Pech prześladuje narcyzów - artykuł Stanisława Michalkiewicza Wysłane poniedziałek, 10, listopada 2003
Wracając 27 października z Olsztyna, słuchałem sobie radiowej "Trójki" dla zabicia czasu. Tak się akurat złożyło, że zaraz po audycji poświęconej pedofilom, rozgłośnia nadała reportaż o narcyzach, a konkretnie o uroczystości wręczenia medalu św. Jerzego panu red. Adamowi Michnikowi. Pan red. Michnik otrzymał tę nagrodę razem z Wacławem Havlem, b. prezydentem Republiki Czeskiej, który skromnie na uroczystość nie przybył. W tej sytuacji nic już nie mąciło atmosfery wzajemnego zachwytu: ks. Adam Boniecki, redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego" zachwycał się panem red. Michnikiem, a pan red. Michnik pochwalił "Tygodnik Powszechny". Powiedział m.in., że "TP" był za komuny "sumieniem polskiej inteligencji".
Być może intencja pana red. Michnika była inna, ale akurat przypadkowo powiedział prawdę. Chodzi naturalnie o użycie czasu przeszłego. Rzeczywiście, za komuny znaczna część inteligencji polskiej uważała "Tygodnik Powszechny" za coś w rodzaju głosu swego sumienia. Była to, ma się rozumieć, spora przesada. Rąbka tajemnicy uchylił w swoich "Dziennikach" Stefan Kisielewski. Oto np. fragment z 25 lipca 1973 r: "Byłem na obiedzie z Jerzym, (Turowiczem - SM) Jackiem (Woźniakowskim - SM) i Wilkanowiczem, doszedłem do wniosku, że to się zrobili polscy pieczeniarze na pokaz dla zagranicy (...). Cięgle tam w redakcji zjawiają się różni cudzoziemcy, Francuzi, Kanadyjczycy, filmują, nagrywają: faceci zbierają laury »opozycji«, a w istocie są już oportunistami". Coś musiało być na rzeczy, bo 15 maja 1974 r. Kisiel notuje: "3 - 6 maja byłem w Krakowie na zjeździe pracowników i sympatyków »Tygodnika«, a także dla zaproszonych gości. Dosyć to było przyjemnie, poziom wysoki, atmosfera czysta. (...) Ja odczytałem felieton skonfiskowany mi przez redakcję, co jest swego rodzaju sensacją: krytykowałem w nim »Tygodnik« za lewactwo, za różnych Słonimskich itp., pisałem, że zmarnowałem życie, bo nie udało mi się stworzyć z tego pisma prawicowej opozycji. Cenzura puściła, a redakcja nie!". Ale inaczej chyba nie mogło być, bo w zapisie z 11 stycznia 1973 r. czytamy: "powiedziałem wszystko, co myślę o »Tygodniku” i o polityce. »Młodzi« (Marek, Pszon) dosyć mnie zrozumieli, za to Turowicz ani w ząb - zarozumiały, pewny siebie, zachwycony wciąż »Tygodnikiem«, słowa powiedzieć nie można". Tak to było, ale oczywiście "Tygodnik" był punktem orientacyjnym, może trochę na zasadzie, że na bezrybiu...
Więc powiedzmy, że był. No a teraz?
A teraz już nie jest, bo w 1990 r. wyszło na jaw, że sumienie jest partyjne. W związku z tym orientują się na nie już tylko półinteligenci, których jest w Polsce całkiem sporo. Ich codzienne potrzeby zaspokaja oczywiście "Gazeta Wyborcza", a "Tygodnik" mają od święta. Chodzi o to, że podstawowym problemem półinteligenta polskiego jest lęk przed zdemaskowaniem i ośmieszeniem. Z tego powodu garną się oni do orszaku jakiegoś cadyka, który zapewni im poczucie bezpieczeństwa. Tę funkcję rezerwuje dla siebie oczywiście pan red. Michnik. Cóż zatem robi "Tygodnik"? "Tygodnik" sprawuje wokół pana red. Michnika swego rodzaju czynności liturgiczne, tzn. od czasu do czasu go okadza. Za te usługi pan red. Michnik roztacza nad redakcją "Tygodnika Powszechnego" dyskretny, acz doceniany mecenat. Tak w najogólniejszych zarysach prezentuje się ta symbioza. To jest właśnie ta opoka, na której nasz półinteligent buduje swoje dobre samopoczucie. W związku z tym nie można dopuścić, by w jego sercu zakiełkowały jakiekolwiek wątpliwości. Nie jest to trudne, bo wystarczy zachwycać się sobą nawzajem, a do narcyzmu zarówno pan red. Michnik, jak i redaktorzy "TP" zdążyli się już przyzwyczaić. To częste okadzanie się własnym gazem utrzymuje ich jednak w stanie lekkiego oszołomienia, który przez półinteligenckie otoczenie interpretowane jest jako właściwości profetyczne.