Restrukturyzacja i prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych jako istotny przedmiot zwiększania efektywności zarządzania
Zródło: Ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw P.P z dnia 30.08.1996
1.def. przekształceń własnościowych i prywatyzacji 2. charakteryst. Ścieżek prywatyzacyjnych 3. algorytm prowadzenia prywatyzacji 4. Skutki prawne i organizacyjne prywatyzacji 5. sytuacja pracowników w prywatnych przedsiębiorstwach(pakiet socjalny, zatrudnienie, prawo do udziałów lub akcji). Ustawa ta zakłada, że prywatyzacja może być prowadzona 2 ścieżkami: 1.pośrednią-a) przekształcenie przedsięb. w jednoosobową spółkę państwa (komercjalizacja) akcyjną lub z o.o. b)sprzedanie udziałów osobom trzecim 2. ścieżka bezpośrednia-a)sprzedaż przez wniesienie do spółki prawa handlowego b) oddanie przedsięb. państwowych i odpłatne korzystanie w spółce pracowniczej
Przekształcenia własnościowe w morskich flotach handlowych - rozpoczęły się 10.07.1991 od przekształceń Zarządu Portu Sz-n-Świnoujście w 1-osobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa- Zarząd Morskiego Portu Sz-n-Świnoujście s.a. Jest to ścieżka pośrednia-nadal właścicielem jest Skarb Państwa, zmienia się to, że przedsięb. państwowe działa na zasadzie innej ustawy, a jako 1-osobowa spółka na zasadzie innej ustawy. Powstało 17 spółek z o.o i 1-osobowa spółka akcyjna Skarbu Państwa(55% należało do pracowników a 45% do spółki matki). Podpisały umowy o dzierżawie infra i suprastruktury (sp.matka i 17-sp.córki). W wyniku komercjalizacji zarządu portu sz-n- Świnoujście jako przeds. państwowego rozpoczął się proces oddzielenia sfery zarządczej i administracyjnej portu(zarząd P.S-Ś s.a) od sfery eksploatacyjnej i usługowej(17 sp. pracowniczych z o.o.) wykonujących usługi na bazie dzierżawionego od spółki matki majątku- infra i suprastruktury i obszaru. Proces ten został utrwalony poprzez uchwalona w20.12. 1996 Ustawe o portach i przystaniach morskich
Wybrane elementy etyki w biznesie. Programy etyczne przedsiębiorstw
Z 2 jednakowo efektywnych firm lepsza jest ta, która biznes uprawia rzetelnie i uczciwie. Daje jej to w dłuższym okresie konkurencyjna przewagę, jakiej firma w inny sposób nie mogła by osiągnąć
Programy efektywne skierowane są na uczynienie z etykiety biznesu najwyższego standardu zachowań:
1. pracowników w firmie, 2. firmy na rynku, 3. firmy w otoczeniu spół. w jakim działa
Jest tak dlatego, ze etyczne postępowanie stanowi aktywa firm. Takie postępowanie świadczy o odpowiedzialności firmy wobec jej interesariuszy czyli wszystkich, którzy firmę tworzą i z którymi firma współdziała.
Na etyczny program firmy wchodzi:
1. wskazanie wartości wspólnych, 2. sformułowanie wizji i misji firmy, 3. określenie standardów etycznych i zawodowych,4. opracowanie kodeksu etycznego, 5. opracowanie podręcznika standardów zawodowych, 6. opracow. programu kształcenia etycznego, 7. utworzenie stanowiska(komórki) ds. etyki, 8. program zachowania etycznego, 9. monitorowanie przestrzegania norm etycznych oraz standardów zawodowych ,10. utworzenie etycznej infolinii, 11. okresowe przeprowadzenie audytu etycznego.
Zespół wartości podstawowych i opartych na nich standardów postępowania tworzy kodeks firmy.
W zależności od tego , czego kodeks dotyczy może to być kodeks dobrej praktyki, kodeks postępowania
Na treść kodeksu firmy wchodzą:
1. bezpieczeństwo wyrobów i usług, 2. bezpieczeństwo w miejscu pracy, 3. informowanie o nieprzestrzeganiu norm, 4. inwestycje negatywne i bojkot międzynarodowy, 5. jakość, 6. konflikt interesów, 7. likwidacja działalności i redukcje, 8. molestowanie seksualne, 9. nagradzanie i karanie, 10. normy prawne jakich należy przestrzegać, 11. ochrona środowiska, 12. poufność, 13. praca a rodzina, 14. przechowanie i udostępnianie informacji, 15. prywatność w miejscu pracy i poza nim, 16. różnorodność i tolerancja, 17. stosunki ze światem polityki, 18. świadczenia na rzecz społeczności lokalnych, 19. upominki i udział w przyjęciach, 20. zdrowie pracownika-badania okresowe, 21. zwrot poniesionych kosztów
Poprawa konkurencyjności gospodarki polskiej
Różnice przedsiębiorstw i gospodarki polskiej w stosunku do krajów Unii Europejskiej
1. Znacznie niższa wydajność pracy. Wielkość Produktu Krajowego brutto(PKB)na 1zatrudnionegow Polsce wynosi 1/3 przeciętnej dla krajów UE. 2. Przestarzała struktura kształcenia. W szkoleniach dla osób powyżej 18 roku życia uczestniczy rocznie 5%Polakow,22% w UE. 3. Hamujący rozwój. System obciążeń publiczno-prawnych przedsiębiorstw jest 11rodzajow podatków, wyższe niż w krajach UE podatki(wyższe ma tylko Dania i Szwecja). Niekorzystna w Polsce struktura kosztów pracy, które obciążone są ponad 40% podatkiem od pracy(z tytułu ubezp. społecznego i innych świadczeń)-W krajach UE 20-25%. 4. Niekorzystna struktura gospodarki .Polskiej MŚP zatrudniają (małe i średnie przedsiębiorstwa) przeciętnie mniej niż 2 osoby, w UE- 6 . 5. MSP w Polsce generują ponad 50% eksportu, w UE ponad 80%. 6. Udział firm w ogólnej sumie wydatków na badania i rozwój. 7. Udział Polski w międzynarodowym podziale pracy 0,7% w imporcie 0,5% w eksporcie. Udział eksportu w PKB wynosi 24%, a np. w Irlandii 76%. 8. Niskie zasoby kapitałowe i brak środków na inwestycje. 9. Zła infrastruktura. 10. Nie stabilny i nadmiernie rozbudowany system instytucji centralnych odpowiedzialnym za wsparcie przedsiebiorstw14 na 15 krajów należących do UE odpowiadam Minister Gospodarki.
Działania zmieniające powyższy stan
1. Poprawa wydajności pracy i jakości zasobów ludzkich (reforma systemu edukacji dorosłych). Zwiększenie puli środków na edukacje poza szkolne. Wprowadzenie instrumentów mobilizujących do podnoszenia kwalifikacji. Kierowanie absolwentów szkol zasadniczych do szkół średnich w przypadku braku pracy dla nich.
2. Stworzenie odpowiadającego na potrzeby gospodarki systemu prawnego i administracyjnego. Ograniczenie liczby inspekcji z 19 do 10 we wstępnej fazie, a potem jeszcze do mniejszej ilości wzmacniając ich kompetencje.
3. Uproszczenie procedur w sprawach gospodarczych i usprawnienie postępowań w sprawach gospodarczych.
4. Deregulacja przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych i rozszerzenie możliwości zatrudnień pracowników w oparciu o umowy na czas ograniczony, zmniejszenie dodatku do płacy godzin nadliczbowych do 50%, zmniejszenie obciążeń publiczno-prawnych przedsiębiorstw-poszerzenie zakresu uproszczonych form opodatkowania małych firm i ubezpieczenie. 5. Zmiany struktury gospodarki 6. Przyśpieszenie postępu naukowo-technicznego 7. Poszerzenie zachęt proeksportowych 8. Zwiększenie zasobów kapitału 9. Budowa infrastruktury niezbędnej dla rozwoju gospodarki 10. Budowa systemu instytucji wspierania przedsiębiorstw
Polityka gosp. rządu i jej wpływ na zarządzanie przedsięb.
1. Strategia gosp. Rządu 2. Przede wszystkim przedsiębiorczość 3. Infrastr.-klucz do rozwoju 4. Pierwsza praca 5. Restrukturyzacja wybranych sektorów gospodarki 6. Raport otwarcia
Ad.6 1. Od 1998 następuje znaczne zwolnienie procesu wzrostu gospodarczego(`98-4,8%,`99-4,1%, 2000-1,3%) 2. Nastąpił wzrost zadłużenia podmiotów gosp. W stopniu zagrażającym płynności finansowej(cash flow) 3. Osłabienie rynku kapitałowego 4. Słaba aktywność inwestycyjna firm z kapitałem zagranicznym 5. Ograniczenie popytu krajowego, konsumpcyjnego i inwestycyjnego. 6. Pogłębia się bezrobocie 7. Brak znacznej obniżki stóp procentowych 8. Poziom infrastruktury w Polsce odbiega negatywnie od standardów europejskich, pozytywnym czynnikiem jest rozwój łączności. 9. Powstały polityki rozwoju województw tzw. strategie. Jest to korzystny akcent samorządów wojewódzkich. 10. Stan polskiego rolnictwa jest zły i nie widać w tej dziedzinie tendencji, które można uznać za optymistyczne. 11. Trudności przy sięganiu po międzynarodowe fundusze(trudności administracyjne, merytoryczne) 12. Przekształcenia własnościowe-brak polityki prywatyzacyjnej, prywatyzacja nie jest instrumentem przyśpieszenia gosp. i modernizacji gospodarki. Przychody z prywatyzacji służyły pokryciu deficytu budżetowego. 13. Pozytywnym dokonaniem jest inwentaryzacja majątku skarbu państwa oraz rozpoczęcie wypłaty rekompensat dla pracowników sfery budżetowej, emerytów i rencistów z tytułu zaległych zobowiązań budżetu 14. Nie rozwiązano kwestii reprywatyzacji 15. Pogorszyły się warunki nauczania na wszystkich szczeblach (brak środków finansowych na wprowadzenie nowej struktury szkolnictwa ponadgimnazjalnego)16. Zróżnicowanie jakości kształcenia(system edukacji jest niespójny) 17. Negatywna selekcja nauczycieli. Przyczyna-niskie pensje, dyskomfortowe warunki pracy. Nauka jest obszarem straconych możliwości i niewykorzystanych rezerw, bez uruchomienia których perspektywistycznie nie można myśleć o rozwoju Polski.
Planowanie dobowo zmianowej pracy portu
Wpływ zarządzania na ekonomiczną efektywność eksploatacji portu
Faza wymiany informacji z otoczeniem
Faza preparacji danych (zbieranie, przetwarzanie, udostępnianie)
Faza podejmowania decyzji(planowanie, organ., motywow., kontrolow.)
Faza regulacji procesów eksploatacyjnych
Faza realizacji usług faza sprzedaży usług
Koszty Przychody
Efekt ekonomiczny
Model systemu eksploatacji portu
1. inform. o usługach zleconych przez kontrahentów portu oraz o warunkach prawnych, ekonom. i techn. ich realizacji. 2. strumień zasileń materiałowych 3. Inf. O stanie i ograniczeniach zasileń materiałowych 4. współpraca ludzi ze sprawnymi urządzeniami techn. w celu realizacji usług portowych 5. oddziaływanie układu „człowiek-maszyna” na ładunki oraz środki transportu stanowiące przedmioty eksploatacji. 6. dane zródłowe o zasobach i stanie procesów wykonawczych. 7. inform. stanowiące podstawę wyboru kolejnego wariantu decyzji eksploatacyjnych. 8. informacje(decyzje) regulujące procesy wykonawcze. 9. rezultaty działań wykonawczego podsystemu eksploatacji(w postaci usług portowych) 10. informacje o możliwościach, stanie i wynikach realizacji usług adresowane do kontrahentów.
Założenia do pakietu-Przede wszystkim przedsiębiorczość(dok. przyjęty 29.01.2002)
Cel: doprowadzenie na ścieżkę szybkiego wzrostu. Bloki tematyczne pakietu: 1. Uproszczenie systemu podatkowego 2. Obniżenie kosztów pracy oraz uelastycznienie stosunku pracy 3. Uproszczenie systemu ubezpieczeń społecznych 4. Uproszczenie przepisów proceduralnych 5. Nowe regulacje prawne 6. Zmniejszenie barier w kontaktach urząd-przedsiębiorca. Celem tego pakietu jest pobudzenie przedsiębiorczości i ludzi. Zostaną stworzone 16 regionalnych i ok. 100 lokalnych funduszy poręczających małe i średnie przedsiębiorstwa.
Zadania: 1.nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych *odroczenie płatności podatku dochodowego w I okresie działalności * Wprowadzenie możliwości składania deklaracji podatkowej elektronicznie * Uproszczenie kwestii deklaracji * Precyzowanie przepisów określających moment płacenia * Zmiana zasad amortyzacji * Likwidacja nakładania niektórych obowiązków * Upraszcza się rozliczenia podatkowe 2. Zrównanie praw i obowiązków pracowników i administracji skarbowej 3. Zwiększenie zakresu ryczałtowych form opodatkowania 4. Wprowadzenie ułatwień w procedurze celnej, zmiana kodeksu celnego 5. Złagodzenie obciążeń małych firm w zakresie VAT 6. Zmiana kompetencji organów skarbowych 7. Obniżenie obciążeń przedsiębiorstw z tytułu opłaty skarbowej i podatku od czynności cywilno-prawnych np. zaciąganie pożyczek 8. Ujednolicenie zasad opodatkowania przedsiębiorców 9. Obniżenie kosztów pracy oraz uelastycznienie stosunków pracy * Zmniejszenie ograniczeń stosowania umów na czas nieokreślony * Uregulowanie norm dot. godzin nadliczbowych * Zmiany dot. czasu pracy 10. Zmiana zasad ustalenia wysokości płacy minimalnej 11. Uwzględnienie w przepisach dot. rozwiązywania stosunków pracy specyfiki małych przedsiębiorstw 12. Zmiana zasad naliczania składki na fundusz rehabilitacji i osób niepełnosprawnych 13. Likwidacja obowiązku tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych 14. Uproszczenie systemu ubezpieczeń społecznych 15. Wprowadzenie ubezpieczeń od wypadków przy pracy i chorób zawodowych 16. Uproszczenie procedur w prawie majątkowym 17. Ujednolicenie i uporządkowanie przepisów dot. spółek handlowych 18. Obniżenie opłat notarialnych 19. Skrócenie procedur w sprawach gospodarczych 20. Złagodzenie warunków nabywania uprawnień kierowania robotami budowlanymi. 21. Ujednolicenie def. przedsiębiorcy 22. Wprowadzenie przepisów zapewniających skuteczną ochronę małych i średnich przedsiębiorstw na rynku 23. Ograniczenie liczby inspekcji w obszarze działalności gospodarczej 24. Uregulowanie zasad wymiany informacji gospodarczej.
Budowa autostrad i dróg ekspresowych-mamy 394 km autostrad z czego 277 km zbudowano przed 1990,w tym 109 km przed II wojną światową. W 2002 planuje się tylko 12 km autostrad- powód to deficyt budżetowy w wydaniu 90 mld.zł. Drogi ekspresowe: Grudziądz, Poznań, Wrocław, Warszawa, Gdańsk Płońsk, Toruń, Bydgoszcz, Wałcz, Poznań, Kalisz, Bytom. Zarówno w planie budowy autostrad jak i dróg ekspresowych do 2005 nie ma drogi A3.W latach 2002-2005 nakłady na budowę dróg sięgną poziom 36,8 mld PLN 1. Utrzymanie i rehabilitacja:6mld 500 mln PLN 2. autostrady:15 mld 800 mlnPLN 3. Drogi ekspresowe: 3 mld 500mln.PLN 4. Wzmocnienia 6mld PLN 5. Przebudowa dróg krajowych: 5mld PLN. Razem nakłady: 36mld 800mln PLN
Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad została połączona z Generalną Dyrekcją Dróg Publicznych i powstała Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i autostrad. Zródła finansowania: 1. budżet państwa 2. pożyczki od międzynarodowych inwestorów finansowych 3. wpływy ze sprzedaży winet 4. emisja obligacji połączonych przez skarb państwa 5. Sprzedaż przekazywanych funduszowi składników majątku państwa
Finansową instytucją wspierającą realizacje projektów będzie Krajowy Fundusz Autostradowy. Opłaty winetowe za użytkowanie autostrad płatnych zostaną zastąpione systemem opłat winetowych. WINETA- opłata za transport na terenie Polski po drogach krajowych uiszczona przez przedsiębiorców wykonujących transport. Aktualnie płacą przedsiębiorstwa za niektóre samochody i autobusy. Pieniądze przeznaczone są na budowę autostrad i dróg ekspresowych oraz na utrzymanie dróg istniejących.
Do końca 2005 zostaną oddane do użytku 550 km autostrad w tym 150 po gruntowej przebudowie- rozpocznie się budowę dalszych 500 km. Zostaną oddane do użytku 250 km dróg ekspresowych, dalsze 200 km będzie w budowie- zwiększenie tempa oddawania różnych odcinków autostrad 1. zostanie wybudowanych do 40 obwodnic miast i miejscowości leżących wzdłuż dróg krajowych 2. Zostaną utrzymane europejskie standardy uciskowe na oś 3. poddane zostaną rehabilitacji ponad 1000 km dróg i mostów.
Infrastruktura i żegluga morska - w zakresie infr. zadania obejmą podniesienie konkurencyjności portów morskich 1. podniesienie bezpieczeństwa żeglugi na torach wodnych 2. eliminowanie zagrożeń i zanieczyszczeń 3. przełamanie regresu żeglugi śródlądowej 4. usługi logistyczne 5. zmiany w strukturze i obrotach portów 6. rozwój żeglugi bliskiego zasięgu 7. aktywizacja małych portów jako regionalnych ośrodków przedsiębiorczości
Przekształcenia gospodarcze portów na przykładzie portu Szczecin-Świnoujście. Istota portu morskiego jako systemu gospodarczego: Porty morskie są wysoce skomplikowanymi systemami współdziałania. Ich strukturę tworzą podmioty gospodarcze, urzędy i instytucje, które uczestniczą w planowaniu, organizowaniu, koordynowaniu, wykonywaniu i kontroli działań gospodarczych, składających się na główne funkcje portów, mianowicie funkcje transportowe, przemysłowe, handlowe i logistyczne. Porty są symulatorami rozwoju gospodarczego i społecznego na terenach, z którymi sąsiadując spełniają wobec nich funkcje miastotwórcze i regionotwórcze.
W systemie gospodarczym, jakim jest port morski, można wyróżnić podsystem zarządzający (sfera zarządcza i administracyjna) i podsystem wykonawczy (sfera eksploatacyjna, usługowe i produkcyjna). Funkcje podsystemu zarządzającego w każdym z polskich portów morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej są identyfikowane z funkcjami zarządów portów (Zarząd Morskiego Portu Szczecin-Świn. S.A), urzędów morskich (Urząd Morski w Gdańsku, w Szczecinie) oraz z funkcjami innych urzędów administracji państwowej (Urząd Celny, Straż Graniczna). Natomiast funkcje eksploatacyjne, usługowe i produkcyjne w podsystemie wykonawczym realizowane są przez podmioty gospodarcze o kapitale prywatnym, państwowym i mieszanym (przedsiębiorstwa spedycyjne, agencyjne, przeładunkowo-składowe)
Generalne zasady zawarte w Projektach Ustawy o Portach (VI wariantów lata 1993-1996): Radykalne i bezwarunkowe zerwanie z modelem zarządzania funkcjonującym przed 1990r; Oddzielenie sfery zarządzania od sfery eksploatacji portów; Przyznanie portom autonomii w zakresie działalności statutowej; Nadanie dużym portom morskim statusu jednostek użyteczności publicznej posiadających osobowość prawną; Aktywne włączenie przedstawicieli władz państwowych i samorządowych w proces zarządzania portami; Uznanie konieczności finansowania przez państwo zasadniczej części infrastruktury portów; Skarb Państwa finansuje dojście do portu (tor podejściowy Szcz_Świn, Zatoka Pomorska), drogi ogólnodostępne do portów.
Ustawa o portach i przystaniach morskich uchwalona została 20.12.1996 roku. Charakterystyka: Bezpośrednie kształtowanie działalności portu wg. Założeń polityki transportowej i morskiej państwa; Traktowanie portu jako integralnego elementu infrastruktury gospodarczej państwa; Udział państwa w finansowaniu inwestycji portowych; Ochrona prawna, organizacyjna i ekonomiczna ze strony państwa; Synchronizacja rozwoju portu z rozwojem miast i regionu; Skuteczna ochrona interesów publicznych w warunkach niczym nie skrępowanej działalności komercyjnej podmiotów gospodarczych w porcie; Wzajemne korzystne powiązania portu z budżetem państwa
Cechy autonomicznego systemu zarządzania: Niezależność organizacyjna oraz decyzyjna w sektorze działalności eksploatacyjnej, inwestycyjnej i handlowej; Bezkonfliktowe kojarzenie interesów wszystkich uczestników obrotu portowego (funkcje Rady interesantów portu); Partnerskie stosunki między reprezentantami władz centralnych i lokalnych oraz użytkownikami portu; Łatwość i skuteczność działania na rynku; Wysoka elastyczność działania
Wmyśl obowiązującej Ustawy o portach i przystaniach morskich przedmiot działalności Zarządu Morskiego Portu obejmuje w szczególności: Zarządzania gruntami i infrastrukturą portową; Prognozowanie, programowanie i planowanie rozwoju portu; Budowę i rozbudowę, utrzymanie i modernizację infrastruktury portowej; Pozyskiwanie gruntów na potrzeby rozwoju portu; Świadczenie usług związanych z korzystanie z infrastruktury portowej; Stanowienie i pobieranie opłat portowych, a w szczególności opłat tonażowych, przystaniowych, pasażerskich i ładunkowych; Określenie warunków użytkowania gruntów i infrastruktury portowej
Do przedmiotu działań Zarządu Morskiego Portu zaliczyć należy także funkcje prezentowane w poprzednich wersjach projektu Ustawy o portach i przystaniach morskich, mianowicie: Prowadzenie aktywnego marketingu i promocji portu Szczecin-Świnowujście wspólnie z działającymi w tym zakresie przedsiębiorstwami układu portowego; Reprezentowanie portu w kraju i zagranicą; Współprace z urzędami i organizacjami administracji specjalnej, działającymi na terenie portu; Inicjowanie i finansowanie prac naukowo-badawczych dla potrzeb portu
Przeznaczenie przychodów z działalności podmiotu zarządzającego portem morskim o podst. Znaczeniu dla gosp. Morskiej: Budowa, rozbudowa, utrzymanie i modernizacja infrastruktury portowej; Realizacja innych zadań wynikających z przedmiotu działalności zarządu; Pokrycie bieżących kosztów utrzymania zarządu
Źródła przychodów: Opłaty z tytułu użytkowania, najmu, dzierżawy lub innej umowy na mocy, której podmiot zarządzający oddaje w odpłatne korzystanie grunty oraz obiekty, urządzenia i instalacje portowe; Opłaty portowe; Przychody z usług świadczonych przez podmiot zarządzający; Wpływy z innych tytułów; Zwolnienia od podatków od nieruchomości (o 60%)
Aktualne problemy zarządzania Stoczni Szczecińskiej Porta Holding S.A. Główne oczekiwania w stosunku do sfer zarządzających: Wspieranie inicjatyw i procesów tworzenia, np. inicjatywa przyłączenia Szczecińskiej Stoczni Remontowej do Holdingu-ale Gryfia nie chce się przyłączyć; Stworzenie warunków rozwoju przedsiębiorstwa; Wspieranie zadań inwestycyjnych; Stosowanie ograniczonego interwencjonizmu państwa w sektor gosp. morskiej
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl