Spis Treści:

• 1. Wyroby z tworzyw sztucznych.

a) Izolacje cieplne

b) Materiały podłogowe

c) Posadzki żywiczne

• 2. Zakres i opis badań tworzyw sztucznych.

• 3. Zakres i opis badań powłok malarskich.

• 4. Wyniki przeprowadzonych badań.

• 5. Ocena jakości badanych tworzyw sztucznych w świetle obowiązujących norm budowlanych.

1. Wyroby z tworzyw sztucznych.

1. Izolacje cieplne.

Materiały termoizolacyjne z tworzyw sztucznych możemy podzielić na:

- poliestyren ekspandowany PS-E (EPS) - styropian

Płyty styropianowe ekspandowane zwykłe i samogasnące otrzymywane przez:

• Ekspandowanie w formach wstępnie spienionych perełek polistyrenu spienialnego PS-E

• Cięcie bloków otrzymanych w wyniku zastosowania wyżej wymienionej metody

• Formowanie ciągłe

• Wytwarzanie w formach natryskowych

- polistyren ekstradowany (wytłaczany) XPS

Płyty z polistyrenu ekstradowanego XPS otrzymywane przez:

• Wytłaczanie uplastycznionych perełek polistyrenowych z odpowiednimi dodatkami, w obecności gazu spieniającego pod ciśnieniem, przez ustniki formujące

- piankowy poliuretan (płyty, kształtki, spienianie ,,in situ”)

- piankowy polietylen (płyty, maty - izolacja cieplna, przeciwdźwiękowa, przeciwwilgociowa)

Tab 1. Właściwości techniczne płyt termoizolacyjnych z polistyrenu ekspandowanego i ekstrudowanego

Właściwości	Polistyren ekspandowany	Polistyren ekstrudowany
Gęstość pozorna	10 - 40	25 - 45
Współczynnik cieplnej [W/m*K]	0,033 - 0,042	0,030-0,035
Naprężenia ściskające przy 10% odkształceniu względnym [MPa]	0,06 - 0,33	0,15 - 0,7
Zmiany wymiarów liniowych w temperaturze +70°C [%]	0,5 - 1,0	0,3 - 3,0
Nasiąkliwość po 24 godz. Zanurzenia w wodzie [% obj.]	1,2 - 1,8	0,1 - 0,3
Wytrzymałość na rozrywanie siła prostopadłą do powierzchni [MPa]	0,1 - 0,25	0,20 - 0,90
Zakres granicznych temperatur stosowania [°C]	-50 do + 80	-50 do + 75
Zdolność samogaśnięcia	Samogasnące	Samogasnące

2. Materiały podłogowe

Wykładziny podłogowe z tworzyw sztucznych:

- wykładziny elastyczne (rulonowe, płytki)

Rodzaj polimeru: - polichlorek winylu - poliolefin - kauczuk - lej lniany

Budowa wykładziny: - jednorodna : jednowarstwowa, wielowarstwowa - niejednorodna: wielowarstwowa drukowana bądź barwiona w masie - bez warstwy izolacyjnej cieplnej - z warstwa izolacyjną

Przeznaczenie i intensywność użytkowania: - mieszkalne - użyteczności publicznej - przemysłowe lekkie, specjalne (antypoślizgowe, sportowe, antyelektrostatyczne, tłumiące hałas, antybakteryjne)

- Wykładziny dywanowe (z włókien poliamidowych, polipropylenowych, poliestrowych, akrylowych, mieszanych)

Tkane - z okrywą (runem) pętelkowym, włókienniczym lub mieszanym

Dziane - wykonane na maszynach dziewiarskich, z okrywą lub bez

Igłowe - z okrywą pętelkową, strzyżone

Igłowane - z okrywą pętelkową lub włókienną oraz bez okrywy, podobne do filcu

Flokowane - produkowane metodą elektrostatycznego osadzania włókien

- Posadzki bezspoinowe z mas żywicznych (z chemoutwardzalnych żywic epoksydowych, poliuretanowych, akrylowych, poliestrowych i innych)

3. Posadzki żywiczne bezspoinowe

Posadzki żywiczne bezspoinowe wykonywane są z kompozycji żywicznych w których skład wchodzą przede wszystkim żywice syntetyczne. Kompozycje te zwane są podłogowymi masami żywicznymi (skład: żywica chemoutwardzalna, utwardzacz, wypełniacze mineralne, pigmenty i substancje pomocnicze). Utwardzanie mieszanki żywicznej po nałożeniu na podłoże polega na reakcji chemicznej żywicy z utwardzaczem.

Typy posadzek żywicznych:

- Cienkowarstwowe, powłokowe (nakładane techniką malarską, grubość 0,5 - 1,0 mm)

- Wylewane, samopoziomujące (wykonywane techniką wylewania i rozprowadzania, grubość 2 - 4 mm)

- Szpachlowe - nakładane techniką rozsypywania, rozprowadzania i zacierania, grubość 3 - 25 mm)

> gładkie

> antypoślizgowe

• 2. Zakres i opis badań tworzyw sztucznych.

Oznaczenia podstawowych właściwości technicznych

- izolacje cieplne (wg normy PN-B-20130)

Wygląd zewnętrzny:

Barwa wstępnie spienionych perełek polistyrenu spienialnego. Sprawdzamy wizualnie, nie uzbrojonym okiem.

Wady powierzchni dopuszcza się występowanie wgniotów i miejscowych uszkodzeń i wymiarach podanych w normie. Mierzy się je z dokładnością do 1 mm, głębokość wgniotu z dokładnością do 0,1 mm.

Wymiary:

długość - 5000 mm (odchyłka ± 0,3%)

szerokość - do 1500 mm (odchyłka ± 0,3%)

grubość - 10 - 1000 mm, co 5 mm (odchyłki zależnie od grubości)

Spoistość

Miarą spoistości jest stopień odporności próbki styropianu na uszkodzenia mechaniczne podczas przecinania. Z płyt wycina się za pomocą piły kształtki o wymiarach 500 x 250 mm x (grubość płyty), Badanie polega na obejrzeniu nie uzbrojonym okiem ciętych powierzchni próbki - powierzchnia powinna być gładka (nie powinny wypadać pojedyncze perełki). Powierzchnia ewentualnych uszkodzeń nie powinna przekraczać 3cm² i głębokości 1cm.

Gęstość pozorna

Badanie prowadzi się na próbkach o kształcie sześcianu lub prostopadłościanu o objętości 100 - 500 cm³ , suszonych w temperaturze +50°C do stałej masy, a następnie sezonowanych co najmniej 16 godzin w temperaturze 20 ± 2°C i wilgotności względnej 65%.

Gęstość pozorną wyliczamy według wzoru:

r=

m - masa próbki [kg]

V - objętość [cm²]

Naprężenie ściskające przy 10% odkształceniu względnym

Badanie polega na obciążeniu próbki o kształcie prostopadłościanu o grubości 50 mm siłą ściskającą wzrastającą ze stałą prędkością. Naprężenie ściskające przy 10% odkształceniu względnym (s₁₀) jest to stosunek siły ściskającej (
) przy 10%-ym odkształceniu względnym (e₁₀) do pola przekroju poprzecznego próbki. Oblicza się je ze wzoru:

d₁₀=
[kPa]

- siła odpowiadająca 10% odkształcenia względnego w newtonach [N]

- pole początkowe przekroju poprzecznego próbki [mm²]

stabilność wymiarów

Badanie polega na oznaczeniu stałości wymiarów tworzywa porowatego poddanego działaniu określonej temperatury przy zachowaniu odpowiedniej wilgotności względem powietrza.

Wymagana jest stałość wymiarów płyt styropianowych. (wg norm PN-EN 1603:1999 i PN-EN 1604+AC:1999)

Polska norma PN-92/C-89083 przewiduje badania w temperaturze 70°C w czasie

48 godzin.

nasiąkliwość wodą

Płyty z tworzyw porowatych nie powinny wykazywać nasiąkliwości. Nasiąkliwość woda oznacza się stosunkiem objętości pochłoniętej wody do początkowej objętości próbki, wyrażonym w procentach.

Dla płyt styropianowych dopuszcza się nasiąkliwość po 24 godzinach nie przekraczającą 1,8% (v/v) dla płyt PS-E 12 i 15 oraz 1,5% (V/V) dla PS-E 20 i 1,2% dla PS-E 30 i 40.

- materiały podłogowe

Masa powierzchniowa elastycznych wykładzin podłogowych (wg PN-EN 430:1999)

Jest to stosunek masy do pwierzchni wyrażonej w gramach na metr kwadratowy (g/m²).

Masę powierzchniową oblicza się według wzoru:

M=

m - masa próbki roboczej [g]

A - powierzchnia próbki roboczej [m²]

Gęstość (objętościowa) wykładziny podłogowej elastycznej (wg PN-EN 436:2001)

Jest to iloraz masy i objętości:

r=

m₁ - masa próbki[kg]

m₂ - masa próbki zanurzonej w wodzie [kg]

- gęstość wody w tej temperaturze

Giętkość elastycznych wykładzin podłogowych (wg PN-EN 436)

Badanie giętkości wykładzin polega na wyginaniu ręcznie próbki wokół trzpienia przez ok. 5 sekund. Po sprawdzeniu, że próbka nie wykazuje uszkodzeń w postaci spękań badanie można zakończyć.

Odporność na rozwarstwienie wykładzin podłogowych elastycznych (wg PN-EN 431)

Odpornością na rozwarstwienie nazywamy siłę przyłożoną do jednej warstwy elastycznego pokrycia podłogowego, w wyniku działania której oddziela się ją od drugiej warstwy. Wynik wyrażamy w niutonach na 50 mm [N/50mm]

3. Zakres i opis badań powłok malarskich.

Lepkość - oznaczanie czasu wypływu (farb, lakierów i podobnych wyrobów) za pomocą kubków wypływowych wg PN EN 535 ISO 2431.

Czas wypływut to czas, jaki upływa od momentu, gdy badany produkt za­czyna wypływać z otworu pełnego kubka, do momentu, gdy wypływający strumień produktów przestaje być ciągły przy otworze.

Pomiar czasu wypływu

Zatykając otwór palcem, należy napełnić kubek próbką (przesączoną przez odpowiednio sito). Nadmiar próbki (wraz z ew. pęcherzykami powietrza) usunąć

linijką lub szklaną płytką. Pod kubkiem wypływowym umieścić na­czynie tak aby odległość między otworem kubka a powierzchnią ściekającej próbki była nie większa niż 100 mm. Usunąć palec z otworu, włączając jed­nocześnie czasomierz. Czas wypływu należy mierzyć z dokładnością do 0,5 s do pierwszego przerwania strumienia wypływającej próbki.

Za wynik przyjmuje się średnią z dwóch pomiarów, nie różniących się więcej niż o 5% od ich średniej. Jeśli dwa oznaczenia różnią się więcej niż o 5% od ich średniej wartości, należy wykonać trzecie oznaczenie. Jeśli trze­cie oznaczenie i jedno z dwóch poprzednich oznaczeń nie różnią się o więcej niż o 5% od ich średniej wartości, wyeliminować poprzedni wynik. Jako wy­nik przyjąć średnią arytmetyczną dwóch wybranych oznaczeń.

Krycie - metodą jakościową wizualna wg PN-89/C-82536

Wizualna ocena powłoki w czasie nanoszenia kolej­nych warstw na czarno-białe podłoże oraz porównanie grubości powłoki zapewniającej krycie z największą grubością powłoki przewidzianą w normie przedmiotowej dla danego wyrobu.

Na umyte i odtłuszczone płytki szklane z przymocowanymi pod nimi szachownicami (dopuszcza się wykonanie sza­chownicy na papierze fotograficznym w sposób zapewniający współczynniki luminacji pola białego nie mniejszy niż 0,75, zaś czarnego — nie większy niż 0,05) nakłada się warstwami badany wyrób do momentu niewidoczności szachownic. Grubość poszczególnych warstw nie powinna przekraczać grubo­ści powłoki określonej w normie przedmiotowej. Kolejne warstwy należy suszyć w warunkach podanych również w normie przedmiotowej dla każdego rodzaju wyrobu.

Po otrzymaniu suchej powłoki zapewniającej krycie szachownicy należy zmierzyć jej grubość w pięciu różnych miejscach i obliczyć średnią arytmety­czną.

Wartość krycia jakościowego (K) ustala się na podstawie stosunku grubości

gdzie:

K=

d_{ — grubość powłoki zapewniającej krycie [mm].

d_Q — największa grubość powłoki przewidziana w normie przedmiotowe; fam].

Za krycie jakościowe pierwsze uważa się krycie wyrobu, dla którego wartość

K mieści się w granicach od 0 do 1. Za krycie jakościowe drugie uważa się

krycie wyrobu, dla którego wartość A.' mieści się w granicach od 1 do 2.

Analogicznie oznacza się dalsze stopnie krycia.

Odporność powłok malarskich na uderzenie za pomocą aparatu Du Ponta wg PN-54/C-81526

Określenie maksymalnej wysokości z jakiej spada na badaną powłokę ciężarek

1-kilogramowy, nie powodując przy tym jej uszkodzenia mechanicznego.

Do badania przygotowywane są próbki zgodnie ze wskazaniami norm przedmiotowych. Przy braku wskazań w normie przedmiotowej, powłoki wykonuje się na płytkach stalowych o wymiarach 100x100x0,5 mm. Płytkę z naniesioną powloką, klimatyzowaną zgodnie z normą przedmiotową umieszcza się powłoką ku górze na kowadełku pod iglicą. Płytka powinna

przylegać do kowadełka, część płytki powinna znajdować się w odległości nie mniejszej niż 20 mm od krawędzi płytki lub środka wgłębienia pochodzącego z poprzedniego pomiaru. Ciężarek zamocować za pomocą urządzenia na wymaganej wysokości. Zwolnić zacisk. Po opadnięciu ciężarka wraz z iglicą, na badaną próbkę, unieść ciężarek i dokonać obserwacji badanej powłoki. Jeżeli nie stwierdza się pęknięć lub odprysków powłoki od płytki, wówczas należy opuścić ciężarek z większej wysokości. Odporność powłoki na uderze­nie określa się najwyższą wysokością przy której nie nastąpiło uszkodzenie powłoki.

Za ostateczny wynik przyjmuję się średnią arytmetyczną poszczególnych wyników.

Badanie odporności powłok malarskich na zarysowanie wg PN-65/C-81527

Sprawdzenie, czy w znormalizowanych warunkach badania rylec przyrządu typu Clemena obciążony zgodnie z wytycznymi nor­my przedmiotowej powoduje zarysowanie powierzchniowe powłoki bez odsło­nięcia podłoża.

Do badań należy stosować płytki o wymiarach 100x80x1 mm. przygoto­wane zgodnie z PN-64/C-S1513. Powłoki należy wykonać zgodnie z wytycz­nymi normy przedmiotowej. Jeśli norma przedmiotowa nie ustali inaczej, gru­bość powłoki powinna wynosić 30 - 40 m. Próby zarysowania dokonuje się obciążając rylec obciążnikiem o masie przewidzianej w normie przedmioto­wej badanego wyrobu. Badaną próbkę umieszcza się na stoliku który się prze­suwa na długości co najmniej 60 mm (z prędkością ok. 40 mm/s). Należy wykonać trzy zarysowania odlegle od siebie na co najmniej 10 mm. Powsta­wanie zarysowania należy obserwować nieuzbrojonym okiem. W przypadku braku normy przedmiotowej za odporność na zarysowanie należy przyjąć naj­większe obciążenie rylca przyrządu, które powoduje zarysowanie po­wierzchniowe, bez odsłonięcia podłoża.

Ścieralność powłok lakierowych (metoda A) wg PN-76/C-81516

Oznaczanie ścieralności powłok za pomocą swobodnie spa­dającego materiału ściernego (elektrokorund szlachetny 99A o uziarnieniu 30). Materiał ścierny przesypywany przez lej zasypowy spada na umocowaną pod kątem 45° próbkę. Pierwsza porcja elektrokorundu wynosi 3,5 kg, następne po 0,5 kg każda. Oznaczenie wykonuje się aż do momentu przetarcia powłoki. Ścieralność obliczamy za pomocą wzoru

X =
[kg/mm]

m — masa użytego materiału ściernego [kg]

S — średnia grubość badanej powłoki [mm].

Za wynik należy przyjąć średnią arytmetyczną co najmniej 3 oznaczeń, któ­rych wyniki nie różnią się więcej niż o 10% od wartości średniej.

Odporność na wgniecenie wg PN-EN ISO 3678:1999

W normie międzynarodowej ustalono empiryczną metodę oceny, czy powłoka z farby, lakieru lub podobnego produktu uzyskała stan wyschnięcia zdefiniowany jako odporna na wgniecenie - stan powłoki z farb lub lakierów, przy którym ustalony rodzaj gazy w ustalonych warunkach nacisku i czasie nie pozostawia widocznego odcisku splotu (skorygowana zdolność normalnego widzenia).

Czas uzyskania odporności na wgniecenie - czas liczony od chwili nałożenia powłoki na przygotowaną płytkę do chwili osiągnięcia przez powłokę stanu odporności na wgniecenie, według ustalonej metody badania. Po upływie ustalonego czasu schnięcia płytki ułożyć w pozycji poziomej, na powierzchnię płytki nałożyć kwadrat z gazy poliamidowej (Cl) i centrycznie krążek gumowy (G2). Na krążku starannie ustawić odpowiedni odważnik (C3), tak aby osie krążka i odważnika pokrywały się. Włączyć sekundomierz.

4. Wyniki przeprowadzonych badań.

PODZIAŁ I OZNACZENIA
FARBA
PRZEZNACZNIE	dekoracyjna
RODZAJ	akryl
SYMBOL
OZNACZENIE
BADANIA FARBY
Lp.	Rodzaj farby	Wynik badań	Wymagania normowe
1.	Oznaczenie lepkości w sek.	10 s	PN-EN 535 ISO 2431
2.	Oznaczenie zdolności krycia: - Ilościowe - jakościowe	3	PN-89/C-81536
	Oznaczenie inne
POWŁOKA
PRZEZNACZENIE	dekoracyjno - ochronna
RODZAJ
SYMBOL
OZNACZENIE
BADANIA POWŁOKI
Lp.	Rodzaj powłoki
1.	Oznaczenie odporności na zarysowanie	>900g	PN-65/C-81527
2.	Oznaczenie odporności na uderzenie w cm.	>50cm	PN-54/C-81526
	Oznaczenie inne
5. OCENA POWŁOKI MALARSKIEJ: W zakresie badanych cech powłoka malarska spełnia wymagania normowe.

---