5

Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki polskiej w okresie 1995 - 2008

1. Międzynarodowa zdolność konkurencyjna, międzynarodowa konkurencyjność sensu stricte, międzynarodowa pozycja konkurencyjna - definicje i zarys powiązań

Międzynarodowy podział pracy - specjalizacja poszczególnych krajów w produkcji określonych wyrobów bądź też świadczeniu określonych usług. Kierunki specjalizacji decydują o miejscu kraju w międzynarodowym podziale pracy. Wiąże się on ze stopniem specjalizacji produkcji, jest tak, że produkty nie znajdują zbytu na rynku krajowym i muszą być eksportowane.

Międzynarodowa zdolność konkurencyjna - zdolność do walki, rywalizacji o korzyści

związane z udziałem danego kraju w międzynarodowym podziale pracy. Zdolność ma charakter względny w dwojakim sensie: po pierwsze w stosunku do innych krajów, po drugie w stosunku do charakterystycznych dla danego etapu rozwoju cech konkurencji międzynarodowej. Jest to swego rodzaju siła ognia danego kraju w rywalizacji o korzyści płynące z rozwoju szeroko rozumianej międzynarodowej wymiany gospodarczej, która ulega zmianom w czasie. W każdym momencie jest ona wypadkową zdolnością gospodarki danego kraju do reakcji na to co dzieje się w międzynarodowym podziale pracy i zarazem w przypadku krajów o względnie dużym potencjale gospodarczym do oddziaływania na odpowiednie zmiany z wpływaniem na charakter konkurencji międzynarodowej włącznie.

Komponenty międzynarodowej zdolności konkurencyjnej:

* komponent realny - sfera realne - szeroko rozumiane zasoby własne i zagraniczne oraz szeroko rozumiana infrastruktura gospodarcza.

* komponent instytucjonalny - strefa regulacji - system funkcjonowania gospodarki tj. zbiór zgodnych z istniejącymi stosunkami własnościowymi i systemami wartości zasad kierowania życiem gospodarczym danego kraju - jego organizowania i programowania, sterowanie nim i zasilanie (finansowanie)

Istotne są wszystkie elementy składowe komponentów włącznie z infrastrukturą czy normami etycznymi, religijnymi czy klimatem. Oba komponenty i ich części składowe są od siebie zależne i współzależne w każdym momencie.

Najważniejszym „elementem” międzynarodowej zdolności konkurencyjnej są ludzie z ich skłonnościami i zdolnościami. Istotne skłonności i zdolności:

*do oszczędzania - z oszczędności rodzi się kapitał - czynnik wytwórczy

*do inwencji i innowacji - z tego tworzy się wiedza techniczna - bardzo ważny czynnik wytwórczy, drogi i rzadki, ułatwia racjonalne gospodarowanie kapitałem i stanowi ważny czynnik w postaci środowiska naturalnego człowieka.

*do samo zorganizowania się - wpływ na kształtowanie się systemu politycznego i gospodarczego. To właśnie ta zdolność sprzyja tworzeniu warunków do inwencji i innowacji

Międzynarodowa konkurencyjność sensu stricte - aktualny stan i kierunek zmian realnego i instytucjonalnego komponentu międzynarodowej zdolności konkurencyjnej danego kraju w walce o korzyści z uczestnictwa w międzynarodowym podziale pracy lub inaczej aktualny stan i kierunek zmian „siły oraz skuteczności ognia” w międzynarodowej walce o korzyści. Określa się ją również jako międzynarodowa przewaga konkurencyjna. Jako kategoria ekonomiczna, ma charakter dynamiczny i względny, istotną jej cechą jest wskazanie na mniej lub bardziej intensywne wykorzystanie w analizowanym okresie poszczególnych elementów komponentu realnego i instytucjonalnego w rywalizacji na rynkach międzynarodowych, włącznie z rywalizacją o kształtowanie się tych rynków. Względnie intensywniejsze wykorzystanie komponentów jest równoznaczne ze wzrostem międzynarodowej konkurencyjności danego kraju oraz korzystnymi jej zmianami.

Charakter zmiany poziomu międzynarodowej konkurencyjności:

*rzeczywisty - gdy związana jest rzeczywistym poziomem liberalizacji za granicą

*pozorny - gdy kraj zwiększa konkurencyjność przez politykę uprzywilejowania eksportu lub ograniczenia importu.

Międzynarodowa pozycja konkurencyjna - stan i zmiany udziałów danego kraju w szeroko rozumianych obrotach międzynarodowych tj. handlu międzynarodowymi towarami i usługami oraz w międzynarodowych przepływach czynników wytwórczych, ale także ewolucję struktury tych obrotów z odpowiednimi przemianami jakościowymi. Analizując międzynarodową pozycję konkurencyjną bierze się pod uwagę zarówno kształtowanie udziałów danego kraju w międzynarodowym podziale pracy jak też struktury uczestnictwa w tym podziale pracy z uwzględnieniem relacji przyczynowo - skutkowych towarzyszących rozwojowi zewnętrznych powiązań gospodarczych tego kraju. Częścią składową międzynarodowej pozycji konkurencyjnej jest pozycja rynkowa danego kraju (odnosi się do określenia miejsca danego kraju w różnorodnych formach międzynarodowych powiązań gospodarczych oraz zmian w tych zakresach) Zarówno międzynarodowa pozycja konkurencyjna jak i rynkowa zmieniają się w czasie. Pozycja konkurencyjna umacnia się wraz ze wzrostem udziałów danego kraju w eksporcie towarów, usług, kapitału i wiedzy technicznej. Umocnienie to może nastąpić, gdy w obrocie wybranej grupy towarowej udział ten się zmniejszy a w innych zwiększy, oznacz to wówczas iż kraj zaniechał nierentownej produkcji, a zwiększył tą specjalizację produkcji, która jest bardziej opłacalna i odwrotnie

Zarys powiązań - występują określone związki między kształtowaniem się międzynarodowej zdolności konkurencyjnej, międzynarodowej konkurencyjności oraz międzynarodowej pozycji konkurencyjnej. Determinowana przez wiele czynników międzynarodowa zdolność konkurencyjna danego kraju, wpływa na kształtowanie się jego konkurencyjności, a ta na różne wskaźniki międzynarodowej pozycji konkurencyjnej danego kraju. Pomiędzy międzynarodową zdolnością konkurencyjną, a konkurencyjnością międzynarodową występują wzajemne oddziaływania i zależności jako że oba te pojęcia mają charakter dynamiczny i wieloaspektowy. Po prostu w różnych okresach międzynarodowa zdolność konkurencyjna oddziałuje w mniejszym lub większym stopniu na konkurencyjność międzynarodową i odwrotnie. Stopień uzależnienia i oddziaływania wszystkich tych pojęć między sobą zależy od otwartości gospodarki narodowej danego kraju na zmiany i ewolucję gospodarki światowej w sensie jakościowym i ilościowym. Ogólnie MZK, MK i MPK mogą rosnąć wówczas, gdy kraj z różnych przyczyn zależnych i niezależnych od niego uczestniczy coraz bardziej aktywnie w międzynarodowym podziale pracy i rozwija się w sposób coraz bardziej zharmonizowany ze zmianami w tym podziale i maleć gdy zachodzą zjawiska odwrotne.

2. Czynniki determinujące i mierniki międzynarodowej zdolności konkurencyjnej

Czynniki determinujące międzynarodową zdolność konkurencyjną:

Zewnętrzne:

*zmiany zdolności konkurencyjnej innych krajów

*zmiany w międzynarodowej polityce handlowej

*zmiany w charakterze międzynarodowej konkurencji

Wewnętrzne:

*zmiany potencjału ekonomicznego

*zmiany efektywności gospodarowania

*możliwości adaptacyjne i innowacyjne gospodarki

Mierniki są te same co w międzynarodowej konkurencyjności

3. Czynniki determinujące i mierniki międzynarodowej konkurencyjności sensu stricte

Czynniki determinujące międzynarodową konkurencyjność:

Z makroekonomicznego punktu widzenia:

*Zasoby i wydajność podstawowego czynnika wytwórczego, jakim są ludzie wraz z ich umiejętnościami i zdolnościami;

*Zasoby i efektywność wykorzystania surowców naturalnych;

*Zasoby, poziom rozwoju i efektywność wykorzystywania wiedzy technicznej

*Sprawność systemu społeczno - ekonomicznego łącznie z prowadzoną przez rządy polityką ekonomiczną i możliwościami oddziaływania na międzynarodowe otoczenie ekonomiczne

Na poziomie gospodarki narodowej i przedsiębiorstwa:

*Wyposażenie w czynniki wytwórcze;

*Kształtowanie się rozmiarów i struktury popytu;

*Politykę gospodarczą państw, która może mniej lub bardziej sprzyjać podnoszeniu poziomu konkurencyjności

*Mniej lub bardziej sprzyjający zbieg okoliczności wewnętrznych i zewnętrznych;

*Transnarodową działalność gospodarczą WKT, tj. wielkich korporacji zagranicznych na terenie danego kraju oraz krajowych poza jego granicami;

*Powiązania między różnymi gałęziami przemysłu.

Wymienione determinanty kształtowania się konkurencyjności międzynarodowej są określane mianem „diamentu Portera”. Czynniki te mogą się wzajemnie wspomagać lub też osłabiać. Z optymalną sytuacja mamy do czynienia wtedy, gdy zdolność konkurencyjna i konkurencyjność międzynarodowa są pozytywnie współdeterminowane przez wszystkie czynniki łącznie. Trudności utrzymania przewagi konkurencyjnej pojawiają się, gdy wynika ona z oddziaływania mniejszej ilości czynników lub występowania napięć oraz sprzeczności w ich oddziaływaniu.

Mierniki międzynarodowej konkurencyjności:

Kryterium sposobu mierzenia:

*Mierniki typu ex ante- stanowią efekt analiz związków między spodziewanym poziomem międzynarodowej konkurencyjności a czynnikami mogącymi ją determinować w przyszłości

*Mierniki ex post- są efektem analiz między poziomem konkurencyjności oraz czynnikami, które ją determinowały w przeszłości, są bardziej rozwinięte i częściej stosowane.

Kryterium sposobu konkurowania:

*Mierniki konkurencyjności cenowej i pozacenowej

*Mierniki uwzględniające łącznie efekty konkurencyjności cenowej i pozacenowej poprzez pryzmat kształtowania się bilansu obrotów bieżących;

*Mierniki uwzględniające efekty zlokalizowanego konkurowania krajów czy też regionów.

Kryterium stopnia i zakresu agregacji danych statystycznych:

*Mierniki syntetyczne

*Mierniki zdezagregowane- czyli mierniki cząstkowe na ich podstawie próbuje się konstruować mierniki syntetyczne.

Przykład miernika syntetycznego -

Mierniki tzw. magicznego pięciokąta stabilizacji makroekonomicznej (lub tzw. magicznego czworoboku)

Próba analizy i syntezy głównych mierników podstawowych elementów procesu stabilizacji makroekonomicznej, czyli stopy wzrostu gospodarczego, stopy bezrobocia, inflacji, udziału deficytu finansów publicznych i PKB oraz udziału deficytu obrotów bieżących w PKB

Trudności bezpośredniego porównywania, możliwość występowania jednokierunkowych zmian w czasie mierników cząstkowych, trudności dokonywania porównań międzynarodowych w czasie

Istotną częścią mierników międzynarodowej zdolności konkurencyjnej są mierniki pozycji konkurencyjnej. Wyróżnia się mierniki typu ilościowego oraz mierniki typu kosztowo- cenowego.

4. Czynniki determinujące i mierniki międzynarodowej pozycji konkurencyjnej

Czynniki wg. mnie są takie sama jak przy dwóch powyższych ;)

Mierniki międzynarodowej pozycji konkurencyjnej

Mierniki proste

Mierniki otrzymywane przy wykorzystaniu odpowiednich metod

Udział w obrotach międzynarodowych
Salda obrotów towarami i usługami
Salda obrotów bieżących
Salda obrotów dewizowych
Wskaźniki penetracji importowej
Wskaźniki zorientowania proeksportowego
Wskaźniki relacji eksportowo - importowych (np. wskaźniki specjalizacji, relatywnej orientacji eksportowej, pokrycia importu przez eksport)
Wskaźniki eksportu hipotetycznego, tj. możliwego do osiągnięcia

Wskaźniki ujawnionej przewagi względnej;
Wskaźniki intensywności handlu wewnątrzgałęziowego - ITT;
Wskaźniki konkurencyjności eksportu;
Wskaźniki bazujące na metodzie stałych udziałów w rynku.

Do najważniejszych mierników cenowo - kosztowych należą:

*Terms of trade- zwłaszcza cenowe( nominalne włącznie z ich odmianą w postaci towarowych, oraz czynnikowe terms of trade, zwane faktoralnymi);

*Ceny i koszty jednostkowe;

*Ceny relatywne;

*Kursy walutowe.

Podstawowe mierniki międzynarodowej pozycji konkurencyjnej przy uwzględnieniu kryterium sposobów konkurowania.

Podział mierników	Specyfikacja
Mierniki dotyczące międzynarodowej wymiany towarów i usług	Udziały w obrotach międzynarodowych; Salda obrotów bieżących Kształtowanie się różnych poziomów term of trade Kształtowanie się realnych, efektywnych kursów walutowych
Mierniki dotyczące międzynarodowej atrakcyjności i zdolności konkurencyjnej	Kształtowanie się salda zagranicznych obrotów kapitałowych Kształtowanie się salda zagranicznych inwestycji bezpośrednich
Mierniki dotyczące międzynarodowej konkurencji technologicznej	Udziały w międzynarodowych obrotach wiedzą techniczną (ucieleśnioną i nieucieleśnioną)

5. Międzynarodowa zdolność konkurencyjna Polski w latach 1995 - 2008

a) miejsce Polski w międzynarodowych rankingach konkurencyjności

*Jednym z najważniejszych światowych ośrodków naukowych zajmujących się badaniem konkurencyjności międzynarodowej gospodarek jest Międzynarodowy Instytut Zarządzania Rozwojem (IMD). Wyniki tych badań są publikowane w corocznych raportach. Obecnie w badaniach konkurencyjności prowadzonych przez IMD uwzględnia się następujące grupy czynników konkurencyjności

a) poziom rozwoju gospodarki krajowej (wyniki makroekonomiczne);

b) sprawność działania rządu;

c) sprawność działania przedsiębiorstw;

d) jakość infrastruktury.

Wskaźnik konkurencyjności publikowany przez IMD może przyjmować wartości od 0 do 100, przy czym im większa wartość wskaźnika, tym większy stopień konkurencyjności go-spodarki danego kraju.

Polska: Konkurencyjności IMD Polska znajdowała się w okresie 1999-2008 na jednym z ostatnich miejsc spośród analizowanych krajów. O ile do 2000 roku Polska poprawiała swoją pozycję w rankingu konkurencyjności w stosunku do początku badanego okresu, to od 2001 roku systematycznie z roku na rok pogarszała swój wynik w rankingu. Ostatecznie w 2008 roku Polska zajęła w analizowanym rankingu 44 lokatę na 55 badanych krajów, uzyskując zaledwie 48 punktów na 100 punktów możliwych do zdobycia

* ranking konkurencyjności międzynarodowej gospodarek sporządzany przez Światowe Forum Ekonomiczne (WEF) w większym stopniu uwzględnia aspekty teoretyczne i metodologiczne, niż wyżej omówiony ranking IMD. W ocenie przedstawicieli WEF, konkurencyjność gospodarki odnosi się do zdolności danego kraju do osiągnięcia stałego, wysokiego wzrostu PKB na mieszkańca. Indeks konkurencyjności rozwojowej (Growth Competitiveness Index - GCI) konstruowany przez ekspertów Światowego Forum Ekonomicznego ocenia zdolność konkurencyjną gospodarek pod kątem potencjału technologicznego, jakości instytucji i prowadzonej polityki gospodarczej. Indeks GCI określa względny potencjał rozwojowy gospodarki danego kraju na najbliższe 5 lat. Indeks ten konstruowany jest na podstawie trzech zmiennych makroekonomicznych tworzących podstawę wzrostu gospodarczego. Do wspominanych zmiennych makroekonomicznych zalicza się:

a) postęp technologiczny;

b) jakość instytucji publicznych;

c) otoczenie makroekonomiczne.

Wskaźnik GCI publikowany przez World Economic Forum może przybierać wartości z przedziału od 1 do 7. Im wyższa wartość wskaźnika GCI tym wyższa konkurencyjność międzynarodowa gospodarki i na odwrót.

Polska: W Rankingu Konkurencyjności Rozwojowej WEF Polska zajmowała w okresie 1999- 2008 relatywnie lepszą pozycję w porównaniu do rankingu konkurencyjności IMD, gdyż znajdowała się mniej więcej w połowie rankingu. Podobnie jak w poprzednio omówionym rankingu Polska do 2000 roku poprawiała swoją pozycję w rankingu konkurencyjności WEF w stosunku do 1999 roku, ale od 2001 roku pozycja Polski w rankingu pogarszała się. Ostatecznie w 2008 roku Polska uplasowała się w analizowanym rankingu na 51 miejscu spośród 131 analizowanych krajów, uzyskując 4,28 punktu na 7 punktów możliwych do zdobycia.

* Bank Światowy sporządza od 2004 roku coroczne raporty Doing Business poświęcone analizie warunków prowadzenia działalności gospodarczej w badanych krajach. Twórcy tych raportów dostarczają obiektywnych miar dotyczących regulacji biznesu w analizowanych krajach. Celem prowadzonych badań jest uszeregowanie gospodarek od najbardziej sprzyjających prowadzeniu szeroko pojętego biznesu do gospodarek stwarzającej najgorsze warunki jego prowadzenia.

Polska: Wyższe miejsce w rankingu oznacza lepsze (zazwyczaj mniej skomplikowane) regulacje związane z prowadzeniem biznesu w danym kraju i szerszy zakres ochrony praw własności. W raporcie Banku Światowego - „Easy of Doing Business 2009” - Polska uplasowała się na 76 miejscu spośród 155 analizowanych krajów świata. Oznacza to tym samym, nieznaczne pogorszenie międzynarodowej zdolności konkurencyjnej Polski w stosunku do roku 2005, kiedy to Polska zajmowała 74 lokatę na 175 analizowanych krajów.

Co więcej, na podstawie przedstawionych wyników rankingów konkurencyjności międzynarodowej można zauważyć, iż od początku badanego okresu miało miejsce pogorszenie konkurencyjności Polski, co znalazło swój wyraz w zmianach miejsca Polski w tych rankingach. Czynnikami, które w największym stopniu zaważyły na takim poziomie i zmianach zdolności konkurencyjnej Polski na arenie międzynarodowej w okresie 1998-2008 były w szczególności:

a) trudna sytuacja finansów publicznych (wysoki deficyt budżetowy i dług publiczny w relacji do PKB);

b) duży udział transferów socjalnych w finansach publicznych;

c) wysoki poziom i geograficzna koncentracja bezrobocia (wysokie bezrobocie wśród młodzieży);

d) stosunkowo wysokie i stale rosnące pozapłacowe koszty pracy;

e) stosunkowo niska wydajność siły roboczej;

f) niska sprawność działania administracji państwowej i wymiaru sprawiedliwości;

g) nadmierny fiskalizm i biurokracja;

h) niski udział nakładów na badania i rozwój (B+R) w stosunku do PKB;

i) stosunkowo słabo rozwinięta infrastruktura transportowa i telekomunikacyjna;

j) niskie rozmiary oszczędności gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i sektora publicznego;

k) niska stopa inwestycji krajowych;

l) niestabilność polityczna i zahamowanie reform gospodarczych;

m) zahamowanie procesów prywatyzacyjnych;

n) spadek napływu BIZ spowodowany spadkiem atrakcyjności inwestycyjnej Polski;

o) odpływ za granicę wykwalifikowanej siły roboczej (drenaż mózgów).

Relatywnie niska międzynarodowa zdolność konkurencyjna polskiej gospodarki była zatem zdeterminowana głównie czynnikami wewnętrznymi (np. trudna sytuacja finansów publicznych, słabo rozwinięta infrastruktura gospodarcza itp.) oraz w pewnym stopniu również czynnikami zewnętrznymi (np. rosnące ceny ropy naftowej na ryku światowym, spadek przepływu BIZ na świecie itp.).

b) Kształtowanie się procesu stabilizacji makroekonomicznej

Zgodnie z przygotowaną w 1990 roku w Instytucie Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego

tzw. metodą pięciokąta stabilizacji makroekonomicznej (PSM) można dokonać w odniesieniu do każdego roku syntetycznego ujęcia kształtowania się pięciu podstawowych kategorii makroekonomicznych.

Chodzi o następujące::

a) tempo wzrostu produktu krajowego brutto (PKB);

b) stopa bezrobocia;

c) stopa inflacji;

d) stopa zadłużenia sektora publicznego;

e) stopa zadłużenia zagranicznego.

Wielkości te ujmuje się w model PSM, którego wierzchołki są wyskalowane w taki sposób, że im lepsze kształtowanie się danych wskaźników, tym punkty je obrazujące znajdują się dalej od centrum układu. Optymalny układ charakteryzowanych wielkości określa się wzorem:

�� = Δ�� ∙ �� + �� ∙ �� + �� ∙ �� + �� ∙ �� + �� ∙ Δ�� ∙ ��

gdzie:

ΔGDP - tempo wzrostu produktu krajowego brutto, które świadczy o wzroście poziomu rozwoju

gospodarczego kraju;

U - stopa bezrobocia (rejestrowanego), wyznaczona jako odsetek siły roboczej zdolnej

do podjęcia pracy do liczby zatrudnionych w gospodarce;

CPI - stopa inflacji określająca wzrost cen dóbr konsumpcyjnych i jednocześnie poziom

równowagi wewnętrznej;

G - stopa zadłużenia sektora rządowego, jako relacja salda budżetu do produktu krajowego

brutto;

CA - stopa zadłużenia zagranicznego mierzona jako stosunek salda obrotów bieżących do

produktu krajowego brutto danego kraju;

K - ½ sin 72°, stały współczynnik o wartości 0,475.

Osiągnięcie optymalnego rozwiązania tj. PSM=1=5x0,200 nie jest w praktyce możliwe i to z

wielu różnorodnych względów. Istotne znaczenie ma przede wszystkim to, że chodzi o próbę optymalizacji w mniejszym lub większym stopniu konkurencyjnych (a nie komplementarnych) celów polityki gospodarczej. Jak wiadomo, na łączne pole pięciokąta przedstawionego składa się suma pięciu trójkątów: a (trójkąt sfery realnej tj. stopy wzrostu i stopy bezrobocia), b (trójkąt stagflacji tj. stopy wzrostu bezrobocia i inflacji), c (trójkąt budżetu i inflacji), d (trójkąt równowagi finansowej) oraz e (trójkąt sektora zewnętrznego).

Istotną cechą i jednocześnie zaletą wykorzystywanego modelu pięciokąta stabilizacji makroekonomicznej (PSM) jest możliwość wyodrębnienia pola (ściślej wskaźników) stabilizacji makroekonomicznej danego kraju zależnego głównie od czynników wewnętrznych (pola trójkątów a, b oraz c) oraz pola (ściślej wskaźników) stabilizacji zależnej w dużej mierze od czynników zewnętrznych (pole trójkąta d, a zwłaszcza e). Analiza

kształtowania się odpowiednich wskaźników i pól umożliwia sformułowanie wielu istotnych wniosków.

Na podstawie odpowiedniej analizy można w szczególności wskazać kierunki zmian szeroko

rozumianego procesu stabilizacji makroekonomicznej, a ściślej postępującej stabilizacji lub pogłębiającej się destabilizacji. Co więcej, analiza zmian każdego z proponowanych wcześniej wskaźników oraz ich grup (tj. syntetycznych wskaźników psm1 i psm2) może być podstawą oceny stopnia osiągnięcia poszczególnych celów polityki stabilizacji, ukazując z jednej strony obszary jej największych osiągnięć, z drugiej zaś - główne zagrożenia procesu stabilizacji.

Polska: Ogólnie rzecz biorąc, stopień stabilizacji makroekonomicznej w Polsce w okresie trans-formacji zmieniał się z roku na rok, ale w sumie kształtował się na poziomie typowym dla nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej, a nawet Hiszpanii. Był on jednak zdecydowanie niższy niż w Niemczech oraz - z reguły - w przypadku Republiki Czeskiej oraz Słowenii i republik nadbałtyckich. W tych krajach na relatywnie niższym poziomie - przy nieco wyższych stopach wzrostu gospodarczego - kształtowała się zazwyczaj stopa bezrobocia i stopa deficytu budżetu państwa.

6. Międzynarodowa konkurencyjność sensu stricte i międzynarodowa pozycja konkurencyjna Polski w okresie 1995 - 2008

W latach 1990-2006 udział Polski w światowym handlu towarami i usługami wyraźnie się

zwiększył, co więcej, w 2006 roku obserwowano pewne osłabienie tempa wzrostu udziału wartości eksportu towarów i usług w PKB Polski i zarazem zmniejszył się udział wartości globalnego importu w wartości globalnego eksportu co świadczy o pewnym osłabieniem pozycji konkurencyjnej Polski w handlu międzynarodowym. W nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej istotną rolę w procesie łagodzenia deficytu bilansu handlowego odgrywały nadwyżki w zagranicznych obrotach usługami. W międzyczasie międzynarodowa pozycja konkurencyjna tych krajów w światowych obrotach usługami mierzona relacjami eksport/ import nieco się zmniejszyła. Dotyczyło to także Polski, która w 2006 roku wyróżniała się relatywnie niskim, odpowiednim wskaźnikiem. Decydowały o tym kształtowanie się struktury rodzajowej importu i eksportu usług. Obserwowany w 2006 roku spadek konkurencyjności Polski w międzynarodowym handlu usługami miał w dużej mierze charakter strukturalny. Przede wszystkim, głównie ze względu na niedorozwój odpowiedniej infrastruktury, w okresie transformacji obserwowano względne zmniejszanie się odpowiednich przychodów ze świadczenia usług transportowych, zwłaszcza usług transportu drogowego, kolejowego, morskiego i rzecznego. Stosunkowo niewielkie były również przyrosty dochodów z tytułu tzw. podróży zagranicznych, głównie z turystyki oraz z odwiedzin krewnych i znajomych. Podstawową przyczyną spadku konkurencyjności Polski był relatywnie niski poziom konkurencyjności gospodarki Polski w zagranicznych obrotach tzw. innymi usługami, w tym głownie tzw. usługami biznesowymi. Przejawem tego był m.in. niedorozwój krajowych usług ubezpieczeniowych, asekuracyjnych i reasekuracyjnych, czy też usług telekomunikacyjnych, których świadczenie wyróżniało się dodatkowo relatywni wysokimi kosztami, a zatem relatywnie niskim poziomem konkurencyjności o charakterze

cenowym i nie tylko.

Czynniki wytwórcze: z wielu różnorodnych względów, w tym również powyższych, Polska jest krajem względnie atrakcyjnym z punktu widzenia zagranicznego kapitału. Warto przy tym od razu dodać, że stopień atrakcyjności Polski jako kraju - lokaty zagranicznych kapitałów zmienia się w czasie i zapewne - z oczywistych względów - będzie się zmieniał również w przyszłości. Polska nie należała i nie należy nadal do grupy krajów szczególnie atrakcyjnych z punktu widzenia właścicieli kapitału, w tym również kapitału produkcyjnego. Świadczy o tym m.in. kształtowanie się skumulowanych zasobów zagranicznych inwestycji bezpośrednich Pod względem atrakcyjności dla zagranicznych inwestorów mierzonej wartością skumulowanego napływu kapitału produkcyjnego na 1 mieszkańca Polska ustępowała w analizowanym okresie dużej ilości nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej, zwłaszcza zaś Estonii, Węgrom, Republice Czeskiej oraz Słowenii.

ZDOLNOSC KONKURENCYJNA DANEGO KRAJU - potencjał gospodarki który przyczynia sie do tego ze kraj bedzie w przyszłości konkurencyjny, jest to zdolność do konkurowania, dłuższy dystans. Decyduje o tym komponent realny(zasoby własne i zagraniczne, infrastruktura).
MIEDZYNARODOWA ZDOLNOSC KONKURENCYJNA sensu stricte stan dwóch komponentów dziś. jaki mamy poziom dróg, stopień korupcji w instytucjach państwowych
MIEDZYNARODOWA POZYCJA ONKURENCYJNA wynik który pokazuje jaki jest udzial kraju w wymianie międzynarodowej (handlu usługami, towarami, wymianie siły nabywczej itp). Pozycja nie tylko dzis ale i w przyszłości.

Powiązania między 3 pojęciami
międzynarodowa zdolność konkurencyjna ---> międzynarodowa konkurencyjność ---> międzynarodowa pozycja konkurencyjna

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
, , , , , 5
5
5
5
5
5
5
5
5
113 45
str4 5
rw Rynek walutowy wyk 5
str4 5
5
5
5
5
5
5

więcej podobnych podstron