodawcza, wykonawcza i sądowa)

-Monopol na stosowanie przemocy, prawo użycia siły (w państwie posiada suwerenny rząd. jest on określony przez normy prawne i konstytucję)

Współcześnie o bezpieczeństwie i suwerenności państw obok czynnika militarnego decydują:

- Rozwój gospodarczy państwa

-Poziom techniki i technologii

-Stan finansów państwa

-Stan ochrony środowiska

-Nowoczesne środki łączności

-Sprawny system polityczny i prawny

-Stabilizacja sytuacji polityczno prawnej

-Stabilizacja sytuacji społecznej.

</KP>

<Może się przyda 1>

8. Co rozumiesz przez pojęcie „bezpieczeństwo między” oraz ukaż jego współczesne elementy.

Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych oznacza stan nie zagrożenia, pewności i spokoju. Bezpieczeństwo to wolność od szkodliwości i wojny. Kategoria bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego jest trudna do zdefiniowania, bo jest to jednocześnie stan i proces. Bezpieczeństwo ma na celu zapewnienie wewnętrznych i zewnętrznych warunków sprzyjających rozwojowi państwa i jego życiowym interesom oraz ochronę przed istniejącymi zagrożeniami.

Bezpieczeństwo narodowe oznacza sytuację i pewien ład międzynarodowy pozwalający państwu realizować jego podstawowe funkcje tzn. integralność terytorialną państwa, niepodległość i rozwój wewnętrzny (a co za tym idzie i suwerenność).

Do tej pory rozdzielano bezpieczeństwo narodowe na zewnętrzne i wewnętrzne. Obecnie bezpieczeństwo wewnętrzne to zdolność kraju do egzystencji do utrzymania suwerenności. Dzisiaj ten podział bezpieczeństwa narodowego jest uzależniony od bezpieczeństwa innych państw. Bezpieczeństwo międzynarodowe dotyczy kilku / kilkunastu państw. Współczesne bezpieczeństwo międzynarodowe to suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw członkowskich. Bezpieczeństwo międzynarodowe jest to również określenie stanu i procesu w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń akceptowanych przez społeczeństwo międzynarodowe w warunkach niestosowana siły.

Bezpieczeństwo międzynarodowe to model, w którym dominuje kooperatywny charakter stosunków politycznych. Związane jest ono zatem z pojęciem bezpieczeństwa zewnętrznego państwa i stanowi kategorię zmienną w czasie. Jest ono ściśle związane z aktualnym stanem stosunków międzynarodowych oraz dominującymi w danym czasie strategiami polityk zagranicznych państw.

Odmianą bezpieczeństwa międzynarodowego jest bezpieczeństwo regionalne. Aby mógł powstać taki model musi on posiadać pewne cechy:

9. Co oznacza pojęcie „suwerenność państwa” i jak wpływa ona na politykę wewn. I zagraniczną każdego kraju.

Suwerenem państwa polskiego jest naród. Suwerenność to dosłownie zwierzchnictwo. Niezależność utożsamiana jest z samodzielnością i niepodległością państwa jako podmiotu stosunków międzynarodowych. Uważana była i nadal jest za atrybut władzy państwowej, odróżniający ją od innych systemów władzy publicznej i niepublicznej. Suwerenność każdego państwa jest realizowana na dwóch płaszczyznach:

</Może się przyda 1>

8. Przedstaw istotę suwerenności państwa i jej rolę dla bezpieczeństwa narodowego.

<KP>

8. Przedstaw istotę suwerenności państw i jej rolę dla bezpieczeństwa narodowego

Najważniejsze wartości to suwerenność i suwerenność polityczna (dla państw). Procesy najważniejsze: globalizacja i integracja. Każde państwo musi się w te procesy włączyć, ale musi być suwerenne i na odpowiednim poziomie gospodarczym.

Bezpieczeństwo narodowe i suwerenność to procesy i stany zmieniające się pod wpływem warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Między nimi zachodzi swoiste sprzężenie zwrotne. Nie może żaden kraj być suwerenny, jeśli nie będzie zagwarantowane bezpieczeństwo narodu. Współczesne nowoczesne demokratyczne państwo musi posiadać wiążący dla wszystkich porządny:

-prawo wiążące dla wszystkich obywateli

-polityczny podział władz (ustawodawcza, wykonawcza i sądowa)

-monopol na stosowanie przemocy, prawo użycia siły (w państwie posiada suwerenny rząd. jest on określony przez normy prawne i konstytucję)

Obecnie żaden kraj na świecie nie jest w stanie suwerennie zapewnić bezpieczeństwa swojemu krajowi. Nowoczesna technika, masowa komunikacja ogarniająca cały świat, rozwiązania gospodarcze sprawiają, że suwerenność państw staje się coraz bardziej fikcją. Suwerenność w ujęciu tradycyjnym jest dzisiaj anachronizmem, bo jest wzajemne uzależnienie państw od siebie w różnych strefach. Wszystko odbywa się przy otwartej kurtynie dzięki satelitom i nowoczesnym technologiom. Granice przenikają się (UE), są znoszone. Wystarczy mniej liczna armia, która jest lepiej wyposażona i wyszkolona.

Współcześnie o bezpieczeństwie i suwerenności państw obok czynnika militarnego decydują:

-Rozwój gospodarczy państwa

-Poziom techniki i technologii

-Stan finansów państwa

-Stan ochrony środowiska

-Nowoczesne środki łączności

-Sprawny system polityczny i prawny

-Stabilizacja sytuacji polityczno prawnej

-Stabilizacja sytuacji społecznej.

Suwerenem państwa polskiego jest naród. Suwerenność to dosłownie zwierzchnictwo. Niezależność utożsamiana jest z samodzielnością i niepodległością państwa jako podmiotu stosunków międzynarodowych. Uważana była i nadal jest za atrybut władzy państwowej, odróżniający ją od innych systemów władzy publicznej i niepublicznej. Suwerenność każdego państwa jest realizowana na dwóch płaszczyznach:

Nie ma raz na zawsze zapewnionego bezpieczeństwa, jeśli rozpatrujemy bezpieczeństwo jako proces, to samo dotyczy suwerenności. Suwerenność i bezpieczeństwo to wartości które można łatwo utracić. To kategorie zmienne, na które mają wpływ różne czynniki. We współczesnych stosunkach międzynarodowych mówimy że państwu musimy zapewnić rozległe bezpieczeństwo tzn. dobrobyt, rozwój cywilizacyjny w różnych strefach życia. Niestety nie ma tzw. absolutnego 100%ego bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo narodowe oznacza sytuację i pewien ład międzynarodowy pozwalający państwu realizować jego podstawowe funkcje tzn. integralność terytorialną państwa, niepodległość i rozwój wewnętrzny (a co za tym idzie i suwerenność). Do tej pory rozdzielano bezpieczeństwo narodowe na zewnętrzne i wewnętrzne. Obecnie bezpieczeństwo wewnętrzne to zdolność kraju do egzystencji do utrzymania suwerenności. Dzisiaj ten podział bezpieczeństwa narodowego jest uzależniony od bezpieczeństwa innych państw. Bezpieczeństwo międzynarodowe dotyczy kilku / kilkunastu państw. Współczesne bezpieczeństwo międzynarodowe to suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw członkowskich. Bezpieczeństwo międzynarodowe jest to również określenie stanu i procesu w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń akceptowanych przez społeczeństwo międzynarodowe w warunkach niestosowana siły

Bezpieczeństwo międzynarodowe to model, w którym dominuje kooperatywny charakter stosunków politycznych. Związane jest ono zatem z pojęciem bezpieczeństwa zewnętrznego państwa i stanowi kategorię zmienną w czasie. Jest ono ściśle związane z aktualnym stanem stosunków międzynarodowych oraz dominującymi w danym czasie strategiami polityk zagranicznych państw.Odmianą bezpieczeństwa międzynarodowego jest bezpieczeństwo regionalne. Aby mógł powstać taki model musi on posiadać pewne cechy:

-Otwarty dla wszystkich państw regionu

-Jednakowy status uczestników

-Pokojowe likwidowanie sporów

-Współdziałać z Radą Bezpieczeństwa ONZ

</KP>

<Może się przyda 1>

8. Co rozumiesz przez pojęcie „bezpieczeństwo między” oraz ukaż jego współczesne elementy.

Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych oznacza stan nie zagrożenia, pewności i spokoju. Bezpieczeństwo to wolność od szkodliwości i wojny. Kategoria bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego jest trudna do zdefiniowania, bo jest to jednocześnie stan i proces. Bezpieczeństwo ma na celu zapewnienie wewnętrznych i zewnętrznych warunków sprzyjających rozwojowi państwa i jego życiowym interesom oraz ochronę przed istniejącymi zagrożeniami.

Bezpieczeństwo narodowe oznacza sytuację i pewien ład międzynarodowy pozwalający państwu realizować jego podstawowe funkcje tzn. integralność terytorialną państwa, niepodległość i rozwój wewnętrzny (a co za tym idzie i suwerenność).

Do tej pory rozdzielano bezpieczeństwo narodowe na zewnętrzne i wewnętrzne. Obecnie bezpieczeństwo wewnętrzne to zdolność kraju do egzystencji do utrzymania suwerenności. Dzisiaj ten podział bezpieczeństwa narodowego jest uzależniony od bezpieczeństwa innych państw. Bezpieczeństwo międzynarodowe dotyczy kilku / kilkunastu państw. Współczesne bezpieczeństwo międzynarodowe to suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw członkowskich. Bezpieczeństwo międzynarodowe jest to również określenie stanu i procesu w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń akceptowanych przez społeczeństwo międzynarodowe w warunkach niestosowana siły.

Bezpieczeństwo międzynarodowe to model, w którym dominuje kooperatywny charakter stosunków politycznych. Związane jest ono zatem z pojęciem bezpieczeństwa zewnętrznego państwa i stanowi kategorię zmienną w czasie. Jest ono ściśle związane z aktualnym stanem stosunków międzynarodowych oraz dominującymi w danym czasie strategiami polityk zagranicznych państw.

Odmianą bezpieczeństwa międzynarodowego jest bezpieczeństwo regionalne. Aby mógł powstać taki model musi on posiadać pewne cechy:

9. Co oznacza pojęcie „suwerenność państwa” i jak wpływa ona na politykę wewn. I zagraniczną każdego kraju.

Suwerenem państwa polskiego jest naród. Suwerenność to dosłownie zwierzchnictwo. Niezależność utożsamiana jest z samodzielnością i niepodległością państwa jako podmiotu stosunków międzynarodowych. Uważana była i nadal jest za atrybut władzy państwowej, odróżniający ją od innych systemów władzy publicznej i niepublicznej. Suwerenność każdego państwa jest realizowana na dwóch płaszczyznach:

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

  1. Co oznacza pojęcie „suwerenność Państwa” i jak wpływa ona na politykę wewnętrzną i zagraniczną każdego kraju

Najważniejsze wartości to suwerenność i suwerenność polityczna (dla państw). Procesy najważniejsze: globalizacja i integracja. Każde państwo musi się w te procesy włączyć, ale musi być suwerenne i na odpowiednim poziomie gospodarczym.

Bezpieczeństwo narodowe i suwerenność to procesy i stany zmieniające się pod wpływem warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Między nimi zachodzi swoiste sprzężenie zwrotne. Nie może żaden kraj być suwerenny, jeśli nie będzie zagwarantowane bezpieczeństwo narodu. Współczesne nowoczesne demokratyczne państwo musi posiadać wiążący dla wszystkich porządny:

Obecnie żaden kraj na świecie nie jest w stanie suwerennie zapewnić bezpieczeństwa swojemu krajowi. Nowoczesna technika, masowa komunikacja ogarniająca cały świat, rozwiązania gospodarcze sprawiają, że suwerenność państw staje się coraz bardziej fikcją. Suwerenność w ujęciu tradycyjnym jest dzisiaj anachronizmem, bo jest wzajemne uzależnienie państw od siebie w różnych strefach. Wszystko odbywa się przy otwartej kurtynie dzięki satelitom i nowoczesnym technologiom. Granice przenikają się (UE), są znoszone. Wystarczy mniej liczna armia, która jest lepiej wyposażona i wyszkolona.

Współcześnie o bezpieczeństwie i suwerenności państw obok czynnika militarnego decydują:

</Może się przyda 2>

<Może się przyda 3>

  1. Odpowiedz na pytanie: Czy globalizacja i integracja zagrażają suwerenności Państw narodowych oraz ich bezpieczeństwu

Suwerenem państwa polskiego jest naród. Suwerenność to dosłownie zwierzchnictwo. Niezależność utożsamiana jest z samodzielnością i niepodległością państwa jako podmiotu stosunków międzynarodowych. Uważana była i nadal jest za atrybut władzy państwowej, odróżniający ją od innych systemów władzy publicznej i niepublicznej. Suwerenność każdego państwa jest realizowana na dwóch płaszczyznach:

Nie ma raz na zawsze zapewnionego bezpieczeństwa, jeśli rozpatrujemy bezpieczeństwo

jako proces, to samo dotyczy suwerenności. Suwerenność i bezpieczeństwo to wartości które można łatwo utracić. To kategorie zmienne, na które mają wpływ różne czynniki. We współczesnych stosunkach międzynarodowych mówimy że państwu musimy zapewnić rozległe bezpieczeństwo tzn. dobrobyt, rozwój cywilizacyjny w różnych strefach życia. Niestety nie ma tzw. absolutnego 100%ego bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo narodowe oznacza sytuację i pewien ład międzynarodowy pozwalający państwu realizować jego podstawowe funkcje tzn. integralność terytorialną państwa, niepodległość i rozwój wewnętrzny (a co za tym idzie i suwerenność).

Do tej pory rozdzielano bezpieczeństwo narodowe na zewnętrzne i wewnętrzne. Obecnie bezpieczeństwo wewnętrzne to zdolność kraju do egzystencji do utrzymania suwerenności. Dzisiaj ten podział bezpieczeństwa narodowego jest uzależniony od bezpieczeństwa innych państw. Bezpieczeństwo międzynarodowe dotyczy kilku / kilkunastu państw. Współczesne bezpieczeństwo międzynarodowe to suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw członkowskich. Bezpieczeństwo międzynarodowe jest to również określenie stanu i procesu w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń akceptowanych przez społeczeństwo międzynarodowe w warunkach niestosowana siły.

Bezpieczeństwo międzynarodowe to model, w którym dominuje kooperatywny charakter stosunków politycznych. Związane jest ono zatem z pojęciem bezpieczeństwa zewnętrznego państwa i stanowi kategorię zmienną w czasie. Jest ono ściśle związane z aktualnym stanem stosunków międzynarodowych oraz dominującymi w danym czasie strategiami polityk zagranicznych państw.

Odmianą bezpieczeństwa międzynarodowego jest bezpieczeństwo regionalne. Aby mógł powstać taki model musi on posiadać pewne cechy:

</Może się przyda 3>

<Może się przyda 4>

7.Co oznacza "suwerenność państwa" i jak wpływa ona na bezpieczeństwo narodowe

Najważniejsze wartości to suwerenność i suwerenność polityczna (dla państw). Procesy najważniejsze: globalizacja i integracja. Każde państwo musi się w te procesy włączyć, ale musi być suwerenne i na odpowiednim poziomie gospodarczym.

Bezpieczeństwo narodowe i suwerenność to procesy i stany zmieniające się pod wpływem warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Między nimi zachodzi swoiste sprzężenie zwrotne. Nie może żaden kraj być suwerenny, jeśli nie będzie zagwarantowane bezpieczeństwo narodu. Współczesne nowoczesne demokratyczne państwo musi posiadać wiążący dla wszystkich porządny:

Obecnie żaden kraj na świecie nie jest w stanie suwerennie zapewnić bezpieczeństwa swojemu krajowi. Nowoczesna technika, masowa komunikacja ogarniająca cały świat, rozwiązania gospodarcze sprawiają, że suwerenność państw staje się coraz bardziej fikcją. Suwerenność w ujęciu tradycyjnym jest dzisiaj anachronizmem, bo jest wzajemne uzależnienie państw od siebie w różnych strefach. Wszystko odbywa się przy otwartej kurtynie dzięki satelitom i nowoczesnym technologiom. Granice przenikają się (UE), są znoszone. Wystarczy mniej liczna armia, która jest lepiej wyposażona i wyszkolona.

Współcześnie o bezpieczeństwie i suwerenności państw obok czynnika militarnego decydują:

</Może się przyda 4>

9. Ukaż przesłanki i skutki terroryzmu międzynarodowego dla współczesnego świata.

<KP>

  1. Ukaż przesłanki i skutki terroryzmu międzynarodowego dla współczesnego świata

Terroryzm międzynarodowy - użycie siły lub przemocy przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie, w ten sposób wymuszenia na danej grupie ludzi, realizacje określonych celów. Terroryzm jest zwyczajnym konfliktem - wojną. Jest on wojną psychologiczną, zasianiem strachu. Sam termin terroryzm wywodzi się od greckiego słowa terro - bać się, drżeć, oraz łac. Terror - strach, trwoga, przerażenie, straszna wieść.

Terroryzm to sianie strachu grozy. Na gruncie naukowym terroryzm definiuje się jako nieuzasadnione lub bezprawne użycie siły wobec osób, mienia, aby zastraszyć lub wywrzeć przymus na rząd, ludność cywilną lub ich część, co zmierza do promocji celów politycznych, społecznych, finansowych.

Brak jest obiektywnej definicji terroryzmu, brak jej jest poważnym utrudnieniem w działaniach prawnych międzynarodowych.

Terroryzm jest najczęściej efektem skrajnego nacjonalizmu, niesprawiedliwości społecznej. Terroryzm jest największym zagrożeniem współczesnego świata.

Rodzaje terroryzmu:

1.Międzynarodowy - ujawnił się w latach 70-tych XX w. Swoim zasięgiem wykracza poza granice jednego państwa. Charakteryzuje się stosowanie na przemocy w sposób systematyczny: morderstwa, porwania, podkładanie bomb, trucizny itp. Ma swoistą organizację międzynarodową np Czarna Międzynarodówka.

2.Krajowy - akty terrorystyczne są wynikiem grup, znajdujących się na terenie danego kraju. Osoby te dążą do przekonania albo zakazania rządowi, poprzez używanie odpowiednich metod i środków.

3.Polityczny - sam w sobie jest zjawiskiem złożonym. Aspekt walki politycznej w celu zdobycia władzy lub wywierania nacisku na politykę wewnętrzną lub zewnętrzną państwa.

4.Cyberterroryzm - wykorzystuje systemy teleinformatyczne, stosowany jest przez współczesne służby specjalne.

5. Narkoterroryzm - działania terrorystyczne podejmowane przez kartele, syndykaty narkotykowe.

6. Terroryzm fundamentalistów islamskich - skutek kryzysu tożsamości społeczeństwa muzułmańskiego. Do nadrzędnych celów islamistów można zaliczyć: obalanie świeckich rządów w krajach islamskich, umocnienie islamu, niszczenie wrogów islamu (USA, Izrael), zjednoczenie świata muzułmańskiego, mobilizacja do wojny z niewiernymi z całego świata. Najgroźniejsze organizacje terrorystów islamskich to: Al.-Kaida, Hesbollah, Egipski Islamski Dżihad.

Przykład terroru indywidualnego

Dość rozpowszechniony w Europie w XIXw. był terror indywidualny. Pojedynczy terroryści, zamachowcy zabijali wybitne osobistości. W ten sposób zginęła Cesarzowa Austro-Węgier Elżbieta Sissi, żona Franciszka Józefa I z ręki anarchisty włoskiego. Terroryści partii socjalistyczno-rewolucyjnej w Rosji zabili dwóch premierów rosyjskich, trzech ministrów spraw wewnętrznych, jednego członka rodziny cesarskiej i wiele setek wysokich dygnitarzy państwowych.

Przykład terroru samobójczego

Indywidualni terroryści wymyślili zamachy samobójcze. W XIXw. Car rosyjski Aleksander II padł z ręki terrorysty Polaka Ignacego Chreniewieckiego w ataku samobójczym. Zamach wyglądał w ten sposób, że dwóch zamachowców ustawiło się na dwóch skrzyżowaniach dróg w Moskwie, bo nie wiadomo było, którą drogą będzie jechał orszak cesarski. I oto terrorysta rzucił bombę, ale bomba cara nie zabiła. Zniszczyła karetę, raniła konie, ochronę. Car wyszedł cało. Na drugim skrzyżowaniu stał Chreniewiecki w odległości 100m na wypadek gdyby car jechał tamtędy. Po wybuchu skierował się w stronę zbiegowiska, które się tam zebrało po wybuchu. Podszedł w momencie, kiedy Cesarz otrzepywał się z kurzu. I do otoczenia swojego powiedział; "Chwała Bogu, wyszedłem cały i zdrowy". Na to Chreniewiecki oświadczył: "A to jeszcze zobaczymy" zrobił krok w stronę Cesarza i zdetonował ładunek, który miał przy sobie. Umarli obydwaj tej nocy ok. 4 nad ranem. Chreniewiecki chciał tylko wiedzieć czy Aleksander został zabity jednak policja do końca nie udzieliła mu takiej informacji.

Ataki samobójcze były łatwe do przeprowadzenia. Dlatego że przy atakach samobójczych nie zachodzi potrzeba organizacji drogi odwrotu. Terrorysta ginie w ataku, nie trzeba wciągać w organizację zbyt dużej ilości ludzi i łatwiej ochronić się przed penetracją ze strony ulicy.

Po II wojnie światowej terroryzm stał się bronią głównie Irlandzkiej Armii Zjednoczenia (IRA) w Pn Irlandii i Palestyńczyków na Bliskim Wschodzie.

Palestyńczycy wprowadzili metody porywania samolotów nie w celu ich zniszczenia, ale w celu wymuszenia różnych żądań głównie uwalniania ich aresztowanych kolegów. Palestyńczycy też zaczęli masowo stosować akcje samobójcze. Otóż pewna nowa historia zaczęła się od 11 września 2001r. Islamska organizacja wykonała taka terrorystyczna na USA. Użyto uprowadzone samoloty pasażerskie w charakterze pocisku, zaatakowano WTC, Pentagon i zamierzano chyba zaatakować Biały Dom, co się nie udało. Ten atak spowodował 3 tysiące ofiar i wywołał wielki szok. Chociaż w istocie rzeczy wcześniej wszystko, co w tych atakach użyto było wcześniej stosowane. Samoloty uprowadzano, ataki samobójcze były stosowane. Ale nie zrobiono tego nigdy na taką skalę. Jeśli idzie o ilość ofiar to częściowo była to kwestia przypadku mianowicie konstrukcji tych wież, która okazała się niezwykle mało odporna na pożar. I fachowcy twierdzą, że gdyby te samoloty uderzyły w podobny wieżowiec tylko starej konstrukcji (World Business Centre) to starty byłyby dziesięciokrotnie mniejsze. Ten atak wydaje się już nie do powtórzenia. Pięć osób uzbrojonych tylko w plastikowe noże do rozcinania kartonów, nie mogłoby opanować samolotu, w którym oprócz załogi znajdowało się po kilkudziesięciu młodych mężczyzn wśród pasażerów. Pasażerowie ulegli tylko, dlatego niewielkiej liczbie słabo uzbrojonych napastników, że nikt nie spodziewał się, że samolot jest porywany w celach samobójczego ataku w charakterze bomby. Gdyby cel był znany to napastnicy byliby obezwładnieni, masą ludzi w samolocie.

Stany Zjednoczone na szok wywołany atakiem 11 września 2001, odpowiedziały ogłoszeniem wojny z terroryzmem. W praktyce rząd USA postanowił zareagować na niebezpieczeństwo terrorystyczne środkami militarnymi. Środki militarne stosuje się przeciwko państwu. Rząd USA zdawał sobie z tego sprawę, zastosowano w ramach wojny z terroryzmem najpierw atak militarny na Afganistan (państwo, które udzielało terrorystom schronienia), a później na Irak (atak zapobiegawczy). Nie, dlatego że były powody, że Irak popiera terrorystów, ale z tego powodu, że Irak był podejrzewany o posiadanie broni masowej zagłady.

Czy da się prowadzić wojnę z terroryzmem?

Terroryści nie mają swojego państwa, niektóre państwa je popierają, ale likwidacja ich nie musi oznaczać likwidacji terroru. Niektórzy uważają, że wojna z terroryzmem to pretekst do ekspansji, do panowania nad terenami.

</KP>

<Może się przyda 1>

10. Czy globalizacja i integracja zagrażają suwerenności państw narodowych oraz ich bezpieczeństwu?

Bezpieczeństwo narodowe i suwerenność to procesy i stany zmieniające się pod wpływem warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Między nimi zachodzi swoiste sprzężenie zwrotne. Nie może żaden kraj być suwerenny, jeśli nie będzie zagwarantowane bezpieczeństwo narodu.

Obecnie żaden kraj na świecie nie jest w stanie suwerennie zapewnić bezpieczeństwa swojemu krajowi. Nowoczesna technika, masowa komunikacja ogarniająca cały świat, rozwiązania gospodarcze sprawiają, że suwerenność państw staje się coraz bardziej fikcją. Suwerenność w ujęciu tradycyjnym jest dzisiaj anachronizmem, bo jest wzajemne uzależnienie państw od siebie w różnych strefach. Granice przenikają się (UE), są znoszone. Wystarczy mniej liczna armia, która jest lepiej wyposażona i wyszkolona.

Współcześnie o bezpieczeństwie i suwerenności państw obok czynnika militarnego decydują:

- rozwój gospodarczy państwa

- poziom techniki i technologii

- stan finansów państwa

- stan ochrony środowiska

- nowoczesne środki łączności

- sprawny system polityczny i prawny

- stabilizacja sytuacji polityczno prawnej

- stabilizacja sytuacji społecznej.

Procesy integracyjne we współczesnym świecie nie stanowią zagrożenia dla suwerenności i bezpieczeństwa narodowego. Istotą współcześnie pojmowanej suwerenności jest jego niezależność oznaczająca władzę zwierzchnią na jego terytorium. Znacznie większym zagrożeniem dla suwerenności państw są egoizmy narodowe, partykulaizmy narodowe, które prowadzą do tendencji nacjonalistycznych (zjawisko denacjonalizacji). Wejście do UE, NATO to są przesłanki dodatkowe, które wzmacniają suwerenność i bezpieczeństwo nasze. W interesie Europy i świata jest zachowanie procesów integracyjnych tworząc dobrą instytucjonalizację. Alternatywą dla rozpadu UE czy NATO byłyby rozwijające się grupy nacjonalistyczne.

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

10.Jakie są źródła i skutki terroryzmu międzynarodowego. ***

Terroryzm międzynarodowy - użycie siły lub przemocy przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie, w ten sposób wymuszenia na danej grupie ludzi, realizacje określonych celów. Terroryzm jest zwyczajnym konfliktem - wojną. Jest on wojną psychologiczną, zasianiem strachu. Sam termin terroryzm wywodzi się od greckiego słowa terro - bać się, drżeć, oraz łac. Terror - strach, trwoga, przerażenie, straszna wieść.

Terroryzm to sianie strachu grozy. Na gruncie naukowym terroryzm definiuje się jako nieuzasadnione lub bezprawne użycie siły wobec osób, mienia, aby zastraszyć lub wywrzeć przymus na rząd, ludność cywilną lub ich część, co zmierza do promocji celów politycznych , społecznych, finansowych.

Brak jest obiektywnej definicji terroryzmu, brak jej jest poważnym utrudnieniem w działaniach prawnych międzynarodowych.

Terroryzm jest najczęściej efektem skrajnego nacjonalizmu , niesprawiedliwości społecznej . Terroryzm jest największym zagrożeniem współczesnego świata.

Rodzaje terroryzmu:

1.międzynarodowy - ujawnił się w latach 70-tych XX w. Swoim zasięgiem wykracza poza granice jednego państwa. Charakteryzuje się stosowanie m przemocy w sposób systematyczny: morderstwa, porwania, podkładanie bomb, trucizny itp. Ma swoistą organizację międzynarodową np. Czarna Międzynarodówka.

2.krajowy - akty terrorystyczne są wynikiem grup, znajdujących się na terenie danego kraju. Osoby te dążą do przekonania albo zakazania rządowi, poprzez używanie odpowiednich metod i środków.

3.polityczny - sam w sobie jest zjawiskiem złożonym. Aspekt walki politycznej w celu zdobycia władzy lub wywierania nacisku na politykę wewnętrzną lub zewnętrzną państwa.

4.cyberterroryzm - wykorzystuje systemy teleinformatyczne, stosowany jest przez współczesne służby specjalne.

5. narkoterroryzm - działania terrorystyczne podejmowane przez kartele, syndykaty narkotykowe.

6. terroryzm fundamentalistów islamskich - skutek kryzysu tożsamości społeczeństwa muzułmańskiego. Do nadrzędnych celów islamistów można zaliczyć: obalanie świeckich rządów w krajach islamskich, umocnienie islamu, niszczenie wrogów islamu (USA, Izrael), zjednoczenie świata muzułmańskiego, mobilizacja do wojny z niewiernymi z całego świata. Najgroźniejsze organizacje terrorystów islamskich to: Al.-Kaida, Hesbollah, Egipski Islamski Dżihad.

</Może się przyda 2>

10. Omów istotę, przesłanki i przejawy nacjonalizmu we współczesnych

stosunkach politycznych.

<KP>

  1. Omów istotę, przesłanki i przejawy nacjonalizmu we współczesnych stosunkach politycznych.

Nacjonalizm i re-nacjonalizm to zjawisko pojawiające się okresowo w momentach zagrożeń, kryzysów, trudności, np gospodarczych, politycznych. Dla funkcjonowania państwa bardzo ważna jest świadomość narodowa. Przejawia się w postawach patriotycznych, nacjonalistycznych. Nacjonalizacja utrudnia funkcjonowanie państwa.

Od łacińskiego natio oznacza naród to postawa narodowa. Ideologia podporządkowująca interesy innych narodów własnemu narodowi. Przejawia się w egoizmie i wyolbrzymianiu zalet własnego narodu, nie widząc własnych słabości, żądań dla własnego narodu specjalnych przywilejów i praw. Przejawia się też w niechęci, wrogości wobec innych narodów. Nacjonalista widzi w tej ideologii sens istnienia. Postawa gloryfikująca własny naród nie do końca jest postawą naganną. Roli i znaczenia ideologii nie można do końca określić. Często może spełniać funkcje pozytywne. Nie tylko jest naganny. Nacjonalizm jest przeciwieństwem renacjonalizmu i integracji. Utrudnia procesy integracyjne.

Funkcje pozytywne: w okresach wyzwolenia narodowego np. w okresach zaborów. Patriotyzm jest zjawiskiem pozytywnym, ale nie zawsze mobilizujący. Nacjonalizm jest skrajną formą patriotyzmu. Wielcy pisarze (np. okresu oświecenia, romantyzmu) pisali w sposób nacjonalistyczny, żeby zmobilizować polski patriotyzm, żeby przypomnieć o polskości, odwoływano się do świadomości narodowej. W XVIII i XIX wieku pod wpływem skrajnego patriotyzmu wszyscy stawali do walki. Walka o wolność oparta była o elementy religijne. Wtedy pojawiło się hasło zdrada - za kolaborację z okupantem. Szowinizm wraz z gloryfikowaniem własnego narodu staje się nacjonalizmem.

Dołącza się do tego rasizm, ksenofobia i nowy skrajny nacjonalizm. Zmutowany, zwyrodniały nacjonalizm i jego skrajna postawa jak faszyzm doprowadziły do II Wojny Światowej. W latach 90tych pojawił się nacjonalizm obronny na terenie Europy zachodniej. Obawiano się „najazdu” Polaków. Obawiano się migracji. Chciano bronić się przed tym zamykaniem granic. “Niemcy dla Niemców”.

Nacjonalizm jako postawa, ideologia muszą być omawiane w kontekście historycznym. Historia uczy, że nacjonalizm zjawiał się w Europie w momentach trudnych. Nadal są różne jego źródła. Rola w różnych okresach też była różna: mobilizująca.

Dzisiejsze jego przejawy mają specyficzne i aktualne społeczno-polityczno-gospodarcze, międzynarodowe źródło. W literaturze przedmiotu nacjonalizm współcześnie tzn. nacjonalizm pojawił się na świecie po 90tym roku. Dzieli się na 3 kategorie, które ze względu na źródło pochodzenia nakładają się na siebie, częściowo wykluczają, częściowo znoszą się. Nacjonalizm skrajny jest niebezpieczny, gdy politycy nawiązują do religii. Następuje renesans nacjonalizmu. Mówi się, że upadek komunizmu umożliwił ponowne odrodzenie nacjonalizmu. Po części to prawda. W Polsce zwiększyło się znaczenie polityczne, kościoła.

Renacjonalizm polega na odwoływaniu się państwa do jego narodowych tradycji.

I kategorią współczesnego nacjonalizmu jest nacjonalizm generowany oddolnie wywodzi się z ludzkiego niezadowolenia, przez pamięć przeszłości, wolności którą nie wiadomo jak wyrazić. Polega na przesadnym eksponowaniu uczuć patriotycznych przez grupy społeczne (naród).

II nacjonalizm generowany od góry jest manipulowany, inicjowany przez przywódców politycznych. Był potrzebny do zdobycia i utrzymania władzy.

Próbowano przerzucać błędy w transformacji ustrojowej na mniejszości narodowe. Bazował na tym, że społeczeństwo cieszące się wolnością łatwo dawały się manipulować. Ulegały łatwo hasłom nacjonalistycznym. Był przejawem frustracji i słabości elit politycznych.

III nacjonalizm generowany z zewnątrz spoza kraju. W latach 1980-1990 kraje Europy Zachodniej chciano przyspieszyć upadek komunizmu. Tworzono partie nacjonalistyczne, które zazwyczaj stały u władzy po obaleniu komunizmu.

IV nacjonalizm obronny pojawił się w Europie Zachodniej w latach 90tych. Głosił hasła ratowania sytuacji gospodarczej przed ewentualną migracją. Pojawił się nawet USA.

Pojawiły się zachowania takie jak antypatia, bierność społeczeństwa. Narastające przejawy nacjonalizmu przekładają się na politykę. W postaci wypowiedzi np. premierów czy prezydentów krajów sprzymierzonych.

</KP>

<Może się przyda 1>

11.Omów istotę nacjonalizmu i jego współczesne źródła.

Nacjonalizm i re-nacjonalizm to zjawisko pojawiające się okresowo w momentach zagrożeń, kryzysów, trudności, np. gospodarczych, politycznych. Dla funkcjonowania państwa bardzo ważna jest świadomość narodowa. Przejawia się w postawach patriotycznych, nacjonalistycznych. Nacjonalizacja utrudnia funkcjonowanie państwa.

Od łacińskiego natio oznacza naród to postawa narodowa. Ideologia podporządkowująca interesy innych narodów własnemu narodowi. Przejawia się w egoizmie i wyolbrzymianiu zalet własnego narodu, nie widząc własnych słabości, żądań dla własnego narodu specjalnych przywilejów i praw. Przejawia się też w niechęci, wrogości wobec innych narodów. Nacjonalista widzi w tej ideologii sens istnienia. Postawa gloryfikująca własny naród nie do końca jest postawą naganną. Roli i znaczenia ideologii nie można do końca określić. Często może spełniać funkcje pozytywne. Nie tylko jest naganny. Nacjonalizm jest przeciwieństwem renacjonalizmu i integracji. Utrudnia procesy integracyjne.

Funkcje pozytywne: w okresach wyzwolenia narodowego np. w okresach zaborów. Patriotyzm jest zjawiskiem pozytywnym, ale nie zawsze mobilizujący. Nacjonalizm jest skrajną formą patriotyzmu. Wielcy pisarze (np. okresu oświecenia, romantyzmu) pisali w sposób nacjonalistyczny, żeby zmobilizować polski patriotyzm, żeby przypomnieć o polskości, odwoływano się do świadomości narodowej. W XVIII i XIX wieku pod wpływem skrajnego patriotyzmu wszyscy stawali do walki. Walka o wolność oparta była o elementy religijne. Wtedy pojawiło się hasło zdrada - za kolaborację z okupantem. Szowinizm wraz z gloryfikowaniem własnego narodu staje się nacjonalizmem.

Dołącza się do tego rasizm, ksenofobia i nowy skrajny nacjonalizm. Zmutowany, zwyrodniały nacjonalizm i jego skrajna postawa jak faszyzm doprowadziły do II Wojny Światowej. W latach 90tych pojawił się nacjonalizm obronny na terenie Europy zachodniej. Obawiano się „najazdu” Polaków. Obawiano się migracji. Chciano bronić się przed tym zamykaniem granic. “Niemcy dla Niemców”.

Nacjonalizm jako postawa, ideologia muszą być omawiane w kontekście historycznym. Historia uczy, że nacjonalizm zjawiał się w Europie w momentach trudnych. Nadal są różne jego źródła. Rola w różnych okresach też była różna: mobilizująca.

Dzisiejsze jego przejawy mają specyficzne i aktualne społeczno-polityczno-gospodarcze, międzynarodowe źródło. W literaturze przedmiotu nacjonalizm współcześnie tzn. nacjonalizm pojawił się na świecie po 90tym roku. Dzieli się na 3 kategorie, które ze względu na źródło pochodzenia nakładają się na siebie, częściowo wykluczają, częściowo znoszą się. Nacjonalizm skrajny jest niebezpieczny, gdy politycy nawiązują do religii. Następuje renesans nacjonalizmu. Mówi się, że upadek komunizmu umożliwił ponowne odrodzenie nacjonalizmu. Po części to prawda. W Polsce zwiększyło się znaczenie polityczne, kościoła.

Renacjonalizm polega na odwoływaniu się państwa do jego narodowych tradycji.

I kategorią współczesnego nacjonalizmu jest nacjonalizm generowany oddolnie wywodzi się z ludzkiego niezadowolenia, przez pamięć przeszłości, wolności którą nie wiadomo jak wyrazić. Polega na przesadnym eksponowaniu uczuć patriotycznych przez grupy społeczne (naród).

II nacjonalizm generowany od góry jest manipulowany, inicjowany przez przywódców politycznych. Był potrzebny do zdobycia i utrzymania władzy.

Próbowano przerzucać błędy w transformacji ustrojowej na mniejszości narodowe. Bazował na tym, że społeczeństwo cieszące się wolnością łatwo dawały się manipulować. Ulegały łatwo hasłom nacjonalistycznym. Był przejawem frustracji i słabości elit politycznych.

III nacjonalizm generowany z zewnątrz spoza kraju. W latach 1980-1990 kraje Europy Zachodniej chciano przyspieszyć upadek komunizmu. Tworzono partie nacjonalistyczne, które zazwyczaj stały u władzy po obaleniu komunizmu.

IV nacjonalizm obronny pojawił się w Europie Zachodniej w latach 90tych. Głosił hasła ratowania sytuacji gospodarczej przed ewentualną migracją. Pojawił się nawet USA.

Pojawiły się zachowania takie jak antypatia, bierność społeczeństwa. Narastające przejawy nacjonalizmu przekładają się na politykę. W postaci wypowiedzi np. premierów czy prezydentów krajów sprzymierzonych.

</Może się przyda 1>

11. Przedstaw genezę, strukturę oraz działalność ONZ.

<KP>

11. Przedstaw genezę, strukturę i działalność ONZ

Geneza

ONZ jest w pewnym sensie kontynuacją organizacji o charakterze podobnym jak ONZ, przed wojennej(po I wojnie światowej), po upadku Niemiec i zawarciu traktatu wersalskiego, powstała w 1918 roku, Liga Narodów. Powstała ona z inicjatywy USA. Jednocześnie najsilniejsze już wówczas wyłaniające się państwo świata nie uzyskało mandatu za sprawą senatu, który nie ratyfikował karty Ligi Narodów. USA nie były członkiem Ligi Narodów, co niewątpliwie osłabiło pozycję Ligi Narodów w konstelacji po I wojnie światowej, tej organizacji. Skończyło się to tym, że w Lidze Narodów powstawały różne konflikty, które doprowadziły do II wojny światowej. W trakcie tej wojny w 1942-43 roku przywódcy krajów wielkich mocarstw spotykając się na rozmaitych formalnych i nie formalnych rozmowach zaczęli myśleć o stworzeniu czegoś, co w sposób trwały zagwarantuje światu pokój. Z tych rozmów, które się toczyły w 1943-44 r. miedzy Stalinem, Churchillem Roseveltem i między innymi osobistościami, narodziła się idea ONZ. W kwietniu 1945 roku, nastąpiło podpisanie, tzn. przyjęcie na takiej wyższej międzynarodowej konferencji takiego istotnego do dziś dnia funkcjonującego dokumentu "Karty Narodów Zjednoczonych".

ONZ - Jest uniwersalną organizacją ze względu na przedmiot działania. Powstała w wyniku II wojny światowej na konferencji w San Francisco obradującej w dniach 25.04.1945 - 26.06.1945. Ma charakter powszechny. W swej działalności nawiązuje do Ligii Narodów. Dziś spośród 202 narodów suwerennych do ONZ należy 189. ONZ jest organizacją rządową ponadnarodową. ONZ wynegocjowała ponad 180 porozumień pokojowych. ONZ nie jest w stanie zapobiegać wszystkim konfliktom. Trwają dyskusję nad usprawnieniem działalności ONZ.

Cele(zawarte w statucie = Karta Narodów Zjednoczonych; weszło w życie 24.10.45).

Statut ONZ składa się z 111 artykułów podzielonych na 6 części. W preambule i artykule 1 i 2 zawarto następujące cele:

Zasady działania:

  1. Zasada suwerenności wszystkich członków

  2. Wszyscy członkowie zobowiązują się załatwiać swe spory narodowe środkami pokojowymi i powstrzymywać się od użycia groźby siły przeciw całości terytorialnej lub niepodległości innego państwa

  3. Państwa członkowskie nie będą przeciwdziałały i dążyły do naruszania integralności terytorialnej któregokolwiek państwa.

Do ONZ mogą być przyjęte państwa demokratyczne i pokojowe, które akceptują zawarte w KNZ postanowienia.

ONZ jest organizacją powszechną, globalną i jedyną w swoim rodzaju. Statut ani razu nie był zmieniany. Dlatego występują w nim instytucje obecnie już martwe, państwa, które już nie istnieją. Statut określa obowiązki państw członkowskich. Żadne państwo nie zostało wyłączone ze składu członkowskiego. ONZ ma bardzo niski budżet. Wciąż brakuje środków na funkcjonowanie. Niektóre państwa są za tym, żeby zlikwidować ONZ i powołać nową organizację. Inni chcą ją gruntownie zmodernizować. Żeby zmienić status, zmiany muszą być przegłosowane ¾ głosów. Musi być zgoda rady. Niektórym państwom jest bardzo na rękę, aby nie zmieniać statusu. ONZ jako jedyna organizacja posiada emblemat, zdolność prawną (jest podmiotem stosunków międzynarodowych).

Struktura - Organy:

-Zgromadzenie Ogólne

Organ plenarny (uchwałodawczy), skład: wszyscy członkowie (obecnie 192 państwa) zajmuje się kodyfikacją zasad prawa międzynarodowego i innych norm prawa międzynarodowego. ZO uchwala budżet, kontroluje jego przebieg. Wybiera sekretarza generalnego. Każde państwo ma jeden głos na ZO. Uchwały uchwalane są zwykłą większością głosów i większością kwalifikowaną. ZO pracuje na sesjach zwyczajnych (od października do grudnia) i na sesjach nadzwyczajnych (na wniosek minimum 15 państw lub na wniosek Rady Bezpieczeństwa). Sesje odbywają się, co roku. ZO jest organem głównym.

-Rada Bezpieczeństwa

Organ wykonawczy (ustawodawczo-wykonawczy). Organ najważniejszy, bo ponosi główną odpowiedzialność za pokój na świecie. Działa na zasadzie jednomyślności i prawa weta. Jest organem starym.

Skład: 5 stałych członków (od 1945 niezmienny: Rosja, USA, Chiny, Francja, Wielka Brytania) oraz 10 niestałych członków (wybieranych przez ZO na kadencję 5 letnią).

Stałym członkom przysługuje prawo weta, które było wymysłem Stalina. Przez lata funkcjonowania RB skorzystano ponad 216 razy z prawa weta. Istnieją propozycje poszerzenia grona stałych przedstawicieli do 10 osób (np.: o Niemcy, Brazylię, Pakistan, Izrael). Istnieją propozycje, aby pozbawić stałych członków prawa weta. RB pracuje nad uchwałami, które podejmowane są jednomyślnie.

-Rada Gospodarczo-społeczna

Zajmuje się współpracą gospodarczą i rozwojem społecznym. W skład wchodzi 54 członków wybieranych na kadencję 3 letnie. Mówi się, że jest organem nieskutecznym (kwestia asymetrii gospodarczej, rosnące oazy nędzy).

-Rada Powiernicza

Organ martwy. Zajmował się problemami państw postkolonialnych. Zajmowała się pomocą państwom wchodzącym na arenę międzynarodową. Miała im ułatwiać sprawowanie polityki wewnętrznej i zewnętrznej. Dziś organ istnieje, ale nie można go zlikwidować, bo trzeba by zmienić statut. Składa się z 5 stałych członków, tych samych, co Rada Bezpieczeństwa.

-Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

Organ o charakterze sądowniczym. W skład wchodzi 15 sędziów wybieranych na kadencje 9 letnie. Kandydat na sędziego powinien mieć minimum 50 lat i znać minimum 7 języków obcych. Sędziami zazwyczaj zostają byli ministrowie zagraniczni, prawnicy. Organ

rozstrzyga spory i konflikty, Zajmuje się kodyfikacją prawa międzynarodowego.

-Sekretariat z Sekretarzem Generalnym

Organ o charakterze administracyjnym. Sekretarza wybiera Zgromadzenie Ogólne, ale kandydat musi zaakceptować Waszyngton. Sekretarz Główny ma charakter wykonawczy, odpowiada za realizację uchwał RB i ZO. SG posiada 12 zastępców.

-Siły Zbrojne ONZ

Organ specyficzny. Odpowiedzialny za uchwalanie uchwał ZO. Kontyngenty z zasobów własnych - wszyscy członkowie ONZ zmuszenie są do udostępniania określonej liczby mundurowych do sił zbrojnych. Żołnierze występują pod wspólną flagą. Koszta są refundowane z kasy ONZ (na dzień dzisiejszy ONZ jest nam winne 300 milionów złotych). Żołnierze są wysyłani na pokojowe misje, z których nie każdy wraca.

Dzisiaj z ONZ współpracuje ponad 16 organizacji wyspecjalizowanych, które razem tworzą system ONZ (m.in. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, WHO, MFW i inne). Organizacje wyspecjalizowane rozwiązują problemy m.in. komunikacyjne, globalne. Te organizacje i ONZ funkcjonują jeśli mają środki, których z roku na rok jest coraz mniej. Na budżet składają się tylko składki państw członkowskich. Polska płaci 4,5 miliona, 0,47%. Rozważa się pomysł wprowadzenia podatku liniowego ok.8%. ONZ utrzymuje się również z własnej działalności gospodarczej np. bilet wstępu na teren ONZ, pocztówki.

Mimo nie reformowalnych struktur i niskiego budżetu działa bardzo aktywnie:

-Stabilizuje sytuację

-Zapobiega wojnom

-Prowadzi działania rozbrojeniowe.

ONZ spowodowała, że weszły w życie:

1963 układ o zakazie doświadczeń zbrojnych w kosmosie i nad wodą

1967 układ o zasadach działalności w przestrzeni kosmicznej (ponad 100 km nad powierzchnią Ziemi)

1968 układ o nieproliferacji broni jądrowej (zakaz rozpowszechniania broni atomowej)

1971 układ o zakazie umieszczania broni atomowej na dnie mórz i oceanów

1948 powszechna deklaracja praw człowieka

1951 deklaracja praw dziecka

1973 konferencja zakazująca prześladowań

1979 ochronnie środowiska

W 1988 roku ONZ otrzymała nagrodę Nobla. W 2001 Sekretarz Generalny otrzymuje pokojową nagrodę Nobla.

Reformy proponowane:

-Zmiana struktury (wprowadzenie drugiej izby; demokratyzacja)

-Zwiększenie składek RB

-Zwiększenie składek stałych członków

-Odbiurokratyzowanie (redukcja pracowników)

-Podatek liniowy składek

-Zniesienie prawa weta

-RB egzekwowała zapisy ze statutu

Nie likwidować, ale zmodernizować. Organizacja jest światu potrzebna.

</KP>

<Może się przyda 1>

11. Przedstaw genezę i strukturę oraz działalność ONZ oraz jej perspektywy.

Geneza

ONZ jest w pewnym sensie kontynuacją organizacji o charakterze podobnym jak ONZ, przed wojennej(po I wojnie światowej), po upadku Niemiec i zawarciu traktatu wersalskiego, powstała w 1918 roku, Liga Narodów. Powstała ona z inicjatywy USA. Jednocześnie najsilniejsze już wówczas wyłaniające się państwo świata nie uzyskało mandatu za sprawą senatu, który nie ratyfikował karty Ligi Narodów. USA nie były członkiem Ligi Narodów, co niewątpliwie osłabiło pozycję Ligi Narodów w konstelacji po I wojnie światowej, tej organizacji. Skończyło się to tym, że w Lidze Narodów powstawały różne konflikty, które doprowadziły do II wojny światowej. W trakcie tej wojny w 1942-43 roku przywódcy krajów wielkich mocarstw spotykając się na rozmaitych formalnych i nie formalnych rozmowach zaczęli myśleć o stworzeniu czegoś, co w sposób trwały zagwarantuje światu pokój. Z tych rozmów, które się toczyły w 1943-44 r. miedzy Stalinem, Churchillem Roseveltem i między innymi osobistościami, narodziła się idea ONZ. W kwietniu 1945 roku, nastąpiło podpisanie, tzn. przyjęcie na takiej wyższej międzynarodowej konferencji takiego istotnego do dziś dnia funkcjonującego dokumentu "Karty Narodów Zjednoczonych".

ONZ - Jest uniwersalną organizacją ze względu na przedmiot działania. Powstała w wyniku II wojny światowej na konferencji w San Francisco obradującej w dniach 25.04.1945 - 26.06.1945. Ma charakter powszechny. W swej działalności nawiązuje do Ligii Narodów. Dziś spośród 202 narodów suwerennych do ONZ należy 189. ONZ jest organizacją rządową ponadnarodową. ONZ wynegocjowała ponad 180 porozumień pokojowych. ONZ nie jest w stanie zapobiegać wszystkim konfliktom. Trwają dyskusję nad usprawnieniem działalności ONZ.

cele:

Zasady działania:

  1. zasada suwerenności wszystkich członków

  2. wszyscy członkowie zobowiązują się załatwiać swe spory narodowe środkami pokojowymi i powstrzymywać się od użycia groźby siły przeciw całości terytorialnej lub niepodległości innego państwa

  3. państwa członkowskie nie będą przeciwdziałały i dążyły do naruszania integralności terytorialnej któregokolwiek państwa.

Do ONZ mogą być przyjęte państwa demokratyczne i pokojowe, które akceptują zawarte w KNZ postanowienia.

ONZ jest organizacją powszechną, globalną i jedyną w swoim rodzaju. Statut ani razu nie był zmieniany. Dlatego występują w nim instytucje obecnie już martwe, państwa, które już nie istnieją. Statut określa obowiązki państw członkowskich. Żadne państwo nie zostało wyłączone ze składu członkowskiego. ONZ ma bardzo niski budżet. Wciąż brakuje środków na funkcjonowanie. Niektóre państwa są za tym, żeby zlikwidować ONZ i powołać nową organizację. Inni chcą ją gruntownie zmodernizować. Żeby zmienić status, zmiany muszą być przegłosowane ¾ głosów. Musi być zgoda rady. Niektórym państwom jest bardzo na rękę, aby nie zmieniać statusu. ONZ jako jedyna organizacja posiada emblemat, zdolność prawną (jest podmiotem stosunków międzynarodowych).

Struktura - Organy:

Organ plenarny (uchwałodawczy), skład: wszyscy członkowie (obecnie 192 państwa) zajmuje się kodyfikacją zasad prawa międzynarodowego i innych norm prawa międzynarodowego. ZO uchwala budżet, kontroluje jego przebieg. Wybiera sekretarza generalnego. Każde państwo ma jeden głos na ZO. Uchwały uchwalane są zwykłą większością głosów i większością kwalifikowaną. ZO pracuje na sesjach zwyczajnych (od października do grudnia) i na sesjach nadzwyczajnych (na wniosek minimum 15 państw lub na wniosek Rady Bezpieczeństwa). Sesje odbywają się co roku. ZO jest organem głównym.

Organ wykonawczy (ustawodawczo-wykonawczy). Organ najważniejszy, bo ponosi główną odpowiedzialność za pokój na świecie. Działa na zasadzie jednomyślności i prawa weta. Jest organem starym.

Skład: 5 stałych członków (od 1945 niezmienny: Rosja, USA, Chiny, Francja, Wielka Brytania) oraz 10 niestałych członków (wybieranych przez ZO na kadencję 5 letnią).

Stałym członkom przysługuje prawo weta, które było wymysłem Stalina. Przez lata funkcjonowania RB skorzystano ponad 216 razy z prawa weta. Istnieją propozycje poszerzenia grona stałych przedstawicieli do 10 osób (np.: o Niemcy, Brazylię, Pakistan, Izrael). Istnieją propozycje, aby pozbawić stałych członków prawa weta. RB pracuje nad uchwałami, które podejmowane są jednomyślnie.

Zajmuje się współpracą gospodarczą i rozwojem społecznym. W skład wchodzi 54 członków wybieranych na kadencję 3 letnie. Mówi się, że jest organem nieskutecznym (kwestia asymetrii gospodarczej, rosnące oazy nędzy).

Organ martwy. Zajmował się problemami państw postkolonialnych. Zajmowała się pomocą państwom wchodzącym na arenę międzynarodową. Miała im ułatwiać sprawowanie polityki wewnętrznej i zewnętrznej. Dziś organ istnieje, ale nie można go zlikwidować, bo trzeba by zmienić statut. Składa się z 5 stałych członków, tych samych co Rada Bezpieczeństwa.

Organ o charakterze sądowniczym. W skład wchodzi 15 sędziów wybieranych na kadencje 9 letnie. Kandydat na sędziego powinien mieć minimum 50 lat i znać minimum 7 języków obcych. Sędziami zazwyczaj zostają byli ministrowie zagraniczni, prawnicy. Organ rozstrzyga spory i konflikty, Zajmuje się kodyfikacją prawa międzynarodowego.

Organ o charakterze administracyjnym. Sekretarza wybiera ZO, ale kandydat musi zaakceptować Waszyngton. SG ma charakter wykonawczy, odpowiada za realizację uchwał RB i ZO. SG posiada 12 zastępców.

Organ specyficzny. Odpowiedzialny za uchwalanie uchwał ZO. Kontyngenty z zasobów własnych - wszyscy członkowie ONZ zmuszenie są do udostępniania określonej liczby mundurowych do sił zbrojnych. Żołnierze występują pod wspólną flagą. Koszta są refundowane z kasy ONZ (na dzień dzisiejszy ONZ jest nam winne 300 milionów złotych). Żołnierze są wysyłani na pokojowe misje, z których nie każdy wraca.

Dzisiaj z ONZ współpracuje ponad 16 organizacji wyspecjalizowanych, które razem tworzą system ONZ (m.in. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, WHO, MFW i inne). Organizacje wyspecjalizowane rozwiązują problemy m.in. komunikacyjne, globalne. Te organizacje i ONZ funkcjonują jeśli mają środki, których z roku na rok jest coraz mniej. Na budżet składają się tylko składki państw członkowskich. Polska płaci 4,5 miliona, 0,47%. Rozważa się pomysł wprowadzenia podatku liniowego ok.8%. ONZ utrzymuje się również z własnej działalności gospodarczej np. bilet wstępu na teren ONZ, pocztówki.

Mimo nie reformowalnych struktur i niskiego budżetu działa bardzo aktywnie:

Reformy proponowane:

Nie likwidować, ale zmodernizować. Organizacja jest światu potrzebna.

12. Jaką rolę odgrywa ONZ we współczesnych stosunkach między. i czy jest ona potrzebna światu?

ONZ odgrywa rolę fundamentu w tworzącym się ładzie. ONZ ma w swym statucie zapis o tworzeniu pokoju na świecie oparty na bezpieczeństwie. Musi być zreformowany, musi mieć nowe elementy. Żeby to umożliwić musi mieć swoje siły zbrojne (grupy szybkiego reagowania). Przy małych środkach jest niska skuteczność tej jak i innych organizacji zajmujących się utrzymywaniem pokoju na świecie.

Być może w ciągu 15 - 20 lat może się zmienić na arenie międzynarodowej. Nie wiadomo który ze scenariuszy spełni się. Nie zmienia się konflikt na Bliskim Wschodzie. Trudna sytuacja utrzymuje się też na Dalekim Wschodzie, czy w Czeczenii. Miejsc konfliktogennych jest sporo. Procesy globalizacyjne dążą do uzyskania pokoju na świecie.

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

  1. Przedstaw genezę, strukturę i działalność ONZ oraz jej perspektywy

Geneza

ONZ jest w pewnym sensie kontynuacją organizacji o charakterze podobnym jak ONZ, przed wojennej(po I wojnie światowej), po upadku Niemiec i zawarciu traktatu wersalskiego, powstała w 1918 roku, Liga Narodów. Powstała ona z inicjatywy USA. Jednocześnie najsilniejsze już wówczas wyłaniające się państwo świata nie uzyskało mandatu za sprawą senatu, który nie ratyfikował karty Ligi Narodów. USA nie były członkiem Ligi Narodów, co niewątpliwie osłabiło pozycję Ligi Narodów w konstelacji po I wojnie światowej, tej organizacji. Skończyło się to tym, że w Lidze Narodów powstawały różne konflikty, które doprowadziły do II wojny światowej. W trakcie tej wojny w 1942-43 roku przywódcy krajów wielkich mocarstw spotykając się na rozmaitych formalnych i nie formalnych rozmowach zaczęli myśleć o stworzeniu czegoś, co w sposób trwały zagwarantuje światu pokój. Z tych rozmów, które się toczyły w 1943-44 r. miedzy Stalinem, Churchillem Roseveltem i między innymi osobistościami, narodziła się idea ONZ. W kwietniu 1945 roku, nastąpiło podpisanie, tzn. przyjęcie na takiej wyższej międzynarodowej konferencji takiego istotnego do dziś dnia funkcjonującego dokumentu "Karty Narodów Zjednoczonych".

ONZ

Jest uniwersalną organizacją ze względu na przedmiot działania. Powstała w wyniku II wojny światowej na konferencji w San Francisco obradującej w dniach 25.04.1945 - 26.06.1945. Ma charakter powszechny. W swej działalności nawiązuje do Ligii Narodów. Dziś spośród 202 narodów suwerennych do ONZ należy 189. ONZ jest organizacją rządową ponadnarodową. ONZ wynegocjowała ponad 180 porozumień pokojowych. ONZ nie jest w stanie zapobiegać wszystkim konfliktom. Trwają dyskusję nad usprawnieniem działalności ONZ.

Cele (zawarte w statucie = Karta Narodów Zjednoczonych; weszło w życie 24.10.45).

Statut ONZ składa się z 111 artykułów podzielonych na 6 części. W preambule i artykule 1 i 2 zawarto następujące cele:

Zasady działania:

  1. zasada suwerenności wszystkich członków

  2. wszyscy członkowie zobowiązują się załatwiać swe spory narodowe środkami pokojowymi i powstrzymywać się od użycia groźby siły przeciw całości terytorialnej lub niepodległości innego państwa

Do ONZ mogą być przyjęte państwa demokratyczne i pokojowe, które akceptują zawarte w KNZ postanowienia.

ONZ jest organizacją powszechną, globalną i jedyną w swoim rodzaju. Statut ani razu nie był zmieniany. Dlatego występują w nim instytucje obecnie już martwe, państwa, które już nie istnieją. Statut określa obowiązki państw członkowskich. Żadne państwo nie zostało wyłączone ze składu członkowskiego. ONZ ma bardzo niski budżet. Wciąż brakuje środków na funkcjonowanie. Niektóre państwa są za tym, żeby zlikwidować ONZ i powołać nową organizację. Inni chcą ją gruntownie zmodernizować. Żeby zmienić status, zmiany muszą być przegłosowane ¾ głosów. Musi być zgoda rady. Niektórym państwom jest bardzo na rękę, aby nie zmieniać statusu. ONZ jako jedyna organizacja posiada emblemat, zdolność prawną (jest podmiotem stosunków międzynarodowych).

Organy:

Organ plenarny (uchwałodawczy), skład: wszyscy członkowie (obecnie 192 państwa) zajmuje się kodyfikacją zasad prawa międzynarodowego i innych norm prawa międzynarodowego. ZO uchwala budżet, kontroluje jego przebieg. Wybiera sekretarza generalnego. Każde państwo ma jeden głos na ZO. Uchwały uchwalane są zwykłą większością głosów i większością kwalifikowaną. ZO pracuje na sesjach zwyczajnych (od października do grudnia) i na sesjach nadzwyczajnych (na wniosek minimum 15 państw lub na wniosek Rady Bezpieczeństwa). Sesje odbywają się co roku. ZO jest organem głównym.

Organ wykonawczy (ustawodawczo-wykonawczy). Organ najważniejszy, bo ponosi główną odpowiedzialność za pokój na świecie. Działa na zasadzie jednomyślności i prawa weta. Jest organem starym.

Skład: 5 stałych członków (od 1945 niezmienny: Rosja, USA, Chiny, Francja, Wielka Brytania) oraz 10 niestałych członków (wybieranych przez ZO na kadencję 5 letnią).

Stałym członkom przysługuje prawo weta, które było wymysłem Stalina. Przez lata funkcjonowania RB skorzystano ponad 216 razy z prawa weta. Istnieją propozycje poszerzenia grona stałych przedstawicieli do 10 osób (np.: o Niemcy, Brazylię, Pakistan, Izrael). Istnieją propozycje, aby pozbawić stałych członków prawa weta. RB pracuje nad uchwałami, które podejmowane są jednomyślnie.

Zajmuje się współpracą gospodarczą i rozwojem społecznym. W skład wchodzi 54 członków wybieranych na kadencję 3 letnie. Mówi się, że jest organem nieskutecznym (kwestia asymetrii gospodarczej, rosnące oazy nędzy).

Organ martwy. Zajmował się problemami państw postkolonialnych. Zajmowała się pomocą państwom wchodzącym na arenę międzynarodową. Miała im ułatwiać sprawowanie polityki wewnętrznej i zewnętrznej. Dziś organ istnieje, ale nie można go zlikwidować, bo trzeba by zmienić statut.

Organ o charakterze sądowniczym. W skład wchodzi 15 sędziów wybieranych na kadencje 9 letnie. Kandydat na sędziego powinien mieć minimum 50 lat i znać minimum 7 języków obcych. Sędziami zazwyczaj zostają byli ministrowie zagraniczni, prawnicy. Każdy sędzia zarabia 30 tyś. dolarów miesięcznie. Organ rozstrzyga spory i konflikty, dba o wprowadzenie zasady........... Zajmuje się kodyfikacją prawa międzynarodowego.

Organ o charakterze administracyjnym. Sekretarza wybiera ZO, ale kandydat musi zaakceptować Waszyngton. SG ma charakter wykonawczy, odpowiada za realizację uchwał RB i ZO. SG posiada 12 zastępców, z których każdy zarabia 35 tyś. dolarów miesięcznie.

Organ specyficzny. Odpowiedzialny za uchwalanie uchwał ZO. Kontyngenty z zasobów własnych - wszyscy członkowie ONZ zmuszenie są do udostępniania określonej liczby mundurowych do sił zbrojnych. Żołnierze występują pod wspólną flagą. Koszta są refundowane z kasy ONZ (na dzień dzisiejszy ONZ jest nam winne 300 milionów złotych). Żołnierze są wysyłani na pokojowe misje, z których nie każdy wraca.

Dzisiaj z ONZ współpracuje ponad 16 organizacji wyspecjalizowanych, które razem tworzą system ONZ (m.in. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, WHO, MFW i inne). Organizacje wyspecjalizowane rozwiązują problemy m.in. komunikacyjne, globalne. Te organizacje i ONZ funkcjonują jeśli mają środki, których z roku na rok jest coraz mniej. Na budżet składają się tylko składki państw członkowskich. Polska płaci 4,5 miliona, 0,47%. Rozważa się pomysł wprowadzenia podatku liniowego ok.8%. ONZ utrzymuje się również z własnej działalności gospodarczej np. bilet wstępu na teren ONZ, pocztówki.

Mimo nie reformowalnych struktur i niskiego budżetu działa bardzo aktywnie:

ONZ spowodowała, że weszły w życie:

1963 układ o zakazie doświadczeń zbrojnych w kosmosie i nad wodą

1967 układ o zasadach działalności w przestrzeni kosmicznej (ponad 100 km nad powierzchnią Ziemi)

1968 układ o nieproliferacji broni jądrowej (zakaz rozpowszechniania broni atomowej)

1971 układ o zakazie umieszczania broni atomowej na dnie mórz i oceanów

1948 powszechna deklaracja praw człowieka

1951 deklaracja praw dziecka

1973 konferencja zakazująca prześladowań

1979 ochronnie środowiska

W 1988 roku ONZ otrzymała nagrodę Nobla. W 2001 Sekretarz Generalny otrzymuje pokojową nagrodę Nobla.

Reformy proponowane:

Nie likwidować, ale zmodernizować. Organizacja jest światu potrzebna.

</Może się przyda 2>

<Może się przyda 3>

12. Opisz genezę, strukturę ONZ, działalność oraz przyszłość

Geneza

ONZ jest w pewnym sensie kontynuacją organizacji o charakterze podobnym jak ONZ, przed wojennej(po I wojnie światowej), po upadku Niemiec i zawarciu traktatu wersalskiego, powstała w 1918 roku, Liga Narodów. Powstała ona z inicjatywy USA. Jednocześnie najsilniejsze już wówczas wyłaniające się państwo świata nie uzyskało mandatu za sprawą senatu, który nie ratyfikował karty Ligi Narodów. USA nie były członkiem Ligi Narodów, co niewątpliwie osłabiło pozycję Ligi Narodów w konstelacji po I wojnie światowej, tej organizacji. Skończyło się to tym, że w Lidze Narodów powstawały różne konflikty, które doprowadziły do II wojny światowej. W trakcie tej wojny w 1942-43 roku przywódcy krajów wielkich mocarstw spotykając się na rozmaitych formalnych i nie formalnych rozmowach zaczęli myśleć o stworzeniu czegoś, co w sposób trwały zagwarantuje światu pokój. Z tych rozmów, które się toczyły w 1943-44 r. miedzy Stalinem, Churchillem Roseveltem i między innymi osobistościami, narodziła się idea ONZ. W kwietniu 1945 roku, nastąpiło podpisanie, tzn. przyjęcie na takiej wyższej międzynarodowej konferencji takiego istotnego do dziś dnia funkcjonującego dokumentu "Karty Narodów Zjednoczonych".

ONZ

Jest uniwersalną organizacją ze względu na przedmiot działania. Powstała w wyniku II wojny światowej na konferencji w San Francisco obradującej w dniach 25.04.1945 - 26.06.1945. Ma charakter powszechny. W swej działalności nawiązuje do Ligii Narodów. Dziś spośród 202 narodów suwerennych do ONZ należy 189. ONZ jest organizacją rządową ponadnarodową. ONZ wynegocjowała ponad 180 porozumień pokojowych. ONZ nie jest w stanie zapobiegać wszystkim konfliktom. Trwają dyskusję nad usprawnieniem działalności ONZ.

Cele (zawarte w statucie = Karta Narodów Zjednoczonych; weszło w życie 24.10.45).

Statut ONZ składa się z 111 artykułów podzielonych na 6 części. W preambule i artykule 1 i 2 zawarto następujące cele:

Zasady działania:

  1. zasada suwerenności wszystkich członków

  2. wszyscy członkowie zobowiązują się załatwiać swe spory narodowe środkami pokojowymi i powstrzymywać się od użycia groźby siły przeciw całości terytorialnej lub niepodległości innego państwa

Do ONZ mogą być przyjęte państwa demokratyczne i pokojowe, które akceptują zawarte w KNZ postanowienia.

ONZ jest organizacją powszechną, globalną i jedyną w swoim rodzaju. Statut ani razu nie był zmieniany. Dlatego występują w nim instytucje obecnie już martwe, państwa, które już nie istnieją. Statut określa obowiązki państw członkowskich. Żadne państwo nie zostało wyłączone ze składu członkowskiego. ONZ ma bardzo niski budżet. Wciąż brakuje środków na funkcjonowanie. Niektóre państwa są za tym, żeby zlikwidować ONZ i powołać nową organizację. Inni chcą ją gruntownie zmodernizować. Żeby zmienić status, zmiany muszą być przegłosowane ¾ głosów. Musi być zgoda rady. Niektórym państwom jest bardzo na rękę, aby nie zmieniać statusu. ONZ jako jedyna organizacja posiada emblemat, zdolność prawną (jest podmiotem stosunków międzynarodowych).

Organy:

Organ plenarny (uchwałodawczy), skład: wszyscy członkowie (obecnie 192 państwa) zajmuje się kodyfikacją zasad prawa międzynarodowego i innych norm prawa międzynarodowego. ZO uchwala budżet, kontroluje jego przebieg. Wybiera sekretarza generalnego. Każde państwo ma jeden głos na ZO. Uchwały uchwalane są zwykłą większością głosów i większością kwalifikowaną. ZO pracuje na sesjach zwyczajnych (od października do grudnia) i na sesjach nadzwyczajnych (na wniosek minimum 15 państw lub na wniosek Rady Bezpieczeństwa). Sesje odbywają się co roku. ZO jest organem głównym.

Organ wykonawczy (ustawodawczo-wykonawczy). Organ najważniejszy, bo ponosi główną odpowiedzialność za pokój na świecie. Działa na zasadzie jednomyślności i prawa weta. Jest organem starym.

Skład: 5 stałych członków (od 1945 niezmienny: Rosja, USA, Chiny, Francja, Wielka Brytania) oraz 10 niestałych członków (wybieranych przez ZO na kadencję 5 letnią).

Stałym członkom przysługuje prawo weta, które było wymysłem Stalina. Przez lata funkcjonowania RB skorzystano ponad 216 razy z prawa weta. Istnieją propozycje poszerzenia grona stałych przedstawicieli do 10 osób (np.: o Niemcy, Brazylię, Pakistan, Izrael). Istnieją propozycje, aby pozbawić stałych członków prawa weta. RB pracuje nad uchwałami, które podejmowane są jednomyślnie.

Zajmuje się współpracą gospodarczą i rozwojem społecznym. W skład wchodzi 54 członków wybieranych na kadencję 3 letnie. Mówi się, że jest organem nieskutecznym (kwestia asymetrii gospodarczej, rosnące oazy nędzy).

Organ martwy. Zajmował się problemami państw postkolonialnych. Zajmowała się pomocą państwom wchodzącym na arenę międzynarodową. Miała im ułatwiać sprawowanie polityki wewnętrznej i zewnętrznej. Dziś organ istnieje, ale nie można go zlikwidować, bo trzeba by zmienić statut.

Organ o charakterze sądowniczym. W skład wchodzi 15 sędziów wybieranych na kadencje 9 letnie. Kandydat na sędziego powinien mieć minimum 50 lat i znać minimum 7 języków obcych. Sędziami zazwyczaj zostają byli ministrowie zagraniczni, prawnicy. Każdy sędzia zarabia 30 tyś. dolarów miesięcznie. Organ rozstrzyga spory i konflikty, dba o wprowadzenie zasady........... Zajmuje się kodyfikacją prawa międzynarodowego.

Organ o charakterze administracyjnym. Sekretarza wybiera ZO, ale kandydat musi zaakceptować Waszyngton. SG ma charakter wykonawczy, odpowiada za realizację uchwał RB i ZO. SG posiada 12 zastępców, z których każdy zarabia 35 tyś. dolarów miesięcznie.

Organ specyficzny. Odpowiedzialny za uchwalanie uchwał ZO. Kontyngenty z zasobów własnych - wszyscy członkowie ONZ zmuszenie są do udostępniania określonej liczby mundurowych do sił zbrojnych. Żołnierze występują pod wspólną flagą. Koszta są refundowane z kasy ONZ (na dzień dzisiejszy ONZ jest nam winne 300 milionów złotych). Żołnierze są wysyłani na pokojowe misje, z których nie każdy wraca.

Dzisiaj z ONZ współpracuje ponad 16 organizacji wyspecjalizowanych, które razem tworzą system ONZ (m.in. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, WHO, MFW i inne). Organizacje wyspecjalizowane rozwiązują problemy m.in. komunikacyjne, globalne. Te organizacje i ONZ funkcjonują jeśli mają środki, których z roku na rok jest coraz mniej. Na budżet składają się tylko składki państw członkowskich. Polska płaci 4,5 miliona, 0,47%. Rozważa się pomysł wprowadzenia podatku liniowego ok.8%. ONZ utrzymuje się również z własnej działalności gospodarczej np. bilet wstępu na teren ONZ, pocztówki.

Mimo nie reformowalnych struktur i niskiego budżetu działa bardzo aktywnie:

ONZ spowodowała, że weszły w życie:

1963 układ o zakazie doświadczeń zbrojnych w kosmosie i nad wodą

1967 układ o zasadach działalności w przestrzeni kosmicznej (ponad 100 km nad powierzchnią Ziemi)

1968 układ o nieproliferacji broni jądrowej (zakaz rozpowszechniania broni atomowej)

1971 układ o zakazie umieszczania broni atomowej na dnie mórz i oceanów

1948 powszechna deklaracja praw człowieka

1951 deklaracja praw dziecka

1973 konferencja zakazująca prześladowań

1979 ochronnie środowiska

W 1988 roku ONZ otrzymała nagrodę Nobla. W 2001 Sekretarz Generalny otrzymuje pokojową nagrodę Nobla.

Reformy proponowane:

Nie likwidować, ale zmodernizować. Organizacja jest światu potrzebna.

</Może się przyda 3>

<Mateusz OM>

  1. Liga Narodów i jej działalność

W 1920 roku po zakończeniu się I wojny światowej była pierwszą w dziejach powszechna organizacja międzynarodowa stawiająca sobie za cel zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa w świecie przez współpracę państw i narodów, poszanowanie traktatów i nie uciekanie się do siły we wzajemnych stosunkach, z siedzibą w Genewie. Powstała on z inicjatywy prezydenta USA Thomasa Wodorowa Wilsona. W latach 30 była nieefektywna w wyniku licznych konfliktów działań III Rzeszy. Przestała faktycznie funkcjonować w 1939 roku (rozwiązana formalnie w 1946)

  1. Proces powstawania Organizacji Narodów Zjednoczonych (etapy)

Organizacja międzynarodowa utworzona w 1945 na podstawie Karty Narodów Zjednoczonych; jej powołanie zostało poprzedzone przez kolejne deklaracje polityków oraz decyzje głównych mocarstw koalicji antyhitlerowskiej i antyjapońskiej podczas II wojny światowej,

1941 w Karcie atlantyckiej USA i W. Brytania sformułowały zasady kształtowania powojennego ładu świata,

1942 w Deklaracji Narodów Zjednoczonych, gdzie państwa sprzymierzone po raz pierwszy określiły się jako Narody Zjednoczone (NZ); kolejnymi etapami kształtowania instytucjonalnych ram powojennej współpracy w świecie stały się ustalenia konferencji:

1943 moskiewskiej, 1943 teherańskiej, 1944 konferencji w Dumbarton Oaks, 1945 jałtańskiej, podczas których precyzowano założenia i zasady funkcjonowania przyszłej organizacji międzynarodowych, sprawniejszej niż Liga Narodów, o możliwie szerokim zasięgu światowym, ale uznającej szczególną pozycję mocarstw.

Ostateczny tekst Karty Narodów Zjednoczonych opracowano podczas konferencji 50 państw (bez polski) sprzymierzonych w San Francisco (24 IV-26 VI 1945) i tamże podpisano 26 VI 1945; weszła ona w życie 24 X 1945. Polska posiadała w tamtym czasie dwa rządy: emigracyjny w Londynie i tymczasowy z ludzi wytypowanych przez Stalina; były spory który rząd jest ważniejszy; ostatecznie połączono dwa rządy i powstał Rząd Jedności Narodowej [80%-od Stalina,20% -inni członkowie]. W imieniu Polski Kartę Narodów Zjednoczonych w 16 X 1945 podpisał Oskar Lange.

  1. Uchwalenie Karty Narodów Zjednoczonych i jej znaczenia

podpisana 1945 w San Francisco; stanowi podstawę prawną istnienia i działania ONZ; składa się z 111 artykułów oraz załącznika, którym jest statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości; formułuje cele, zadania, zasady funkcjonowania i działalności organów ONZ; ważne źródło współczesnego prawa międzynarodowego.

  1. Przedstawić ramową strukturę ONZ (główne organy)

Najważniejsze organy ONZ:

    1. Zgromadzenie ogólne Narodów Zjednoczonych (Wszystkie 192 państwa)

    2. Rada Bezpieczeństwa (15 państw = 5 stałych + 10 Państw wybieranych na 2 lata)

    3. Rada Gospodarcza i Społeczne (54 państwa wybieranych na 3 lata)

    4. Rada powiernicza - nadzorowanie i kierowanie procesami dekolonizacji (obecnie nie odgrywa tak ważnej roli jak dawniej)

    5. Sekretariat

  1. Rada Bezpieczeństwa ONZ i jej kompetencje

Rada Bezpieczeństwa jest głównym organem odpowiedzialnym za międzynarodowe bezpieczeństwo i pokój; pełni funkcje bez przerwy; może m.in. podejmować decyzje dotyczące organizowania akcji zbiorowej (także militarnej) w celu zapobieżenia konfliktowi lub przywrócenia pokoju; liczy 15 członków, w tym 5 członków stałych, którymi są mocarstwa: Chiny, Francja, Rosja, USA i W. Brytania; członków niestałych wybiera Zgromadzenie Ogólne na 2-letnią kadencję (co roku 1/2 składu); uchwały Rady w sprawach merytorycznych wymagają co najmniej 9 głosów w tym wszyscy członkowie stali muszą być na tak, każdemu z członków stałych przysługuje prawo weta.

  1. Na czym polega tzw. prawo weta i jego skutki

Prawo weta przysługuje w radzie bezpieczeństwa tylko 5 członkom stałym. Każdy z nich może powiedzieć weto jakiemuś wnioskowi, wtedy wniosek natychmiast upada bez ewentualnego poddawania go pod głosowanie (podczas ewentualnego głosowania 5 głosów członków stałych + 4 głosy państw wybieranych, aby wniosek przeszedł, musi być na tak)

  1. Rola Rady Bezpieczeństwa w wypadkach konfliktów zbrojnych

ONZ za pomocą Rady Bezpieczeństwa dysponuje oddziałami zbrojnymi (w skład których wchodzą oddziały zbrojne z krajów członkowskich) które może wysłać w miejsce konfliktu.

  1. Rada Gospodarcza i Społeczna, jej struktura i zakres działania

Rada Gospodarcza i Społeczna (początkowo 18 członków, obecnie 54) jest wybierana przez Zgromadzenie Ogólne na 3-letnią kadencję; zajmuje się sprawami gospodarczymi, społecznymi, kulturalnymi i prawami człowieka, inicjuje badania i konferencje, przygotowuje projekty konwencji, koordynuje działalność organizacji wyspecjalizowanych ONZ.

  1. Budżet ONZ sposób uchwalania i ustalanie składek członkowskich

Budżet ONZ stanowią składki członkowskie wszystkich państw wchodzących w skład organizacji. Składki członkowskie ustalane są na podstawie PKB krajów członkowskich. Więc im kraj ma wyższy PKB tym większą % płaci składkę. USA - 25% budżetu ONZ; Japonia - 18%; Niemcy - 10%; W. Brytania, Francja, Włochy - 5-6%; Polska - 0,196% (28 miejsce); kraje o najmniejszych budżetach płacą składki w wysokości 0,001%.

  1. Sekretarz Generalny ONZ i jego rola w polityce międzynarodowej

Sekretariat jest głównym organem administracyjnym; na jego czele stoi sekretarz generalny, powoływany na 5-letnią kadencję przez Zgromadzenie Ogólne na zalecenie Rady Bezpieczeństwa; dotychczas pełnili tę funkcję: 1946 - 1953 T. Lie (Norwegia); 1953 - 1961 D. Hammarskjöld (Szwecja); 1961 - 1971 U Thant (Burma); 1972 - 1981 K. Waldheim (Austria); 1982 - 1991 J. Pérez de Cuéllar (Peru); 1992 - 1996 B. Butrus Ghali (Egipt); 1997 - 2006 K. Annan (Ghana); 2007 - ???? ? (Korea Płd.)

</Mateusz OM>

12. Jak oceniasz rolę ONZ w życiu międzynarodowym państw i czy organizacja ta jest potrzebna społeczeństwu międzynarodowemu.

<KP>

12. Jak oceniasz role ONZ w życiu międzynarodowym państw i czy organizacja ta jest potrzebna społeczności międzynarodowej?

ONZ odgrywa rolę fundamentu w tworzącym się ładzie. ONZ ma w swym statucie zapis o tworzeniu pokoju na świecie oparty na bezpieczeństwie. Musi być zreformowany, musi mieć nowe elementy. Żeby to umożliwić musi mieć swoje siły zbrojne (grupy szybkiego reagowania). Przy małych środkach jest niska skuteczność tej jak i innych organizacji zajmujących się utrzymywaniem pokoju na świecie.

Być może w ciągu 15 - 20 lat może się zmienić na arenie międzynarodowej. Nie wiadomo, który ze scenariuszy spełni się. Nie zmienia się konflikt na Bliskim Wschodzie. Trudna sytuacja utrzymuje się też na Dalekim Wschodzie, czy w Czeczenii. Miejsc konfliktogennych jest sporo. Procesy globalizacyjne dążą do uzyskania pokoju na świecie.

</KP>

<Może się przyda 1>

11. Przedstaw genezę i strukturę oraz działalność ONZ oraz jej perspektywy.

Geneza

ONZ jest w pewnym sensie kontynuacją organizacji o charakterze podobnym jak ONZ, przed wojennej(po I wojnie światowej), po upadku Niemiec i zawarciu traktatu wersalskiego, powstała w 1918 roku, Liga Narodów. Powstała ona z inicjatywy USA. Jednocześnie najsilniejsze już wówczas wyłaniające się państwo świata nie uzyskało mandatu za sprawą senatu, który nie ratyfikował karty Ligi Narodów. USA nie były członkiem Ligi Narodów, co niewątpliwie osłabiło pozycję Ligi Narodów w konstelacji po I wojnie światowej, tej organizacji. Skończyło się to tym, że w Lidze Narodów powstawały różne konflikty, które doprowadziły do II wojny światowej. W trakcie tej wojny w 1942-43 roku przywódcy krajów wielkich mocarstw spotykając się na rozmaitych formalnych i nie formalnych rozmowach zaczęli myśleć o stworzeniu czegoś, co w sposób trwały zagwarantuje światu pokój. Z tych rozmów, które się toczyły w 1943-44 r. miedzy Stalinem, Churchillem Roseveltem i między innymi osobistościami, narodziła się idea ONZ. W kwietniu 1945 roku, nastąpiło podpisanie, tzn. przyjęcie na takiej wyższej międzynarodowej konferencji takiego istotnego do dziś dnia funkcjonującego dokumentu "Karty Narodów Zjednoczonych".

ONZ - Jest uniwersalną organizacją ze względu na przedmiot działania. Powstała w wyniku II wojny światowej na konferencji w San Francisco obradującej w dniach 25.04.1945 - 26.06.1945. Ma charakter powszechny. W swej działalności nawiązuje do Ligii Narodów. Dziś spośród 202 narodów suwerennych do ONZ należy 189. ONZ jest organizacją rządową ponadnarodową. ONZ wynegocjowała ponad 180 porozumień pokojowych. ONZ nie jest w stanie zapobiegać wszystkim konfliktom. Trwają dyskusję nad usprawnieniem działalności ONZ.

cele:

Zasady działania:

  1. zasada suwerenności wszystkich członków

  2. wszyscy członkowie zobowiązują się załatwiać swe spory narodowe środkami pokojowymi i powstrzymywać się od użycia groźby siły przeciw całości terytorialnej lub niepodległości innego państwa

  3. państwa członkowskie nie będą przeciwdziałały i dążyły do naruszania integralności terytorialnej któregokolwiek państwa.

Do ONZ mogą być przyjęte państwa demokratyczne i pokojowe, które akceptują zawarte w KNZ postanowienia.

ONZ jest organizacją powszechną, globalną i jedyną w swoim rodzaju. Statut ani razu nie był zmieniany. Dlatego występują w nim instytucje obecnie już martwe, państwa, które już nie istnieją. Statut określa obowiązki państw członkowskich. Żadne państwo nie zostało wyłączone ze składu członkowskiego. ONZ ma bardzo niski budżet. Wciąż brakuje środków na funkcjonowanie. Niektóre państwa są za tym, żeby zlikwidować ONZ i powołać nową organizację. Inni chcą ją gruntownie zmodernizować. Żeby zmienić status, zmiany muszą być przegłosowane ¾ głosów. Musi być zgoda rady. Niektórym państwom jest bardzo na rękę, aby nie zmieniać statusu. ONZ jako jedyna organizacja posiada emblemat, zdolność prawną (jest podmiotem stosunków międzynarodowych).

Struktura - Organy:

Organ plenarny (uchwałodawczy), skład: wszyscy członkowie (obecnie 192 państwa) zajmuje się kodyfikacją zasad prawa międzynarodowego i innych norm prawa międzynarodowego. ZO uchwala budżet, kontroluje jego przebieg. Wybiera sekretarza generalnego. Każde państwo ma jeden głos na ZO. Uchwały uchwalane są zwykłą większością głosów i większością kwalifikowaną. ZO pracuje na sesjach zwyczajnych (od października do grudnia) i na sesjach nadzwyczajnych (na wniosek minimum 15 państw lub na wniosek Rady Bezpieczeństwa). Sesje odbywają się co roku. ZO jest organem głównym.

Organ wykonawczy (ustawodawczo-wykonawczy). Organ najważniejszy, bo ponosi główną odpowiedzialność za pokój na świecie. Działa na zasadzie jednomyślności i prawa weta. Jest organem starym.

Skład: 5 stałych członków (od 1945 niezmienny: Rosja, USA, Chiny, Francja, Wielka Brytania) oraz 10 niestałych członków (wybieranych przez ZO na kadencję 5 letnią).

Stałym członkom przysługuje prawo weta, które było wymysłem Stalina. Przez lata funkcjonowania RB skorzystano ponad 216 razy z prawa weta. Istnieją propozycje poszerzenia grona stałych przedstawicieli do 10 osób (np.: o Niemcy, Brazylię, Pakistan, Izrael). Istnieją propozycje, aby pozbawić stałych członków prawa weta. RB pracuje nad uchwałami, które podejmowane są jednomyślnie.

Zajmuje się współpracą gospodarczą i rozwojem społecznym. W skład wchodzi 54 członków wybieranych na kadencję 3 letnie. Mówi się, że jest organem nieskutecznym (kwestia asymetrii gospodarczej, rosnące oazy nędzy).

Organ martwy. Zajmował się problemami państw postkolonialnych. Zajmowała się pomocą państwom wchodzącym na arenę międzynarodową. Miała im ułatwiać sprawowanie polityki wewnętrznej i zewnętrznej. Dziś organ istnieje, ale nie można go zlikwidować, bo trzeba by zmienić statut. Składa się z 5 stałych członków, tych samych co Rada Bezpieczeństwa.

Organ o charakterze sądowniczym. W skład wchodzi 15 sędziów wybieranych na kadencje 9 letnie. Kandydat na sędziego powinien mieć minimum 50 lat i znać minimum 7 języków obcych. Sędziami zazwyczaj zostają byli ministrowie zagraniczni, prawnicy. Organ rozstrzyga spory i konflikty, Zajmuje się kodyfikacją prawa międzynarodowego.

Organ o charakterze administracyjnym. Sekretarza wybiera ZO, ale kandydat musi zaakceptować Waszyngton. SG ma charakter wykonawczy, odpowiada za realizację uchwał RB i ZO. SG posiada 12 zastępców.

Organ specyficzny. Odpowiedzialny za uchwalanie uchwał ZO. Kontyngenty z zasobów własnych - wszyscy członkowie ONZ zmuszenie są do udostępniania określonej liczby mundurowych do sił zbrojnych. Żołnierze występują pod wspólną flagą. Koszta są refundowane z kasy ONZ (na dzień dzisiejszy ONZ jest nam winne 300 milionów złotych). Żołnierze są wysyłani na pokojowe misje, z których nie każdy wraca.

Dzisiaj z ONZ współpracuje ponad 16 organizacji wyspecjalizowanych, które razem tworzą system ONZ (m.in. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, WHO, MFW i inne). Organizacje wyspecjalizowane rozwiązują problemy m.in. komunikacyjne, globalne. Te organizacje i ONZ funkcjonują jeśli mają środki, których z roku na rok jest coraz mniej. Na budżet składają się tylko składki państw członkowskich. Polska płaci 4,5 miliona, 0,47%. Rozważa się pomysł wprowadzenia podatku liniowego ok.8%. ONZ utrzymuje się również z własnej działalności gospodarczej np. bilet wstępu na teren ONZ, pocztówki.

Mimo nie reformowalnych struktur i niskiego budżetu działa bardzo aktywnie:

Reformy proponowane:

Nie likwidować, ale zmodernizować. Organizacja jest światu potrzebna.

12. Jaką rolę odgrywa ONZ we współczesnych stosunkach między. i czy jest ona potrzebna światu?

ONZ odgrywa rolę fundamentu w tworzącym się ładzie. ONZ ma w swym statucie zapis o tworzeniu pokoju na świecie oparty na bezpieczeństwie. Musi być zreformowany, musi mieć nowe elementy. Żeby to umożliwić musi mieć swoje siły zbrojne (grupy szybkiego reagowania). Przy małych środkach jest niska skuteczność tej jak i innych organizacji zajmujących się utrzymywaniem pokoju na świecie.

Być może w ciągu 15 - 20 lat może się zmienić na arenie międzynarodowej. Nie wiadomo który ze scenariuszy spełni się. Nie zmienia się konflikt na Bliskim Wschodzie. Trudna sytuacja utrzymuje się też na Dalekim Wschodzie, czy w Czeczenii. Miejsc konfliktogennych jest sporo. Procesy globalizacyjne dążą do uzyskania pokoju na świecie.

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

13. Jak oceniasz rolę ONZ dla współczesnego świata

ONZ odgrywa rolę fundamentu w tworzącym się ładzie. ONZ ma w swym statucie zapis o tworzeniu pokoju na świecie oparty na bezpieczeństwie. Musi być zreformowany, musi mieć nowe elementy. Żeby to umożliwić musi mieć swoje siły zbrojne (grupy szybkiego reagowania). Przy małych środkach jest niska skuteczność tej jak i innych organizacji zajmujących się utrzymywaniem pokoju na świecie.

Być może w ciągu 15 - 20 lat może się zmienić na arenie międzynarodowej. Nie wiadomo który ze scenariuszy spełni się. Nie zmienia się konflikt na Bliskim Wschodzie. Trudna sytuacja utrzymuje się też na Dalekim Wschodzie, czy w Czeczenii. Miejsc konfliktogennych jest sporo. Procesy globalizacyjne dążą do uzyskania pokoju na świecie.

</Może się przyda 2>

<Może się przyda 3>

Rola ONZ we współczesnym świecie

Organizacja narodów zjednoczonych (ONZ) to organizacja o charakterze międzyrządowym; nie należą doń żadne przedstawicielstwa, grupy społeczne a jedynie państwa. Idea zawarta w preambule Karty ONZ brzmi: „Nie my rządy, tylko my ludy narodów zjednoczonych...”

Do głównych celów ONZ należy: - utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa; - rozwijanie stosunków międzynarodowych (każde państwo bez względu na potencjał i wielkość obszaru jest równe); -popieranie i uznanie Praw Człowieka; -popieranie gospodarczego i społecznego postępu oraz współpraca w tej dziedzinie.

Cele te są ogólnospołeczne co stanowi ich słabość. Ich urzeczywistnienie nie może być oparte o łamanie zasad demokracji. O sposobie realizowania decyduje każde państwo autonomicznie.

W I-ej fazie wielkiego napięcia w stosunkach Wschód - Zachód ONZ była płaszczyzną konfliktu między dwoma dominującymi państwami. Stałymi członkami Rady Bezpieczeństwa (RB) są: USA, ZSRR, WB, Francja i Chiny. Kraje te mają prawo zawetowania spraw dot. kwestii bezpieczeństwa. W okresie „zimnej wojny” ONZ była przedmiotem debat, z czasem na forum wysunęły się kwestie dot. pomocy krajom 3-go świata. ONZ, choć nie była w stanie zlikwidować podziału na dwa bloki to jednak miała ogromne znaczenie w tym procesie. Struktury ONZ mają różnorodne cele. RB może np.: wydawać decyzje w stosunku do państw, które naruszają ład, może wezwać dane państwo do zaprzestania szkodliwej działalności.

Istnienie 16 wyspecjalizowanych organizacji np.: WHO, FAO, UNESCO, IMF, itp., w skład których wchodzą przedstawiciele każdego z państw członkowskich a fundusze na działalność związaną z pomocą poszczególnym krajom czy też unifikacja życia gospodarczego pochodzą ze składek członkowskich w skali dochodu narodowego państwa.

ONZ określa nowe kierunki działań, formy przeciwdziałania konfliktom, wskazuje nowe zagrożenia. Najważniejszym celem na przyszłość okazuje się zaangażowanie w program wspólnego przetrwania ludzkości, a bezpieczeństwo winno być rozumiane w szerszym znaczeniu. Dąży się do stworzenia stałego forum przy Zgromadzeniu Ogólnym. Chodzi o powierzenia ONZ roli forum globalnego zarządzania na przyszłość. Potrzebne jest określenie norm i zasad pomocy społecznej, pomocy na rzecz rozwoju a nie humanitarnej, wprowadzenie standardów w handlu (np. zakaz pracy dzieciom), ograniczenia szkodliwego transportu, wprowadzenia podatków od luksusu, ograniczenie liberalizacji handlu bronią czy wzrost poziomu życia w krajach 3-go świata.

</Może się przyda 3>

13. Jakie były przyczyny rozpadu bloku wschodniego w latach 1989-199

<Dzienne>

13.Jakie były przyczyny rozpadu Bloku Wschodniego w latach 1989-1991?

Jedną z ważniejszych przyczyn upadku bloku wschodniego była jego niereformowalność. Ponadto kryzys ZSRR, a także kryzys objętych układem warszawskim. To spowodowało niezadowolenie w społeczeństwie. Moskwa nie dawała pozwolenia na żadne reformy (polityczne, gospodarcze). Od 1979 roku Rosja angażuje się w wojnę w Afganistanie. Wydarzenia, które krok po kroku powodowały upadek ZSRR były kolejne zmiany na szczeblach władzy.

10.11.1982 roku zmarł powszechnie znienawidzony Lenin Breżniewa. „Doktryna Breżniewa” głosiła, że wszystkie państwa komunistyczne mają bezwzględny obowiązek obrony komunizmu (przede wszystkim z ZSRR). Wspólnota socjalistyczna jest nienaruszalna - taki zapis był w doktrynie Breżniewa.

Następcą był Julin Antropow - dotychczasowy szef KGB. Urząd sprawował krótko do 1994 roku. Rozpoczyna się era Gorbaczowa, bo nie wywodził się jako pierwszy z KGB. Gorbaczow będzie pierwszym sekretarzem generalnym a jednocześnie prezydentem. Do władzy doszedł po raz pierwszy człowiek młody - 54 lata. Gorbaczow wiedział, że w ZSRR sytuacja jest katastrofalna. Na ZSRR USA nałożyło embargo.

Papież Jan Paweł II wspierał Rugana, stąd Gorbaczow postanowił powrócić do dialogu z USA, zapowiedział przebudowę Pierestrojki. Chciał przeprowadzić reformy wraz z całym społeczeństwem. Chciał wprowadzać demokrację - socjalizm z ludzką twarzą. Opublikował w 1985 roku w książce pt. „Przebudowa i nowe myślenie ZSRR i całego świata”. Powrót do współpracy z zachodem. Uważał, że wszyscy są sobie potrzebni i są od siebie zależni - pierwsze takie stwierdzenie szefa ZSRR. Powinny przeważać cele ludzkie.

-zapowiada, że należy zakończyć „zimną wojnę”

-domagał się, aby do dialogu ZSRR i USA włączyły się inne państwa komunistycznych. Miały być to sygnały dla państw bloku wschodniego do działań reformatorskich

Gorbaczow otrzymał za tą książkę wiele nagród, uznanie przez wszystkie kraje. Cały świat widział w Gorbaczowie wielkiego reformatora. Nie mógł tych reform wprowadzić od razu w życie, bo miał opór wewnątrz, ale zyskiwał poparcie na cały świecie. Bało się wojsko ZSRR, że stracą swoją pracę. Gorbaczow ogłosił ponownie w postaci tzw. planu Gorbaczowego pakiet reform. 15 stycznia 1986 - „Plan Gorbaczow”. Czynił go jeszcze bardziej wiarygodnym dla USA i innych państw. Wiązano z nim wielkie nadzieje. Ten plan był płaszczyzną do porozumienia ZSRR z USA, między Gorbaczowem a Reganem. Staje się bliskim partnerem Regana. Rodzi się nowy dialog między nimi. Dialog ten przyspiesza wielka katastrofa 25 kwietnia 1986 roku elektrowni atomowej w Czarnobylu. Zginęło ponad 8 tysięcy ludzi. W wielkim nieszczęściu Gorbaczow zwrócił się o pomoc do USA. Już w czerwcu 1986 cały świat przyszedł z pomocą. Podpisano 13 pism o porozumieniu z ZSRR.

11-12 października 1986 roku doszło do kolejnego szczytu Gorbaczow-Regan. Gorbaczow rozpoczął reformę administracyjne w ZSRR. Republiki ZSRR miały stać się samodzielne. Ogłoszono tę reformę i rozpoczęto jej realizacje 1 stycznia 1991 roku.

Na fali tej reformy na czele poszczególnych republik nie stali sekretarze tylko prezydenci. Tu zaczyna się problem, bo ważne funkcje w państwie zaczyna sprawować Borys Jelcyn - prezydent Sowieckiej Federacji Rosyjskiej. Gorbaczow wypowiedział tak jak

Jaruzelski w Polsce wojnę z alkoholizmem. Gorbaczow nie przyjął Jelcyna jako sekretarza. Nie zaprosił go do swojego biura politycznego. Dla Jelcyna Gorbaczow stał się wrogiem nr. 1.

Negocjacje USA-ZSRR

Gorbaczow wyrażał zgodę na redukcję Armii Czerwonej.

1.XII.1990 - Gorbaczow udał się do Watykanu. Po raz pierwszy przywódca ZSRR pojechał do Stolicy Apostolskiej. Ale trudności się potęgowały w ZSRR a przede wszystkim opór KGB. Jego przeciwnicy (szef obrony narodowej, szef bezp., premier ZSRR) 18.VIII.1990 doprowadzają do tzw. „puczu” w ZSRR. Przełom. Trwał do 21.VIII.1981 roku. Niektórzy twierdzą, że za puczem stał Jelcyn, inni, że Gorbaczow. Gorbaczow został aresztowany i wywieziony potajemnie na Krym (na 3 dni odcięty od świata). Cały świat śledził tą sytuację. „Pucz” okazał się nieprzygotowany, bo go nie poparli dowódcy. Wojsko nie wyszło na ulicę, bo obawiali się wydarzeń, które mogą zakończyć się przelaniem krwi.

Władzę przejął „Komitet Nadzwyczajny” stanął gen. Janajew - przywódca „puczu”.

W tym czasie niepewnej sytuacji, do akcji wkroczył Borys Jelcyn. Wezwał obywateli do obrony zagrożonej wtedy władzy. Uważano, że uratował Moskwę przed wkroczeniem wojska - uznany za męża opatrzności. Udaje się na Krym i Gorbaczow wraca (załamany). Jelcyn postanowił wykorzystać uznanie społeczeństwa. Opowiedział się za likwidacją partii -KPZR istniejącej Federacji Gorbaczowa.

Niektóre Republiki Radzieckie ogłaszają swoją niepodległość (Litwy, Łotwy i Estonii). Dalej inne republiki. ZSRR rozpada się od wewnątrz, bo występują z niego podmioty. Podpisano porozumienie o likwidacji ZSRR i powstanie nowego tworu - Wspólnoty Niepodległych Państw. (Inspiracje Jelcyna). 25 grudnia 1995 prezydent Jelcyn składa rezygnacje z pełnienia tej funkcji i zostaje prezydentem Federacji Rosyjskiej. „Kropkę nad i „ znowu postawił Jelcyn, definitywnie kończąc ZSRR.

</Dzienne>

14. Jaką rolę odegrał Michaił Gorbaczow w procesie „Jesieni Ludów `89” i upadku „realnego socjalizmu” w europie.

<KP>

14. Jaką rolę odegrał Michaił Gorbaczow w procesie „Jesieni Ludów 1989 r” i upadku „realnego socjalizmu” w Europie?

7 październik 1989 - 40 lecie NRD. Z Moskwy przyjeżdża Gorbaczow. Honeker był wysłuchany, zaś Gorbaczow wygwizdany. Po przemówieniu Gorbczowa, sam odjechał na lotnisko. Po tym na ulicach pojawiały się demonstracje o chęć reform i o odejściu od władzy Honekera. Tydzień później złożył dymisję. W ślad za przykładem Polski. Następcą został Egon Krenz - wiedział, że ruchu na rzecz zjednoczenia nic nie może powstrzymać.

9 listopada 1990 władze NRD, nie reagują na zbiórkę ludzi pod murem, władze ….......... otworzyć przejście. Kanclerz Helmut Kohl - przyspieszył ruch zjednoczeniowy. Kohl zauważył w Gorbaczowie wielką szansę dla Niemiec, szybko uzyskał jego sympatię, bo Gorbaczow głosił samostanowienie narodów, (dlatego zyskał sympatię również społeczeństwa niemieckiego), więc możliwość zjednoczenia.

ZSRR opowiada się za zjednoczeniem Niemiec.

3.X.1990 - Niemcy zostały zjednoczone.

</KP>

<Może się przyda 1>

14.Jaką rolę odegrał Gorbaczow na jesieni 1989 roku

7 październik 1989 - 40 lecie NRD. Z Moskwy przyjeżdża Gorbaczow. Honeker był wysłuchany, zaś Gorbaczow wygwizdany. Po przemówieniu Gorbczowa, sam odjechał na lotnisko. Po tym na ulicach pojawiały się demonstracje o chęć reform i o odejściu od władzy Honekera. Tydzień później złożył dymisję. W ślad za przykładem Polski. Następcą został Egon Krenz - wiedział, że ruchu na rzecz zjednoczenia nic nie może powstrzymać.

9 listopada 1990 władze NRD, nie reagują na zbiórkę ludzi pod murem, władze ….......... otworzyć przejście. Kanclerz Helmut Kohl - przyspieszył ruch zjednoczeniowy. Kohl zauważył w Gorbaczowie wielką szansę dla Niemiec, szybko uzyskał jego sympatię bo Gorbaczow głosił samostanowienie narodów (dlatego zyskał sympatię również społeczeństwa niemieckiego), więc możliwość zjednoczenia.

ZSRR opowiada się za zjednoczeniem Niemiec.

3.X.1990 - Niemcy zostały zjednoczone.

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

16.Jaką rolę odegrał Gorbaczow na jesieni 1989 roku

7 październik 1989 - 40 lecie NRD. Z Moskwy przyjeżdża Gorbaczow. Honeker był wysłuchany, zaś Gorbaczow wygwizdany. Po przemówieniu Gorbczowa, sam odjechał na lotnisko. Po tym na ulicach pojawiały się demonstracje o chęć reform i o odejściu od władzy Honekera. Tydzień później złożył dymisję. W ślad za przykładem Polski. Następcą został Egon Krenz - wiedział, że ruchu na rzecz zjednoczenia nic nie może powstrzymać.

9 listopada 1990 władze NRD, nie reagują na zbiórkę ludzi pod murem, władze ….......... otworzyć przejście. Kanclerz Helmut Kohl - przyspieszył ruch zjednoczeniowy. Kohl zauważył w Gorbaczowie wielką szansę dla Niemiec, szybko uzyskał jego sympatię bo Gorbaczow głosił samostanowienie narodów (dlatego zyskał sympatię również społeczeństwa niemieckiego), więc możliwość zjednoczenia.

ZSRR opowiada się za zjednoczeniem Niemiec.

3.X.1990 - Niemcy zostały zjednoczone.

</Może się przyda 2>

15. Przedstaw przebieg i skutki zjednoczenia Niemiec dla europy i Polski.

<KP>

15. Przedstaw przebieg i skutki zjednoczenia Niemiec dla Europy i Polski.

W 1990 roku stacjonowało wojsko w NRD. Obalenie komunizmu w NRD oznaczało Zjednoczenie Niemiec, ale o tym nikt nie chciał słyszeć. Chcieli tylko reform (RFN, NRD, WB). Honeker zapowiedział, że NRD to państwo, które nie potrzebuje żadnych reform.

7 październik 1989 - 40 lecie NRD. Z Moskwy przyjeżdża Gorbaczow. Honeker był wysłuchany, zaś Gorbaczow wygwizdany. Po przemówieniu Gorbczowa, sam odjechał na lotnisko. Po tym na ulicach pojawiały się demonstracje o chęć reform i o odejściu od władzy Honekera. Tydzień później złożył dymisję. W ślad za przykładem Polski. Następcą został Egon Krenz - wiedział, że ruchu na rzecz zjednoczenia nic nie może powstrzymać.

9 listopada 1990 władze NRD, nie reagują na zbiórkę ludzi pod murem, władze ….......... otworzyć przejście. Kanclerz Helmut Kohl - przyspieszył ruch zjednoczeniowy. Kohl zauważył w Gorbaczowie wielką szansę dla Niemiec, szybko uzyskał jego sympatię bo Gorbaczow głosił samostanowienie narodów (dlatego zyskał sympatię również społeczeństwa niemieckiego), więc możliwość zjednoczenia.

ZSRR opowiada się za zjednoczeniem Niemiec.

3.X.1990 - Niemcy zostały zjednoczone.

Zjednoczenie Niemiec (zjednoczenie i jego skutki dla Polski);

Likwidacja RWPG i Układu warszawskiego

Wszyscy w Europie byli zgodni co do zjednoczenia Niemiec. Tylko USA było za zjednoczeniem Niemiec. Niemcy chcieli szybkiego zjednoczenia, w przeciwieństwie do świata, który się tego obawiał. Po wojnie ukształtował się pogląd, że zjednoczenie Niemiec nie nastąpi w najbliższym czasie. Niemcy podzielone są słabsze. Nawet Gorbaczow był przeciwko ich zjednoczeniu. Jeżeli Niemcy mieli się zjednoczyć musiały być neutralne (nie będą miały sił zbrojnych). Warunkiem do zjednoczenia było to, że żadne państwo europejskie ani USA nie mogły mieć sił zbrojnych (baz) na terenie Niemiec. 9.XI.1989 roku runął mur berliński. Rozpoczął się proces jednoczenia Niemiec, granice zostały otwarte. Został uruchomiony proces, którego nie chciano. Trwał on do końca 1990 roku. Zaskoczone takim obrotem sprawy były siły polityczne. SPD opowiadała się za powolnym zjednoczeniem. Chciała zrównoważyć poziomy życia między RFN a NRD. U władzy była CDU, która chciała jak najszybciej zjednoczyć Niemcy. Kohl był kanclerzem (od 1982) i za wszelką cenę chciał przyspieszyć zjednoczenie. Przeciwko Niemcom były USA, Wielka Brytania i Polska, ale też Rosja. Kohl chciał USA i Wielką Brytanie przekonać.

W Polsce Sejm był kontraktowy w opozycji od 0 do 35%. Koalicja rządząca 65%. 4 czerwca 1989 roku odbyły się w Polsce wybory do senatu, które wygrała Solidarność z przewagą 99% głosów. Komuniści dostali 1 miejsce w senacie. Mazowiecki został premierem, według którego Polska będzie dążyła do ustąpienia z układu warszawskiego. Zapowiadał, że Polska będzie zachowywała poprawnie, ale równoprawne stosunki z ZSRR. Jego wystąpienie było bardzo ostrożne.

W NRD podobnie jak w Rumunii panował komunizm. System był oparty na donosicielstwie. Na trzech obywateli jeden donosił. W NRD zawsze było lepsze zaopatrzenie nie tylko w artykuły spożywcze. Wszystkie państwa Układu IRWPG wspierały NRD. Obywatele NRD byli jedynym państwem Układu zadowolonym z komunizmu. Każda próba opozycyjna była tłumiona w zarodku. Państwo było zamknięte. Mało, kto mógł wyjechać. NRD miało układ z RFN o wykupywaniu działaczy antykomunistów.

Od 1989 roku proces zjednoczenia Niemiec przebiegał w czterech etapach:

1 faza Październik 1989 - 9 listopad 1989 Etap spontaniczny. Społeczeństwo samo wyrusza na obalenie muru berlińskiego. Przejście było wspierane przez Kohla (obiecał każdemu po 10 marek).

2 faza 9.11.89-28.11.89 Obalenie muru berlińskiego zaczyna drugi etap. 7 - 15 listopada 1989 Kohl był w Polsce na oficjalne zaproszenie Mazowieckiego. Solidarność opowiadała się za zjednoczeniem Niemiec. NRDowcy wiedząc, że Polska zwalcza komunizm, że rozpoczynają się w niej procesy demokratyczne, wielu wyjeżdża na wakacje w 1989, m.in. do Bułgarii, z których w drodze powrotnej zatrzymywali się w ambasadach RFN m.in. w Budapeszcie i w Polsce. Za późniejszą zgodą NRD przewożono ich specjalnymi pociągami do RFN. Tak nie wróciło z wakacji około 300 tyś ludzi; około 23ej było około 100 tyś. ludzi pod murem berlińskim. Od strony wschodniej mur był chroniony jednostkami zbrojnymi dzień i noc. Od strony Berlina Zachodniego mur nie był strzeżony.

28 listopada 1989 Kanclerz Kohl ogłosił w swym orędziu 10 punktowy plan zjednoczenia Niemiec i Europy. Plan Kohla rozpoczynał fazę szybkiego jednoczenia Niemiec i zjednoczenia Europy. Plan został zatwierdzony tylko przez USA. Polska chciała uzyskać jasne informacje w sprawie granicy na Nysie Łużyckiej. Druga faza trwała do 18 marca 1990 roku, czyli do pierwszych wolnych i ostatnich demokratycznych wyborów. Kohl zabiegał od poparcie Gorbaczowa. 11 listopada 1990 Kohl udał się do Moskwy i uzyskał zgodę na zjednoczenie Niemiec. Konferencja 2+4. Obrady zaczęły się 13 listopada 1990 roku. Rozpoczęły się działania mające umiędzynarodowić Europę. 19 grudnia 1989 Kohl doprowadził do wspólnych obrad NRD i RFN. Po wizycie w Moskwie jedzie do Waszyngtonu i otrzymuje poparcie G. Busha. 18 marca 1990 roku pierwsze demokratyczne wybory do parlamentu. Z udziałem opozycji. Wygrani CDU chcieli zjednoczyć Niemcy poprzez przyłączenie NRD do RFN.

3 faza proce zjednoczenia po wyborach. Porozumienia: 18 maj 1990 - układ o Unii Walutowej. 1 lipca 1990 wszedł w życie. Na mocy tego układu markę zachodnią wprowadzono na wschodzie. Zjednoczenie gospodarcze Niemiec.

4 faza międzynarodowa. Najważniejszy był 12 wrzesień 1990 roku w Moskwie układ o ostatecznej regulacji... Określał on granice zjednoczenia Niemiec. Przywracał suwerenność Niemiec. Na tej podstawie 20 września 1990 roku został wprowadzony w życie układ NRD i RFN (układ zjednoczeniowy). 3 Października 1990 roku NRD została przyłączona do RFN. Granica zjednoczonych Niemiec biegła wzdłuż Odry Nysy Łużyckiej.!

Przełom w stosunkach politycznych między Polską a Niemcami ich zjednoczeniu.

Zjednoczenie wywołało niepokój w Europie. Ludzie byli spokojniejsi, gdy Niemcy były podzielone, bo nieczuli się zagrożeni, choć z początku to był dramat, bo granica była sztucznie stworzona a rodziny podzielone. Wszyscy bali się ponownego zjednoczenia Niemiec.

Między stosunkami polsko-niemieckimi a stosunkami politycznymi w Europie występowało sprzężenie zwrotne. Niemcy po zjednoczeniu mogłyby zagrażać małym i średnim państwom. Polska szukała sojuszników między innymi we Francji i Moskwie. Rozmowy były o tym jak okiełznać to zjednoczenie. Tak należy zbudować stosunki polityczne, żeby Niemcy były państwem europejskim a nie Europa niemiecka. Nieudało się, aby Polska była na spotkaniu 2+4.

Jednym z najważniejszych elementów systemu w Europie po 90tym roku stały się Niemcy i nowe relacje polsko-niemieckie. Wraz ze zjednoczeniem Niemiec przestał istnieć tzw. problem niemiecki w stosunkach międzynarodowych. Wraz z tym zjednoczeniem zarysował się szansa na zjednoczenie Europy i zlikwidowanie skutków układu sił. Istotną rolę w tych procesach odegrały stosunki polsko-niemieckie. Bazowały na układach.

1.14 listopada 1990. Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Zamknięto trwającą od 1945 roku dyskusję o granicy polsko-niemieckiej. Niemcy uznali granice trwale. Niemcy nigdy nie będą domagały się rewizji tej granicy. Zjednoczone Niemcy pogodziły się, że ziemie utracone po 45 roku są stracone na zawsze i będą teraz częścią Polski. Były pewne obawy na terenach Polski zachodniej, że po zjednoczeniu, Niemcy będą chcieli odebrać Polsce tereny lub przynajmniej będą żądali odszkodowania. Dołączono niezręczne stwierdzenie, że sprawy majątkowe nie są przedmiotem tego traktatu i być może, kiedy indziej będą uregulowane. Ceną za zgodę na granicę był zapis, że w Polsce jest mniejszość niemiecka. Jest ona uznana przez rząd, który zobowiązuje się do zapewnienia jej warunków do życia. Strona niemiecka wyliczyła, że jest około 15 milionów Niemców w Polsce, co było nieprawdą. W rzeczywistości było ich około 15 tysięcy. Byli to głównie młodzi Polacy, pochodzenia niemieckiego chcąc uzyskać podwójne obywatelstwo i wyjechać do Niemiec. Głównie wyjeżdżali ze Śląska lub Pomorza. Około 95% „polskich Niemców” nie znało języka niemieckiego. Strona niemiecka nie zapewniała takiej opieki Polakom. W Niemczech było około 350 tysięcy Polaków. Nie byli uznani jako mniejszość, byli jedynie gośćmi. Do dziś mniejszość niemiecka ma swojego przedstawiciela w sejmie i są w Polsce szkoły niemieckie. Strona polska zapewniała przywileje prawne. Polacy w Niemczech do dzisiaj nie mają żadnych praw i mogą być w każdej chwili wydelegowani do Polski. Dzisiaj nie ma konfliktu między mniejszością niemiecką a Polakami. Obecnie są przypadki zrzekania się obywatelstwa niemieckiego. Dochodzą do wniosku, że to był błąd, a wybierając podwójne obywatelstwo mieli nadzieję na lepszą przyszłość. Byli rozczarowani i nie znali języka. W Niemczech byli traktowani jak Polacy, w Niemczech byli podejrzani.

2. 17 czerwiec 1991. Podpisano drugi traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a zjednoczonymi Niemcami.

Na początku lat 90-tych rozpoczęła się budowa polsko-niemieckiej współpracy. Niemcy zobowiązali się, że będą popierali Polskę w Unii. Kohl zobowiązał się, że Niemcy będą dążyły do integracji, do poszerzania grona państw europejskich. Na mocy tych traktatów rozwinęła się współpraca bilateralna. Dzisiaj dla Polski Niemcy są głównym partnerem handlowym. Obroty roczne wynoszą około 20, 25 mld$. Jesteśmy głównym rynkiem zbytu dla Niemców. Około 40% polskiego eksportu i 30% polskiego importu przypada na rynek niemiecki.

Rozwiązano Rade Wzajemnej Pomocy Gospodarczej na prośbę rządu polskiego i węgierskiego dnia 28 czerwca 1991. Układ Warszawski na wniosek Polski i Węgier struktury wojskowe zostały rozwiązane 31 marca 1991. Ostateczna likwidacja 1 lipca 1991. Oddział w Armii Radzieckiej opuściły tereny polskie 17 września 1993 roku. Chciano nawiązać do ataku Armii Czerwonej z 17 września 1939 roku.

Kończy się okupacja państwa polskiego. Wtedy dopiero Polska stała się suwerenna, wolna. Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego oznaczało koniec etapu powojennego w stosunkach politycznych między Polską, Rosją i Niemcami. Rozwiązanie ich otworzyło drogę na nowe stosunki między Polską a Rosją.


</KP>

<Może się przyda 1>

14. Omów proces zjednoczenia Niemiec i skutki dla Europy i Polski.

Od 1989 roku proces zjednoczenia Niemiec przebiegał w czterech etapach:

1 faza Październik 1989 - 9 listopad 1989 Etap spontaniczny. Społeczeństwo samo wyrusza na obalenie muru berlińskiego. Przejście było wspierane przez Kohla (obiecał każdemu po 10 marek).

2 faza 9.11.89-28.11.89 Obalenie muru berlińskiego zaczyna drugi etap. 7 - 15 listopada 1989 Kohl był w Polsce na oficjalne zaproszenie Mazowieckiego. Solidarność opowiadała się za zjednoczeniem Niemiec. NRDowcy wiedząc, że Polska zwalcza komunizm, że rozpoczynają się w niej procesy demokratyczne, wielu wyjeżdża na wakacje w 1989, m.in. do Bułgarii, z których w drodze powrotnej zatrzymywali się w ambasadach RFN m.in. w Budapeszcie i w Polsce. Za późniejszą zgodą NRD przewożono ich specjalnymi pociągami do RFN. Tak nie wróciło z wakacji około 300 tyś ludzi; około 23ej było około 100 tyś. ludzi pod murem berlińskim. Od strony wschodniej mur był chroniony jednostkami zbrojnymi dzień i noc. Od strony Berlina Zachodniego mur nie był strzeżony.

28 listopada 1989 Kanclerz Kohl ogłosił w swym orędziu 10 punktowy plan zjednoczenia Niemiec i Europy. Plan Kohla rozpoczynał fazę szybkiego jednoczenia Niemiec i zjednoczenia Europy. Plan został zatwierdzony tylko przez USA. Polska chciała uzyskać jasne informacje w sprawie granicy na Nysie Łużyckiej. Druga faza trwała do 18 marca 1990 roku, czyli do pierwszych wolnych i ostatnich demokratycznych wyborów. Kohl zabiegał o poparcie Gorbaczowa. 11 listopada 1990 Kohl udał się do Moskwy i uzyskał zgodę na zjednoczenie Niemiec. Konferencja 2+4. Obrady zaczęły się 13 listopada 1990 roku. Rozpoczęły się działania mające umiędzynarodowić Europę. 19 grudnia 1989 Kohl doprowadził do wspólnych obrad NRD i RFN. Po wizycie w Moskwie jedzie do Waszyngtonu i otrzymuje poparcie G. Busha. 18 marca 1990 roku pierwsze demokratyczne wybory do parlamentu. Z udziałem opozycji. Wygrani CDU chcieli zjednoczyć Niemcy poprzez przyłączenie NRD do RFN.

3 faza proces zjednoczenia po wyborach. Porozumienia: 18 maj 1990 - układ o Unii Walutowej. 1 lipca 1990 wszedł w życie. Na mocy tego układu markę zachodnią wprowadzono na wschodzie. Zjednoczenie gospodarcze Niemiec.

4 faza międzynarodowa. Najważniejszy był 12 wrzesień 1990 roku w Moskwie układ, który określał granice zjednoczenia Niemiec. Przywracał suwerenność Niemiec. Na tej podstawie 20 września 1990 roku został wprowadzony w życie układ NRD i RFN (układ zjednoczeniowy). 3 października 1990 roku NRD została przyłączona do RFN. Granica zjednoczonych Niemiec biegła wzdłuż Odry Nysy Łużyckiej.

Przełom w stosunkach politycznych między Polską a Niemcami ich zjednoczeniu.

Zjednoczenie wywołało niepokój w Europie. Ludzie byli spokojniejsi, gdy Niemcy były podzielone, bo nieczuli się zagrożeni, choć z początku to był dramat, bo granica była sztucznie stworzona a rodziny podzielone. Wszyscy bali się ponownego zjednoczenia Niemiec.

Między stosunkami polsko-niemieckimi a stosunkami politycznymi w Europie występowało sprzężenie zwrotne. Niemcy po zjednoczeniu mogłyby zagrażać małym i średnim państwom. Polska szukała sojuszników między innymi we Francji i Moskwie. Rozmowy były o tym jak okiełznać to zjednoczenie. Tak należy zbudować stosunki polityczne, żeby Niemcy były państwem europejskim a nie Europa niemiecka. Nieudało się, aby Polska była na spotkaniu 2+4.

Jednym z najważniejszych elementów systemu w Europie po 90tym roku stały się Niemcy i nowe relacje polsko-niemieckie. Wraz ze zjednoczeniem Niemiec przestał istnieć tzw. problem niemiecki w stosunkach międzynarodowych. Wraz z tym zjednoczeniem zarysował się szansa na zjednoczenie Europy i zlikwidowanie skutków układu sił. Istotną rolę w tych procesach odegrały stosunki polsko-niemieckie. Bazowały na układach:

  1. 14 listopada 1990. Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Zamknięto trwającą od 1945 roku dyskusję o granicy polsko-niemieckiej. Niemcy uznali granice trwale. Niemcy nigdy nie będą domagały się rewizji tej granicy. Zjednoczone Niemcy pogodziły się, że ziemie utracone po 45 roku są stracone na zawsze i będą teraz częścią Polski. Były pewne obawy na terenach Polski zachodniej, że po zjednoczeniu, Niemcy będą chcieli odebrać Polsce tereny lub przynajmniej będą żądali odszkodowania. Dołączono niezręczne stwierdzenie, że sprawy majątkowe nie są przedmiotem tego traktatu i być może kiedy indziej będą uregulowane. Ceną za zgodę na granicę był zapis, że w Polsce jest mniejszość niemiecka. Jest ona uznana przez rząd, który zobowiązuje się do zapewnienia jej warunków do życia. Strona niemiecka wyliczyła, że jest około 15 milionów Niemców w Polsce, co było nieprawdą. W rzeczywistości było ich około 15 tysięcy. Byli to głównie młodzi Polacy, pochodzenia niemieckiego chcąc uzyskać podwójne obywatelstwo i wyjechać do Niemiec. Głównie wyjeżdżali ze Śląska lub Pomorza. Około 95% „polskich Niemców” nie znało języka niemieckiego. Strona niemiecka nie zapewniała takiej opieki Polakom. W Niemczech było około 350 tysięcy Polaków. Nie byli uznani jako mniejszość, byli jedynie gośćmi. Do dziś mniejszość niemiecka ma swojego przedstawiciela w sejmie i są w Polsce szkoły niemieckie. Strona polska zapewniała przywileje prawne. Polacy w Niemczech do dzisiaj nie mają żadnych praw i mogą być w każdej chwili wydelegowani do Polski. Dzisiaj nie ma konfliktu między mniejszością niemiecką a Polakami. Obecnie są przypadki zrzekania się obywatelstwa niemieckiego. Dochodzą do wniosku, że to był błąd, a wybierając podwójne obywatelstwo mieli nadzieję na lepszą przyszłość. Byli rozczarowani i nie znali języka. W Niemczech byli traktowani jak Polacy, w Niemczech byli podejrzani.

  1. 17 czerwiec 1991. Podpisano drugi traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a zjednoczonymi Niemcami.

Na początku lat 90-tych rozpoczęła się budowa polsko-niemieckiej współpracy. Niemcy zobowiązali się, że będą popierali Polskę w Unii. Kohl zobowiązał się, że Niemcy będą dążyły do integracji, do poszerzania grona państw europejskich. Na mocy tych traktatów rozwinęła się współpraca bilateralna. Dzisiaj dla Polski Niemcy są głównym partnerem handlowym. Obroty roczne wynoszą około 20, 25 mld$. Jesteśmy głównym rynkiem zbytu dla Niemców. Około 40% polskiego eksportu i 30% polskiego importu przypada na rynek niemiecki.

Rozwiązano Rade Wzajemnej Pomocy Gospodarczej na prośbę rządu polskiego i węgierskiego dnia 28 czerwca 1991. Układ Warszawski na wniosek Polski i Węgier struktury wojskowe zostały rozwiązane 31 marca 1991. Ostateczna likwidacja 1 lipca 1991. Oddział y Armii Radzieckiej opuściły tereny polskie 17 września 1993 roku. Chciano nawiązać do ataku Armii Czerwonej z 17 września 1939 roku.

Kończy się okupacja państwa polskiego. Wtedy dopiero Polska stała się suwerenna, wolna. Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego oznaczało koniec etapu powojennego w stosunkach politycznych między Polską, Rosją i Niemcami. Rozwiązanie ich otworzyło drogę na nowe stosunki między Polską a Rosją.

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

  1. Omów proces zjednoczenia Niemiec i jego skutki dla Polski i Europy

W 1990 roku stacjonowało wojsko w NRD. Obalenie komunizmu w NRD oznaczało Zjednoczenie Niemiec, ale o tym nikt nie chciał słyszeć. Chcieli tylko reform (RFN, NRD, WB). Honeker zapowiedział, że NRD to państwo, które nie potrzebuje żadnych reform.

7 październik 1989 - 40 lecie NRD. Z Moskwy przyjeżdża Gorbaczow. Honeker był wysłuchany, zaś Gorbaczow wygwizdany. Po przemówieniu Gorbczowa, sam odjechał na lotnisko. Po tym na ulicach pojawiały się demonstracje o chęć reform i o odejściu od władzy Honekera. Tydzień później złożył dymisję. W ślad za przykładem Polski. Następcą został Egon Krenz - wiedział, że ruchu na rzecz zjednoczenia nic nie może powstrzymać.

9 listopada 1990 władze NRD, nie reagują na zbiórkę ludzi pod murem, władze ….......... otworzyć przejście. Kanclerz Helmut Kohl - przyspieszył ruch zjednoczeniowy. Kohl zauważył w Gorbaczowie wielką szansę dla Niemiec, szybko uzyskał jego sympatię bo Gorbaczow głosił samostanowienie narodów (dlatego zyskał sympatię również społeczeństwa niemieckiego), więc możliwość zjednoczenia.

ZSRR opowiada się za zjednoczeniem Niemiec.

3.X.1990 - Niemcy zostały zjednoczone.

-- Zjednoczenie Niemiec (zjednoczenie i jego skutki dla Polski);

- Likwidacja RWPG i Układu warszawskiego

Wszyscy w Europie byli zgodni co do zjednoczenia Niemiec. Tylko USA było za zjednoczeniem Niemiec. Niemcy chcieli szybkiego zjednoczenia, w przeciwieństwie do świata, który się tego obawiał. Po wojnie ukształtował się pogląd, że zjednoczenie Niemiec nie nastąpi w najbliższym czasie. Niemcy podzielone są słabsze. Nawet Gorbaczow był przeciwko ich zjednoczeniu. Jeżeli Niemcy mieli się zjednoczyć musiały być neutralne (nie będą miały sił zbrojnych). Warunkiem do zjednoczenia było to, że żadne państwo europejskie ani USA nie mogły mieć sił zbrojnych (baz) na terenie Niemiec. 9.XI.1989 roku runął mur berliński. Rozpoczął się proces jednoczenia Niemiec, granice zostały otwarte. Został uruchomiony proces, którego nie chciano. Trwał on do końca 1990 roku. Zaskoczone takim obrotem sprawy były siły polityczne. SPD opowiadała się za powolnym zjednoczeniem. Chciała zrównoważyć poziomy życia między RFN a NRD. U władzy była CDU, która chciała jak najszybciej zjednoczyć Niemcy. Kohl był kanclerzem (od 1982) i za wszelką cenę chciał przyspieszyć zjednoczenie. Przeciwko Niemcom były USA, Wielka Brytania i Polska, ale też Rosja. Kohl chciał USA i Wielką Brytanie przekonać.

W Polsce Sejm był kontraktowy w opozycji od 0 do 35%. Koalicja rządząca 65%. 4 czerwca 1989 roku odbyły się w Polsce wybory do senatu, które wygrała Solidarność z przewagą 99% głosów. Komuniści dostali 1 miejsce w senacie. Mazowiecki został premierem, według którego Polska będzie dążyła do ustąpienia z układu warszawskiego. Zapowiadał, że Polska będzie zachowywała poprawnie ale równoprawne stosunki z ZSRR. Jego wystąpienie było bardzo ostrożne.

W NRD podobnie jak w Rumunii panował komunizm. System był oparty na donosicielstwie. Na trzech obywateli jeden donosił. W NRD zawsze było lepsze zaopatrzenie nie tylko w artykuły spożywcze. Wszystkie państwa Układu IRWPG wspierały NRD. Obywatele NRD byli jedynym państwem Układu zadowolonym z komunizmu. Każda próba opozycyjna była tłumiona w zarodku. Państwo było zamknięte. Mało kto mógł wyjechać. NRD miało układ z RFN o wykupywaniu działaczy antykomunistów.

Od 1989 roku proces zjednoczenia Niemiec przebiegał w czterech etapach:

1 faza Październik 1989 - 9 listopad 1989 Etap spontaniczny. Społeczeństwo samo wyrusza na obalenie muru berlińskiego. Przejście było wspierane przez Kohla (obiecał każdemu po 10 marek).

2 faza 9.11.89-28.11.89 Obalenie muru berlińskiego zaczyna drugi etap. 7 - 15 listopada 1989 Kohl był w Polsce na oficjalne zaproszenie Mazowieckiego. Solidarność opowiadała się za zjednoczeniem Niemiec. NRDowcy wiedząc, że Polska zwalcza komunizm, że rozpoczynają się w niej procesy demokratyczne, wielu wyjeżdża na wakacje w 1989, m.in. do Bułgarii, z których w drodze powrotnej zatrzymywali się w ambasadach RFN m.in. w Budapeszcie i w Polsce. Za późniejszą zgodą NRD przewożono ich specjalnymi pociągami do RFN. Tak nie wróciło z wakacji około 300 tyś ludzi; około 23ej było około 100 tyś. ludzi pod murem berlińskim. Od strony wschodniej mur był chroniony jednostkami zbrojnymi dzień i noc. Od strony Berlina Zachodniego mur nie był strzeżony.

28 listopada 1989 Kanclerz Kohl ogłosił w swym orędziu 10 punktowy plan zjednoczenia Niemiec i Europy. Plan Kohla rozpoczynał fazę szybkiego jednoczenia Niemiec i zjednoczenia Europy. Plan został zatwierdzony tylko przez USA. Polska chciała uzyskać jasne informacje w sprawie granicy na Nysie Łużyckiej. Druga faza trwała do 18 marca 1990 roku, czyli do pierwszych wolnych i ostatnich demokratycznych wyborów. Kohl zabiegał od poparcie Gorbaczowa. 11 listopada 1990 Kohl udał się do Moskwy i uzyskał zgodę na zjednoczenie Niemiec. Konferencja 2+4. Obrady zaczęły się 13 listopada 1990 roku. Rozpoczęły się działania mające umiędzynarodowić Europę. 19 grudnia 1989 Kohl doprowadził do wspólnych obrad NRD i RFN. Po wizycie w Moskwie jedzie do Waszyngtonu i otrzymuje poparcie G. Busha. 18 marca 1990 roku pierwsze demokratyczne wybory do parlamentu. Z udziałem opozycji. Wygrani CDU chcieli zjednoczyć Niemcy poprzez przyłączenie NRD do RFN.

3 faza proce zjednoczenia po wyborach. Porozumienia: 18 maj 1990 - układ o Unii Walutowej. 1 lipca 1990 wszedł w życie. Na mocy tego układu markę zachodnią wprowadzono na wschodzie. Zjednoczenie gospodarcze Niemiec.

4 faza międzynarodowa. Najważniejszy był 12 wrzesień 1990 roku w Moskwie układ o ostatecznej regulacji... Określał on granice zjednoczenia Niemiec. Przywracał suwerenność Niemiec. Na tej podstawie 20 września 1990 roku został wprowadzony w życie układ NRD i RFN (układ zjednoczeniowy). 3 października 1990 roku NRD została przyłączona do RFN. Granica zjednoczonych Niemiec biegła wzdłuż Odry Nysy Łużyckiej.

Przełom w stosunkach politycznych między Polską a Niemcami ich zjednoczeniu.

Zjednoczenie wywołało niepokój w Europie. Ludzie byli spokojniejsi, gdy Niemcy były podzielone, bo nieczuli się zagrożeni, choć z początku to był dramat, bo granica była sztucznie stworzona a rodziny podzielone. Wszyscy bali się ponownego zjednoczenia Niemiec.

Między stosunkami polsko-niemieckimi a stosunkami politycznymi w Europie występowało sprzężenie zwrotne. Niemcy po zjednoczeniu mogłyby zagrażać małym i średnim państwom. Polska szukała sojuszników między innymi we Francji i Moskwie. Rozmowy były o tym jak okiełznać to zjednoczenie. Tak należy zbudować stosunki polityczne, żeby Niemcy były państwem europejskim a nie Europa niemiecka. Nieudało się, aby Polska była na spotkaniu 2+4.

Jednym z najważniejszych elementów systemu w Europie po 90tym roku stały się Niemcy i nowe relacje polsko-niemieckie. Wraz ze zjednoczeniem Niemiec przestał istnieć tzw. problem niemiecki w stosunkach międzynarodowych. Wraz z tym zjednoczeniem zarysował się szansa na zjednoczenie Europy i zlikwidowanie skutków układu sił. Istotną rolę w tych procesach odegrały stosunki polsko-niemieckie. Bazowały na układach.

  1. 14 listopada 1990. Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Zamknięto trwającą od 1945 roku dyskusję o granicy polsko-niemieckiej. Niemcy uznali granice trwale. Niemcy nigdy nie będą domagały się rewizji tej granicy. Zjednoczone Niemcy pogodziły się, że ziemie utracone po 45 roku są stracone na zawsze i będą teraz częścią Polski. Były pewne obawy na terenach Polski zachodniej, że po zjednoczeniu, Niemcy będą chcieli odebrać Polsce tereny lub przynajmniej będą żądali odszkodowania. Dołączono niezręczne stwierdzenie, że sprawy majątkowe nie są przedmiotem tego traktatu i być może kiedy indziej będą uregulowane. Ceną za zgodę na granicę był zapis, że w Polsce jest mniejszość niemiecka. Jest ona uznana przez rząd, który zobowiązuje się do zapewnienia jej warunków do życia. Strona niemiecka wyliczyła, że jest około 15 milionów Niemców w Polsce, co było nieprawdą. W rzeczywistości było ich około 15 tysięcy. Byli to głównie młodzi Polacy, pochodzenia niemieckiego chcąc uzyskać podwójne obywatelstwo i wyjechać do Niemiec. Głównie wyjeżdżali ze Śląska lub Pomorza. Około 95% „polskich Niemców” nie znało języka niemieckiego. Strona niemiecka nie zapewniała takiej opieki Polakom. W Niemczech było około 350 tysięcy Polaków. Nie byli uznani jako mniejszość, byli jedynie gośćmi. Do dziś mniejszość niemiecka ma swojego przedstawiciela w sejmie i są w Polsce szkoły niemieckie. Strona polska zapewniała przywileje prawne. Polacy w Niemczech do dzisiaj nie mają żadnych praw i mogą być w każdej chwili wydelegowani do Polski. Dzisiaj nie ma konfliktu między mniejszością niemiecką a Polakami. Obecnie są przypadki zrzekania się obywatelstwa niemieckiego. Dochodzą do wniosku, że to był błąd, a wybierając podwójne obywatelstwo mieli nadzieję na lepszą przyszłość. Byli rozczarowani i nie znali języka. W Niemczech byli traktowani jak Polacy, w Niemczech byli podejrzani.

  1. 17 czerwiec 1991. Podpisano drugi traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a zjednoczonymi Niemcami.

Na początku lat 90-tych rozpoczęła się budowa polsko-niemieckiej współpracy. Niemcy zobowiązali się, że będą popierali Polskę w Unii. Kohl zobowiązał się, że Niemcy będą dążyły do integracji, do poszerzania grona państw europejskich. Na mocy tych traktatów rozwinęła się współpraca bilateralna. Dzisiaj dla Polski Niemcy są głównym partnerem handlowym. Obroty roczne wynoszą około 20, 25 mld$. Jesteśmy głównym rynkiem zbytu dla Niemców. Około 40% polskiego eksportu i 30% polskiego importu przypada na rynek niemiecki.

Rozwiązano Rade Wzajemnej Pomocy Gospodarczej na prośbę rządu polskiego i węgierskiego dnia 28 czerwca 1991. Układ Warszawski na wniosek Polski i Węgier struktury wojskowe zostały rozwiązane 31 marca 1991. Ostateczna likwidacja 1 lipca 1991. Oddział y Armii Radzieckiej opuściły tereny polskie 17 września 1993 roku. Chciano nawiązać do ataku Armii Czerwonej z 17 września 1939 roku.

Kończy się okupacja państwa polskiego. Wtedy dopiero Polska stała się suwerenna, wolna. Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego oznaczało koniec etapu powojennego w stosunkach politycznych między Polską, Rosją i Niemcami. Rozwiązanie ich otworzyło drogę na nowe stosunki między Polską a Rosją.

</Może się przyda 2>

<Może się przyda 3>

Skutki zjednoczenia Niemiec w sferze gospodarczej

Wyznacznikiem statusu Niemiec po zjednoczeniu jest kluczowe położenie w centrum Europy i duży potencjał ekonomiczny. W Europie brak państwa, które zrównoważyłoby siłę Niemiec. Wartość PKB wzrosła pięciokrotnie od lat 50. Z ich pozycją na rynkach muszą się liczyć wszystkie kraje. Niemcy stały się 3 mocarstwem ekonomicznym (po USA i Japonii).

Niemcy poniosły wysokie koszty związane ze zjednoczeniem, czego konsekwencją stały się narastające problemy gospodarcze. Wzrastało zadłużenie państwa i bezrobocie. Drastycznie spadał eksport, co wiązało się z wysokimi kosztami produkcji i spadkiem tempa wzrostu wydajności. Niemcy jednak nastawiły się na utrzymanie swej pozycji i szybkie podołanie recesji. Służyły temu posunięcia ekonomiczne (inwestycje

w nowe miejsca pracy, obniżenie podatków od dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej) oraz finansowanie nauki i badań. Uznając, że przyczyną niepowodzeń Niemiec był niski poziom udziału najwyższej-technologii w produktach, postanowiono zwiększyć badania, a do tego czasu nasycić gospodarkę technologią importowaną. Od 1994 r. Niemcy zaczęły odnotowywać wzrost gospodarczy i wysoką produktywność, a stan zadłużenia nie przekroczył 50% PKB. Wzrosła siła marki~(będąca główną walutą w Europejskim Systemie Walutowym i drugą po dolarze walutą-rezerwową) i pozycja eksportera. Zaczął być kreowany nowy obszar handlowy (podobny poziom w eksporcie na rynki byłych krajów socjalistycznych i USA). Dynamicznie rosły aktywa niemieckich banków. Niemcy sfinansowały w granicach 30% budżet EWG. W zakresie gospodarki Niemcy stanowią ważny element ekonomicznego ładu, współdecydują o perspektywach rozwoju Północy, a przez swą pomoc i Południa. Najbiedniejsze państwa otrzymują tę pomoc w formie bezzwrotnej, inne w formie niskoprocentowych kredytów spłacanych po 10 latach. Pomoc głównie dotyczy zwalczania nędzy, ochrony środowiska, szkolnictwa.

</Może się przyda 3>

<Może się przyda 4>

Jak doszło do zjednoczenia Niemiec (przesłanki wew. i zew.)

Zjednoczenie Niemiec w 1990r zamknęło 50-letni okres rozbicia państwa niemieckiego na dwa odrębne państwa (ustrojowo i politycznie). Zamknięto rozdział Niemiec, który był najbardziej wyrazistym podziałem na 2 odrębne bloki. Podział nastąpił w 1949r. mimo, że zakończenie wojny nie wskazywało na to, że powstaną dwa oddzielne państwa i że kwestia niemiecka będzie należała do najważniejszych czynników w konflikcie między ZSRR z Zachodem. 13.VIII.1961r. wzniesiono mur w Berlinie.

Traktat zjednoczeniowy zawiera 5 warunków:

</Może się przyda 4>

<Może się przyda 5>

Najważniejsze postanowienia traktatu o zjednoczeniu Niemiec

12 września 1990 w Moskwie odbyła się konferencja „dwa + cztery” (przedstawiciele dwóch państw niemieckich i czterech mocarstw okupacyjnych na szczeblu ministrów spraw zagranicznych ) - zastał podpisany układ o ostatecznej regulacji w sprawie Niemiec. Co dawał Niemcom traktat a czego zabraniał? 1traktat określił obszar państwa niemieckiego , nadał geograficzny wymiar nowemu państwu 2zniesienie praw i odpowiedzialności czterech mocarstw 3pełna suwerenność Niemiec ( ZSRR zobowiązał się do wycofania swoich wojsk w ciągu 4 lat) 4zniósł okupację Berlin i włączył go w obszar zjednoczonych Niemiec jako land 5Niemcy zjednoczone zachowały prawo do zachowania statutu członka NATO. OBOWIĄZKI Niemiec: -zobowiązały się, że nie podejmą nigdy działań, które mógłby zakłócić sm -rezygnacja z produkowania i posiadania broni masowej zagłady -na obszarze Niemiec nie będą stacjonowały inne wojska niż niemieckie -Niemcy ograniczą liczebność swojej armii do 370 tysięcy

</Może się przyda 5>

<Może się przyda 6>

15.Omow proces zjednoczenia Niemiec i skutki dla europy i polski.

W 1990 roku stacjonowało wojsko w NRD. Obalenie komunizmu w NRD oznaczało Zjednoczenie Niemiec, ale o tym nikt nie chciał słyszeć. Chcieli tylko reform (RFN, NRD, WB). Honeker zapowiedział, że NRD to państwo, które nie potrzebuje żadnych reform.

7 październik 1989 - 40 lecie NRD. Z Moskwy przyjeżdża Gorbaczow. Honeker był wysłuchany, zaś Gorbaczow wygwizdany. Po przemówieniu Gorbczowa, sam odjechał na lotnisko. Po tym na ulicach pojawiały się demonstracje o chęć reform i o odejściu od władzy Honekera. Tydzień później złożył dymisję. W ślad za przykładem Polski. Następcą został Egon Krenz - wiedział, że ruchu na rzecz zjednoczenia nic nie może powstrzymać.

9 listopada 1990 władze NRD, nie reagują na zbiórkę ludzi pod murem, władze ….......... otworzyć przejście. Kanclerz Helmut Kohl - przyspieszył ruch zjednoczeniowy. Kohl zauważył w Gorbaczowie wielką szansę dla Niemiec, szybko uzyskał jego sympatię bo Gorbaczow głosił samostanowienie narodów (dlatego zyskał sympatię również społeczeństwa niemieckiego), więc możliwość zjednoczenia.

ZSRR opowiada się za zjednoczeniem Niemiec.

3.X.1990 - Niemcy zostały zjednoczone.

-- Zjednoczenie Niemiec (zjednoczenie i jego skutki dla Polski);

- Likwidacja RWPG i Układu warszawskiego

Wszyscy w Europie byli zgodni co do zjednoczenia Niemiec. Tylko USA było za zjednoczeniem Niemiec. Niemcy chcieli szybkiego zjednoczenia, w przeciwieństwie do świata, który się tego obawiał. Po wojnie ukształtował się pogląd, że zjednoczenie Niemiec nie nastąpi w najbliższym czasie. Niemcy podzielone są słabsze. Nawet Gorbaczow był przeciwko ich zjednoczeniu. Jeżeli Niemcy mieli się zjednoczyć musiały być neutralne (nie będą miały sił zbrojnych). Warunkiem do zjednoczenia było to, że żadne państwo europejskie ani USA nie mogły mieć sił zbrojnych (baz) na terenie Niemiec. 9.XI.1989 roku runął mur berliński. Rozpoczął się proces jednoczenia Niemiec, granice zostały otwarte. Został uruchomiony proces, którego nie chciano. Trwał on do końca 1990 roku. Zaskoczone takim obrotem sprawy były siły polityczne. SPD opowiadała się za powolnym zjednoczeniem. Chciała zrównoważyć poziomy życia między RFN a NRD. U władzy była CDU, która chciała jak najszybciej zjednoczyć Niemcy. Kohl był kanclerzem (od 1982) i za wszelką cenę chciał przyspieszyć zjednoczenie. Przeciwko Niemcom były USA, Wielka Brytania i Polska, ale też Rosja. Kohl chciał USA i Wielką Brytanie przekonać.

W Polsce Sejm był kontraktowy w opozycji od 0 do 35%. Koalicja rządząca 65%. 4 czerwca 1989 roku odbyły się w Polsce wybory do senatu, które wygrała Solidarność z przewagą 99% głosów. Komuniści dostali 1 miejsce w senacie. Mazowiecki został premierem, według którego Polska będzie dążyła do ustąpienia z układu warszawskiego. Zapowiadał, że Polska będzie zachowywała poprawnie ale równoprawne stosunki z ZSRR. Jego wystąpienie było bardzo ostrożne.

W NRD podobnie jak w Rumunii panował komunizm. System był oparty na donosicielstwie. Na trzech obywateli jeden donosił. W NRD zawsze było lepsze zaopatrzenie nie tylko w artykuły spożywcze. Wszystkie państwa Układu IRWPG wspierały NRD. Obywatele NRD byli jedynym państwem Układu zadowolonym z komunizmu. Każda próba opozycyjna była tłumiona w zarodku. Państwo było zamknięte. Mało kto mógł wyjechać. NRD miało układ z RFN o wykupywaniu działaczy antykomunistów.

Od 1989 roku proces zjednoczenia Niemiec przebiegał w czterech etapach:

1 faza Październik 1989 - 9 listopad 1989 Etap spontaniczny. Społeczeństwo samo wyrusza na obalenie muru berlińskiego. Przejście było wspierane przez Kohla (obiecał każdemu po 10 marek).

2 faza 9.11.89-28.11.89 Obalenie muru berlińskiego zaczyna drugi etap. 7 - 15 listopada 1989 Kohl był w Polsce na oficjalne zaproszenie Mazowieckiego. Solidarność opowiadała się za zjednoczeniem Niemiec. NRDowcy wiedząc, że Polska zwalcza komunizm, że rozpoczynają się w niej procesy demokratyczne, wielu wyjeżdża na wakacje w 1989, m.in. do Bułgarii, z których w drodze powrotnej zatrzymywali się w ambasadach RFN m.in. w Budapeszcie i w Polsce. Za późniejszą zgodą NRD przewożono ich specjalnymi pociągami do RFN. Tak nie wróciło z wakacji około 300 tyś ludzi; około 23ej było około 100 tyś. ludzi pod murem berlińskim. Od strony wschodniej mur był chroniony jednostkami zbrojnymi dzień i noc. Od strony Berlina Zachodniego mur nie był strzeżony.

28 listopada 1989 Kanclerz Kohl ogłosił w swym orędziu 10 punktowy plan zjednoczenia Niemiec i Europy. Plan Kohla rozpoczynał fazę szybkiego jednoczenia Niemiec i zjednoczenia Europy. Plan został zatwierdzony tylko przez USA. Polska chciała uzyskać jasne informacje w sprawie granicy na Nysie Łużyckiej. Druga faza trwała do 18 marca 1990 roku, czyli do pierwszych wolnych i ostatnich demokratycznych wyborów. Kohl zabiegał od poparcie Gorbaczowa. 11 listopada 1990 Kohl udał się do Moskwy i uzyskał zgodę na zjednoczenie Niemiec. Konferencja 2+4. Obrady zaczęły się 13 listopada 1990 roku. Rozpoczęły się działania mające umiędzynarodowić Europę. 19 grudnia 1989 Kohl doprowadził do wspólnych obrad NRD i RFN. Po wizycie w Moskwie jedzie do Waszyngtonu i otrzymuje poparcie G. Busha. 18 marca 1990 roku pierwsze demokratyczne wybory do parlamentu. Z udziałem opozycji. Wygrani CDU chcieli zjednoczyć Niemcy poprzez przyłączenie NRD do RFN.

3 faza proce zjednoczenia po wyborach. Porozumienia: 18 maj 1990 - układ o Unii Walutowej. 1 lipca 1990 wszedł w życie. Na mocy tego układu markę zachodnią wprowadzono na wschodzie. Zjednoczenie gospodarcze Niemiec.

4 faza międzynarodowa. Najważniejszy był 12 wrzesień 1990 roku w Moskwie układ o ostatecznej regulacji... Określał on granice zjednoczenia Niemiec. Przywracał suwerenność Niemiec. Na tej podstawie 20 września 1990 roku został wprowadzony w życie układ NRD i RFN (układ zjednoczeniowy). 3 października 1990 roku NRD została przyłączona do RFN. Granica zjednoczonych Niemiec biegła wzdłuż Odry Nysy Łużyckiej.

Przełom w stosunkach politycznych między Polską a Niemcami ich zjednoczeniu.

Zjednoczenie wywołało niepokój w Europie. Ludzie byli spokojniejsi, gdy Niemcy były podzielone, bo nieczuli się zagrożeni, choć z początku to był dramat, bo granica była sztucznie stworzona a rodziny podzielone. Wszyscy bali się ponownego zjednoczenia Niemiec.

Między stosunkami polsko-niemieckimi a stosunkami politycznymi w Europie występowało sprzężenie zwrotne. Niemcy po zjednoczeniu mogłyby zagrażać małym i średnim państwom. Polska szukała sojuszników między innymi we Francji i Moskwie. Rozmowy były o tym jak okiełznać to zjednoczenie. Tak należy zbudować stosunki polityczne, żeby Niemcy były państwem europejskim a nie Europa niemiecka. Nieudało się, aby Polska była na spotkaniu 2+4.

Jednym z najważniejszych elementów systemu w Europie po 90tym roku stały się Niemcy i nowe relacje polsko-niemieckie. Wraz ze zjednoczeniem Niemiec przestał istnieć tzw. problem niemiecki w stosunkach międzynarodowych. Wraz z tym zjednoczeniem zarysował się szansa na zjednoczenie Europy i zlikwidowanie skutków układu sił. Istotną rolę w tych procesach odegrały stosunki polsko-niemieckie. Bazowały na układach.

  1. 14 listopada 1990. Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Zamknięto trwającą od 1945 roku dyskusję o granicy polsko-niemieckiej. Niemcy uznali granice trwale. Niemcy nigdy nie będą domagały się rewizji tej granicy. Zjednoczone Niemcy pogodziły się, że ziemie utracone po 45 roku są stracone na zawsze i będą teraz częścią Polski. Były pewne obawy na terenach Polski zachodniej, że po zjednoczeniu, Niemcy będą chcieli odebrać Polsce tereny lub przynajmniej będą żądali odszkodowania. Dołączono niezręczne stwierdzenie, że sprawy majątkowe nie są przedmiotem tego traktatu i być może kiedy indziej będą uregulowane. Ceną za zgodę na granicę był zapis, że w Polsce jest mniejszość niemiecka. Jest ona uznana przez rząd, który zobowiązuje się do zapewnienia jej warunków do życia. Strona niemiecka wyliczyła, że jest około 15 milionów Niemców w Polsce, co było nieprawdą. W rzeczywistości było ich około 15 tysięcy. Byli to głównie młodzi Polacy, pochodzenia niemieckiego chcąc uzyskać podwójne obywatelstwo i wyjechać do Niemiec. Głównie wyjeżdżali ze Śląska lub Pomorza. Około 95% „polskich Niemców” nie znało języka niemieckiego. Strona niemiecka nie zapewniała takiej opieki Polakom. W Niemczech było około 350 tysięcy Polaków. Nie byli uznani jako mniejszość, byli jedynie gośćmi. Do dziś mniejszość niemiecka ma swojego przedstawiciela w sejmie i są w Polsce szkoły niemieckie. Strona polska zapewniała przywileje prawne. Polacy w Niemczech do dzisiaj nie mają żadnych praw i mogą być w każdej chwili wydelegowani do Polski. Dzisiaj nie ma konfliktu między mniejszością niemiecką a Polakami. Obecnie są przypadki zrzekania się obywatelstwa niemieckiego. Dochodzą do wniosku, że to był błąd, a wybierając podwójne obywatelstwo mieli nadzieję na lepszą przyszłość. Byli rozczarowani i nie znali języka. W Niemczech byli traktowani jak Polacy, w Niemczech byli podejrzani.

  1. 17 czerwiec 1991. Podpisano drugi traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a zjednoczonymi Niemcami.

Na początku lat 90-tych rozpoczęła się budowa polsko-niemieckiej współpracy. Niemcy zobowiązali się, że będą popierali Polskę w Unii. Kohl zobowiązał się, że Niemcy będą dążyły do integracji, do poszerzania grona państw europejskich. Na mocy tych traktatów rozwinęła się współpraca bilateralna. Dzisiaj dla Polski Niemcy są głównym partnerem handlowym. Obroty roczne wynoszą około 20, 25 mld$. Jesteśmy głównym rynkiem zbytu dla Niemców. Około 40% polskiego eksportu i 30% polskiego importu przypada na rynek niemiecki.

Rozwiązano Rade Wzajemnej Pomocy Gospodarczej na prośbę rządu polskiego i węgierskiego dnia 28 czerwca 1991. Układ Warszawski na wniosek Polski i Węgier struktury wojskowe zostały rozwiązane 31 marca 1991. Ostateczna likwidacja 1 lipca 1991. Oddział y Armii Radzieckiej opuściły tereny polskie 17 września 1993 roku. Chciano nawiązać do ataku Armii Czerwonej z 17 września 1939 roku.

Kończy się okupacja państwa polskiego. Wtedy dopiero Polska stała się suwerenna, wolna. Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego oznaczało koniec etapu powojennego w stosunkach politycznych między Polską, Rosją i Niemcami. Rozwiązanie ich otworzyło drogę na nowe stosunki między Polską a Rosją.

</Może się przyda 6>

<Może się przyda 7>

Do 1989r kwestia zjednoczenia dwóch państw niemieckich, nie należał do najważniejszych spraw Europejskich. Związek Radziecki i państwa układu Warszawskiego opowiadały się za utrzymaniem podziału ponieważ uważały że podział ten stabilizuje powojenną Europę i wzmacnia ich bezpieczeństwo. Również sojusznicy RFN nie wykazywali większej aktywności dla postulatu zjednoczeniowego. Proces zjednoczeniowy rozpoczął się w 1989r a formalnie zakończył 3 pażdziernika1990.Do głównych czynników zjednoczeniowych należy zaliczyć: przemiany w europie środkowej, nowa polityka ZSRR, akceptacja zjednoczenia przez mocarstwa sojusznicze oraz zdecydowana polityka RFN. Zasadnicze ustalenia Gorbaczow-Kohl z 15-16 lipca 1990 zstały potwierdzone w podpisanym 12 września 1990r w Moskwie na ostatniej konferencji „dwa plus cztery” układzie o ostatecznej regulacji sprawy Niemiec.Rząd polski opowiedział się za prawem narodu niemieckiego do zjednoczenia pod warunkiem, że Niemcy nie będą zagrożeniem dla żadnego państwa.14 listopada 1990 podpisano w Warszawie traktat między Polską a Niemcami o uznaniu granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej .Obecnie zjednoczone Niemcy odgrywają zasadniczą rolę w procesach integracji europejskiej. Pozostają również silnym ramieniem NATO na starym kontynencie.

</Może się przyda 7>

<Może się przyda 8>

Sprawa Niemiec rozegrała się na linii USA - ROSJA. W USA Bush oświadczył że zjednoczenie jest ze wszech miar pożądane. USA nie chciały zjednoczenia bez porozumienia z ZSRR. Aby osiągnąć porozumienie zwołano konferencję 2+4 (2 państwa Niemieckie i 4 USA, ZSRR, ANGLIA, FRANCJA). Skład personalny składał się z przedstawicieli premiera lub ministrów.

W ciągu 3 posiedzeń określono warunki zjednoczenia:

  1. spotkanie odbyło się w V 90 w Bonn określono podstawowe sprawy min dotyczące uznania granicy Polsko - Niemieckiej. NRD przyjęły te warunki w VI 90r swojego poparcia udzielił Bundestag i Izba.

  2. posiedzenie odbyło się w VII 90r w Paryżu żądanie aby w traktacie został zapisany nieodwracalny charakter granicy na Nysie nie został przyjęty. Postanowiono aby sprawa Polska została zawarta w samym traktacie. W 1991 tak się stało. W Moskwie podpisano traktat o ostatecznej regulacji w odniesieniu do Niemiec, nawiązywał do pewnych zasad w Poczdamie.

Postanowienia traktatu:

Zobowiązania Niemiec

Skutki wew. Zjednoczenia Niemiec

Bezpośrednie skutki

Koszty zjednoczenia Niemiec

Koszt prod. w NRD jest nadal większy niż w RFN

Transformacje:

Dostosowanie gosp. NRD do poziomu RFN. Nie przebudowa ale likwidacja zakładów, co spowodowało bezrobocie. Sprzedaż nie wystarczała na pokrycie budżetu.

Cech różniącej ją od reform na obszarze Europy.

Przyczyny polityczne

Szybkie zakończenie transformacji, inwazja ludzi z RFN na kierownicze stanowiska W NRD, opór NRD przed tym.

NRD miało lepiej wcześniej bo było traktowane przez Rosję jako okno wystawowe na świat. Ukryta pomoc RFN. Dysproporcje bezrobocia w b NRD większe, migracje do RFN- spada efektywność tamtej gosp.

Psychika Społeczeństwa

Obywatele NRD czują się gorsi , nie chcą powrotu do starego systemu, szczególnie na polu bezrobocia itd. Socjalnego zaopatrzenia. Pojawiły się partie polityczne.

</Może się przyda 8>

16. Ukaż proces normalizacji stosunków między zjednoczonymi Niemcami a RP.

<Dzienne>

16.Ukaż proces normalizacji stosunków między zjednoczonymi Niemcami a RP

Zjednoczenie wywołało niepokój w Europie. Ludzie byli spokojniejsi, gdy Niemcy były podzielone, bo nieczuli się zagrożeni, choć z początku to był dramat, bo granica była sztucznie stworzona a rodziny podzielone. Wszyscy bali się ponownego zjednoczenia Niemiec.

Między stosunkami polsko-niemieckimi a stosunkami politycznymi w Europie występowało sprzężenie zwrotne. Niemcy po zjednoczeniu mogłyby zagrażać małym i średnim państwom. Polska szukała sojuszników między innymi we Francji i Moskwie. Rozmowy były o tym jak okiełznać to zjednoczenie. Tak należy zbudować stosunki polityczne, żeby Niemcy były państwem europejskim a nie Europa niemiecka. Nieudało się, aby Polska była na spotkaniu 2+4.

Jednym z najważniejszych elementów systemu w Europie po 90tym roku stały się Niemcy i nowe relacje polsko-niemieckie. Wraz ze zjednoczeniem Niemiec przestał istnieć tzw. problem niemiecki w stosunkach międzynarodowych. Wraz z tym zjednoczeniem zarysował się szansa na zjednoczenie Europy i zlikwidowanie skutków układu sił. Istotną rolę w tych procesach odegrały stosunki polsko-niemieckie. Bazowały na układach.

1.14 listopada 1990. Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Zamknięto trwającą od 1945 roku dyskusję o granicy polsko-niemieckiej. Niemcy uznali granice trwale. Niemcy nigdy nie będą domagały się rewizji tej granicy. Zjednoczone Niemcy pogodziły się, że ziemie utracone po 45 roku są stracone na zawsze i będą teraz częścią Polski. Były pewne obawy na terenach Polski zachodniej, że po zjednoczeniu, Niemcy będą chcieli odebrać Polsce tereny lub przynajmniej będą żądali odszkodowania. Dołączono niezręczne stwierdzenie, że sprawy majątkowe nie są przedmiotem tego traktatu i być może kiedy indziej będą uregulowane. Ceną za zgodę na granicę był zapis, że w Polsce jest mniejszość niemiecka. Jest ona uznana przez rząd, który zobowiązuje się do zapewnienia jej warunków do życia. Strona niemiecka wyliczyła, że jest około 15 milionów Niemców w Polsce, co było nieprawdą. W rzeczywistości było ich około 15 tysięcy. Byli to głównie młodzi Polacy, pochodzenia niemieckiego chcąc uzyskać podwójne obywatelstwo i wyjechać do Niemiec. Głównie wyjeżdżali ze Śląska lub Pomorza. Około 95% „polskich Niemców” nie znało języka niemieckiego. Strona niemiecka nie zapewniała takiej opieki Polakom. W Niemczech było około 350 tysięcy Polaków. Nie byli uznani jako mniejszość, byli jedynie gośćmi. Do dziś mniejszość niemiecka ma swojego przedstawiciela w sejmie i są w Polsce szkoły niemieckie. Strona polska zapewniała przywileje prawne. Polacy w Niemczech do dzisiaj nie mają żadnych praw i mogą być w każdej chwili wydelegowani do Polski. Dzisiaj nie ma konfliktu między mniejszością niemiecką a Polakami. Obecnie są przypadki zrzekania się obywatelstwa niemieckiego. Dochodzą do wniosku, że to był błąd, a wybierając podwójne obywatelstwo mieli nadzieję na lepszą przyszłość. Byli rozczarowani i nie znali języka. W Niemczech byli traktowani jak Polacy, w Niemczech byli podejrzani.

2.17 czerwiec 1991. Podpisano drugi traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a zjednoczonymi Niemcami.

Na początku lat 90-tych rozpoczęła się budowa polsko-niemieckiej współpracy. Niemcy zobowiązali się, że będą popierali Polskę w Unii. Kohl zobowiązał się, że Niemcy będą dążyły do integracji, do poszerzania grona państw europejskich. Na mocy tych traktatów rozwinęła się współpraca bilateralna. Dzisiaj dla Polski Niemcy są głównym partnerem handlowym. Obroty roczne wynoszą około 20, 25 mld$. Jesteśmy głównym rynkiem zbytu dla Niemców. Około 40% polskiego eksportu i 30% polskiego importu przypada na rynek niemiecki.

Rozwiązano Rade Wzajemnej Pomocy Gospodarczej na prośbę rządu polskiego i węgierskiego dnia 28 czerwca 1991. Układ Warszawski na wniosek Polski i Węgier struktury wojskowe zostały rozwiązane 31 marca 1991. Ostateczna likwidacja 1 lipca 1991. Oddział y Armii Radzieckiej opuściły tereny polskie 17 września 1993 roku. Chciano nawiązać do ataku Armii Czerwonej z 17 września 1939 roku.

Kończy się okupacja państwa polskiego. Wtedy dopiero Polska stała się suwerenna, wolna. Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego oznaczało koniec etapu powojennego w stosunkach politycznych między Polską, Rosją i Niemcami. Rozwiązanie ich otworzyło drogę na nowe stosunki między Polską a Rosją.

</Dzienne>

<Może się przyda 1>

Przełom w stosunkach politycznych między Polską a Niemcami ich zjednoczeniu.

Zjednoczenie wywołało niepokój w Europie. Ludzie byli spokojniejsi, gdy Niemcy były podzielone, bo nieczuli się zagrożeni, choć z początku to był dramat, bo granica była sztucznie stworzona a rodziny podzielone. Wszyscy bali się ponownego zjednoczenia Niemiec.

Między stosunkami polsko-niemieckimi a stosunkami politycznymi w Europie występowało sprzężenie zwrotne. Niemcy po zjednoczeniu mogłyby zagrażać małym i średnim państwom. Polska szukała sojuszników między innymi we Francji i Moskwie. Rozmowy były o tym jak okiełznać to zjednoczenie. Tak należy zbudować stosunki polityczne, żeby Niemcy były państwem europejskim a nie Europa niemiecka. Nieudało się, aby Polska była na spotkaniu 2+4.

Jednym z najważniejszych elementów systemu w Europie po 90tym roku stały się Niemcy i nowe relacje polsko-niemieckie. Wraz ze zjednoczeniem Niemiec przestał istnieć tzw. problem niemiecki w stosunkach międzynarodowych. Wraz z tym zjednoczeniem zarysował się szansa na zjednoczenie Europy i zlikwidowanie skutków układu sił. Istotną rolę w tych procesach odegrały stosunki polsko-niemieckie. Bazowały na układach.

  1. 14 listopada 1990. Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Zamknięto trwającą od 1945 roku dyskusję o granicy polsko-niemieckiej. Niemcy uznali granice trwale. Niemcy nigdy nie będą domagały się rewizji tej granicy. Zjednoczone Niemcy pogodziły się, że ziemie utracone po 45 roku są stracone na zawsze i będą teraz częścią Polski. Były pewne obawy na terenach Polski zachodniej, że po zjednoczeniu, Niemcy będą chcieli odebrać Polsce tereny lub przynajmniej będą żądali odszkodowania. Dołączono niezręczne stwierdzenie, że sprawy majątkowe nie są przedmiotem tego traktatu i być może kiedy indziej będą uregulowane. Ceną za zgodę na granicę był zapis, że w Polsce jest mniejszość niemiecka. Jest ona uznana przez rząd, który zobowiązuje się do zapewnienia jej warunków do życia. Strona niemiecka wyliczyła, że jest około 15 milionów Niemców w Polsce, co było nieprawdą. W rzeczywistości było ich około 15 tysięcy. Byli to głównie młodzi Polacy, pochodzenia niemieckiego chcąc uzyskać podwójne obywatelstwo i wyjechać do Niemiec. Głównie wyjeżdżali ze Śląska lub Pomorza. Około 95% „polskich Niemców” nie znało języka niemieckiego. Strona niemiecka nie zapewniała takiej opieki Polakom. W Niemczech było około 350 tysięcy Polaków. Nie byli uznani jako mniejszość, byli jedynie gośćmi. Do dziś mniejszość niemiecka ma swojego przedstawiciela w sejmie i są w Polsce szkoły niemieckie. Strona polska zapewniała przywileje prawne. Polacy w Niemczech do dzisiaj nie mają żadnych praw i mogą być w każdej chwili wydelegowani do Polski. Dzisiaj nie ma konfliktu między mniejszością niemiecką a Polakami. Obecnie są przypadki zrzekania się obywatelstwa niemieckiego. Dochodzą do wniosku, że to był błąd, a wybierając podwójne obywatelstwo mieli nadzieję na lepszą przyszłość. Byli rozczarowani i nie znali języka. W Niemczech byli traktowani jak Polacy, w Niemczech byli podejrzani.

  1. 17 czerwiec 1991. Podpisano drugi traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a zjednoczonymi Niemcami.

Na początku lat 90-tych rozpoczęła się budowa polsko-niemieckiej współpracy. Niemcy zobowiązali się, że będą popierali Polskę w Unii. Kohl zobowiązał się, że Niemcy będą dążyły do integracji, do poszerzania grona państw europejskich. Na mocy tych traktatów rozwinęła się współpraca bilateralna. Dzisiaj dla Polski Niemcy są głównym partnerem handlowym. Obroty roczne wynoszą około 20, 25 mld$. Jesteśmy głównym rynkiem zbytu dla Niemców. Około 40% polskiego eksportu i 30% polskiego importu przypada na rynek niemiecki.

Rozwiązano Rade Wzajemnej Pomocy Gospodarczej na prośbę rządu polskiego i węgierskiego dnia 28 czerwca 1991. Układ Warszawski na wniosek Polski i Węgier struktury wojskowe zostały rozwiązane 31 marca 1991. Ostateczna likwidacja 1 lipca 1991. Oddział y Armii Radzieckiej opuściły tereny polskie 17 września 1993 roku. Chciano nawiązać do ataku Armii Czerwonej z 17 września 1939 roku.

Kończy się okupacja państwa polskiego. Wtedy dopiero Polska stała się suwerenna, wolna. Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego oznaczało koniec etapu powojennego w stosunkach politycznych między Polską, Rosją i Niemcami. Rozwiązanie ich otworzyło drogę na nowe stosunki między Polską a Rosją.

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

Stosunki polsko - niemiecki po zjednoczeniu

Asymetria krajów:

Pozytywne:

</Może się przyda 2>

17. Jakie były przyczyny i skutki upadku Związku Radzieckiego.

<KP>

  1. Jakie były przyczyny i skutki upadku ZSRR?

Zimna wojna zakończyła się zwycięstwem „Zachodu”. W ciągu zimnej wojny zmieniał się bilans sił na niekorzyść ZSRR.

  1. Nastąpił rozpad systemu kolonialnego, większość koloni odzyskało niepodległość. W 1945 roku było 79 państw na świecie, a dziś 191 państw należy do ONZ.

  2. Grupa państw nie należących do żadnego bloku, które z czasem skłaniały się ku „Zachodowi”.

  3. Rozłamy, secesje w ramach bloku radzieckiego. Najważniejsze straty ZSRR w swoim obozie to strata Chin w latach sześćdziesiątych. Rozmiary ludnościowe bloku zostały zmniejszone o 60%. Następnie odpadła Jugosławia, antyradzieckie wystąpienia w Polsce, na Węgrzech i w Czechosłowacji.

  4. ZSRR przegrał rywalizację gospodarczą, a co za tym idzie i militarną. System gospodarki w bloku wschodnim był nieefektywny, bardzo marnotrawny. ZSRR był znacznie słabszy gospodarczo od USA, musiał przeznaczać na wyścig zbrojeń 25% dochodu narodowego, a USA 7 - 8%.

  5. 1989 - 1991. Zimna wojna zakończyła się. ZSRR skapitulował, a nawet rozpadł się. Złożyło się na to: ZSRR przegrało wojnę w Afganistanie, polski okrągły stół, Solidarność, Michaił Gorbaczow i jego chęć reform.

Polityka Gorbaczowa sprowadzała się do uznania porażki ZSRR w zimnej wojnie. Zawarto porozumienia w sprawie rozbrojenia, w wyniku, których pewne rodzaje broni całkiem zniszczono, np. rakiety średniego zasięgu, zniszczono 2/3 rakiet dalekiego zasięgu, itd.). zgoda ZSRR na wycofanie się z zewnętrznego imperium, zgoda na zjednoczenie Niemiec (Gorbaczow liczył na szeroką współpracę z Niemcami).

Gorbaczow w dużym stopniu przywrócił wolność polityczną, wolność słowa, zaczął decentralizować kraj. W 1991 roku na zjeździe w Białowieży przywódcy Rosji, Ukrainy i Białorusi rozwiązali ZSRR i powiadomili o tym prezydenta USA, a następnie dopiero Gorbaczowa.

W republikach nadbałtyckich (Litwa, Łotwa, Estonia) zaczęły się silne odśrodkowe ruchy społeczne. W innych republikach ruchy te były słabe. W 1991 roku, 67% mieszkańców ZSRR opowiedziało się za utrzymaniem Związku Radzieckiego. W ZSRR nie było żadnego sektora, który by od razu mocno zareagował na przywrócenie wolności rynkowej (w Chinach udało się to, gdyż uwolniono tylko rolnictwo i dało to duże efekty). W ZSRR nawet rolnictwo nie było w stanie odpowiedzieć na rynek.

Reformy Gorbaczowa przyniosły chaos gospodarczy. Związek Radziecki załamał się pod własnym ciężarem, był zbyt wielki i silnie scentralizowany. W większości krajów byłego ZSRR prezydentami są byli sekretarze (bądź ministrowie) republik radzieckich.

Do rozpadu ZSRR przyczyniła się także secesja w Rosji.

Imperium radzieckie rozpadło się zadziwiająco pokojowo (obawiano się, że tak nie będzie, sam Kazachstan miał tyle broni jądrowej, co Wielka Brytania, a Białoruś tyle, co Francja). Były obawy, że wybuchnie wojna Rosyjsko - Ukraińska o Krym.

Po upadku Związku Radzieckiego, główna cechą świata jest monocentryzm, istnieje jedno super mocarstwo w postaci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.

Nowy ład po zimnej wojnie jest w stanie powstawania, jest w trakcie zmian.

CO SPRAWIŁO ŻE ZSRR SIĘ ROZPADŁ 1989-1991

  1. Przegrana wojna w Afganistanie przez ZSRR

  2. Okrągły stół w Polsce

  3. Sukces Solidarności i wpływ tego przykładu na otoczenie

  4. Każdy z tych czynników miał swoje znaczenie, ale główna przyczyna to Michaił Gorbaczow.

W 1985r.w ZSRR doszła do władzy oligarchia, wąska grupa ludzi średniego pokolenia , którzy realistycznie oceniali sytuacje swojego kraju. Zdawali sobie sprawę, że ich państwo ponosi klęskę w zimnej wojnie. Byli chętni podjąć próbę ratowania swojego kraju. Chcieli go zreformować i przez reformy ocalić.

Główny sens polityki Gorbaczowa sprowadzał się do tego aby

  1. Uznać porażkę ZSRR w wojnie

  2. zawrzeć pokój z Zachodem a przede wszystkim z USA

  3. Zakończyć zimna wojnę na następujących warunkach:

-porozumienie sprawie rozbrojenia , w wyniku tego pewne rodzaje broni zostały zniszczone np. rakiety średniego zasięgu uzbrojone w rakiety nuklearne po obu stronach (2/3 zniszczono rakiet dalekiego zasięgu)

- zgoda ZSRR na wycofanie się z zewnętrznego imperium czyli z tych krajów które zdobył po II WŚ

-Zgoda na zjednoczenie Niemiec (ustne porozumienie)

Była to kapitulacja, ale była w tym nadzieja, że rozbrojenie uwolni ZSRR od ogromnych obciążeń materialnych. A wycofanie się z imperium polepszy warunki z Zachodem i umożliwi normalną współpracę. Kryła się również nadzieja, że zjednoczone Niemcy staną się partnerem, z którym ZSRR będzie prowadził współpracę.

Gorbaczow liczył, że idąc na porozumienie doprowadzi do modernizacji i unowocześnienia, uratowania swojej metropolii. W grudniu 1991r. przywódcy 3 największych republik Rosji, Ukrainy i Białorusi rozwiązały ZSRR nawet nie pytając o zgodę Gorbaczowa. Pierwszy poinformowany był prezydent USA drugi Gorbaczow.

ZSRR się rozpadło bo:

  1. Rozpadło się imperium - odpadła Polska, Czechosłowacja, Rumunia, poza tym Zjednoczenie Niemiec również wstrząsnęło ZSRR. Reszta republik radzieckich chciała uwolnić się od Moskwy i ustroju komunistycznego.

  2. Nie udało się Gorbaczowi zmodernizować gospodarki, zareagowała źle na próby urynkowienia . Nie było żadnego sektora, który odpowiedziałby pozytywnie na próby wolności rynkowej, w tym Rosja różniła się od Chin.

  3. ZSRR był zbyt wielki i scentralizowany

  4. Secesja - silne ruchy odśrodkowe w republikach. Grupy etniczne zorientowały się, że mogę uzyskać niezależność od Moskwy.

Przyczyny rozpadu ZSRR.

„Pierestrojka” wyzwoliła proces samodestrukcji systemu „realnego socjalizmu” i ujawniła bezpodstawność propagandowej tezy o istnieniu „narodu radzieckiego”. Ta koncepcja zapisana w konstytucji ZSRR z 7.X.1977r. i lansowana na kolejnych zjazdach partyjnych jako „nowa wspólnota historyczna”, miała być „przejawem dojrzałości socjalizmu w dziedzinie stosunków narodowościowych”. W istocie rzeczy nabrzmiewały w tym okresie nierozwiązane problemy narodów i narodowości imperium, stając się pierwszą przesłanką rozsadzenia ZSRR od wewnątrz. Dynamika tych sprzeczności ujawniła się w 1989r. gdy Gorbaczow zaczął mówić o błędach i deformacjach w polityce narodowościowej, postulując rozszerzenie praw republik oraz zagwarantowanie faktycznego równouprawnienia narodów i narodowości. Centralną kwestią tego procesu było ustawowe przywracanie statusu języka państwowego narodowym językom poszczególnych republik.

Drugą przesłankę podważania imperialnej istoty ZSRR tworzyły postulaty i deklaracje suwerenności poszczególnych republik. Poszczególne republiki uchwalały deklaracje o suwerenności państwowej, jako pierwsze uczyniły to republiki nadbałtyckie: Litwa, Łotwa i Estonia (wszystkie w 1989r.). Następnie uczyniły to w 1990r. Rosja, Ukraina, Białoruś i Mołdawia.

Trzecią przesłanką likwidacji państwowości ZSRR tworzyły proklamacje niepodległości poszczególnych republik. W kolejności uczyniły to Litwa (11 III 1990r.), Estonia (30 III 1990r.) i Łotwa (4 V 1990r.). Gorbaczow potępił te decyzje jako bezprawne i nieważne. Wkrótce potem suwerenność państwową proklamowały pozostałe republiki radzieckie. Armenia nazwała swą deklarację wprost deklaracją o niepodległości, z kolei Gruzja 9 III 1990r. wypowiedziała umowę o utworzeniu ZSRR i dokonała zmiany nazwy państwa na Republikę Gruzji.

Gorbaczow w celu oddalenia wszechobecnej krytyki prowadzonej przez Moskwę polityki opowiedział się za umocnieniem suwerenności republik związkowych.

W ZSRR coraz słabszą pozycję miała władza centralna w Moskwie, w połączeniu z nasilaniem się tendencji niepodległościowych stało się to tłem podjętego w Moskwie antygorbaczowskiego puczu o konserwatywnym charakterze. Niepowodzenie puczu zamiast wzmocnić pozycję centrum spowodowało dalsze osłabienie jego pozycji i kolejną falę deklaracji niepodległości poszczególnych republik.

Pod wpływem wydarzeń poglądy zaczął zmieniać także Gorbaczow. Wraz z przywódcami 10 republik związkowych przygotował wspólne oświadczenie na temat utworzenia związku na zasadach konfederacji. Jednym z pierwszych aktów nowopowstałej Rady Państw ZSRR było uznanie niepodległości Litwy, Łotwy i Estonii.

Ponadto rozpad ZSRR stanowił dla narodowości poszczególnych republik szansę na poprawę ich bytu. Wszelkie działania zmierzające do wprowadzania innych niż centralnie sterowana modeli gospodarki skazane były na niepowodzenie, gdyż w ZSRR wszystkie decyzje zapadały odgórnie w Moskwie. W związku z tym nie znajdowano możliwości poprawienia sytuacji ekonomicznej inaczej niż poprzez utworzenie własnego niepodległego państwa. W dążeniach niepodległościowych dużą rolę odgrywała również świadomość historyczna ludzi, którzy członkostwo ich republiki w ZSRR zaczęli postrzegać jako efekt pogwałcenia ich historycznego prawa do posiadania niezależnego państwa. Ludność republik radzieckich chciała też większego otwarcia na świat i wyjścia zza żelaznej kurtyny, było to możliwe tylko w sytuacji uzyskania niezależności od Moskwy.

Ostatecznie 21 grudnia 1991r. dokonał się ostatni akt demontażu imperium radzieckiego. W Ałma- Acie przywódcy 11 republik podpisali dokument o utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw.

</KP>

<Może się przyda>

13. Przedstaw przyczyny i skutki upadku imperium sowieckiego.

Jedną z ważniejszych przyczyn upadku bloku wschodniego była jego niereformowalność. Ponadto kryzys ZSRR, a także kryzys objętych układem warszawskim. To spowodowało niezadowolenie w społeczeństwie. Moskwa nie dawała pozwolenia na żadne reformy (polityczne, gospodarcze). Od 1979 roku Rosja angażuje się w wojnę w Afganistanie. Wydarzenia, które krok po kroku powodowały upadek ZSRR były kolejne zmiany na szczeblach władzy.

10.11.1982 roku zmarł powszechnie znienawidzony Leonin Breżniew. „Doktryna Breżniewa” głosiła, że wszystkie państwa komunistyczne mają bezwzględny obowiązek obrony komunizmu (przede wszystkim z ZSRR). Wspólnota socjalistyczna jest nienaruszalna - taki zapis był w doktrynie Breżniewa.

Następcą był Julin Antropow - dotychczasowy szef KGB. Urząd sprawował krótko do 1994 roku. Rozpoczyna się era Gorbaczowa, bo nie wywodził się jako pierwszy z KGB. Gorbaczow będzie pierwszym sekretarzem generalnym a jednocześnie prezydentem. Do władzy doszedł po raz pierwszy człowiek młody - 54 lata. Gorbaczow wiedział, że w ZSRR sytuacja jest katastrofalna. Na ZSRR USA nałożyło embargo.

Papież Jan Paweł II wspierał Regana, stąd Gorbaczow postanowił powrócić do dialogu z USA, zapowiedział przebudowę Pierestrojki. Chciał przeprowadzić reformy wraz z całym społeczeństwem. Chciał wprowadzać demokrację - socjalizm z ludzką twarzą. Opublikował w 1985 roku w książce pt. „Przebudowa i nowe myślenie ZSRR i całego świata”. Powrót do współpracy z zachodem. Uważał, że wszyscy są sobie potrzebni i są od siebie zależni - pierwsze takie stwierdzenie szefa ZSRR. Powinny przeważać cele ludzkie.

Gorbaczow otrzymał za tą książkę wiele nagród, uznanie przez wszystkie kraje. Cały świat widział w Gorbaczowie wielkiego reformatora. Nie mógł tych reform wprowadzić od razu w życie, bo miał opór wewnątrz, ale zyskiwał poparcie na cały świecie. Bało się wojsko ZSRR, że stracą swoją pracę. Gorbaczow ogłosił ponownie w postaci tzw. planu Gorbaczowego pakiet reform. 15 stycznia 1986 - „Plan Gorbaczowa”. Czynił go jeszcze bardziej wiarygodnym dla USA i innych państw. Wiązano z nim wielkie nadzieje. Ten plan był płaszczyzną do porozumienia ZSRR z USA, między Gorbaczowem a Reganem. Staje się bliskim partnerem Regana. Rodzi się nowy dialog między nimi. Dialog ten przyspiesza wielka katastrofa 25 kwietnia 1986 roku elektrowni atomowej w Czarnobylu. Zginęło ponad 8 tysięcy ludzi. W wielkim nieszczęściu Gorbaczow zwrócił się o pomoc do USA. Już w czerwcu 1986 cały świat przyszedł z pomocą. Podpisano 13 pism o porozumieniu z ZSRR.

11-12 października 1986 roku doszło do kolejnego szczytu Gorbaczow-Regan. Gorbaczow rozpoczął reformę administracyjne w ZSRR. Republiki ZSRR miały stać się samodzielne. Ogłoszono tę reformę i rozpoczęto jej realizacje 1 stycznia 1991 roku.

Na fali tej reformy na czele poszczególnych republik nie stali sekretarze tylko prezydenci. Tu zaczyna się problem, bo ważne funkcje w państwie zaczyna sprawować Borys Jelcyn - prezydent Sowieckiej Federacji Rosyjskiej. Gorbaczow wypowiedział tak jak Jaruzelski w Polsce wojnę z alkoholizmem. Gorbaczow nie przyjął Jelcyna jako sekretarza. Nie zaprosił go do swojego biura politycznego. Dla Jelcyna Gorbaczow stał się wrogiem nr. 1.

Negocjacje USA-ZSRR

Gorbaczow wyrażał zgodę na redukcję Armii Czerwonej.

1.XII.1990 - Gorbaczow udał się do Watykanu. Po raz pierwszy przywódca ZSRR pojechał do Stolicy Apostolskiej. Ale trudności się potęgowały w ZSRR a przede wszystkim opór KGB. Jego przeciwnicy (szef obrony narodowej, szef bezp., premier ZSRR) 18.VIII.1990 doprowadzają do tzw. „puczu” w ZSRR. Przełom. Trwał do 21.VIII.1981 roku. Niektórzy twierdzą, że za puczem stał Jelcyn, inni, że Gorbaczow. Gorbaczow został aresztowany i wywieziony potajemnie na Krym (na 3 dni odcięty od świata). Cały świat śledził tą sytuację. „Pucz” okazał się nieprzygotowany, bo go nie poparli dowódcy. Wojsko nie wyszło na ulicę, bo obawiali się wydarzeń, które mogą zakończyć się przelaniem krwi.

Władzę przejął „Komitet Nadzwyczajny” stanął gen. Janajew - przywódca „puczu”.

W tym czasie niepewnej sytuacji, do akcji wkroczył Borys Jelcyn. Wezwał obywateli do obrony zagrożonej wtedy władzy. Uważano, że uratował Moskwę przed wkroczeniem wojska - uznany za męża opatrzności. Udaje się na Krym i Gorbaczow wraca (załamany). Jelcyn postanowił wykorzystać uznanie społeczeństwa. Opowiedział się za likwidacją partii -KPZR istniejącej Federacji Gorbaczowa.

Niektóre Republiki Radzieckie ogłaszają swoją niepodległość (Litwy, Łotwy i Estonii). Dalej inne republiki. ZSRR rozpada się od wewnątrz, bo występują z niego podmioty. Podpisano porozumienie o likwidacji ZSRR i powstanie nowego tworu - Wspólnoty Niepodległych Państw. (Inspiracje Jelcyna). 25 grudnia 1995 prezydent Jelcyn składa rezygnacje z pełnienia tej funkcji i zostaje prezydentem Federacji Rosyjskiej. „Kropkę nad i „ znowu postawił Jelcyn, definitywnie kończąc ZSRR.

</Może się przyda>

<Może się przyda 2>

  1. Przedstaw przyczyny i skutki upadku „imperium sowieckiego”

Jedną z ważniejszych przyczyn upadku bloku wschodniego była jego niereformowalność. Ponadto kryzys ZSRR, a także kryzys objętych układem warszawskim. To spowodowało niezadowolenie w społeczeństwie. Moskwa nie dawała pozwolenia na żadne reformy (polityczne, gospodarcze). Od 1979 roku Rosja angażuje się w wojnę w Afganistanie. Wydarzenia, które krok po kroku powodowały upadek ZSRR były kolejne zmiany na szczeblach władzy.

10.11.1982 roku zmarł powszechnie znienawidzony Leonin Breżniew. „Doktryna Breżniewa” głosiła, że wszystkie państwa komunistyczne mają bezwzględny obowiązek obrony komunizmu (przede wszystkim z ZSRR). Wspólnota socjalistyczna jest nienaruszalna - taki zapis był w doktrynie Breżniewa.

Stąd w ZSRR, gdzie niepodzielnie panował Breżniew narasta nowy dogmatyzm - ortodoksja polityczna. Doprowadziło do kryzysu ………..……….........................że jego następca doprowadzi do niezbędnych reform. Następcą był Julin Antropow - dotychczasowy szef KGB. Urząd sprawował krótko do 1994 roku. Nowy Konstantim Czerniewko Generalnym został Gorbaczow Rozpoczyna się era Gorbaczowa, bo nie wywodził się jako pierwszy z KGB. Gorbaczow będzie pierwszym sekretarzem generalnym a jednocześnie prezydentem. Do władzy doszedł po raz pierwszy człowiek młody - 54 lata. Gorbaczow wiedział, że w ZSRR sytuacja jest katastrofalna. Na ZSRR USA nałożyło embargo.

Papież Jan Paweł II wspierał Regana, stąd Gorbaczow postanowił powrócić do dialogu z USA, zapowiedział przebudowę Pierestrojki i nowe myślenie, które chciał przeprowadzić te reformy wraz z całym społeczeństwem. Chciał wprowadzać demokrację - socjalizm z ludzką twarzą. Reformy Gorbaczowa: swoje zamiary, które miały ratować ZSRR przed katastrofą .................. o charakterze partykularnym.

Opublikował w 1985 roku w książce pt. „Przebudowa i nowe myślenie ZSRR i całego świata”. Powrót do współpracy z zachodem. Uważał, że wszyscy są sobie potrzebni i są od siebie zależni - pierwsze takie stwierdzenie szefa ZSRR. Powinny przeważać cele ludzkie.

- zapowiada, że należy zakończyć „zimną wojnę”

- proponował odidealizowanie?? stosunków międzynarodowych

- domagał się, aby do dialogu ZSRR i USA włączyły się inne państwa komunistycznych. Miały być to sygnały dla państw bloku wschodniego do działań reformatorskich

- zapowiedział, że zrywa z …........…. wprowadzać reformy, nie powinny liczyć na pomoc ZSRR, który daje im wolną rękę państwo bloku wschodniego

Gorbaczow otrzymał za tą książkę wiele nagród, uznanie przez wszystkie kraje. Cały świat widział w Gorbaczowie wielkiego reformatora. Nie mógł tych reform wprowadzić od razu w życie, bo miał opór wewnątrz, ale zyskiwał poparcie na cały świecie. Bało się wojsko ZSRR, że stracą swoją pracę. Gorbaczow ogłosił ponownie w postaci tzw. planu Gorbaczowego pakiet reform. 15 stycznia 1986 - „Plan Gorbaczowa”. Czynił go jeszcze bardziej wiarygodnym dla USA i innych państw. Wiązano z nim wielkie nadzieje. Ten plan był płaszczyzną do porozumienia ZSRR z USA, między Gorbaczowem a Reganem. Staje się bliskim partnerem Regana. Rodzi się nowy dialog między nimi. Dialog ten przyspiesza wielka katastrofa 25 kwietnia 1986 roku elektrowni atomowej w Czarnobylu. Zginęło ponad 8 tysięcy ludzi. W wielkim nieszczęściu (wstyd, bo komunizm zawiódł - Gorbaczow o tym powiadomił) Gorbaczow zwrócił się o pomoc do USA. Już w czerwcu 1986 cały świat przyszedł z pomocą. Podpisano 13 pism o porozumieniu z ZSRR.

11-12 października 1986 roku doszło do kolejnego szczytu Gorbaczow-Regan. Od 91 nowego prezydenta Busha będą co roku aż do 1991r. Te spotkania miały duże znaczenie zwłaszcza ………….. swoją pozycję „walkę” z KGB. Gorbaczow rozpoczął reformę administracyjne w ZSRR. Republiki ZSRR miały stać się samodzielne. Ogłoszono tę reformę i rozpoczęto jej realizacje 1 stycznia 1991 roku.

Na fali tej reformy na czele poszczególnych republik nie stali sekretarze tylko prezydenci. Tu zaczyna się problem, bo ważne funkcje w państwie zaczyna sprawować Borys Jelcyn - prezydent Sowieckiej Federacji Rosyjskiej. Gorbaczow wypowiedział tak jak Jaruzelski w Polsce wojnę z alkoholizmem. Gorbaczow nie przyjął Jelcyna jako sekretarza. Nie zaprosił go do swojego biura politycznego. Dla Jelcyna Gorbaczow stał się wrogiem nr. 1.

Negocjacje USA-ZSRR

Gorbaczow wyrażał zgodę na redukcję Armii Czerwonej.

1.XII.1990 - Gorbaczow udał się do Watykanu. Po raz pierwszy przywódca ZSRR pojechał do Stolicy Apostolskiej. Ale trudności się potęgowały w ZSRR a przede wszystkim opór KGB. Jego przeciwnicy (szef obrony narodowej, szef bezp., premier ZSRR) 18.VIII.1990 doprowadzają do tzw. „puczu” w ZSRR. Przełom. Trwał do 21.VIII.1981 roku. Niektórzy twierdzą, że za puczem stał Jelcyn, inni, że Gorbaczow. Gorbaczow został aresztowany i wywieziony potajemnie na Krym (na 3 dni odcięty od świata). Cały świat śledził tą sytuację. „Pucz” okazał się nieprzygotowany, bo go nie poparli dowódcy ........…….. specjalnych. Wojsko nie wyszło na ulicę, bo obawiali się wydarzeń, które mogą zakończyć się przelaniem krwi.

Władzę przejął „Komitet Nadzwyczajny” stanął gen. Janajew - przywódca „puczu”.

W tym czasie niepewnej sytuacji, do akcji wkroczył Borys Jelcyn który zaapelował, aby trzymało się z dala. Wezwał obywateli do obrony zagrożonej wtedy władzy. Uważano, że uratował Moskwę przed wkroczeniem wojska - uznany za męża opatrzności. Udaje się na Krym i Gorbaczow wraca (załamany). Jelcyn postanowił wykorzystać uznanie społeczeństwa ...........…. opowiedział się za likwidacją partii -KPZR istniejącej Federacji Gorbaczowa. Ponad to ........... zgody Gorbaczowa zwołanie tajnego spotkania przywódców republik bloku wschodniego.

Na przełomie XIII i IX niektóre Republiki Radzieckie ogłaszają swoją niepodległość (Litwy, Łotwy i Estonii). Dalej inne republiki. ZSRR rozpada się od wewnątrz, bo występują z niego podmioty. Podpisano porozumienie o likwidacji ZSRR i powstanie nowego tworu - Wspólnoty Niepodległych Państw. (Inspiracje Jelcyna). 25 grudnia 1995 prezydent Jelcyn składa rezygnacje z pełnienia tej funkcji i zostaje prezydentem Federacji Rosyjskiej. „Kropkę nad i „ znowu postawił Jelcyn, definitywnie kończąc ZSRR. Upadek ZSRR zakończył się „zimą ….......…. Ale ten upadek poprzedziła Jesień Ludów 89 i 90, rozpoczęta w Polsce a następnie obradami przy okrągłym stole i 4 czerwca 1989 wyborami do sejmu.

</Może się przyda 2>

<Może się przyda 3>

14.Przedstaw przyczyny upadku imperium sowieckiego.

Jedną z ważniejszych przyczyn upadku bloku wschodniego była jego niereformowalność. Ponadto kryzys ZSRR, a także kryzys objętych układem warszawskim. To spowodowało niezadowolenie w społeczeństwie. Moskwa nie dawała pozwolenia na żadne reformy (polityczne, gospodarcze). Od 1979 roku Rosja angażuje się w wojnę w Afganistanie. Wydarzenia, które krok po kroku powodowały upadek ZSRR były kolejne zmiany na szczeblach władzy.

10.11.1982 roku zmarł powszechnie znienawidzony Leonin Breżniew. „Doktryna Breżniewa” głosiła, że wszystkie państwa komunistyczne mają bezwzględny obowiązek obrony komunizmu (przede wszystkim z ZSRR). Wspólnota socjalistyczna jest nienaruszalna - taki zapis był w doktrynie Breżniewa.

Stąd w ZSRR, gdzie niepodzielnie panował Breżniew narasta nowy dogmatyzm - ortodoksja polityczna. Doprowadziło do kryzysu ………..……….........................że jego następca doprowadzi do niezbędnych reform. Następcą był Julin Antropow - dotychczasowy szef KGB. Urząd sprawował krótko do 1994 roku. Nowy Konstantim Czerniewko Generalnym został Gorbaczow Rozpoczyna się era Gorbaczowa, bo nie wywodził się jako pierwszy z KGB. Gorbaczow będzie pierwszym sekretarzem generalnym a jednocześnie prezydentem. Do władzy doszedł po raz pierwszy człowiek młody - 54 lata. Gorbaczow wiedział, że w ZSRR sytuacja jest katastrofalna. Na ZSRR USA nałożyło embargo.

Papież Jan Paweł II wspierał Regana, stąd Gorbaczow postanowił powrócić do dialogu z USA, zapowiedział przebudowę Pierestrojki i nowe myślenie, które chciał przeprowadzić te reformy wraz z całym społeczeństwem. Chciał wprowadzać demokrację - socjalizm z ludzką twarzą. Reformy Gorbaczowa: swoje zamiary, które miały ratować ZSRR przed katastrofą .................. o charakterze partykularnym.

Opublikował w 1985 roku w książce pt. „Przebudowa i nowe myślenie ZSRR i całego świata”. Powrót do współpracy z zachodem. Uważał, że wszyscy są sobie potrzebni i są od siebie zależni - pierwsze takie stwierdzenie szefa ZSRR. Powinny przeważać cele ludzkie.

Gorbaczow otrzymał za tą książkę wiele nagród, uznanie przez wszystkie kraje. Cały świat widział w Gorbaczowie wielkiego reformatora. Nie mógł tych reform wprowadzić od razu w życie, bo miał opór wewnątrz, ale zyskiwał poparcie na cały świecie. Bało się wojsko ZSRR, że stracą swoją pracę. Gorbaczow ogłosił ponownie w postaci tzw. planu Gorbaczowego pakiet reform. 15 stycznia 1986 - „Plan Gorbaczowa”. Czynił go jeszcze bardziej wiarygodnym dla USA i innych państw. Wiązano z nim wielkie nadzieje. Ten plan był płaszczyzną do porozumienia ZSRR z USA, między Gorbaczowem a Reganem. Staje się bliskim partnerem Regana. Rodzi się nowy dialog między nimi. Dialog ten przyspiesza wielka katastrofa 25 kwietnia 1986 roku elektrowni atomowej w Czarnobylu. Zginęło ponad 8 tysięcy ludzi. W wielkim nieszczęściu (wstyd, bo komunizm zawiódł - Gorbaczow o tym powiadomił) Gorbaczow zwrócił się o pomoc do USA. Już w czerwcu 1986 cały świat przyszedł z pomocą. Podpisano 13 pism o porozumieniu z ZSRR.

11-12 października 1986 roku doszło do kolejnego szczytu Gorbaczow-Regan. Od 91 nowego prezydenta Busha będą co roku aż do 1991r. Te spotkania miały duże znaczenie zwłaszcza ………….. swoją pozycję „walkę” z KGB. Gorbaczow rozpoczął reformę administracyjne w ZSRR. Republiki ZSRR miały stać się samodzielne. Ogłoszono tę reformę i rozpoczęto jej realizacje 1 stycznia 1991 roku.

Na fali tej reformy na czele poszczególnych republik nie stali sekretarze tylko prezydenci. Tu zaczyna się problem, bo ważne funkcje w państwie zaczyna sprawować Borys Jelcyn - prezydent Sowieckiej Federacji Rosyjskiej. Gorbaczow wypowiedział tak jak Jaruzelski w Polsce wojnę z alkoholizmem. Gorbaczow nie przyjął Jelcyna jako sekretarza. Nie zaprosił go do swojego biura politycznego. Dla Jelcyna Gorbaczow stał się wrogiem nr. 1.

Negocjacje USA-ZSRR

Gorbaczow wyrażał zgodę na redukcję Armii Czerwonej.

1.XII.1990 - Gorbaczow udał się do Watykanu. Po raz pierwszy przywódca ZSRR pojechał do Stolicy Apostolskiej. Ale trudności się potęgowały w ZSRR a przede wszystkim opór KGB. Jego przeciwnicy (szef obrony narodowej, szef bezp., premier ZSRR) 18.VIII.1990 doprowadzają do tzw. „puczu” w ZSRR. Przełom. Trwał do 21.VIII.1981 roku. Niektórzy twierdzą, że za puczem stał Jelcyn, inni, że Gorbaczow. Gorbaczow został aresztowany i wywieziony potajemnie na Krym (na 3 dni odcięty od świata). Cały świat śledził tą sytuację. „Pucz” okazał się nieprzygotowany, bo go nie poparli dowódcy ........…….. specjalnych. Wojsko nie wyszło na ulicę, bo obawiali się wydarzeń, które mogą zakończyć się przelaniem krwi.

Władzę przejął „Komitet Nadzwyczajny” stanął gen. Janajew - przywódca „puczu”.

W tym czasie niepewnej sytuacji, do akcji wkroczył Borys Jelcyn który zaapelował, aby trzymało się z dala. Wezwał obywateli do obrony zagrożonej wtedy władzy. Uważano, że uratował Moskwę przed wkroczeniem wojska - uznany za męża opatrzności. Udaje się na Krym i Gorbaczow wraca (załamany). Jelcyn postanowił wykorzystać uznanie społeczeństwa ...........…. opowiedział się za likwidacją partii -KPZR istniejącej Federacji Gorbaczowa. Ponad to ........... zgody Gorbaczowa zwołanie tajnego spotkania przywódców republik bloku wschodniego.

Na przełomie XIII i IX niektóre Republiki Radzieckie ogłaszają swoją niepodległość (Litwy, Łotwy i Estonii). Dalej inne republiki. ZSRR rozpada się od wewnątrz, bo występują z niego podmioty. Podpisano porozumienie o likwidacji ZSRR i powstanie nowego tworu - Wspólnoty Niepodległych Państw. (Inspiracje Jelcyna). 25 grudnia 1995 prezydent Jelcyn składa rezygnacje z pełnienia tej funkcji i zostaje prezydentem Federacji Rosyjskiej. „Kropkę nad i „ znowu postawił Jelcyn, definitywnie kończąc ZSRR. Upadek ZSRR zakończył się „zimą ….......…. Ale ten upadek poprzedziła Jesień Ludów 89 i 90, rozpoczęta w Polsce a następnie obradami przy okrągłym stole i 4 czerwca 1989 wyborami do sejmu.

15.Omow proces zjednoczenia Niemiec i skutki dla europy i polski.

W 1990 roku stacjonowało wojsko w NRD. Obalenie komunizmu w NRD oznaczało Zjednoczenie Niemiec, ale o tym nikt nie chciał słyszeć. Chcieli tylko reform (RFN, NRD, WB). Honeker zapowiedział, że NRD to państwo, które nie potrzebuje żadnych reform.

7 październik 1989 - 40 lecie NRD. Z Moskwy przyjeżdża Gorbaczow. Honeker był wysłuchany, zaś Gorbaczow wygwizdany. Po przemówieniu Gorbczowa, sam odjechał na lotnisko. Po tym na ulicach pojawiały się demonstracje o chęć reform i o odejściu od władzy Honekera. Tydzień później złożył dymisję. W ślad za przykładem Polski. Następcą został Egon Krenz - wiedział, że ruchu na rzecz zjednoczenia nic nie może powstrzymać.

9 listopada 1990 władze NRD, nie reagują na zbiórkę ludzi pod murem, władze ….......... otworzyć przejście. Kanclerz Helmut Kohl - przyspieszył ruch zjednoczeniowy. Kohl zauważył w Gorbaczowie wielką szansę dla Niemiec, szybko uzyskał jego sympatię bo Gorbaczow głosił samostanowienie narodów (dlatego zyskał sympatię również społeczeństwa niemieckiego), więc możliwość zjednoczenia.

ZSRR opowiada się za zjednoczeniem Niemiec.

3.X.1990 - Niemcy zostały zjednoczone.

-- Zjednoczenie Niemiec (zjednoczenie i jego skutki dla Polski);

- Likwidacja RWPG i Układu warszawskiego

Wszyscy w Europie byli zgodni co do zjednoczenia Niemiec. Tylko USA było za zjednoczeniem Niemiec. Niemcy chcieli szybkiego zjednoczenia, w przeciwieństwie do świata, który się tego obawiał. Po wojnie ukształtował się pogląd, że zjednoczenie Niemiec nie nastąpi w najbliższym czasie. Niemcy podzielone są słabsze. Nawet Gorbaczow był przeciwko ich zjednoczeniu. Jeżeli Niemcy mieli się zjednoczyć musiały być neutralne (nie będą miały sił zbrojnych). Warunkiem do zjednoczenia było to, że żadne państwo europejskie ani USA nie mogły mieć sił zbrojnych (baz) na terenie Niemiec. 9.XI.1989 roku runął mur berliński. Rozpoczął się proces jednoczenia Niemiec, granice zostały otwarte. Został uruchomiony proces, którego nie chciano. Trwał on do końca 1990 roku. Zaskoczone takim obrotem sprawy były siły polityczne. SPD opowiadała się za powolnym zjednoczeniem. Chciała zrównoważyć poziomy życia między RFN a NRD. U władzy była CDU, która chciała jak najszybciej zjednoczyć Niemcy. Kohl był kanclerzem (od 1982) i za wszelką cenę chciał przyspieszyć zjednoczenie. Przeciwko Niemcom były USA, Wielka Brytania i Polska, ale też Rosja. Kohl chciał USA i Wielką Brytanie przekonać.

W Polsce Sejm był kontraktowy w opozycji od 0 do 35%. Koalicja rządząca 65%. 4 czerwca 1989 roku odbyły się w Polsce wybory do senatu, które wygrała Solidarność z przewagą 99% głosów. Komuniści dostali 1 miejsce w senacie. Mazowiecki został premierem, według którego Polska będzie dążyła do ustąpienia z układu warszawskiego. Zapowiadał, że Polska będzie zachowywała poprawnie ale równoprawne stosunki z ZSRR. Jego wystąpienie było bardzo ostrożne.

W NRD podobnie jak w Rumunii panował komunizm. System był oparty na donosicielstwie. Na trzech obywateli jeden donosił. W NRD zawsze było lepsze zaopatrzenie nie tylko w artykuły spożywcze. Wszystkie państwa Układu IRWPG wspierały NRD. Obywatele NRD byli jedynym państwem Układu zadowolonym z komunizmu. Każda próba opozycyjna była tłumiona w zarodku. Państwo było zamknięte. Mało kto mógł wyjechać. NRD miało układ z RFN o wykupywaniu działaczy antykomunistów.

Od 1989 roku proces zjednoczenia Niemiec przebiegał w czterech etapach:

1 faza Październik 1989 - 9 listopad 1989 Etap spontaniczny. Społeczeństwo samo wyrusza na obalenie muru berlińskiego. Przejście było wspierane przez Kohla (obiecał każdemu po 10 marek).

2 faza 9.11.89-28.11.89 Obalenie muru berlińskiego zaczyna drugi etap. 7 - 15 listopada 1989 Kohl był w Polsce na oficjalne zaproszenie Mazowieckiego. Solidarność opowiadała się za zjednoczeniem Niemiec. NRDowcy wiedząc, że Polska zwalcza komunizm, że rozpoczynają się w niej procesy demokratyczne, wielu wyjeżdża na wakacje w 1989, m.in. do Bułgarii, z których w drodze powrotnej zatrzymywali się w ambasadach RFN m.in. w Budapeszcie i w Polsce. Za późniejszą zgodą NRD przewożono ich specjalnymi pociągami do RFN. Tak nie wróciło z wakacji około 300 tyś ludzi; około 23ej było około 100 tyś. ludzi pod murem berlińskim. Od strony wschodniej mur był chroniony jednostkami zbrojnymi dzień i noc. Od strony Berlina Zachodniego mur nie był strzeżony.

28 listopada 1989 Kanclerz Kohl ogłosił w swym orędziu 10 punktowy plan zjednoczenia Niemiec i Europy. Plan Kohla rozpoczynał fazę szybkiego jednoczenia Niemiec i zjednoczenia Europy. Plan został zatwierdzony tylko przez USA. Polska chciała uzyskać jasne informacje w sprawie granicy na Nysie Łużyckiej. Druga faza trwała do 18 marca 1990 roku, czyli do pierwszych wolnych i ostatnich demokratycznych wyborów. Kohl zabiegał od poparcie Gorbaczowa. 11 listopada 1990 Kohl udał się do Moskwy i uzyskał zgodę na zjednoczenie Niemiec. Konferencja 2+4. Obrady zaczęły się 13 listopada 1990 roku. Rozpoczęły się działania mające umiędzynarodowić Europę. 19 grudnia 1989 Kohl doprowadził do wspólnych obrad NRD i RFN. Po wizycie w Moskwie jedzie do Waszyngtonu i otrzymuje poparcie G. Busha. 18 marca 1990 roku pierwsze demokratyczne wybory do parlamentu. Z udziałem opozycji. Wygrani CDU chcieli zjednoczyć Niemcy poprzez przyłączenie NRD do RFN.

3 faza proce zjednoczenia po wyborach. Porozumienia: 18 maj 1990 - układ o Unii Walutowej. 1 lipca 1990 wszedł w życie. Na mocy tego układu markę zachodnią wprowadzono na wschodzie. Zjednoczenie gospodarcze Niemiec.

4 faza międzynarodowa. Najważniejszy był 12 wrzesień 1990 roku w Moskwie układ o ostatecznej regulacji... Określał on granice zjednoczenia Niemiec. Przywracał suwerenność Niemiec. Na tej podstawie 20 września 1990 roku został wprowadzony w życie układ NRD i RFN (układ zjednoczeniowy). 3 października 1990 roku NRD została przyłączona do RFN. Granica zjednoczonych Niemiec biegła wzdłuż Odry Nysy Łużyckiej.

Przełom w stosunkach politycznych między Polską a Niemcami ich zjednoczeniu.

Zjednoczenie wywołało niepokój w Europie. Ludzie byli spokojniejsi, gdy Niemcy były podzielone, bo nieczuli się zagrożeni, choć z początku to był dramat, bo granica była sztucznie stworzona a rodziny podzielone. Wszyscy bali się ponownego zjednoczenia Niemiec.

Między stosunkami polsko-niemieckimi a stosunkami politycznymi w Europie występowało sprzężenie zwrotne. Niemcy po zjednoczeniu mogłyby zagrażać małym i średnim państwom. Polska szukała sojuszników między innymi we Francji i Moskwie. Rozmowy były o tym jak okiełznać to zjednoczenie. Tak należy zbudować stosunki polityczne, żeby Niemcy były państwem europejskim a nie Europa niemiecka. Nieudało się, aby Polska była na spotkaniu 2+4.

Jednym z najważniejszych elementów systemu w Europie po 90tym roku stały się Niemcy i nowe relacje polsko-niemieckie. Wraz ze zjednoczeniem Niemiec przestał istnieć tzw. problem niemiecki w stosunkach międzynarodowych. Wraz z tym zjednoczeniem zarysował się szansa na zjednoczenie Europy i zlikwidowanie skutków układu sił. Istotną rolę w tych procesach odegrały stosunki polsko-niemieckie. Bazowały na układach.

  1. 14 listopada 1990. Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Zamknięto trwającą od 1945 roku dyskusję o granicy polsko-niemieckiej. Niemcy uznali granice trwale. Niemcy nigdy nie będą domagały się rewizji tej granicy. Zjednoczone Niemcy pogodziły się, że ziemie utracone po 45 roku są stracone na zawsze i będą teraz częścią Polski. Były pewne obawy na terenach Polski zachodniej, że po zjednoczeniu, Niemcy będą chcieli odebrać Polsce tereny lub przynajmniej będą żądali odszkodowania. Dołączono niezręczne stwierdzenie, że sprawy majątkowe nie są przedmiotem tego traktatu i być może kiedy indziej będą uregulowane. Ceną za zgodę na granicę był zapis, że w Polsce jest mniejszość niemiecka. Jest ona uznana przez rząd, który zobowiązuje się do zapewnienia jej warunków do życia. Strona niemiecka wyliczyła, że jest około 15 milionów Niemców w Polsce, co było nieprawdą. W rzeczywistości było ich około 15 tysięcy. Byli to głównie młodzi Polacy, pochodzenia niemieckiego chcąc uzyskać podwójne obywatelstwo i wyjechać do Niemiec. Głównie wyjeżdżali ze Śląska lub Pomorza. Około 95% „polskich Niemców” nie znało języka niemieckiego. Strona niemiecka nie zapewniała takiej opieki Polakom. W Niemczech było około 350 tysięcy Polaków. Nie byli uznani jako mniejszość, byli jedynie gośćmi. Do dziś mniejszość niemiecka ma swojego przedstawiciela w sejmie i są w Polsce szkoły niemieckie. Strona polska zapewniała przywileje prawne. Polacy w Niemczech do dzisiaj nie mają żadnych praw i mogą być w każdej chwili wydelegowani do Polski. Dzisiaj nie ma konfliktu między mniejszością niemiecką a Polakami. Obecnie są przypadki zrzekania się obywatelstwa niemieckiego. Dochodzą do wniosku, że to był błąd, a wybierając podwójne obywatelstwo mieli nadzieję na lepszą przyszłość. Byli rozczarowani i nie znali języka. W Niemczech byli traktowani jak Polacy, w Niemczech byli podejrzani.

  1. 17 czerwiec 1991. Podpisano drugi traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a zjednoczonymi Niemcami.

Na początku lat 90-tych rozpoczęła się budowa polsko-niemieckiej współpracy. Niemcy zobowiązali się, że będą popierali Polskę w Unii. Kohl zobowiązał się, że Niemcy będą dążyły do integracji, do poszerzania grona państw europejskich. Na mocy tych traktatów rozwinęła się współpraca bilateralna. Dzisiaj dla Polski Niemcy są głównym partnerem handlowym. Obroty roczne wynoszą około 20, 25 mld$. Jesteśmy głównym rynkiem zbytu dla Niemców. Około 40% polskiego eksportu i 30% polskiego importu przypada na rynek niemiecki.

Rozwiązano Rade Wzajemnej Pomocy Gospodarczej na prośbę rządu polskiego i węgierskiego dnia 28 czerwca 1991. Układ Warszawski na wniosek Polski i Węgier struktury wojskowe zostały rozwiązane 31 marca 1991. Ostateczna likwidacja 1 lipca 1991. Oddział y Armii Radzieckiej opuściły tereny polskie 17 września 1993 roku. Chciano nawiązać do ataku Armii Czerwonej z 17 września 1939 roku.

Kończy się okupacja państwa polskiego. Wtedy dopiero Polska stała się suwerenna, wolna. Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego oznaczało koniec etapu powojennego w stosunkach politycznych między Polską, Rosją i Niemcami. Rozwiązanie ich otworzyło drogę na nowe stosunki między Polską a Rosją.

</Może się przyda 3>

<Może się przyda 4>

Przyczyny rozpadu ZSRR

Główna przyczyna rozpadu ZSRR tkwiła w założeniach systemowych. Ten system wyeliminował konkurencję, innowacyjność, wytworzył stan pogardy dla handlu, wyeliminował przedsiębiorczość. System planowanej gospodarki (cały wachlarz nakazów i zakazów) czynił kraj bardziej mobilnym do wielkich wysiłków i zmian, ale tylko podczas wojny, podczas pokoju nie mógł być skuteczny , nie dotrzymywał kroku technologii państw zachodnich. W przededniu rozpadu nastąpił uskok cywilizacyjny 1stopa wzrostu gospodarczego ZSRR na przestrzeni tych lat (+ww czynniki) doprowadziła do tego, ze w przededniu rozpadu ten wielki obszar (250 mln. ludzi) wytwarzał tylko 8% światowego produktu globalnego-USA 28%) 2wydajność pracy zatrudnionego w przemyśle w ZSRR między 2-10 razy mniejsza niż w USA (1 farmer wytwarzał żywność dla 75 Amerykanów; 1 kołchoźnik wytwarzał żywność dla 10 obywateli ZSRR).

</Może się przyda 4>

<Może się przyda 5>

Zmiany geopolityczne w świecie po rozpadzie ZSRR i ich skutki

Wraz z rozpadem ZSRR (25 XII 1990) i rozpadem Układu Warszawskiego nastąpiło szereg zmian. Przede wszystkim miał miejsce rozpad systemu dwubiegunowego. Państwa zachodnie straciły przeciwnika, który był powodem konsolidacji politycznej, militarnej i gospodarczej na ich obszarze. Rozpad ZSRR spowodował, że USA stało się jedynym światowym supermocerstwem. Mimo, że niektóre państwa są mocarstwami: Japonia, Niemcy - pod względem gospodarczym, Chiny, Rosja - potęgi militarne posiadające arsenał nuklearny, to jednak żadne z nich nie jest w stanie przeciwstawić się potędze jaką jest obecnie USA pod względem gospodarczym, politycznym , militarnym. USA wypracowuje ok. 20% światowego produktu brutto, technologie amerykańskie dominują na świecie, największe światowe przedsiębiorstwa mają swoje siedziby w tym kraju. USA posiada arsenał nuklearny, ma rozmieszczone wojsko na obszarze niemal całego świata, pełnią dominującą rolę w organizacjach międzynarodowych - ONZ, Bank Światowy, NATO.

Państwa byłego bloku wschodniego oraz byłe republiki radzieckie wraz z rozpadem ZSRR uzyskały suwerenność. Nastąpiło wycofanie wojsk radzieckich z tego obszaru.

Po rozpadzie systemu dwubiegunowego możliwe było zjednoczenie Niemiec. Państwo to stało się jedna z największych potęg gospodarczych świata (obecnie są na pierwszym miejscu na świecie pod względem inwestycji kapitałowych) i największa Europy, gdzie pełni rolę wiodącą (to właśnie Bankowi Centralnemu Niemiec powierzono rolę kreowania nowej waluty europejskiej euro). Na obszarze Europy powstało 18 nowych państw (rozpad ZSRR, Czechosłowacji, Jugosławii). Większość z nich dąży do wstąpienia w struktury europejskie NATO (Polska, Czechy, Węgry są członkami NATO od 1999).

Dla Rosji rozpad ZSRR oznaczał przede wszystkim powrót do stanu granic z XIX w. (na granicy zachodniej powrót do stanu granic z 1600) utratę strefy wpływów oraz pozycji supermocarstwa w stosunkach międzynarodowych. Oznaczał również konieczność określenia polityki zagranicznej w nowych warunkach (prawdopodobnie Rosja będzie dążyła do zacieśnienia współpracy z Francją, Niemcami - na zachodzie oraz Chinami - na wschodzie, aby osłabić pozycję USA na tych obszarach).

Rozpad ZSRR pozwolił z jednej strony na uzyskanie suwerenności przez republiki radzieckie, z drugiej jednak spowodowało to powstanie szeregu konfliktów o charakterze lokalnym - Nadniestrze, Południowa Osetia, Abchazja, Górny Karabach, Czeczenia

</Może się przyda 5>

18. Omów scenariusze nowego ładu międzynarodowego po upadku ładu „Jałtańsko-Poczdamskiego”.

<KP>

  1. Omów scenariusze nowego ładu międzynarodowego po upadku ładu jałtańsko- poczdamskiego

Obecnie trudno powiedzieć, który system powstanie. Nowy ład będzie potrzebował postaw uniwersalnych i myślenia, odejścia od separatyzmu, partykularyzmu w stosunkach międzynarodowych. Wymaga solidarności, daleko idącej tolerancji. W oparciu o te struktury przewiduje się scenariusze nowego ładu, jakie się przewiduje:

  1. pentarchii - nawiązuje do pentagonalnego istniejącego w XIX w. ładu. Zakłada, że najlepszy jest system międzynarodowy, nad którym będzie górować 5 ośrodków. Będą gwarantem pokoju i bezpieczeństwa pozostałych państw współpracujących z nimi, np. USA, Japonia, Chiny, UE, Rosja. Państwa miałyby współpracować ze sobą. Aby taki system powstał, musiałaby zmienić się sytuacja w Rosji czy w Chinach.

  2. pax konsorcjum - zakłada, że po upadku Związku Radzieckiego w przyszłości osłabnie sytuacja gospodarcza i polityczna USA. Być może USA powrócą do polityki izolacyjnej, tzn. że USA zajmują się własną polityką, jedynie sprawami ich kraju. Zakłada, że wszystkie państwa tak samo będą odpowiedzialne za pokój na świecie. W stosunkach międzynarodowych coraz większe znaczenie oprócz USA ma Japonia i Chiny. Głównie chodzi o przewagę gospodarczą tych państw.

  3. pax-nipponika - zakłada, że Japonia stanie się największą potęgą gospodarczą na świecie i przejmie dominację gospodarczą nad światem. Ale jest to odległy scenariusz.

  4. bigomanii - zakłada bliską współpracę USA i Japonii

  5. unipolarny - na czele USA

</KP>

<Może się przyda 1>

Perspektywa nowego ładu europejskiego po upadku systemu komunistycznego

Społeczność międzynarodowa stanęła w obliczu konieczności budowy nowego ładu międzynarodowego. Po zakończeniu „zimnej wojny” zostały przedstawione propozycje budowy nowego ładu. Do najważniejszych należą: Nowa Pentarchia, Pax Gonsortis, Bigemonia, Pax Nipponica, System Unipolarny.

Pomysł Nowej Pentarchii zakłada, że najdoskonalszym systemem jest system nad którego stabilizacją czuwa 5 ośrodków siły, które są zdolne utrzymać równowagę polityczną i militarną, nie dopuszczając do wyeliminowania ze sceny międzynarodowej innych państw, traktowanych jako faktycznych lub potencjalnych sprzymierzeńców. Wzorowaną na takim rozwiązaniu Nową Pentarchię mogłyby tworzyć Stany Zjednoczone, Japonia, Chiny, Unia Europejska i Rosja.

Pax Consortis jest policentryczną wersją nowego ładu międzynarodowego. Podstawą tego kierunku myślenia jest założenie, że po upadku Związku Radzieckiego osłabieniu ulegnie znaczenie drugiego bieguna bipolarnego. Ma to związek z ewentualną rezygnacją Stanów Zjednoczonych z dominującej pozycji w świecie. USA stałoby się tylko jednym z wielu członów systemu złożonego z równorzędnych partnerów o porównywalnej sile i roli w stosunkach międzynarodowych. Wszyscy w jednakowym stopniu ponosiliby odpowiedzialność za pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe.

Pax Nipponica - punktem wyjścia kolejnego wariantu jest założenie, że prężnie rozwijająca się Japonia, stanie się największą potęgą gospodarczą i osiągając pozycję super mocarstwa przejmie dominację w świecie. Paź Nipponica jako model przywództwa w nowym ładzie międzynarodowym z Japonią w roli hegemona, wydaje się być wizją bardzo odległą, gdyż państwo to nie dysponuje wyjątkowo ważnym atrybutem mocarstwowości, jakim jest potencjał nuklearny.

Bigemonia - wszystkie atrybuty mocarstwowości zostały uwzględnione w opcji opowiadającej się za zdynamizowaniem współpracy USA i Japonii w kierowaniu systemem światowej gospodarki. Taką Bigemonię tworzyłyby dwa silne państwa: Stany Zjednoczone potęga militarna, polityczna i ekonomiczna oraz Japonia potęga gospodarcza. Ten model może być w przyszłości rozwiązaniem dylematu przywództwa w świecie. Duet mocarstw uzyskałby prymat na arenie międzynarodowej.

System unipolarny - wizja systemu unipolarnego kształtowała się stopniowo pod koniec lat 80-tych bieżącego stulecia. Nadal jest rozwijana, ale nie uzyskała jeszcze dojrzałego, całościowego kształtu czy też syntetycznego ujęcia i zwartej formy. Wizja ta sięga szybkich zmian zachodzących w bloku wschodnim. W związku z sytuacją na Wschodzie polityka Stanów Zjednoczonych nie mogła już dłużej opierać się na strategii powstrzymywania ani odprężenia, które zakłady nieuchronność rywalizacji amerykańsko-radzieckiej. Celem stało się stworzenia takich warunków, w których ZSRR uzyskałyby rolę pełnoprawnego, wiarygodnego i odpowiedzialnego partnera Zachodu w stosunkach międzynarodowych. Nowa rola pomogłaby niedawnemu antagoniście skorzystać z wartości i dokonań systemu, który przyniósł światu polityczną wolność i rozwój gospodarczy.

</Może się przyda 1>

19. Wymień i omów problemy globalne współczesnego świata.

<KP>

  1. Wymień i omów problemy globalne współczesnego świata.

Dotyczą całego świata, wszystkich rejonów, nie mogą być rozstrzygnięte w skali lokalnej, np. epidemia AIDS, czy SARS. Problemy o znaczeniu polityczny i ekonomicznym. Chociaż SARS bardzo poważnie odbija się na gospodarce krajów azjatyckich.

Problemy:

A) Globalizacja (już z nazwy) termin ten pojawił się dość nie dawno, jest kilka definicji np. Dorin Fel(?) i Anton McGru.

Globalizacja może być pojmowana jako poszerzanie, intensyfikacja, przyspieszanie i wzrastający wpływ wzajemnych powiązać i zależności społeczno-ekonomicznych poczynań ludzi i narodów w skali światowej → 4 sfery:

a) sfera techniczna,

b) sfera ekonomiczna,

c) sfera polityczna

d) sfera kulturalna

Ad.a) Sfera techniczna. Z punktu widzenia globalizacji najistotniejszy jest (Zaskakująco Szybki) rewolucyjny, widoczny w ostatnich 10-leciach, postęp w dziedzinach środków łączności i komunikacji związanych głównie z elektroniką. Umożliwił on gwałtowne przyśpieszenie transferów wszelkich informacji, a tym samym środków (kapitałów). Transfer wzorców życia, drastyczna rewolucja metod wojowania, a także w przypływie ludzi, (ruchy mas ludzkich).

Kiedy w 1872r. na zamku w Knyszynie k/ Białegostoku zmarł Zygmunt August (koniec dynastii Jagiellonów) informacja ta szła 3 dni do Krakowa (państwo o pow. 1 mln km2 - 3,5 raza więcej niż dzisiejsza Polska). 250 lat później, kiedy wojska Napoleona weszły do Moskwy - 25.11.1812r. Wiadomość ta szła do Paryża 7 min. (telegrafy świetlne). Ale było to dostępne dla niewielkiej ilości ludzi (rządy i mocarze). Dziś szybka komunikacja jest dostępna dla setek mln ludzi.

Ad. b) Sfera ekonomiczna. Najważniejsza (jak dotychczas). Są to 3 zjawiska:

- Powstanie globalnego rynku

- ważniejsze: Powstanie ponadnarodowych korporacji gospodarczych. Istnieją one już długo, kiedyś miały charakter narodowy, a teraz stały się ponad narodowe. Konsekwencja to wielość regulacji dotyczących działalności gospodarczej; podatkowej, dot. przepływu własności, antymonopolistycznej, dot. stosunków między pracą a kapitałem. Regulacje te powstały w ostatnich 150 latach na gruncie narodowym; regulacje państwowe (rządów i parlamentów). Korporacje wymykają się tym ograniczeniom międzynarodowym, są najczęściej wolne od tych regulacji → nie ma światowego rządu, by stanowił takie prawa, powstają, co najwyżej prawa regionalne (UE). To wymykanie się stwarza sprzeczności między możliwościami regulacji, a działalnością gospodarczą i stwarza zagrożenie żywiołowe (chaos). Pogłębia to jeszcze, rozległą w warunkach globalizacji, rolę kapitału spekulacyjnego (zaangażowanego w grę giełdową), ponieważ jest łatwy do transferu. Jego ruchy powodują poważne perturbacje w różnych państwach, oraz kryzysy jak: w Azji, Rosji, Argentynie. Z tym jest związana nasza wojna o stopy procentowe. Rząd chce je obniżyć, aby potanieć kredyty, ale RPP boi się ucieczki kapitału inwestycyjnego - kilkadziesiąt mld dolarów → zachwieje to walutą.

Ad. c) Sfera polityczna. Po zimnej wojnie (Z-S zjawisko) świat stał się politycznie unilateralny (nie do końca gospodarczo) → pokusa, aby jedno mocarstwo zaczęło narzucać swoją politykę, system wartości, wzorce polityczne rozumienia świata (traktuje to jako warunek swojego bezpieczeństwa) → sprzeczność między regionalnymi mocarstwami. Czy taki świat unilateralny jest możliwy? Teza Fukujamy: Historia ludzkości dobiega kresu (w kwestii organizacji ludzkiego życia). Dwa pojęcia są tu istotne: gospodarka rynkowa i demokracja parlamentarna jako sposób organizacji polityki. Problem stanowi upowszechnienie tego na cały świat.

1200 lat wcześniej Karol Wielki też tak twierdził tworząc państwo Karolingów. 800 lat później filozof niemiecki Hegel(?) - Traktat o posiadaniu wiedzy o końcu ludzkiej historii - wzorem było mu ówczesne państwo pruskie. Jest to dzisiaj istotnym elementem globalizacji → dążenie do świata unilateralnego zorganizowanego wokół jednego ośrodka i poddawanego normom z niego płynącym.

Ad. d) Sfera kulturalna. Związana z radiem i telewizją, które bardzo szybko upowszechniają wzorce osobowe dot. swobody życia, ubioru, spędzania wolnego czasu. Dotyczy to nawet języków. Co roku ginie bezpowrotnie kilkanaście grup językowych, zanikają dialekty. W naszej historii nigdy nie było takiego ujednolicenia. Następuje szybkie i silne ujednolicenie kulturowe.

Wszystkie te wymienione prądy (tendencje) globalizacji, być może tylko poza technicznymi, napotykają na poważne sprzeciwy (opór), nie tylko ten zorganizowany, ale opór materii życia → bronią się same stosunki życia (struktury społeczne) → obyczaje nie chcą ustępować. Sprzeciw wobec supermocarstwa. Nie wiadomo, co się z tego wyłoni.

Problemy globalne są od 30-40 lat. Problemy globalne muszą mieć wszechświatowy charakter tzn. muszą dotyczyć wszystkich państw w sposób istotny i stanowić zagrożenie dla ludzkości.

Podstawowe cechy problemów globalnych, które wyróżniają je od innych problemów:

  1. Skala - muszą dotyczyć całej ludzkości, charakter ponadpaństwowy i ponad regionalny

  2. Szczególna waga - stanowią krytyczne zagrożenie z punktu widzenia gatunkowej przyszłości człowieka tzn. dla życia gatunku człowieka

  3. Rozwiązania tych problemów nie można oczekiwać od jednego państwa lub grupy państw, ale wymaga wysiłków całej społeczności międzynarodowej

Problemy globalne muszą spełniać wszystkie te trzy cechy.

Po raz pierwszy problemy globalne zostały sformalizowane w raportach Klubu Rzymskiego. Klub Rzymski to luźne stowarzyszenie intelektualistów zorganizowane w 1968r. z siedzibą w Rzymie. Postawili przed sobą ostrzeganie ludzkości o grożących niebezpieczeństwach. Najbardziej słynny był pierwszy raport pt. "Limit of growth - Granice wzrostu" w 1972r. Alarmowano w tym raporcie, że jeśli ludzkość będzie dążyła do nieograniczonego wzrostu gospodarczego to nastąpi wyczerpanie surowców, zniszczenie środowiska naturalnego i zagłada ludzkości w konsekwencji.

7 Najczęściej wymieniane problemy globalne:

1.Groźna zagłady w wojnie z użyciem broni jądrowej

Wiadomo że pewna liczba detonacji jądrowych może podnieść promieniowanie do tego poziomu że może nastąpić zagłada biologiczna ludzkości. Było to wielkie zagrożenie w czasie zimnej wojny. Mocarstwa wyprodukowały łącznie ponad 30 tysięcy ładunków jądrowych i rzeczywiście uzyskały zdolność wielokrotnego zniszczenia całej ludzkości. Od tego czasu to niebezpieczeństwo się zmniejszyło. Od 30 lat te mocarstwa porozumiewają się między sobą w sprawie zmniejszenia ilości ładunków. Po drugie 10 lat temu zakończyła się zimna wojna. Obecnie łączna ilość ładunków jądrowych to ok. 12 tysięcy jednak są powody zmniejszania tych ilości gdyż rozbrojenie ładunku jądrowego kosztuje drożej niż jego wyprodukowanie. Niebezpieczeństwo jednak nie znikło z dwóch powodów: w związku z postępem produkcji wytworzenia ładunków jądrowych jest coraz prostsze. Istnieje obawa że za 50 lat będzie to problem małych wsi. Jest niebezpieczeństwo upowszechniania się broni atomowej.

2.Ekologiczny problem zagrożenia środowiska naturalnego człowieka

Człowiek od początku swojego istnienia bardzo aktywnie zmieniał środowisko naturalne. Jest prawie pewne, że wielkie ssaki wyginęły wskutek polowań pierwotnego człowieka. Było łatwiej upolować zbiorowo wielkie zwierzę i żyć z tego 1/2 roku niż polować samemu na zające. Człowiek niszczył lasy, ale te zagrożenia były niewielkie w stosunku do obecnych. Obecnie człowiek zanieczyszcza wody i powietrze, emituje do atmosfery gazy przemysłowe głównie freon, które niszczą osłonę ozonową i narażają biologiczne życie na planecie.

Został podpisany protokół z Kio (porozumienie międzynarodowe), który wyznaczał dla wszystkich państw limit emisji szkodliwych gazów. Niestety główni producent tych gazów USA i Rosja nie chcą go ratyfikować, uważają ze stanowi to zagrożenie dla ich produkcji przemysłowej. Mniejsze państwa się do niego stosują, Główni truciciele odmawiają. Bardzo poważnym problemem ekologicznym jest puszcza tropikalna to główny producent tlenu. W ostatnich dziesięcioleciach te lasy są wyrąbywane masowo. One niestety nie odradzają się podobnie jak tajga. Jeśli są wycięte w pień są nie do odbudowania. Tam powstają nieużytki. Otóż jest sprzeczność interesów. Świat cywilizacji zachodniej walczy o to, aby zachować te obszary z powodów ekonomicznych, natomiast zamieszkujące te tereny państwa nie mają, z czego żyć, i te lasy tną na sprzedaż. Uratowanie środowiska naturalnego wciąż nie jest problemem rozwiązanym, i nie da się ich rozwiązać bez współpracy.

3.Demograficzne zagrożenie wynikające ze wzrostu liczby ludności na świecie

W epoce kamienia gładzonego ( 12000-15000 lat temu) szacuje się ludzkość na - 1 mln mieszkańców.

Początki cywilizacji (5000 lat p.n.e.) - 15 mln,

Początki naszej ery - 200 mln

150 lat temu - 1 mld

1930r. - 2 mld

1970r. -3,5 mld

Obecnie blisko 6 mld

Roczny przyrost_ 70-75 mln ludności

Uczony angielski Malthus - mówił, że przyrost odbywa się w postępie geometrycznym, a przyrost środków żywności w postępie arytmetycznym.

(postęp arytmetyczny odbywa się przez dodawanie, postęp geometryczny przez mnożenie)

To się nie sprawdziło. Przyrost nie odbywa się w postępie geometrycznym , a żywność przybywała szybciej niż przewidywał. Problem jednak pozostał. Przyrost w obecnym tempie stanowi zagrożenie dla życia ludzkości zwłaszcza, że ten przyrost jest nierównomierny. Problemem jest ocena stopy dla tego zagrożenia. Dlatego, że wzrost liczby ludności nie jest w całości spowodowany przyrostem. Przyrost ludności jest liczbą córek w ilości do matek. Jeśli po każdej matce zostaje jedna córka, to liczba ludności nie ulega zmianie. Przyrost jest wówczas, gdy liczba córek przewyższa liczbę matek. Natomiast przyrost ludności w krótkim okresie czasu może być spowodowany wzrostem poziomu zdrowotności. Po prostu wydłuża się wiek. Liczba zgonów jest mniejsza od liczby narodzin. Tak np. jest obecnie w Polsce. Ale w dłuższym okresie decyduje przyrost naturalny. Czy można ograniczyć przyrost? To bardzo trudne przedsięwzięcie. Chińczycy stosują od lat barbarzyńskie metody. Praktycznie istnieje zakaz posiadania więcej niż dwoje dzieci, odmawia się pomocy socjalnej, stosuje się przymusową sterylizację. Skutek jakiś jest ale liczba ludności w Chinach obecnie to 1 300 mln. A 50 lat temu było 700 mln.

Niektórzy uczeni uważają że wraz ze wzrostem dochodu, przyrost naturalny maleje. I na tym budują swoje nadzieje. Nie wiadomo czy jest prawda bo np. USA mają ogromny przyrost naturalny. A uboga Polska ma zerowy przyrost.

Być może przyroda będzie regulować ten problem. W Afryce przyrost naturalny zaczyna redukować AIDS.

Niekontrolowany wzrost ludności grozi kilkoma konsekwencjami:

-Powstaniem dysproporcji między środkami do życia a liczbą ludności

-Silną presją migracyjną ze strony przeludnionych terenów w kierunków bogatszych zdolnych wyżywić większą ludność.

W tej chwili 4/5 ludności świata zamieszkuje Afrykę, Amerykę Pd, i Azję Pd-Wsch (80%). W Europie przyrost jest mniejszy.

Presja urbanizacyjna - przyrost ludności wywołuje niezwykle szybki wzrost wielkich miast nie wskutek wysokiego przyrostu ludności, ale wielkich migracji do miast. Dziś mamy: Meksyk (30 mln), Szanghaj (25 mln), Bombaj, Dżakarta (po 15 mln)

Zmienia się także struktura wiekowa: W Afryce młodzież do 15 roku życia stanowi połowę ludności, w Europie 1/5, W Europie 1/2 ludności to ludność w wieku poprodukcyjnym.

4.Groźba głodu

Głód to zawsze była wielka plaga ludności. Regularne głody Chinach i Rosji regulowały tamtejszą liczbę ludności. Dziś szacuje się, że z głodu umiera rocznie ok. 50 mln ludności. Przy tym stanie zaludnienia planety i tym stanie techniki, produkujemy wystarczająca ilość żywności do wyżywienia tej liczby ludności. Problem polega na nierównomiernym rozmieszczeniu produkcji. W obrębie cywilizacji zachodniej ogranicza się produkcję żywności. W USA otrzymuje się dotacje za nie uprawianie ziemi. W UE są wyznaczane ilości ile można wyprodukować. W krajach tych część ludności cierpi na choroby związane z nadmiarem pożywienia. A tereny najgęściej zaludnione cierpią na wieli niedobór żywności. W obszarze cywilizacji zachodniej jeden rolnik produkuje żywność dla mniej więcej 40 osób, w krajach zacofanych dla 3-4 osób. Problem z wyżywieniem łączy się oczywiście z problemem demograficznym, ale przy obecnym poziomie ludności i techniki jest do rozwiązania przy współpracy między krajami rozwiniętymi i zacofanymi. Nie w drodze pomocy, lecz w drodze podzielenia się technikami produkcyjnymi, możliwościami produkcyjnymi. Tym bardziej, że prawie nie ma już rezerw gleb nadających się pod uprawę. Odwrotnie - stopniowo zmniejsza się w skutek urbanizacji i zaniedbania terenów pod obiekty przemysłowe.

5.Zagrożenie nowymi epidemiami

Epidemie niszczyły ludność od zarania historii. Epidemii hamowały wzrost liczby ludności czasami w sposób dramatyczny. Większość to choroby odzwierzęce.

Dżuma - w XIV w. Pochłonęła 2/3 ludności zachodniej Europy. To choroba susłów stepowych, przenoszonych na ludzi przez szczury i pchły.

Ospa prawdziwa - to również choroba odzwierzęca. To mutacja wirusa ospy bydlęcej, który przerzucił się na człowieka po udomowieniu bydła. Ospa występowała w Europie, Azji i Ameryce. 90% Indian wytępiono przy pomocy tej ospy. Celowo ich zarażano, dawano im koce w prezentach, których używano w szpitalach chorych na ospę.

Ludność europejska miała znacznie wyższą odporność i dlatego nie wszyscy chorzy umierali.

Ospa została obecnie wyeliminowana . Skoordynowano akcję szczepień i od 15 lat zrezygnowano ze szczepień przeciwko ospie.

Obecnie zapasy wirusa ospy miały zostać zniszczone w ubiegłym roku, ale WTO podjęła decyzję aby wstrzymać zniszczenie, bo istnieje obawa że może wrócić lub ktoś przechowała próbkę w celach zbrodniczych.

Obecnie nie jesteśmy w ogóle uodpornieni na ospę.

Pojawiają się nowe choroby odzwierzęce

AIDS - pochodzi od małp

SARS - pochodzi od ptaków - ostra niewydolność oddechowa. Przyczyną jest wzrost liczby ludności, rozwój komunikacji.

6.Nierówność dochodowa między narodami i wewnątrz narodu

Nierówność dochodowa była zawsze między narodami, ale nigdy nie były tak wielkie jak obecnie. 200 lat temu różnica pomiędzy poziomem życia chłopa w Chinach i chłopa w Anglii była duża ale nie przypominała obecnych. Obydwaj mieli siłę napędową własnych mięśni i zwierząt domowych, jeden i drugi odżywiała się produkcją, którą sam wyprodukował, ubierał się też mniej więcej w odzież pochodzącą z lnu czy bawełny. Społeczności ludzkie były izolowane i o sobie nic nie wiedziały. To utrzymywało się długo i nie istniał tzw. efekt demonstracji.

ONZ przeprowadziło pewne badanie poziomu dochodu narodowego i posiadanego bogactwa.

5 najzamożniejszych państw (dochód na 1 mieszkańca w USD)

5 najbiedniejszych państw (dochód na 1 mieszkańca w USD)

Australia 835 tyś Etiopia 1400

Kanada 704 tyś Nepal 1600

Luksemburg 658 tyś Burundi 2100

Szwajcaria 647 tyś Malawi 2200

Japonia 565 tyś Uganda 2300

Te różnice się niestety pogłębiają.

Przyczyny:

-jest teoria rasowa, że sami sobie winni, są leniwi , mało inteligentni i dlatego są biedni. Ta teoria jest jednak kwestionowania w nauce. Ilość dóbr jest ograniczona i nierównomiernie rozmieszczona. Ilość bogactwa do zainwestowania jest ograniczona. Więc nie zależy to od biologicznego wyposażenia, a od samego człowieka.

Skutki:

-silna presja migracyjna ze strony biednych w kierunku bogatych, niewątpliwa presja militarna tzn. masy biednych będą usiłowały dostać się na tereny bogate, aby z tego bogactwa skorzystać, będą stale rodzić żywioną przez zawiść rozpacz i desperację, agresję przeciwko bogatym.

Wyjście:

Racjonalnego poza nowym ładem ekonomiczno-społecznym i redystrybucją dochodów nie widać.

7.Wyczerpywanie się zasobów surowców

  1. Niektórzy podają strukturalne bezrobocie: tzn. w związku z automatyzacją zmniejszy się zapotrzebowanie na siłę roboczą. Nie jest to do końca prawda. USA, które są najbardziej zaawansowane technicznie maja stosunkowo małe bezrobocie mimo ogromnej automatyzacji. 6% Wynosi bezrobocie gdzie nielegalnie pracujący imigranci stanowią 6 mln ludności.

Globalizacja - poszerzenie, intensyfikacja, przyśpieszenie i wzrastający wpływ zależnych powiązań i zależności w skali światowej. Ten wzrost powiązań i zależności w pewnym momencie rodzi poważne problemy techniczne, ekonomiczne i polityczne.

Techniczne - pojawienie się nowych środków łączności ma wiele pozytywnych zjawisk. Dzisiaj państwa straciły w skutek tej ekspansji środków łączności monopol i zdolność kontroli informacji.

Ekonomiczny - z niesamowitą prędkością powstają te same fabryki, co w USA w Indiach i Indonezji. Technologie stały się uproszczone, powstał globalny rynek. Kiedyś szybkość komunikacji uniemożliwiała transport wielu towarów. Dziś wszystko staje się dostępne natychmiast. Kiedyś było wiadomo, że nawet duże firmy mają narodowy kapitał. Dziś są to firmy narodowe tylko z nazwy, większość produkcji jest i innych krajach.

Polityczny -

Główne dwie konsekwencje, globalizacji

Pozytywna polega na upowszechnianiu b. szybkim zdobyczy kultury, postępu technicznego, nauki cywilizacji

Negatywna: wielkie organizacje gospodarcze finansowe i informatyczne wyszły spod kontroli jakiegokolwiek państwa. Środkiem zaradczym może być integracja, ale tylko regionalnie.

</KP>

000

10. Czy globalizacja i integracja zagrażają suwerenności państw narodowych oraz ich bezpieczeństwu?

Bezpieczeństwo narodowe i suwerenność to procesy i stany zmieniające się pod wpływem warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Między nimi zachodzi swoiste sprzężenie zwrotne. Nie może żaden kraj być suwerenny, jeśli nie będzie zagwarantowane bezpieczeństwo narodu.

Obecnie żaden kraj na świecie nie jest w stanie suwerennie zapewnić bezpieczeństwa swojemu krajowi. Nowoczesna technika, masowa komunikacja ogarniająca cały świat, rozwiązania gospodarcze sprawiają, że suwerenność państw staje się coraz bardziej fikcją. Suwerenność w ujęciu tradycyjnym jest dzisiaj anachronizmem, bo jest wzajemne uzależnienie państw od siebie w różnych strefach. Granice przenikają się (UE), są znoszone. Wystarczy mniej liczna armia, która jest lepiej wyposażona i wyszkolona.

Współcześnie o bezpieczeństwie i suwerenności państw obok czynnika militarnego decydują:

- rozwój gospodarczy państwa

- poziom techniki i technologii

- stan finansów państwa

- stan ochrony środowiska

- nowoczesne środki łączności

- sprawny system polityczny i prawny

- stabilizacja sytuacji polityczno prawnej

- stabilizacja sytuacji społecznej.

Procesy integracyjne we współczesnym świecie nie stanowią zagrożenia dla suwerenności i bezpieczeństwa narodowego. Istotą współcześnie pojmowanej suwerenności jest jego niezależność oznaczająca władzę zwierzchnią na jego terytorium. Znacznie większym zagrożeniem dla suwerenności państw są egoizmy narodowe, partykulaizmy narodowe, które prowadzą do tendencji nacjonalistycznych (zjawisko denacjonalizacji). Wejście do UE, NATO to są przesłanki dodatkowe, które wzmacniają suwerenność i bezpieczeństwo nasze. W interesie Europy i świata jest zachowanie procesów integracyjnych tworząc dobrą instytucjonalizację. Alternatywą dla rozpadu UE czy NATO byłyby rozwijające się grupy nacjonalistyczne.

8. Co rozumiesz przez pojęcie „bezpieczeństwo między” oraz ukaż jego współczesne elementy.

Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych oznacza stan nie zagrożenia, pewności i spokoju. Bezpieczeństwo to wolność od szkodliwości i wojny. Kategoria bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego jest trudna do zdefiniowania, bo jest to jednocześnie stan i proces. Bezpieczeństwo ma na celu zapewnienie wewnętrznych i zewnętrznych warunków sprzyjających rozwojowi państwa i jego życiowym interesom oraz ochronę przed istniejącymi zagrożeniami.

Bezpieczeństwo narodowe oznacza sytuację i pewien ład międzynarodowy pozwalający państwu realizować jego podstawowe funkcje tzn. integralność terytorialną państwa, niepodległość i rozwój wewnętrzny (a co za tym idzie i suwerenność).

Do tej pory rozdzielano bezpieczeństwo narodowe na zewnętrzne i wewnętrzne. Obecnie bezpieczeństwo wewnętrzne to zdolność kraju do egzystencji do utrzymania suwerenności. Dzisiaj ten podział bezpieczeństwa narodowego jest uzależniony od bezpieczeństwa innych państw. Bezpieczeństwo międzynarodowe dotyczy kilku / kilkunastu państw. Współczesne bezpieczeństwo międzynarodowe to suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw członkowskich. Bezpieczeństwo międzynarodowe jest to również określenie stanu i procesu w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń akceptowanych przez społeczeństwo międzynarodowe w warunkach niestosowana siły.

Bezpieczeństwo międzynarodowe to model, w którym dominuje kooperatywny charakter stosunków politycznych. Związane jest ono zatem z pojęciem bezpieczeństwa zewnętrznego państwa i stanowi kategorię zmienną w czasie. Jest ono ściśle związane z aktualnym stanem stosunków międzynarodowych oraz dominującymi w danym czasie strategiami polityk zagranicznych państw.

Odmianą bezpieczeństwa międzynarodowego jest bezpieczeństwo regionalne. Aby mógł powstać taki model musi on posiadać pewne cechy:

<Może się przyda 1>

8.Jak należy traktować suwerenność, bezpieczeństwo państw w dobie integracji i globalizacji

Suwerenem państwa polskiego jest naród. Suwerenność to dosłownie zwierzchnictwo. Niezależność utożsamiana jest z samodzielnością i niepodległością państwa jako podmiotu stosunków międzynarodowych. Uważana była i nadal jest za atrybut władzy państwowej, odróżniający ją od innych systemów władzy publicznej i niepublicznej. Suwerenność każdego państwa jest realizowana na dwóch płaszczyznach:

Nie ma raz na zawsze zapewnionego bezpieczeństwa, jeśli rozpatrujemy bezpieczeństwo

jako proces, to samo dotyczy suwerenności. Suwerenność i bezpieczeństwo to wartości które można łatwo utracić. To kategorie zmienne, na które mają wpływ różne czynniki. We współczesnych stosunkach międzynarodowych mówimy że państwu musimy zapewnić rozległe bezpieczeństwo tzn. dobrobyt, rozwój cywilizacyjny w różnych strefach życia. Niestety nie ma tzw. absolutnego 100%ego bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo narodowe oznacza sytuację i pewien ład międzynarodowy pozwalający państwu realizować jego podstawowe funkcje tzn. integralność terytorialną państwa, niepodległość i rozwój wewnętrzny (a co za tym idzie i suwerenność).

Do tej pory rozdzielano bezpieczeństwo narodowe na zewnętrzne i wewnętrzne. Obecnie bezpieczeństwo wewnętrzne to zdolność kraju do egzystencji do utrzymania suwerenności. Dzisiaj ten podział bezpieczeństwa narodowego jest uzależniony od bezpieczeństwa innych państw. Bezpieczeństwo międzynarodowe dotyczy kilku / kilkunastu państw. Współczesne bezpieczeństwo międzynarodowe to suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw członkowskich. Bezpieczeństwo międzynarodowe jest to również określenie stanu i procesu w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń akceptowanych przez społeczeństwo międzynarodowe w warunkach niestosowana siły.

Bezpieczeństwo międzynarodowe to model, w którym dominuje kooperatywny charakter stosunków politycznych. Związane jest ono zatem z pojęciem bezpieczeństwa zewnętrznego państwa i stanowi kategorię zmienną w czasie. Jest ono ściśle związane z aktualnym stanem stosunków międzynarodowych oraz dominującymi w danym czasie strategiami polityk zagranicznych państw.

Odmianą bezpieczeństwa międzynarodowego jest bezpieczeństwo regionalne. Aby mógł powstać taki model musi on posiadać pewne cechy:

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

9.Co to są konflikty międzynarodowe, jak je klasyfikujemy, jak rozwiązujemy.

Spór- to rozbieżność zdań stron przeciwnych w ocenie faktów, wydarzeń. Nierozwiązane spory prowadzą do konfliktów międzynarodowych. Nierozwiązywalny w porę konflikt prowadzi do kryzysu w stosunkach międzynarodowych. Ten zaś nierozwiązany próbuje się rozwiązać za pomocą wojny. Są to zaburzenia jakie powstają w rytmie przebiegu relacji między różnymi państwami.

  1. ze względu na tło wyróżniamy konflikty:

-ekonomiczne

-polityczne

-społeczne

-militarne

  1. ze względu na kryterium zasięgu wyróżniamy konflikty:

-lokalne

-regionalne

-kontynentalne

-globalne

  1. wyróżniamy także konflikty: etniczne, religijne, historyczne, współczesne

Konflikty i spory są najczęściej przejawem:

-słabości państw

-kumulowania się od lat niewyjaśnionych spraw, problemów

-próbą integrowaną w interesy państw trzecich

Konflikty i spory można rozwiązywać metodami:

Rola organizacji międzynarodowych jest nie do przecenienia. Mogą stosować dyplomację prewencyjną, użyć siły w celu prewencyjnym.

</Może się przyda 2>

<Może się przyda 3>

Sprzeczności i konflikty na obszarze krajów tzw. 3-go Świata, sposoby ich rozwiązywania

Obecna dysproporcja rozwojowa sprawia, że kraje 3-go Świata (jest ich ok. 130) są synonimem braku stabilności wewnętrznej i konfliktogenności (na tle niedorozwoju). Ponad połowa ludności tych krajów żyje w nędzy, !,5 mln ludzi nie ma dostępu do czystej i pitnej wody, czego efektem jest wysoka umieralność na choroby zakaźne przenoszone przez wodę. Zadłużenie tych państw wynosi ok. 2 bilionów $, dlatego też konieczna jest zmiana w polityce ekonomiczno - społecznej tych krajów. Pomoc udzielana m. in. w formie kredytów nie spełnia zamierzonych celów. Dotyczy to również zagranicznych inwestycji.

Kraje 3-go świata są bardzo zróżnicowane. Ok. 20 krajów pomimo tego, że ich dochód narodowy waha się od 1-3 tyś. $ rocznie na 1 mieszkańca, zalicza się do krajów 3-go świata (z powodów kulturowych czy przyzwyczajenia społecznego). Tylko one z tej wielkiej społeczności dostarczają aż 75% wzrostu gospodarczego (czyli 25% 70 wzrost, który przypada na ok. 120 pozostałych państw).

Wszystkie imperia kolonialne przestały istnieć, lecz skutki podziałów i panowania kolonialnego odczuwane są do dziś. Drastyczne konflikty wewnętrzne i głód to zjawiska powszechne na kontynencie afrykańskim. Proces demokratyzacji rozwijający się w krajach 3-go świata napotyka na olbrzymie trudności, większą bowiem rolę odgrywają podziały plemienne niż polityczne. Wielki wpływ na podziały w Afryce miała rywalizacja wielkich mocarstw o wpływy w młodych państwach afrykańskich. Brak stabilności jest główną słabością krajów 3-go świata. Obok konfliktów etnicznych występują niepokoje religijne pomiędzy chrześcijanami, a muzułmanami. Rządy wojskowych cechują się licznymi aresztowaniami, nieprzestrzeganiem praw człowieka, prześladowaniem opozycji. Istnieje dążenie do ustanowienia władzy cywilnej. Na przykład nowa władza RPA próbuje ewolucyjnie rozwiązywać sprzeczności i konflikty m. in. poprzez zapewnienie bezpłatnej opieki zdrowotnej dla dzieci, poprzez reformę oświaty, anuluje się bezprawne wywłaszczenia ziemi czarnej ludności, wprowadzane są w życie wielkie projekty rozwoju gospodarczego (elektryfikacja, budownictwo). Wobec licznych konfliktów OJA jest bezradna. Rozwiązanie wspomnianych problemów wymaga wielkich środków finansowych i dużo czasu, gdyż zmniejszyło się zainteresowanie wielkich mocarstw państwami 3-go świata w momencie wygaśnięcia rywalizacji między nimi. Poza tym konieczne jet także przezwyciężenie niecierpliwości czarnej ludności.

</Może się przyda 3>

<Może się przyda 4>

PROBLEMY GLOBALNE

Dotyczą całego świata, wszystkich rejonów, nie mogą być rozstrzygnięte w skali lokalnej, np. epidemia AIDS, czy SARS. Problemy o znaczeniu polityczny i ekonomicznym. Chociaż SARS bardzo poważnie odbija się na gospodarce krajów azjatyckich.

Problemy:

A) Globalizacja (już z nazwy) termin ten pojawił się dość nie dawno, jest kilka definicji np. Dorin Fel(?) i Anton McGru.

Globalizacja może być pojmowana jako poszerzanie, intensyfikacja, przyspieszanie i wzrastający wpływ wzajemnych powiązać i zależności społeczno-ekonomicznych poczynań ludzi i narodów w skali światowej → 4 sfery:

a) sfera techniczna,

b) sfera ekonomiczna,

c) sfera polityczna

d) sfera kulturalna

Ad.a) Sfera techniczna. Z punktu widzenia globalizacji najistotniejszy jest (Zaskakująco Szybki) rewolucyjny, widoczny w ostatnich 10-leciach, postęp w dziedzinach środków łączności i komunikacji związanych głównie z elektroniką. Umożliwił on gwałtowne przyśpieszenie transferów wszelkich informacji, a tym samym środków (kapitałów). Transfer wzorców życia, drastyczna rewolucja metod wojowania, a także w przypływie ludzi, (ruchy mas ludzkich).

Kiedy w 1872r. na zamku w Knyszynie k/ Białegostoku zmarł Zygmunt August (koniec dynastii Jagiellonów) informacja ta szła 3 dni do Krakowa (państwo o pow. 1 mln km2 - 3,5 raza więcej niż dzisiejsza Polska). 250 lat później, kiedy wojska Napoleona weszły do Moskwy - 25.11.1812r. Wiadomość ta szła do Paryża 7 min. (telegrafy świetlne). Ale było to dostępne dla niewielkiej ilości ludzi (rządy i mocarze). Dziś szybka komunikacja jest dostępna dla setek mln ludzi.

Ad. b) Sfera ekonomiczna. Najważniejsza (jak dotychczas). Są to 3 zjawiska:

- Powstanie globalnego rynku

- ważniejsze: Powstanie ponadnarodowych korporacji gospodarczych. Istnieją one już długo, kiedyś miały charakter narodowy, a teraz stały się ponad narodowe. Konsekwencja to wielość regulacji dotyczących działalności gospodarczej; podatkowej, dot. przepływu własności, antymonopolistycznej, dot. stosunków między pracą a kapitałem. Regulacje te powstały w ostatnich 150 latach na gruncie narodowym; regulacje państwowe (rządów i parlamentów). Korporacje wymykają się tym ograniczeniom międzynarodowym, są najczęściej wolne od tych regulacji → nie ma światowego rządu, by stanowił takie prawa, powstają, co najwyżej prawa regionalne (UE). To wymykanie się stwarza sprzeczności między możliwościami regulacji, a działalnością gospodarczą i stwarza zagrożenie żywiołowe (chaos). Pogłębia to jeszcze, rozległą w warunkach globalizacji, rolę kapitału spekulacyjnego (zaangażowanego w grę giełdową), ponieważ jest łatwy do transferu. Jego ruchy powodują poważne perturbacje w różnych państwach, oraz kryzysy jak: w Azji, Rosji, Argentynie. Z tym jest związana nasza wojna o stopy procentowe. Rząd chce je obniżyć, aby potanieć kredyty, ale RPP boi się ucieczki kapitału inwestycyjnego - kilkadziesiąt mld dolarów → zachwieje to walutą.

Ad. c) Sfera polityczna. Po zimnej wojnie (Z-S zjawisko) świat stał się politycznie unilateralny (nie do końca gospodarczo) → pokusa, aby jedno mocarstwo zaczęło narzucać swoją politykę, system wartości, wzorce polityczne rozumienia świata (traktuje to jako warunek swojego bezpieczeństwa) → sprzeczność między regionalnymi mocarstwami. Czy taki świat unilateralny jest możliwy? Teza Fukujamy: Historia ludzkości dobiega kresu (w kwestii organizacji ludzkiego życia). Dwa pojęcia są tu istotne: gospodarka rynkowa i demokracja parlamentarna jako sposób organizacji polityki. Problem stanowi upowszechnienie tego na cały świat.

1200 lat wcześniej Karol Wielki też tak twierdził tworząc państwo Karolingów. 800 lat później filozof niemiecki Hegel(?) - Traktat o posiadaniu wiedzy o końcu ludzkiej historii - wzorem było mu ówczesne państwo pruskie. Jest to dzisiaj istotnym elementem globalizacji → dążenie do świata unilateralnego zorganizowanego wokół jednego ośrodka i poddawanego normom z niego płynącym.

Ad. d) Sfera kulturalna. Związana z radiem i telewizją, które bardzo szybko upowszechniają wzorce osobowe dot. swobody życia, ubioru, spędzania wolnego czasu. Dotyczy to nawet języków. Co roku ginie bezpowrotnie kilkanaście grup językowych, zanikają dialekty. W naszej historii nigdy nie było takiego ujednolicenia. Następuje szybkie i silne ujednolicenie kulturowe.

Wszystkie te wymienione prądy (tendencje) globalizacji, być może tylko poza technicznymi, napotykają na poważne sprzeciwy (opór), nie tylko ten zorganizowany, ale opór materii życia → bronią się same stosunki życia (struktury społeczne) → obyczaje nie chcą ustępować. Sprzeciw wobec supermocarstwa. Nie wiadomo, co się z tego wyłoni.

Istotne sprzeczności z tego wynikające.

1) między globalizacją o charakterze gospodarczym, a narodowym → formy jej regulowania na 2 sposoby:

a) tworzenie wielkich regionalnych ugrupowań państw narodowych; UE, NAFTA → wszystkie one mają charakter lokalny. W teorii rozwiązaniem byłby rząd światowy.

b) szybkie różnicowanie się świata na biedny i bogaty (Północ/Południe). W latach `50/60 panowało powszechne przekonanie, że wraz ze wzrostem produkcji będzie wszędzie na świecie wzrastał dobrobyt i będą zanikały różnice. Wtedy wydawało się to możliwe (patrz: S. Kuзnets). Jednak 20 lat później pod koniec lat `70-tych to się odwróciło; powstały nowe technologie zmniejszające udział pracy ludzkiej i nastąpiło dalsze pogłębienie różnic między krajami biednymi i bogatymi oraz wew. krajów bogatych.

Badania ukazujące różnicę między zarobkami w środowiskach CFO (wysokich menadżerów), a średnią płacą w danej gałęzi przemysłowej na początku lat `50-tych pokazały 20-krotną różnicę, w latach `60 - 40-krtoną, obecnie jest to 150-krotna różnica, a najwyższa różnica, w USA w 1grupie przemysłowej, to 9.000-krotność.

To samo jest między państwami, tu różnice dochodowo-majątkowe to np. między Ugandą i Australią 800-krotność. Są przykłady udanej modernizacji jak Japonia, tygrysy azjatyckie, Hiszpania, ale to nie zmienia obrazu, że ogólna ilość biedy i ubóstwa zwiększa się. Jeśli dodatkowo nie wzrasta ilość ludzi po stronie krajów najbogatszych to pogłębia się bieda po stronie najuboższych, bo na to nakłada się demografia → przyrost naturalny jest większy tam gdzie bieda.

Gdyby udała się modernizacja Chin to zmieniłoby to sytuację. Błąd popełniany w ocenie Chin. Jest tam uderzający postęp gospodarczy, ale dot. on tylko ok. 150 mln ludności Chin (4 Polski). Czy te 150 mln pociągnie całe Chiny, tego niewiadomo? Podobna sytuacja była w Brazylii i potem w Argentynie, ale nastąpiło załamanie. Konsekwencją są napięcia społeczne i polityczne oraz presja migracyjna.

B) Presja migracyjna w historii ludzkość to normalna. Wiele narodów wędrowało, a to oznaczało w nowych miejscach silne konflikty zbrojne i głębokie wstrząsy. 1600 lat temu, kiedy upadło Imperium Rzymskie ludzkość cofnęła się cywilizacyjnie o 500 lat, zapomniano jak się buduje łuki (architektoniczne), koło, młyny wodne. Mało, kto umiał pisać, nawet Wielki Cesarz, a w Rzymie tę umiejętność posiadał nawet średni rzemieślnik.

Obecnie ruch te są znacznie łatwiejsze niż 100 lat temu.

C) Ekologia. Nowe zjawisko. Wielki sukces cywilizacyjny człowieka wiąże się jednak z działalnością poważnie zakłócającą środowisko naturalne. Taka działalność występowała już dużo wcześniej; to w starożytności wycięto lasy w Grecji i we Włoszech, a wiele chorób to skutek udomowienia zwierząt; ospa od krów, grypa od drobiu i świń. Jednak te dzisiejsze skutki przekraczają znacznie rozmiarami te poprzednie.

  1. Ocieplenie klimatu, a z tym zmiana obszaru lądu i granic ziem uprawnych

  2. Związane z tym zanieczyszczeni powietrza i wody

  3. Obniżenie ilości tlenu w atmosferze w skutek wycinania lasów

Świat zapobiega wynikom tych działań w skali globalnej, ale stoją im na przeszkodzie sprawy lokalne. USA (kraj bogaty) nie godzi się na ratyfikację Protokółu z Kyoto o emisji gazów cieplarnianych. Brazylia, kraje Afryki, Azji, Indonezja bronią się przed zakazem wycinania lasów tropikalnych → łatwe źródło dochodu, ale praktycznie nieodtwarzalne (pułapka). Jak to rozwiązać? Jedynym wyjściem byłby ład światowy pozwalający na redystrybucję dochodów.

  1. Terroryzm. Stosowanie drastycznej przemocy (likwidacja) ludności cywilnej w celach wymuszenia na państwach, organizacjach ustępstw politycznych, gospodarczych, takich, których nie da się wymusić normalną drogą, (bo było by to zbyt kosztowne). Metoda stara jak cywilizacja. W przeszłości były to:

1) terror państwowy w czasie wojny w celu wymuszenia ustępstw na przeciwniku, a zmniejszeniu straw własnych, np. bomby atomowe → ataki na cywili w celu wymuszenia kapitulacji Japonii; zginęło 400 tys. ludności cywilnej, czy rzeź Pragi dokonana przez Suworrowa, który miał zbyt mało wojska do atakowania Warszawy, więc postraszył jej rajców mordując ludność Pragi,

2) terroryzm indywidualny skierowany przeciwko państwu, stosowany przez organizacje antypaństwowe i rewolucyjne jak np. eserowcy rosyjscy mający na swoim koncie 1 Cesarza, 2 premierów i 3 ministrów spraw wew. Wynalezioną przez nich metodą były zamach samobójcze - organizacja nie zabezpieczała odwrotu. Polak Ignacy Hryniewicki zabił cara rzucając bombę między niego i siebie.

Dziś terroryzm wygląda inaczej (polityka globalizacji) → nowe możliwości techniczne i inny układ społeczny. H. Kissinger: „dzisiejszy terroryzm to produkt prywatnej polityki państwowej” → Al-Quaida i Hesbollach. Współczesny problem: z państwami można pertraktować, można na nie najechać, stoczyć wojnę, a te organizucje terrorystyczne wymykają się tym metodom.

Reakcją USA na 11.09 była metoda tradycyjna → prowadzenie wojen z państwami; Afganistanem i Irakiem, ale to się już wymyka z ram polityki międzynarodowej (prywatyzacja).

Niebezpieczeństwo: co będzie jak terroryści dostaną broń masowej zagłady. To będzie straszne. [Budynek Empire State Building w Chicago, choć ma 60 lat to jest 50x mocniejszy od WTC → stare, a nie oszczędnościowe budownictwo.]

Rzeczywista skuteczność wymaga tworzenia ładu społecznego, który będzie zapobiegał terroryzmowi, bo obecne środki są niewystarczające.

[Oktawian August ustanowił „Pax Romana”.]

10 lat temu prof. Harwarda S. Huntington (“Starcie cywilizacji”) dał odpowiedz na tezy Fukujamy → manifest przeciwstawny: nowy etap historii → losy globalizacji nie są pewne. Nie pora jeszcze na naukowe rozstrzygnięcie tego ich sporu. Tezy S. Huntington`a:

W odróżnieniu od dotychczasowego świata (nowożytnego) gdzie o integracji i dezintegracji decydowały państwa narodowe zaczyna się zmierzch państw narodowych i w XXI wieku, kultura i tożsamość kulturalna będą w szerszym pojęciu tożsamością cywilizacyjną i będą kształtować wielkie grupy narodów połączonych wspólnotą i tożsamością cywilizacyjną. 5 wniosków:

1) polityka globalna nie będzie jak dziś jednobiegunowa, tylko wielobiegunowa tj. wielocywilizacyjna, będzie postępować rozwój technologiczny, ale nie będzie postępować „westernizacja” społeczeństw niezachodnich.

2) nastąpi stopniowa, ale widoczna zmiana układu sił między cywilizacjami, osłabną wpływy zachodnie (procesy demograficzne),cywilizacja zachodnia traci dynamikę, a najszybciej rośnie ekonomicznie, militarnie i politycznie cywilizacja azjatycka. Dodatkowo jeszcze eksplozja demograficzna w świecie islamskim destabilizuje te kraje i kraje sąsiednie. Wynika to z ich większej spoistości → kraje te stają się odporne na wpływ zew. → ksenofobia cywilizacyjna (kiedyś narodowa; niechęć do obcych).

3) wyłania się stopniowo nowy ład światowy oparty na cywilizacji, a ściślej na wspólnocie krajów o podobnych cechach cywilizacyjnych (podobieństwa pomiędzy + niepowodzenia), kraje te grupują się (homogeniczność - skupianie się) wokół ośrodków dominujących w ich cywilizacjach.

Patrz: kiedyś kraje takie jak Algieria (30 lat temu - nacjonaliści), czy Turcja (60 lat temu - dyktatury wojskowe [Kemal Pasza]) zostały zmodernizowane dzięki tym siłom, a dziś się to załamuje. 5 dni temu (27.06?) generalicja w Turcji zagroziła przewrotem wojskowym w obronie tej modernizacji.

W Rosji też ścierają się dwie tendencje zachodnie Putina i Samo...

4) Uniwersalistyczna: aspiracje, które będą prowadzić do nasilania się konfliktu z innymi cywilizacjami → wojny lokalne i ewentualny konflikt globalny.

5) Przetrwanie zachodu zależy od tego, czy cywilizacja zachodnia pogodzi się z tym, że nie jest jedyną w swoim rodzaju cywilizacją (z tym, że choć jest jedyna to nie jest uniwersalna) i czy przywódcy potrafią tchnąć w nią nowego ducha tak, aby uchronić ją przed wyzwaniami ze strony nie zachodnich społeczeństw. Od tego czy przywódcom świata uda się zaakceptować te wnioski odnoszące się do charakteru zmian współczesnych cywilizacji i podjąć działania polityczne, żeby obronić ten charakter (utrzymać go) zależy, czy uda się uniknąć konfliktu globalnego.

Nie da się przeprowadzić globalizacji, we wszystkich 4 kierunkach. Upowszechni się techniczna, ma jakieś szanse ekonomiczna, nie ma szans polityczna i kulturalna. Jeśli ludzie będą chcieli uniknąć tego konfliktu, jaki powstanie na tle braku integracji w sferze politycznej i kulturalnej, to muszą nauczyć się akceptować odmienności świata i zrezygnować z generalizującego założenia, które zakłada, że cywilizacja zachodnia jest najlepsza na świecie, tak przecież nie jest, choć my tak sądzimy. Kłóci się z naszym modelem świata pogląd, że to, co się u nas narodziło było cywilizacją, a to, co na zewnątrz to barbarzyństwo. Podobnie przecież rozumowano w Chinach za wielkim murem.

</Może się przyda 4>

<Może się przyda 5>

Skutki globalizacji:

Nieraz ich działalność koliduje z działalnością i celami państwa. Wyłamywanie się z systemu światowego poprzez tworzenie organizacji regionalnych broniących się przed globalizacją.

Nurty:

Trzy potęgi: Stany Zjednoczone, Kanada, UE, Tygrysy Azjatyckie.

SPOŁECZNO - POLITYCZNE SKUTKI GLOBALIZACJI

Negatywne:

  1. powoduje zdeterminowany rozwój większości społeczeństw tzn. straty kulturowe, dominacja silniejszych krajów wypierają je;

  2. erozja społeczeństwa obywatelskiego - ograniczane możliwości wpływów zwykłych ludzi (gospodarka inwestycyjne, telewizja, telekomunikacja itd.), a nawet lokalnych organizacji społecznych;

  3. osłabienie możliwości państw, rola ich (szczególnie tych słabszych);

  4. destabilizacja porządku międzynarodowego - pogłębianie napięć społecznych np. migracje, ubóstwa, mniejszości religijne, poczucie krzywdy, niesprawiedliwości itd., etniczne problemy;

  5. powstanie zjawisk negatywnych: przestępczość zorganizowana, korupcja itd.;

  6. niszczenie społecznej solidarności: bezradność itd.

Skutki dla jednostki:

  1. los pracownika zależy od kondycji firmy (korporacji) często na obcych rynkach;

  2. ogranicza możliwości regulacji żywiołów rynkowych (jest to szczególnie niebezpieczne).

Skutki dla polityki zagranicznej:

  1. państwo traci kontrolę nad potencjałami i instrumentami swojej polityki nie tylko gospodarczej ale też socjalnej, militarnej, a nawet systemu podatkowego itd., regulacje ponadnarodowe;

  2. systemy informatyczne, technologie - poza krajem.

EROZJA DEMOKRACJI - demokracja stworzyła fundamenty do powstania korporacji; nie jest od nich wymagane kryterium: racjonalność, efektywność.

Polityka zagraniczna jest coraz mniej zrozumiała dla przeciętnego człowieka. Decyzje podejmowane „z mandatu” wielkości organizacji.

Polityka zagraniczna zmniejsza się na rzecz ekonomiki i polityki gospodarczej - nieingerencja państwa w procesy gospodarcze. Bezsilna jest polityka zagraniczna.

Rola państwa - nie ma już koncepcji strategicznych, koordynuje działalność podmiotów. Jest jednak wiele sprzeczności.

Globalizacja wymaga od państw elastyczności, uwzględnienia ich interesów - pozarządowych organizacji społecznych.

Pozytywne:

  1. Pokojowe rozwiązania kredytów (jedna z zasad globalizacji). Wojny nie są opłacalne, nie ze względu zagrożeń, lecz ze względów ekonomicznych. Nie opłacalna jest ekspansja terytorialna. Zależy od finansów, a nie od wielkości fizycznej państwa. Spotkałoby się to z sankcjami ze strony innych państw. Granice interesów nie pokrywają się z granicami państw.

  2. Rozwój nowoczesnych technologii - na tym polega ekspansja. Bardziej przyjazne technologie dla człowieka, rozwój nauki.

  3. Ekspansja globalizacji wg. zwolenników oferuje lepsze możliwości dla biedniejszych państw, społeczeństw.

  4. Żaden ład nie może zapewnić szczęścia ludzi na całym świecie, na wszystkich płaszczyznach.

Problemy globalne

Sprawy całej współczesnej ludzkości. Wynikają z konkretnego etapu rozwoju społecznego. Rezultaty współczesnych procesów rozwojowych. Rozwiązanie poprzez współpracę państw ruchów politycznych, organizacji pozarządowych itd. Powstały XIX / XX zrodziły je: rewolucje przemysłowe, podział pracy (dysproporcje), proces rozwojowy, np. nędza, głód, kryzys energetyczny, protekcjonizm, przestępczość, terroryzm, deficyty surowcowe, podziały społeczne, różnice.

Cechy problemów globalnych:

  1. ogólnoświatowa skala tych problemów (dotyczy wszystkich ludzi);

  2. szczególna waga - krytyczne zagrożenia (chodzi o przyszłość ludzkości);

  3. wymagają wspólnych wysiłków (zwiększają się) - rozwiązanie w sposób kompleksowy;

  4. są następstwem rozwoju społeczno - ekonomicznego.

Kryzysy:

Normy międzynarodowe - konserwatywne, polega na stabilizacji; oparte na nich jest ONZ, WTO itd. Są mało innowacyjne. Dużo oskarżeń na nie - biurokratyzacja. Konieczność odejścia od rozwiązywania problemów przez organizacje międzynarodowe.

Eksplozja pozarządowych organizacji:

uchwały dotyczące ochrony środowiska itd., wywierają nacisk, kodyfikacja zasad, np. szczyt ziemi, praw człowieka, Pekin - kobiety.

Rokowania pomiędzy Pekinem a państwami, np. zakaz min piechotnych.

G - 24: zawiera kraje rozwinięte i rozwijające się. Stara się rozwiązywać te problemy nie uwzględniając narzuconych zdań przez kraje najsilniejsze.

Słownictwo dotyczące globalizacji (specyficzne)

Konferencja 14 - UE (przywódców państw): nie chcemy aby rynek panował nad polityką.

Papież: globalizację: przeciwstawić; uzupełnić (solidarnością, współpracą, porozumieniem).

</Może się przyda 5>

„To jest moje ulubione pytanie”- Fiszer sam to podkreślił dyktując pytanie 13.

V5 :: Międzynarodowe Stosunki Polityczne :: J. Fiszer - Pytania :: © 2008 EOP :: 11.01.2008 81 z 116



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
V7R1 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP (Automatycznie zapisany)
V6R4 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V5R7 usuwanie Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP (Automatycznie zapisany
V5R2 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V8 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V6R2 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V4R1 Pytania Miedzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V6R3 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V3 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V5R5 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V5R3 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V5 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V6 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V2 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V4 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP Dla Zaocznych
V5R6 usuwanie Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP
V7 Pytania Międzynarodowe Stosunki Polityczne sem 9 Fiszer By EOP

więcej podobnych podstron