nętrostwo jest wadą wrodzoną jedno lub obustronną polegająca na niezstąpieniu jądra do moszny. Wnętrostwo stosunkowo często występuje u wcześniaków (21%) u których często dochodzi do samoistnego zstąpienia jąder pod koniec 1 roku życia. U noworodków urodzonych o czasie wnętrostwo stwierdza się u około 3% chłopców jednak do samoistnego zstąpienia dochodzi rzadziej a częstość wnętrostwa około 1 roku życia wynosi już tylko 0,8%. Jeśli jądro nie zstąpi samoistnie do moszny, powinno być do niej sprowadzone przed końcem drugiego roku życia.
W wadzie tej jądro najczęściej znajduje się w kanale pachwinowym, zatrzymuje się więc na pewnym etapie drogi prowadzącej do moszny. Niekiedy jądro znajduje się poza kanałem tzn. w jamie brzusznej lub w okolicach kanału pachwinowego. W niektórych przypadkach jądro okresowo pojawia się w mosznie, a pod wpływem zimna czy dotykania okolicy moszny, cofa się. Należy rozróżnić:
wnętrostwo prawdziwe - jądro nie pozwala sprowadzić się do moszny
wnętrostwo rzekome - okresowo jądro pozwala się sprowadzić do moszny
ektopię jądra - jądro położone poza prawidłową drogą zstępowania jądra
Im wcześniej rozpocznie się leczenie, tym większa jest szansa na uzyskanie płodności u chłopca oraz na zmniejszenie ryzyka powstania raka w niezstąpionym jądrze.
Podczas rozwoju płodowego chłopca jądra powstają w jamie brzusznej i następnie powinny zstąpić do moszny. Jeśli proces zstępowania jądra do moszny zostanie w jakiś sposób zatrzymany, dochodzi do powstania wnętrostwa. Najczęściej trudno jest jednoznacznie określić przyczyny wnętrostwa. Ryzyko zwiększa się, jeżeli wnętrostwo występuje w rodzinie. Pewne znaczenie mogą mieć:
zaburzenia hormonalne występujące jeszcze w czasie życia płodowego
wadliwa budowa kanału pachwinowego
współistniejąca przepuklina pachwinowa, która nie pozwala prawidłowo ukształtowanemu jądru na zstąpienie do moszny
zbyt krótki powrózek nasienny na którym jest zawieszone jądro
W mosznie można wyczuć dotykiem tylko jedno jądro (wnętrostwo jednostronne) lub moszna jest pusta (wnętrostwo obustronne).
Najczęściej brak jądra w mosznie zauważany jest przez rodziców lub podczas badań okresowych i wymaga potwierdzenia przez chirurga dziecięcego. Badaniem pomocnym w stwierdzeniu gdzie znajduje się jądro jest badanie ultrasonograficzne.
Na ogół jądra po pewnym czasie przemieszczają się samoistnie (pomagają ciepłe kąpiele), ale czasem potrzebne jest leczenie hormonalne lub operacyjne. Jądra powinny znaleźć się w mosznie najpóźniej do szóstego roku życia. W przeciwnym razie mogą ulec uszkodzeniu, gdyż w jamie brzusznej panuje nieco wyższa temperatura niż w mosznie. Konsekwencją może być niepłodność lub powikłania brzuszne. Nieleczone wnętrostwo zwiększa ryzyko powstania raka jądra. Dodatkowo jądro niezstąpione może niekorzystnie wpływać na jądro prawidłowe o właściwym umiejscowieniu uszkadzając częściowo lub całkowicie jego czynność.
Wiek pomiędzy 2 a 3 rokiem życia jest okresem, w którym wnętrostwo powinno zostać usunięte ze względu na to, że efekt leczniczy jest w tym czasie największy.
Wnętrostwo można leczyć zachowawczo lub operacyjnie:
leczenie zachowawcze - polega na podawaniu w zastrzykach domięśniowych preparatu hormonalnego dwa razy w tygodniu przez okres 5 tygodni. Preparat działa pobudzająco na jądro i może doprowadzić do pełnego zstąpienia jądra do moszny.
leczenie operacyjne - obejmuje tych chłopców, u których leczenie zachowawcze nie przyniosło efektu i tych którzy są zakwalifikowani na podstawie badania bezpośrednio do zabiegu. Operacja wykonywana w znieczuleniu ogólnym, polega na otwarciu kanału pachwinowego, odszukaniu jądra, wprowadzeniu go do moszny oraz ustaleniu w worku mosznowym tak, aby nie było możliwości powrotu jądra do kanału pachwinowego. Niekiedy jądro po pewnym czasie od zabiegu operacyjnego cofa się do kanału pachwinowego na skutek zmian bliznowatych. Jest to powikłanie występujące sporadycznie, ale wymagające ponownego leczenia.
|