Układ wydalniczy

1. Podaj trzy przykłady składników krwi zatrzymywanych podczas filtracji na błonie filtracyjnej kłębuszków nerkowych.

......................................................................................................................................................................................................

2. Rysunek przedstawia jeden z ważnych organów człowieka.
Podaj nazwę tego organu. Uzasadnij jednym zdaniem, że organ ten spełnia funkcje zarówno zewnątrz- jak i wewnątrzwydzielnicze.

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

3 Podpisz elementy wchodzące i wychodzące z nerki (tętnica nerkowa, żyła nerkowa, moczowód…)

4. Przez nerki człowieka przepływa w ciągu doby stosunkowo dużo krwi - nerkowy przepływ minutowy stanowi ponad ¼ minutowego wyrzutu krwi z serca i przewyższa pięciokrotnie masę nerek. W przeliczeniu na 1g masy narządu, nerka otrzymuje kilkadziesiąt (60 - 70) razy więcej krwi niż (przeciętnie) inne narządy organizmu człowieka.

Wyjaśnij, jakie znaczenie ma tak intensywny przepływ krwi przez nerkę dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.

..................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Schemat budowy nefronu i jego powiązanie z naczyniami krwionośnymi. Stężenie mocznika w miejscach oznaczonych na schemacie wynosi:

A - 0,03 g/100 cm³ B - 0,03 g/100 cm³ C - 1,80 g/100 cm³

Wyjaśnij, dlaczego stężenie mocznika:

• a) w miejscu B pozostaje takie samo jak w miejscu A, ................................................................................................

• b) w miejscu C jest znacznie wyższe niż w miejscu B. ...............................................................................................

6. Podaj nazwę narządu, o którym mowa w poniższym tekście.

Jest to worek mięśniowy położony w miednicy mniejszej, o elastycznych ścianach pozwalających na znaczne zmiany objętości. Pusty ma wielkość małej cytryny, wypełniony ma kształt gruszkowaty i maksymalnie może pomieścić około 700 cm3 płynu. Jego ujście zamyka pierścieniowaty mięsień - zwieracz, unerwiony przez włókna układu wegetatywnego.

......................................................................................................................................................

Gdzie znajduje się ośrodek kontrolujący wydalania moczu ......................................................

7. Rysunek przedstawia budowę nefronu, w którego kanalikach krętych I i II rzędu, w czasie tworzenia moczu, ma miejsce resorpcja zwrotna (obowiązkowa i nieobowiązkowa) oraz sekrecja.

Wyjaśnij, na czym polega resorpcja zwrotna i sekrecja kanalikowa.

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................

8. Uporządkuj przedstawione poniżej informacje, wpisując cyfry od 1 do 6 w takiej kolejności, aby utworzyć właściwy opis etapów powstawania moczu.

....... Mocz ostateczny spływa do kanalika zbiorczego a następnie do miedniczki nerkowej.

....... Krew przepływając przez kłębuszek nerkowy ulega filtracji.

....... W komórkach wątroby w wyniku rozkładu aminokwasów powstaje mocznik.

....... Podczas przepływu przesączu przez kanalik nefronu z powrotem do krwi wracają: glukoza, niektóre jony, woda.

....... Wraz z krwią mocznik transportowany jest do nerek.

....... Do przesączu nie przenikają komórki krwi oraz białka osocza, przenika natomiast woda, jony wielu soli, glukoza i mocznik.

9. Pogrupuj podane poniżej informacje na te, które dotyczą kwasu moczowego i na te, które są prawdziwe w stosunku do amoniaku.

1. Cechuje go największa toksyczność spośród azotowych produktów metabolizmu białek.

2. Do jego bezpiecznego wydalenia wystarczy bardzo mała ilość wody.

3. Rozpuszczalność w wodzie tego związku jest bardzo duża.

4. Związek ten bardzo łatwo się krystalizuje.

5. Wydalenie tego związku jest lepsze przy dużej ilości wody.

Kwas moczowy: ..................................... Amoniak: .....................................................................................

Zad.10.  Nazwij elementy budowy nerki zaznaczone na schemacie, użyj symboli literowych:

a) kanalik dystalny

b) tętniczka odprowadzająca

c) pętla Henlego

d) kanalik proksymalny

e) torebka Bowmana

f) tętniczka doprowadzająca

g) kora nerki

h) kanalik zbiorczy

i) kłębuszek naczyń włosowatych

j) rdzeń nerki

(10 x 0,5pkt) 

Wyjaśnij znaczenie niejednakowej średnicy tętniczki doprowadzającej i odprowadzającej w ciałku nerkowym. ............................................................................................................................................................

Zad.11 Podstawową jednostką funkcjonalną narządów wydalniczych jest cienki kanalik zwany nefronem.

W początkowym odcinku kanalika zachodzi .........................................................................,

która polega na ............................................................................................................ (1pkt).

W dalszej części kanalika zachodzi .................................................................(1pkt)

W końcowym odcinku kanalika zachodzi ........................................................(1pkt)

Na całej długości kanalika zachodzi sekrecja. Na czym polega?

.......................................................................................................................................

Zad 12 Uzupełnij schemat wpisując w odpowiednie miejsce nazwę procesu tam zachodzącego

i zaznacz kierunek (wektory) przenikania substancji.

 

Za prawidłowo zaznaczony kierunek przenikania substancji w trzech odcinkach kanalika

Zad 13Połącz strzałkami elementy budowy nerki z funkcją jaką one pełnią:

1. do niego spływa mocz z brodawek nerkowych               

a) kanalik  dystalny                   

2. resorpcja zwrotna obowiązkowa                                           b) pętla Henlego  

  3. wyprowadza mocz ostateczny z nerki                                    c) kanalik proksymalny

  4. wchłaniana jest tam woda i jony Na +                                   d) moczowód

  5. powstaje tam mocz pierwotny                                                e) kielich mniejszy

  6. resorpcja zwrotna nieobowiązkowa                                       f) ciałko nerkowe 

(6 x 0,5pkt)

14. W kanalikach nerkowych resorbowane są z moczu różne substancje: woda, mocznik, kreatyna, Na⁺, K⁺, aminokwasy, ciała ketonowe, HCO₃^-. Podkreśl składniki moczu pierwotnego, które są resorbowane na drodze transportu biernego. 

15 . Schemat przedstawia nefron - podstawową jednostkę strukturalną i funkcjonalna nerki

1. wskaż i podpisz na schemacie te elementy nefronu, w których powstaje mocz pierwotny i wyjaśnij mechanizm jego powstawania.

2. Określ czym różni się mocz pierwotny od ostatecznego.

16 Na schemacie przedstawiono budowę nerki człowieka (przekrój podłużny), strzałkami oznaczono kierunek ruchu płynów (krwi i moczu).

Wypisz ze schematu nazwę naczynia krwionośnego, w którym płynąca krew nie powinna zawierać mocznika. Odpowiedź uzasadnij.

........................................................., ponieważ .......................................................................................................................

Układ odpornościowy

1 W naszym organizmie działają dwa mechanizmy odporności: swoista i nieswoista. Na czym polegają te dwa rodzaje odporności.

2. Dzięki zróżnicowaniu właściwości leukocytów organizm dysponuje dwoma rodzajami odporności: komórkową i humoralną.

Podaj, na czym polega odporność komórkowa a na czym humoralna, wykorzystując określenia: fagocytoza, przeciwciała.

3. Wyjaśnij pojęcia: limfocyt, antygen, przeciwciało.

4 Określ cel stosowania surowic odpornościowych. Podaj przykład sytuacji, w której zasadne jest podanie odpowiedniej surowicy.

5 Uzasadnij, że ludzie o grupie krwi ,,0" są uniwersalnymi dawcami krwi, a ludzie o grupie krwi „AB" są uniwersalnymi biorcami krwi.

---