„Prawa pacjenta” Dorota Karkowska, Dom Wydawniczy ABC,2004
prawa człowieka wg encyklopedii międzynarodowej prawa publicznego
„uprawnienia, wolności, środki ochrony oraz świadczenia, których respektowanie właśnie jako praw, (...) wszyscy ludzie powinni móc się domagać od społeczeństwa, w którym żyją”
Prawa człowieka mają charakter
powszechny - należą się wszystkim ludziom żyjącym w społeczeństwie.
Niezależnie od różnicy płci, wieku, pochodzenia społecznego, religii, języka, poziomu wykształcenia.
przyrodzony- nie trzeba ich uzasadniać, powołując się na jakiekolwiek inne prawo.
Należą one do każdego człowieka z racji jego człowieczeństwa.
niezbywalny- nikt nie może z ważnym skutkiem prawym ich się zrzec a jeżeli ktokolwiek by to oświadczył nie pociąga to za sobą żadnych skutków prawnych.
Organy ONZ m.in.
1. Komisja Praw Człowieka
2. Komisja Praw Kobiet
3. Fundusz NZ Pomocy Dzieciom UNICEF
4.Międzynarodowa Org. Pracy
5. ONZ ds. Oświaty, Nauki i Kultury UNESCO
6.WHO
26 czerwca 1945 roku podpisano
Kartę Narodów Zjednoczonych,
Artykuł 1 Karty
popierać prawa człowieka oraz zachęcać do poszanowania tych praw i podstawowych wolności dla wszystkich bez względu na różnice rasy, płci, języka lub wyznania.
10 grudnia 1948 roku
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
Międzynarodowy Zbiór Praw Człowieka
=
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
Międzynarodowy Pakt Praw Człowieka i Obywatela
Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych, Społecznych i Kulturalnych.
KONWENCJE
1948 Konwencja o zapobieganiu i karaniu zbrodni ludobójstwa
1951 Konwencja dotycząca statusu uchodźców
1965 Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej
1979 Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet
1984 Konwencja przeciwko torturom i innemu okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu
1989 Konwencja o prawach dziecka
DEKLARACJE
1967 Deklaracja w sprawie wszelkich form dyskryminacji kobiet
1967 Deklaracja o azylu terytorialnym
1984 Deklaracja o prawie ludów do pokoju
1986 Deklaracja o prawie do rozwoju
1992 Deklaracja o prawach osób należących do mniejszości narodowych lub etnicznych, religijnych i językowych
Instrumenty ogólne
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948)
Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka (1966 )
Dokumenty specjalne:
Przeciwdziałanie dyskryminacji
Prawa kobiet
Prawa dzieci
Niewolnictwo, praca przymusowa oraz podobne formy i praktyki
Wolność informacji
EUROPA
Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (1950 - 1993r.)
Europejska Karta Socjalna (1961)
Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
=
Prawo do wnoszenia indywidualnych skarg przed Europejski Trybunał Praw Człowieka.
Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu
rozpatruje skargi wniesione przez osoby, które twierdzą, że naruszono ich prawa,
skargi mogą dotyczyć wyłącznie spraw należących do kompetencji władz publicznych,
przed wystąpieniem ze skargą do Trybunału należy wykorzystać wszystkie dostępne
w kraju środki odwoławcze.
Organy państwa czuwające nad przestrzeganiem praw człowieka
Parlament - Sejmowa Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka
Rzecznik Praw Obywatelskich
Trybunał Konstytucyjny,
niezależne i niezawisłe sądy.
Organizacje pozarządowe
- polska struktura Amnesty International (1989)
- Helsińska Fundacja Praw Człowieka w Polsce (1989)
KONSTYTUCJA RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.
każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych,
wszyscy wobec prawa są równi i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne,
nikt nie może być dyskryminowany,
kobieta i mężczyzna mają równe prawa
mniejszości narodowe mają prawo do zachowania i rozwoju własnego języka, obyczajów i tradycji,
każdy zatrzymany powinien być niezwłocznie i w sposób zrozumiały dla niego poinformowany o przyczynach zatrzymania.
powinien być w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania przekazany do dyspozycji sądu.
każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony,
każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu,
każdy ma prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby.
każdemu zapewnia się wolność poruszania się po terytorium RP oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu.
zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach zawodowych,
każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy,
każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa.
obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego,
art. 68
każdy ma prawo do ochrony zdrowia,
obywatelom niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych finansowanej ze środków publicznych.
warunki i zakres określa ustawa.
władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym
art. 38 prawna ochrona życia,
ochrona przed eksperymentami medycznymi bez dobrowolnie wyrażonej zgody,
nietykalność osobistą i wolność osobistą z ograniczeniami przewidzianymi przez ustawę
ochronę prawną życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz prawo decydowania o życiu osobistym,
dostęp obywatela do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych
wolność sumienia i religii
każdy ma prawo wystąpienia, na zasadach określonych w ustawie, do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej
RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH
stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.
Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich z dnia 15 lipca 1987 r.
(Dz.U. 01.14.147)
Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka.
(Dz. U. Nr 6, poz. 69)
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY
orzeka w sprawach:
zgodności ustaw z Konstytucją
zgodności przepisów prawa z Konstytucją
zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych,
skargi konstytucyjnej.
Z wnioskiem do TK wystąpić mogą:
Prezydent Rzeczypospolitej,
Marszałek Sejmu,
Marszałek Senatu,
Prezes Rady Ministrów,
50 posłów,
30 senatorów,
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego,
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny,
Prezes NIK,
Rzecznik Praw Obywatelskich,
Krajowa Rada Sądownictwa
Organy samorządu terytorialnego,
organy związków zawodowych
kościoły i inne związki wyznaniowe,
PRAWA PACJENTA
Prawa pacjenta
z dnia 30 sierpnia 1991r. o zakładach opieki zdrowotnej,
z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego
z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów
z dnia 5 lipca 1996r. o zawodach pielęgniarki i położnej,
z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodzie lekarza.
z 19 kwietnia 1991 o samorządzie pielęgniarek i położnych,
z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich
z dnia 7 stycznia 1993 r o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży
z dnia 27 sierpnia 2004 r o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej
ustawa z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne
ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - o ochronie danych osobowych
rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz sposobu jej przetwarzania
rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 23 sierpnia 1995 r. w sprawie sposobu stosowania przymusu bezpośredniego
rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 4 sierpnia 1995 r. w sprawie wykazu świadczeń zdrowotnych wymagających odrębnej zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego
rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 października 2005 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej
rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobu prowadzenia badań klinicznych z udziałem małoletnich
11 grudnia 1998 r. Komunikat MZiOS
Karta Praw Pacjenta
Na podstawie opracowanej przez WHO Deklaracji Praw Pacjenta z 1994r.
Dotyczy pacjentów:
korzystających ze świadczeń zdrowotnych w ramach ubezpieczenia
zdrowotnego, korzystających z prywatnego sektora usług medycznych
oraz innych niż ubezpieczeni.
Prawo do ochrony zdrowia
(art. 68 ust. 1 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.)
Ustawa o ZOZ
Pacjent ma prawo do natychmiastowego udzielenia mu świadczeń ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia,
świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej,
udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez osoby uprawnione do ich udzielania, w pomieszczeniach i przy zastosowaniu urządzeń odpowiadających określonym wymaganiom fachowym i sanitarnym,
informacji o swoim stanie zdrowia,
wyrażenia zgody albo odmowy na udzielenie mu określonych świadczeń zdrowotnych, po uzyskaniu odpowiedniej informacji,
zapewnienia ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej dotyczącej jego osoby,
dostępu do informacji o prawach pacjenta,
środków farmaceutycznych i materiałów medycznych,
pomieszczenia i wyżywienia odpowiedniego do stanu zdrowia,
opieki duszpasterskiej,
dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez bliską osobę,
kontaktu osobistego , telefonicznego lub korespondencyjnego z osobami z zewnątrz,
wskazania osoby lub instytucji, którą zakład opieki zdrowotnej obowiązany jest powiadomić o pogorszeniu się stanu zdrowia pacjenta albo w razie jego śmierci,
wyrażenia zgody albo odmowy na umieszczenie go w zoz,
Prawo do wypisania ze szpitala, gdy stan zdrowia pacjenta nie wymaga dalszego leczenia w szpitalu bądź na własne żądanie - w takiej sytuacji pacjent ma prawo do informacji o możliwych następstwach zaprzestania leczenia w szpitalu.
udzielenia mu niezbędnej pomocy i przewiezienia go do innego szpitala, w sytuacji gdy pomimo decyzji uprawnionego lekarza o potrzebie niezwłocznego przyjęcia do szpitala nie może być do tego szpitala przyjęty,
Prawo do intymności i poszanowania godności osobistej w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych
Przy wypisie pacjent ma prawo do otrzymania oryginału oraz jednej kopii Karty Informacyjnej z Leczenia Szpitalnego z podaniem rozpoznania w języku polskim
Prawo do dostępu do dokumentacji medycznej na wniosek pacjenta, jego przedstawiciela ustawowego lub osoby przez niego upoważnionej, a w razie śmierci - osoby przez pacjenta upoważnionej do uzyskania dokumentacji w przypadku jego zgonu w formie m.in.: wglądu w zakładzie opieki zdrowotnej lub poprzez odpłatne sporządzenie jej wyciągów, odpisów, kopii
Prawo do ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej oraz innych związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych
Prawo do umierania w spokoju i godności
Prawo do wyrażenia osobiście lub przez przedstawiciela ustawowego sprzeciwu na
wykonanie sekcji zwłok w zakładach opieki zdrowotnej
Prawo do przechowywania wartościowych rzeczy w depozycie zakładów opieki zdrowotnej przeznaczonych dla osób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych
Ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej
udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę, położną, posiadającą prawo wykonywania zawodu, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, dostępnymi jej metodami i środkami, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz ze szczególną starannością,
udzielenia mu pomocy przez pielęgniarkę, położną, zgodnie z posiadanymi przez nią kwalifikacjami, w każdym przypadku niebezpieczeństwa utraty przez niego życia lub poważnego uszczerbku na jego zdrowiu,
uzyskania od pielęgniarki, położnej informacji o jego prawach,
uzyskania od pielęgniarki, położnej informacji o swoim stanie zdrowia, w zakresie związanym ze sprawowaną opieką pielęgnacyjną,
Pielęgniarka, położna ma obowiązek do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.
pielęgniarka, położna wydaje dokumentację pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu,
dokumentację udostępnia się w formie odpisów lub kopii, chyba że uprawniony podmiot żąda udostępnienia oryginałów tej dokumentacji.
Ustawa o samorządzie pielęgniarki i położnej
Prawo do złożenia skargi na pielęgniarkę i położną do rzecznika odpowiedzialności
zawodowej przy właściwej izbie pielęgniarek i położnych w przypadku podejrzenia
postępowania sprzecznego z zasadami etyki zawodowej oraz za zawinione naruszenie
przepisów dotyczących wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej
Ustawa o zawodzie lekarza
udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez lekarza, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi lekarzowi metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością,
uzyskania od lekarza pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała oraz w innych przypadkach nie cierpiących zwłoki,
uzyskania od lekarza przystępnej informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, metodach diagnostycznych, leczniczych, wynikach leczenia oraz rokowaniu,
zażądania od lekarza informacji o swoim stanie zdrowia i o rokowaniu wówczas, gdy sądzi, że lekarz ogranicza mu informację z uwagi na jego dobro,
decydowania o osobach, którym lekarz może udzielać informacji,
wyrażenia żądania aby lekarz nie udzielał mu informacji,
nie wyrażenia zgody na przeprowadzenie przez lekarza badania lub udzielenia mu innego świadczenia zdrowotnego,
wyrażenia zgody albo odmowy na wykonanie mu zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia stwarzającej podwyższone ryzyko; w celu podjęcia przez pacjenta decyzji lekarz zobowiązany jest udzielić mu informacji,
uzyskania od lekarza informacji jeżeli w trakcie wykonywania zabiegu, w związku z wystąpieniem okoliczności stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia pacjenta, lekarz dokonał zmian w ich zakresie
poszanowania przez lekarza jego intymności i godności osobistej,
wnioskowania do lekarza o zasięgnięcie przez niego opinii właściwego lekarza specjalisty lub zorganizowania konsylium lekarskiego,
zachowania w tajemnicy informacji związanych z nim a uzyskanych przez lekarza w związku z wykonywaniem zawodu,
wyrażenia zgody lub odmowy na udział w eksperymencie medycznym po uprzednim poinformowaniu go o celach, sposobach i warunkach przeprowadzenia eksperymentu, spodziewanych korzyściach leczniczych lub ryzyku oraz o możliwościach cofnięcia zgody i odstąpienia od udziału w eksperymencie w każdym jego stadium,
Prawo do wyrażenia w formie pisemnej zgody na zabieg operacyjny albo na zastosowanie metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko dla pacjenta.
Prawo do uzyskania od lekarza i lekarza dentysty informacji o realnej możliwości uzyskania świadczenia zdrowotnego u innego lekarza lub w zakładzie opieki zdrowotnej, jeżeli lekarz odmówił udzielenia świadczenia
Ustawa (…) o izbach lekarskich
Prawo do złożenia skargi na lekarza i lekarza dentystę do rzecznika odpowiedzialności
zawodowej przy właściwej izbie lekarskiej w przypadku podejrzenia postępowania
sprzecznego z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz za naruszenie przepisów o
wykonywaniu zawodu lekarza
Prawo farmaceutyczne
Prawo do wyrażenia dobrowolnie świadomej zgody w formie pisemnej na uczestnictwo w badaniu klinicznym po wcześniejszym przekazaniu informacji związanych z badaniem klinicznym.
Uczestnik badania klinicznego może w każdej chwili bez szkody dla siebie wycofać się z badania klinicznego
Prawo do otrzymania od farmaceuty w przypadku nagłego zagrożenia zdrowia lub życia bez recepty lekarskiej produktu leczniczego zastrzeżonego do wydawania na receptę w
najmniejszym terapeutycznym opakowaniu z wyłączeniem środków odurzających, substancji psychotropowych.
Ustawa transplantacyjna
Prawo do wyrażenia sprzeciwu na pobranie po śmierci komórek, tkanek i narządów oraz
cofnięcia tego sprzeciwu w każdym czasie
Ustawa o diagnostyce laboratoryjnej
Prawo do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem uzyskanych przez
personel medyczny w związku z wykonywaniem zawodu z uwzględnieniem wyjątków przewidzianych w przepisach prawa
Prawo do złożenia skargi na diagnostę laboratoryjnego do rzecznika dyscyplinarnego w
Krajowej Izbie Diagnostów Laboratoryjnych w przypadku podejrzenia postępowania
sprzecznego z zasadami etyki zawodowej lub przepisami dotyczącymi wykonywania
czynności diagnostyki laboratoryjnej
Ustawa ochronie danych…
Prawo do ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej
oraz innych związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych
Dotyczą pacjentów korzystających ze świadczeń na warunkach i w zakresie określonym w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
PRAWA PACJENTA W ZOZ NP.: W PRZYCHODNI, OŚRODKU ZDROWIA, PORADNI, AMBULATORIUM JAKO PACJENT W RAMACH UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO MASZ PRAWO DO:
Wyboru i zmiany lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej,
spośród lekarzy, pielęgniarek i położnych ubezpieczenia zdrowotnego.
Zmiana może nastąpić nie częściej niż dwa razy w roku kalendarzowym, a w przypadku, każdej kolejnej zmiany Jesteś zobowiązany wnieść opłatę w wysokości 80 zł.
Wyboru lekarza dentysty spośród lekarzy, którzy zawarli umowy
o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z NFZ.
Świadczeń zdrowotnych lekarza dentysty oraz materiałów stomatologicznych
stosowanych przy udzielaniu tych świadczeń, zakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane.
Jeżeli Jesteś kobietą w ciąży i w okresie połogu masz prawo do dodatkowych świadczeń zdrowotnych lekarza dentysty oraz materiałów stomatologicznych stosowanych przy udzielaniu tych świadczeń, zakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane dla tych osób
Wyboru świadczeniodawcy udzielającego ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych spośród tych, którzy zawarli umowy o zdrowotnej z NFZ z zastrzeżeniami wynikającymi z obowiązujących przepisów prawa
ASS udzielanych na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.
Skierowanie, nie jest wymagane do świadczeń:
1) ginekologa i położnika;
2) dentysty;
3) dermatologa;
4) wenerologa;
5) onkologa;
6) okulisty;
7) psychiatry;
8) dla osób chorych na gruźlicę;
9) dla osób zakażonych wirusem HIV;
10) dla inwalidów wojennych i osób represjonowanych;
10a) dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych;
11) dla osób uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji
psychotropowych - w zakresie lecznictwa odwykowego;
12) dla uprawnionego żołnierza lub pracownika, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa
Świadczeń rehabilitacji leczniczej u świadczeniodawcy, który zawarł umowę z NFZ na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego
Zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi
oraz w środki pomocnicze na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego
Rejestracji u świadczeniodawcy w szczególności: osobiście, przez osoby trzecie
i telefonicznie
W stanie nagłym - do niezwłocznego uzyskania świadczeń opieki zdrowotnej w niezbędnym zakresie również przez świadczeniodawcę, który nie zawarł umowy
z NFZ
Świadczeń opieki zdrowotnej na zasadach i w zakresie określonych dla ubezpieczonych, jeżeli nie jesteś osobą ubezpieczoną, a Jesteś w okresie ciąży, porodu i połogu
Przejazdu środkami transportu sanitarnego (w tym lotniczego) - na zlecenie lekarza w przypadkach:
1) konieczności podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie opieki zdrowotnej;
2) wynikających z potrzeby zachowania ciągłości leczenia.
Ponadto przysługuje Ci na podstawie zlecenia lekarza przejazd środkami transportu sanitarnego
- w przypadku dysfunkcji narządu ruchu uniemożliwiającej korzystanie ze środków
transportu publicznego, w celu odbycia leczenia - do najbliższego zakładu opieki
zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie, i z powrotem
Orzeczeń i zaświadczeń lekarskich wydawanych bezpłatnie, jeżeli są one związane z:
dalszym leczeniem,
rehabilitacją,
niezdolnością do pracy,
kontynuowaniem nauki,
uczestnictwem dzieci, uczniów, słuchaczy zakładów kształcenia nauczycieli i studentów w zajęciach sportowych i w zorganizowanym wypoczynku,
wydawanych dla celów pomocy społecznej lub uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego
PRAWA PACJENTA W SZPITALU JAKO PACJENT
W RAMACH UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO MASZ PRAWO DO:
Wyboru szpitala spośród szpitali, które zawarły umowę z NFZ
Przyjęcia do szpitala, który zawarł umowę z NFZ, na podstawie skierowania (każdego) lekarza, jeżeli cel leczenia nie może być osiągnięty przez leczenie ambulatoryjne zgodnie z ustaloną w oparciu o kryteria medyczne listą oczekujących
Udzielenia Ci świadczenia zdrowotnego bez wymaganego skierowania - w stanach
nagłych w powyższym stanie masz prawo również do niezwłocznego uzyskania świadczeń w niezbędnym zakresie również od świadczeniodawcy, który nie zawarł
umowy o z NFZ
Ustawa o zawodzie lekarza..
Wyrażenia zgody (obok zgody lekarza) na uczestnictwo innych osób poza personelem
medycznym niezbędnym ze względu na rodzaj udzielanego Tobie świadczenia
zdrowotnego
Wyrażenia zgody na uczestnictwo podczas udzielania Tobie świadczeń:
studentów, lekarzy oraz innego personelu medycznego, w przypadku
demonstracji o charakterze wyłącznie dydaktycznym, jeżeli Jesteś pacjentem kliniki,
szpitala akademii medycznych, medycznej jednostki badawczo-rozwojowej lub innej
jednostki uprawnionej do kształcenia wyżej wymienionych
Wnioskowania o zasięgnięcie przez lekarza opinii właściwego lekarza specjalisty lub zorganizowania konsylium lekarskiego w razie
wątpliwości diagnostycznych jeżeli wyżej wymieniony lekarz uzna to
za uzasadnione w świetle wymagań wiedzy medycznej
Ustawa o zoz
Bezpłatnych środków farmaceutycznych i materiałów medycznych, niezbędnych do
udzielania Tobie świadczeń zdrowotnych, jeżeli są one konieczne do wykonania
świadczenia
PRAWA PACJENTA W SZPITALU PSYCHIATRYCZNYM
Przyjęcie do szpitala osoby z zaburzeniami psychicznymi
następuje za pisemną zgodą tej osoby na podstawie ważnego skierowania.
W nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku braku
możliwości uzyskania pomocy lekarskiej przed zgłoszeniem się do szpitala, osoba z zaburzeniami psychicznymi może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą, bez skierowania.
Jeżeli przyjęcie do szpitala dotyczy osoby pełnoletniej, ubezwłasnowolnionej, zdolnej do wyrażenia zgody, wymagane jest również uzyskanie
zgody tej osoby na przyjęcie.
W przypadku sprzecznych oświadczeń w sprawie przyjęcia
do szpitala pacjenta i jego przedstawiciela ustawowego, zgodę na
przyjęcie do szpitala wyraża sąd opiekuńczy.
1.Przyjęcie do szpitala osoby niezdolnej do wyrażenia zgody następuje po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego.
2.W przypadkach nagłych przyjęcie do szpitala psychiatrycznego może nastąpić bez wcześniejszego uzyskania zgody sądu.
3.W takim przypadku lekarz przyjmujący ma obowiązek, o ile to możliwe,
zasięgnięcia pisemnej opinii innego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, albo pisemnej opinii psychologa
Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody, tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu choroby zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.
O przyjęciu do szpitala decyduje lekarz wyznaczony do tej czynności po
osobistym zbadaniu pacjenta i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa.
Lekarz ten jest obowiązany wyjaśnić choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody
Przyjęcie do szpitala wymaga zatwierdzenia przez ordynatora w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia.
Kierownik szpitala
zawiadamia o tym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia
Postępowanie przed sądem opiekuńczym umarza się,
jeżeli pacjent, po przyjęciu bez zgody,
wyraził zgodę na pobyt w tym zakładzie.
W TRAKCIE HOSPITALIZACJI JAKO PACJENT MASZ PRAWO DO:
Bezpłatnych świadczeń zdrowotnych w zakresie psychiatrycznej opieki oraz
do bezpłatnych produktów leczniczych, wyrobów medycznych i środków pomocniczych, jeżeli Jesteś osobą chorą psychicznie (wskazującą zaburzenia psychotyczne) lub upośledzoną umysłowo, nawet jeżeli nie Jesteś osoba ubezpieczoną
Porozumiewania się bez ograniczeń z rodziną i innymi osobami
Niekontrolowania Twojej korespondencji
Uzyskania pomocy w ochronie Twoich praw w szczególności:
a) do spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w warunkach
zapewniających swobodę wypowiedzi, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia takiej potrzeby,
b) przekazywania ustnych i pisemnych skarg w zakresie dotyczącym naruszenia
Twoich praw oraz uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej przez Ciebie sprawy,
c) uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej sprawy.
Uzyskania zgody ordynatora na okresowe przebywanie poza szpitalem
bez wypisywania z zakładu (przepustki), jeżeli nie zagraża to Twojemu życiu
albo życiu i zdrowiu innych osób
Nieutrwalania Twoich oświadczeń obejmujących przyznanie się do popełnienia czynu
zabronionego pod groźbą kary w dokumentacji dotyczącej badań lub przebiegu Twojego
leczenia
Zapoznania Cię przez lekarza z planowanym postępowaniem leczniczym
Wyrażenia odrębnej zgody lub zgody przedstawiciela ustawowego na
świadczenia zdrowotne:
1) punkcja podpotyliczna lub lędźwiowa przeprowadzana w celu pobrania płynu
mózgowo-rdzeniowego lub podania leków;
2) leczenie metodami śpiączkowymi
3) leczenie elektrowstrząsami.
Masz prawo również do otrzymania od lekarza informacji o dających się przewidzieć
skutkach świadczeń wymienionych powyżej
Uprzedzenia Cię o zastosowaniu wobec Twojej osoby środka przymusu bezpośredniego
Tego, aby przymus bezpośredni w formie unieruchomienia lub izolacji na zlecenie lekarza nie mógł trwać dłużej niż 4 godziny.
Jednakże w razie potrzeby lekarz, po osobistym zbadaniu, może przedłużyć unieruchomienie na następne okresy 6-godzinne
Krótkotrwałego uwalniania od unieruchomienia w celu zmiany pozycji lub zaspokojenia
potrzeb fizjologicznych i higienicznych, nie rzadziej niż co 4 godziny
Zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące czynności wynikające
z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego wszystkiego, o czym powezmą wiadomość
w zawiązku z wykonywaniem powyższych czynności.
Tego, aby zajęcia rehabilitacyjne prowadzone w szpitalach psychiatrycznych oraz domach pomocy społecznej, nie były podporządkowane celom gospodarczym
Tego, aby kierownik zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej w razie stwierdzenia, że
Twój przedstawiciel ustawowy nie wykonuje należycie swoich obowiązków wobec Twojej osoby, zawiadomił o tym sąd opiekuńczy miejsca Twojego zamieszkania
Złożenia wniosku do sądu opiekuńczego o ustanowienie kuratora, jeżeli uważasz, iż w czasie pobytu w szpitalu potrzebujesz pomocy do prowadzenia wszystkich swoich spraw
Złożenia w dowolnej formie wniosku o nakazanie wypisania Cię ze szpitala
psychiatrycznego - jeżeli jesteś hospitalizowany za swoją zgodą
Przyjęcia za swoją zgodą (lub przedstawiciela ustawowego) do domu pomocy
społecznej, jeżeli nie jesteś w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych i nie masz możliwości korzystania z opieki innych osób, a potrzebujesz stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymagasz leczenia szpitalnego
Ustawa o pobieraniu i przeszczepianiu komórek ...
Sprzeciw wyraża się w formie:
1. wpisu w centralnym rejestrze sprzeciwów na pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok ludzkich;
2. oświadczenia pisemnego zaopatrzonego we własnoręczny podpis;
3. oświadczenia ustnego złożonego w obecności co najmniej dwóch świadków, pisemnie przez nich potwierdzonego.
Sprzeciw może być cofnięty w każdym czasie w formach, o których mowa w ust. 1.
Centralny rejestr sprzeciwów prowadzi Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji "Poltransplant".
www.poltransplant.org.pl
dobrowolnego wyrażenia przed lekarzem zgody na pobranie od niego za życia komórek, tkanek lub narządów w celu ich przeszczepienia określonemu biorcy,
pacjent mający być biorcą ma prawo do umieszczenia go na liście osób oczekujących na przeszczepienie komórek, tkanek i narządów i być wybrany jako biorca w oparciu o kryteria medyczne
pobranie komórek, tkanek lub narządu od żywego dawcy na rzecz osoby niebędącej krewnym, rodzeństwem, małżonkiem, wymaga zgody sądu rejonowego,
po wysłuchaniu wnioskodawcy oraz po zapoznaniu się z opinią Komisji Etycznej Krajowej Rady Transplantacyjnej.
rejestr żywych dawców prowadzi
Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji "Poltransplant".
dane osobowe dotyczące dawcy i biorcy przeszczepu są objęte tajemnicą i podlegają ochronie przewidzianej w przepisach o tajemnicy zawodowej i służbowej oraz w przepisach dotyczących dokumentacji medycznej prowadzonej przez zakłady opieki zdrowotnej.
jeżeli narząd ma być pobrany od żywego dawcy, przepis ust. 1 nie dotyczy ujawnienia danych osobowych o dawcy i o biorcy odpowiednio tym osobom.
Przerywanie ciąży może być dokonane wyłącznie przez lekarza, w przypadku gdy:
1. ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej,
2. badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu,
3. zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.
wystąpienie okoliczności, o których mowa w pkt. l i 2, stwierdza inny lekarz niż dokonujący przerwania ciąży, chyba że ciąża zagraża bezpośrednio życiu kobiety,
okoliczność, o której mowa w ust. l pkt. 3, stwierdza prokurator,
Do przerwania ciąży wymagana jest pisemna zgoda kobiety.
W przypadku małoletniej lub kobiety ubezwłasnowolnionej całkowicie wymagana jest pisemna zgoda jej przedstawiciela ustawowego.
W przypadku małoletniej powyżej 13 roku życia wymagana jest również pisemna zgoda tej osoby. W przypadku małoletniej poniżej 13 roku życia wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego, a małoletnia ma prawo do wyrażenia własnej opinii.
Osobom objętym ubezpieczeniem przysługuje prawo do bezpłatnego przerwania ciąży.
Osoby wykonujące czynności wynikające z ustawy są obowiązane do zachowania tajemnicy.
W razie zawinionego ujawnienia wiadomości, sąd może przyznać osobie poszkodowanej odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.
Ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej
Art. 23. Pielęgniarka, położna może powstrzymać się, po uprzednim powiadomieniu na piśmie przełożonego, od wykonania świadczenia zdrowotnego niezgodnego z jej sumieniem, z zastrzeżeniem art. 19.
Ustawa o zawodzie lekarza
Art. 39. Lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, z zastrzeżeniem art. 30, z tym że ma obowiązek wskazać możliwości uzyskania tego świadczenia w innym zakładzie opieki zdrowotnej oraz uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz ma ponadto obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego.
Oddział wojewódzki Funduszu, informuje, na żądanie, świadczeniobiorcę o możliwości udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej przez świadczeniodawców posiadających umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i średnim czasie oczekiwania na dane świadczenie opieki zdrowotnej.
Minister właściwy do spraw zdrowia może, na wniosek podmiotu uprawnionego, skierować świadczeniobiorcę do przeprowadzenia poza granicami kraju leczenia lub badań diagnostycznych, których nie przeprowadza się w kraju, kierując się niezbędnością udzielenia takiego świadczenia w celu ratowania życia lub poprawy stanu zdrowia świadczeniobiorcy, po zasięgnięciu opinii konsultanta krajowego właściwego w danej dziedzinie medycyny.
Zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne przysługuje świadczeniobiorcy:
na podstawie recepty wystawionej przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego,
na podstawie recepty wystawionej przez lekarza jeżeli zawarł z Funduszu umowę upoważniającą go do wystawiania takich recept.
Leki podstawowe, leki uzupełniające oraz leki recepturowe są wydawane świadczeniobiorcy na podstawie recepty, za odpłatnością:
ryczałtową,
w wysokości 30 % albo 50 % ceny leku.
Świadczeniobiorcom chorującym na choroby zakaźne lub psychiczne oraz upośledzonym umysłowo, a także chorującym na niektóre choroby przewlekłe, leki i wyroby medyczne są przepisywane bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub za częściową odpłatnością.
Inwalidom wojennym i wojskowym oraz osobom represjonowanym przysługuje prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi i środków pomocniczych
Fundusz na żądanie ubezpieczonego informuje go o udzielonych mu świadczeniach opieki zdrowotnej oraz kwocie środków finansowych wydatkowanych na sfinansowanie tych świadczeń.
Karta ubezpieczenia zdrowotnego jest kartą typu elektronicznego.
W przypadku stanu nagłego dokument ubezpieczeniowy może zostać przedstawiony nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia udzielania świadczenia opieki zdrowotnej, o ile chory nadal przebywa w szpitalu lub
w terminie 7 dni od dnia zakończenia udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.
Inne osoby niż ubezpieczeni, osoby posiadające obywatelstwo polskie i posiadające miejsce zamieszkania na terytorium RP, które spełniają kryterium dochodowe, po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Dokumentem potwierdzającym prawo do świadczeń jest decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy.
Decyzję wydaje się na wniosek świadczeniobiorcy, na wniosek świadczeniodawcy, z inicjatywy wójta, burmistrza, lub na wniosek właściwego oddziału Funduszu.
Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie decyzji, przysługuje przez okres 30 dni.
Prawo do skargi i dochodzenia roszczeń
dyrektora placówki opieki zdrowotnej (przychodni, szpitala, itp.);
rzeczników odpowiedzialności zawodowej przy odpowiedniej okręgowej izbie lekarskiej lub izbie pielęgniarskiej;
Rzecznika Praw Pacjenta;
Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej,
Rzecznika Praw Obywatelskich.
Pacjent ma również prawo wystąpić o odpowiedzialność cywilną lub karną.
Rzecznik Praw Pacjenta
Ministerstwo Zdrowia,
Centrala NFZ,
oddziały wojewódzkie NFZ,
Zakłady Opieki Zdrowotnej.
Świadczenia przysługujące kobiecie z tytułu ciąży, porodu, opieki nad dzieckiem
Ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
1.Świadczeniobiorcy inni niż ubezpieczeni, którzy:
a) nie ukończyli 18 roku życia,
b) są w okresie ciąży, porodu i połogu
- mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na zasadach i w zakresie określonych dla ubezpieczonych.
2. Leki, wyroby medyczne i środki pomocnicze - o ile są związane z ciążą, porodem i połogiem.
3. Świadczenia opieki zdrowotnej są finansowane z budżetu państwa.
Jeżeli Jesteś kobietą w ciąży lub w okresie połogu masz prawo do dodatkowych świadczeń
zdrowotnych lekarza dentysty oraz materiałów stomatologicznych stosowanych przy
udzielaniu tych świadczeń, zakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane dla tych
osób
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
z dnia 24 listopada 2004 r. w sprawie wykazu gwarantowanych świadczeń lekarza dentysty i materiałów stomatologicznych oraz rodzaju dokumentu potwierdzającego uprawnienia do tych świadczeń
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
z dnia 20 października 2005 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej
(Dz. U. z dnia 28 października 2005 r.)
ZADANIA POŁOŻNEJ
1) edukacja w zakresie planowania rodziny;
2) opieka w okresie ciąży, porodu i połogu;
3) opieka nad kobietą, noworodkiem i niemowlęciem do ukończenia drugiego miesiąca życia;
4) opieka w chorobach ginekologicznych;
5) opieka nad kobietą w każdym okresie jej życia.
położna POZ współpracuje w szczególności z:
1) lekarzem ginekologiem (położnikiem);
2) lekarzem POZ;
3) pielęgniarką POZ;
4) pielęgniarką POZ środowiska nauczania i wychowania;
5) pielęgniarką opieki długoterminowej domowej;
6) położną zatrudnioną w specjalistycznej poradni położniczo-ginekologicznej;
3. w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki:
edukacja w zakresie prozdrowotnego stylu życia kobiety;
przygotowania do porodu, z uwzględnieniem porodu rodzinnego;
poradnictwo w zakresie higieny odżywiania w okresie połogu;
poradnictwo w zakresie pielęgnacji i prawidłowego żywienia noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;
poradnictwo laktacyjne i promowanie karmienia piersią;
kształtowanie postaw rodzicielskich;
edukacja i udzielanie porad w zakresie powrotu płodności po porodzie, metod regulacji płodności;
profilaktyka chorób ginekologicznych i patologii położniczych;
edukacja kobiety we wszystkich okresach życia w zakresie prowadzenia samoobserwacji oraz podejmowania działań w celu wczesnego wykrywania i likwidacji czynników ryzyka nowotworowego;
4. świadczenia diagnostyczne
przeprowadzanie wywiadu środowiskowego/rodzinnego;
monitorowanie rozwoju ciąży fizjologicznej;
wykonywanie badania położniczego u kobiet;
ocena relacji rodziny z noworodkiem;
monitorowanie przebiegu połogu i rozwoju noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;
wykonywanie pomiarów u kobiety i noworodka oraz ocenę tych pomiarów;
ocena poziomu bilirubiny w oparciu o topografię zażółcenia według schematu Kramera oraz pobieranie materiałów do testów na fenyloketonurię i hypotyreozę u noworodków;
wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium w oparciu o zestawy i aparaturę przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;
pobieranie materiału do badań diagnostycznych zgodnie z odrębnymi przepisami.
PRAWA DZIECKA W TRAKCIE UDZIELANIA ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH
Świadczeń opieki zdrowotnej na zasadach i w zakresie określonych dla osób ubezpieczonych.
Dodatkowych świadczeń lekarza dentysty oraz materiałów stomatologicznych zakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18 roku życia.
Jeżeli jesteś małoletnim powyżej lat 16 lekarz ma obowiązek udzielić Ci przystępnej informacji o:
stanie zdrowia,
rozpoznaniu,
proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych,
wynikach leczenia oraz rokowaniu
Jeżeli jesteś małoletnim powyżej lat 16 wymagana jest również (obok zgody przedstawiciela) Twoja zgoda na wykonanie badania lub udzielenie
innego świadczenia zdrowotnego.
W przypadku zastosowania zabiegu operacyjnego albo metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko dla Ciebie jest
wymagana również (obok zgody Twojego przedstawiciela) Twoja zgoda w
formie pisemnej.
Jeżeli jesteś małoletnim i ukończyłeś 16 rok życia lub nie ukończyłeś 16
roku życia i jesteś w stanie z rozeznaniem wypowiedzieć opinię w sprawie
uczestnictwa w eksperymencie medycznym lub badaniu klinicznym konieczne jest wyrażenie w
formie pisemnej Twojej zgody na udział w powyższych obok zgody Twojego
przedstawiciela
Wyrażenia w każdej chwili cofnięcia zgody na udział w badaniu klinicznym lub
eksperymencie medycznym bądź wycofania się w każdej chwili z tego badania lub
eksperymentu
Jeżeli jesteś małoletnim powyżej lat 13 masz prawo do wyrażenia zgody na
pobranie od Ciebie szpiku na rzecz Twojego rodzeństwa, jeżeli nie spowoduje to dającego się przewidzieć upośledzenia sprawności Twojego organizmu
Jeżeli urodziłeś się w szpitalu lub zostałeś przyjęty do szpitala przed ukończeniem
7 r. ż. jesteś zaopatrywany w znak tożsamości
Jeżeli jesteś małoletnim powyżej lat 16 i jesteś zdolny do wyrażenia zgody wymagana jest również Twoja zgoda na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego
Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży
dnia 7 stycznia 1993 r.
Organy administracji rządowej oraz samorządu terytorialnego, są obowiązane do zapewnienia kobietom w ciąży opieki medycznej, socjalnej i prawnej w szczególności:
Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego
i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży
dnia 7 stycznia 1993 r.
opieki prenatalnej nad płodem oraz opiekę medyczną nad kobietą w ciąży,
pomocy materialnej i opieki nad kobietami w ciąży, w trudnych warunkach materialnych, przez czas ciąży, porodu i po porodzie,
dostępu do informacji na temat uprawnień, zasiłków i świadczeń przysługujących kobietom w ciąży, matkom, ojcom oraz ich dzieciom
dostępu do informacji dotyczących instytucji i organizacji pomagających w rozwiązywaniu problemów psychologicznych i społecznych.
dostęp do metod i środków służących dla świadomej prokreacji.
dostęp do informacji i badań prenatalnych,
Szkoła ma obowiązek udzielić uczennicy w ciąży urlopu oraz innej pomocy niezbędnej do ukończenia przez nią edukacji.
Jeżeli ciąża, poród lub połóg powoduje niemożliwość zaliczenia w terminie egzaminów ważnych dla ciągłości nauki, szkoła zobowiązana jest do wyznaczenia dodatkowego terminu egzaminu.
Kodeks Pracy
Urlop macierzyński :
18 tyg. przy pierwszym porodzie,
20 tyg. przy każdym następnym porodzie,
28 tyg. w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie
urodzenie dziecka martwego lub zgonu dziecka w okresie pierwszych 6 tyg. życia urlop macierzyński = 6 tygodni
przyjęcie dziecka na wychowanie i wystąpienie do sądu z wnioskiem o przysposobienie = 14 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego
przyjęcie dziecka na wychowanie do 1 r.ż. = 4 tygodnie urlopu
Urlop macierzyński dla ojca
musi być ojcem dziecka,
musi je wychowywać,
oświadczenie matki o rezygnacji z urlopu
Urlop wychowawczy
staż pracy co najmniej 6 miesięcy
do 3 lat (może być wykorzystany w 4 częściach) do ukończenia przez dziecko 4 lat
Urlop wychowawczy
obniżenie wymiaru czasu pracy - nie mniej niż ½ wymiaru czasu pracy,
od dnia złożenia wniosku do zakończenia urlopu pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę.
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która:
1) urodziła dziecko;
2) przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 r.ż., a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 r.ż., i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;
3) przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, dziecko w wieku do 7 r.ż., a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 r.ż.
Zasiłek macierzyński
przez okres 18 tyg. przy pierwszym porodzie,
przez okres 20 tyg. przy każdym następnym porodzie,
przez okres 28 tyg. w razie urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu,
przez okres 18 tyg. w razie przyjęcia dziecka na wychowanie
Zasiłek porodowy
Urodzenie dziecka w okresie ubezpieczenia chorobowego lub urlopu wychowawczego,
Urodzenie dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, lub z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym wyrokiem sądu
Zasiłek porodowy
Przyjęcie dziecka na wychowanie i wystąpienie do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia albo przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, jeżeli z tego tytułu jest uprawniona do zasiłku macierzyńskiego
Zasiłek porodowy
w przypadku śmierci matki przy porodzie przysługuje ojcu w wysokości 20% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
jest świadczeniem jednorazowym
Zasiłek rodzinny
przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 504 zł
jeżeli członkiem rodziny jest dziecko do 25 r.ż. legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności = 583 zł.
Zasiłek rodzinny
przysługuje do ukończenia przez dziecko:
- 18 roku życia,
- nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia,
- 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka
świadczenie jednorazowe
przysługuje na każde dziecko
przysługuje uprawnionym do zasiłku rodzinnego,
wniosek należy złożyć w terminie 12 miesięcy od urodzenia dziecka.
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
-
w wysokości 1000 zł
Ochrona pracy kobiet
Kodeks pracy art. 176-189
Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 10 września 1996r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom
Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 28 maja 1996r. w sprawie zasiłków wychowawczych
Nie wolno zatrudniać kobiet
Przy pracach związanych z dźwiganiem ciężarów,
Przy ręcznym podnoszeniu i przenoszeniu ciężarów:
jeśli praca wykonywana jest stale pow. 12 kg,
jeśli praca wykonywana jest dorywczo - pow. 20 kg,
Przy ręcznym podnoszeniu ciężarów pod górę (pochylenie, schody):
jeśli praca wykonywana jest stale - pow. 8 kg
jeśli praca wykonywana jest dorywczo pow. 15 kg.
Kobiet w ciąży nie wolno zatrudniać:
do 6 miesiąca włącznie można dźwigać ciężary do 5 kg oraz przewozić ciężary nie przekraczające polowy ww. normy
po upływie 6 miesiąca ciąży zabronione jest wszelkie podnoszenie, przenoszenie, przesuwanie, przewożenie ciężarów
Kobiet w ciąży nie wolno zatrudniać:
w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej
bez jej zgody delegować poza stałe miejsce zamieszkania,
Kobiety opiekującej się dzieckiem w wieku do 4 lat nie wolno bez jej zgody, zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej jak również delegować poza stałe miejsce zamieszkania
Do innej pracy przenosi się kobietę w ciąży
Zatrudnioną przy pracy wzbronionej kobietom w ciąży,
Która przedstawi zaświadczenie lekarskie, że nie powinna wykonywać dotychczasowej pracy,
Pracownica karmiąca piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy.
Rodzaje świadczeń rodzinnych
Dodatek z tytułu
opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
samotnego wychowywania dziecka,
wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego,
podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania
rozpoczęcia roku szkolnego