ZAPRAWY

OZNACZ. WYDAJNOŚCI OBJĘTOŚCIOW. PRÓBNEGO ZAROBU. Wydajność obj. zaprawy określa się na podstawie uzyskanej objet. zapr. z danej ilości składników. Objętościomierz(rys) ,odczyt z dokładnością do 0,1 dm³. Próbka zaprawy powinna mieć min. 10dm³. Próbny zarub wykonuje się w mieszarce. Składniki odmierzamy z dokł. do 10g. Do mieszarki wlać wodę, potem spoiwo, mieszać 1 min. dodać kruszywo, mieszać do jednolitej barwy (ok. 2min.). Dalej zostawić zap. w pojemniku na 27 min. Po 30min. od wsypania spoiwa zap. jeszcze raz wymieszać (1min.). Całą zap. przenieść do cylindra pomiarowego. Dalej po wyrównaniu powierzchni przez lekkie wstrząśnięcie cylindrem opuszczamy płaskownik ze skalą, tak aby krążek przylegał do powierz. zap. Odczytujemy objętość zap. z dokładnością do 0,1dm³. Obl. masy składników na 1 m³ zap.(M) w kg.:
.

m₁-masa danego składnika użytego do próbnego zarobu.

V-uzyskana objęt. zapr. dm³.

OZNACZENIE KONSYST. ZAPRAWY. Polega na określeniu głęb. zanurzenia stożka pom. w zap. w cm. Masa stożka 300g. Skala na 15cm, co 1cm. Naczynie w kształcie odwróconego stożka, wewnątrz nacięta linia E (pozioma 3cm od góry) okreslająca poziom zap

Próbny zarób wykonuje się w mieszarce. Składniki odmierzamy z dokł. do 10g. Do mieszarki wlać wodę, potem spoiwo, mieszać 1 min. dodać kruszywo, mieszać do jednolitej barwy (ok. 2min.). Dalej zostawić zap. w pojemniku na 27 min. Po 30min. od wsypania spoiwa zap. jeszcze raz wymieszać (1min.). Oznaczenie: Naczynie napełnić 1 dm³ zaprawy do linii E. Wstrząsnąć nacz. 5 razy aby wyrów. powierzchnię. Wierzchołek do zetknięcia z zap. Skalę na zero. Zwolnić stożek na 10s aby się swobodnie zanu. w zap. i zablokować. Odczytać wynik do 1 cm. Wynik oznacz.: Miarą konsyst. zap jest głębo. zanurz. stożka w cm. Wynikiem jest średnia arytmetyczna 3 pomiarów i nie może przekraczać 1 cm.

OZNACZ. PLASTYCZNOŚCI ZAPRAWY.

Polega na określeniu średnicy rozpływu próbki na stoliku wstrząsowym. Płyta metalowa pokryta jest płytą szklaną. Przez obracanie korbą płyta przesuwa się na wys ok. 10mm i opada swobodnie pod własnym cieżarem. Na płycie stolika nalerzy ustawić formę w kształcie ściętego storzka, a na niej nakładkę.

Wykonanie oznacz.: zwilżyć szklaną płytę. Na środku płyty ustawić formę wraz z nakładką , tak aby krawędź formy pokrywała się z obwodem koła (śr. 10cm) wyrytego na płycie metalowej. Ubić zaprawę w formie, ściąć nożem. Po 10s od ubijania, podnieść pionowo formę, a próbkę poddawać 15 wstrząsom przez obrót korbą w ciągu 15s. Bezpośrednio po wstrząsach należy zmierzyć dwie prostopadłe do siebie średnice rozlanego placka w cm, z dokład. do 0,2 cm. Pomiar wykonuje się dwa razy. Wynik: Miarą plast. zap. jest średnica rozlanego placka zap w cm.

OZNACZ. CZASU ZACHOW. WŁAŚCIW. ROBOCZYCH ZAP. Oznaczenie polega na określeniu czasu, po którym zap zgęstnieje na tyle, że jej konsyst zmniejszy się o 3 cm, a plast. określona na stoliku wstrząs. zmniejszy się o 4 cm. Wyk. oznacz.: Z chwilą przystąpienia do bad. należy odnotować czas zarobienia zap. Zap poddaje się okresowemu bad. konsyst. i plast. (np. co 20-30min). Pomiary konsyst. należy wykonyw. do czasu, aż nastąpi zmniejszenie zagłębienia stożka o 3cm, a pom. plast. do czasu, aż nastąpi zmniejszenie średnicy rozlanego placka o 4cm. Czas zachow. właściw. roboczych zap. obl. się w godz. i min. od momentu zarobienia zap. do uzyskania wyżej podanych zmian konsy i plast.

Za wynik zachow. właściwości roboczych zap. uważa się czas liczony od momentu zarobienia zap. do uzyskania zmian konsyst. i plast.

CEMENT

OZNACZ. WYTRZ. NA ŚCISKANIE.

Próbka 4x4x16cm. Powierzchnie wew. formy przetrzeć olejem. Zaprawę do beleczek : 450g cementu, 1350g piasku, 225cm³ wody. Do miski mieszarki wlać wodę, następnie wsypać cem. a po wymiesz. stopniowo wsypywać piasek. Formę przymocować do wstrząsarki. Następnie porcjami układać zap. i wstrząsać. Nadmiar zap. ściąć metalową płytką i powierz. wygładzić. Taką próbkę wkładamy do wanny z rusztem i wodą do poziomu pod formę, aby była jak największa wilgotność powietrza. Beleczki przechowywać w ok.20ºC. Beleczki przeznaczone do bad. po 12 i 24 h należy rozformować ok. 30min. przed badaniem. Beleczki do bad. w innym terminie rozformować po 24 h od ułożenia zap. i umieścić w kąpieli wodnej (20 C), czyli zanurzyć.

Beleczkę układamy w prasie (wierzchnia płaszczyzna ma być pionowo) i ściskamy. Po zniszczeniu beleczki odczytujemy nacisk siły w MN, która zniszczyła beleczkę.

Wynik: Z 6 otrzymanych wyników pomiarów obliczamy średnią arytmet. z dokładnością do 0,1 Mpa.

OZNACZ. WYTRZ. NA ZGINANIE.

[przepisać to co jest na zielono na początku tej ściągi]. Przyrząd Michaelisa-polega na obciążaniu beleczki śrutem zsypywanym z zawieszonego naczynia z szybkością ok. 100g/s Beleczkę układamy na dwóch wałkach oddalonych od siebie o ok. 10cm. Przy wykonywaniu pomiaru siły zginającej za pomocą przyrządu Michaelisa, po ułożeniu beleczki między wałkami, należy ustawić dźwignię przyrządu na oznaczony pkt (kreska), zawiesić naczynie i otworzyć wysyp śrutu. Gdy beleczka ulegnie złamaniu, naczynie wraz ze śrutem należy zważyć z dokładnością do 10g. (puste naczynie waży 800-900g).

Obl. wyników.: Wytrz. na zginanie (X₁) oznaczoną przyrządem M. należy obl. w Mpa :

X₁=a*1,17; gdzie: a-masa nacz. ze śrutem(kg); 1,17-współczynnik przeliczeniowy;

Wynik: Z trzech pomiarów należy obl. śr. arytmetyczną z dokład. do 0,1 Mpa. Gdy wynik różni się od średniej o więcej niż 10%, należy go odrzucić.

OZNACZ. NORMAL. KONSYST. I CZASU WIĄZANIA. Przyrząd Vicata. Masa ruchomej części ok. 300g. Badanie: Na podstawie przyrz. umieścić szklaną płytkę, opuścić bolec na płytkę i wyzerować skalę. Pierścień ebonitowy (stożkowy) i płytkę przetrzeć olejem.

Przygotowanie zaczynu: do mieszarki wlać 125 cm³ wody, wsypać 500g cementu i wymieszać wolno i szybko, po 1 min. Następnie napełniamy pierścień zaczynem, potrząsamy go 5-6 razy o stół, a nadmiar ścinamy nożem. Koniec bolca ustawiamy tak aby dotykał powierzch. zaczynu. Po 4 min do dodania cem. odkręcamy śrubę, aby bolec swobodnie pogrążył się w zaczynie. Zaczyn ma norm. konsyst. gdy po 30s odległość między czołową powierzchnią bolca, a płytką będzie wynosiła 5-7 mm. Gdy inaczej to próbujemy jeszcze raz z inną ilością wody.

WYKON. OZNACZ. CZASU WIĄZANIA.- należy przeprowadzić na zaczynie o norm. konsyst. Pierścień z zaczynem należy ustawić na podstawie przyrządu Vicata wyposażonego w igłę. Stykamy igłę z powierzchnią zaczynu, a następnie swobodnie zanurzamy w różnych miejscach po każdych 10 min. (czyścimy igłę).

Początek wiązania, gdy igła zatrzyma się 2-4 mm od płytki. Koniec gdy zanurzy się nie głębiej niż 1 mm. Czas w godz. i min. należy liczyć od momentu rozpoczęcia mieszania zaczynu.

OZNACZENIE SKURCZU. Przyrząd Graf-Kaufmanna wraz ze wzorcem beleczki.

Próbka 4x4x16cm. Powierzchnie wew. formy przetrzeć olejem. Zaprawę do beleczek : 450g cementu, 1350g piasku, 225cm³ wody. Do miski mieszarki wlać wodę, następnie wsypać cem. a po wymiesz. stopniowo wsypywać piasek. Formę przymocować do wstrząsarki. Następnie porcjami układać zap. i wstrząsać. Nadmiar zap. ściąć metalową płytką i powierz. wygładzić. Taką próbkę wkładamy do wanny z rusztem i wodą do poziomu pod formę, aby była jak największa wilgotność powietrza. Beleczki przechowywać w ok.20ºC. Beleczki należy rozformować po 48 h od ułożenia zap. i umieścić w kąpieli wodnej (20 C), czyli zanurzyć, i przechowywać przez 5 dni.

Wykonanie pomiaru długości beleczek. Beleczki wyjąć z wody, osuszyć i po 2 min. od wyjęcia z wody przyrządem Graf-Kaufmana zmierzyć ich dług. z dokład. do 0,01mm. Zmierzone beleczki umieścić w pojemniku (szczelnie zamykanym) z nasyconym roztworem węglanu potasowego na ruszcie. Przed i po każdym pomiarze należy sprawdzić aparat za pomocą wzorca (różnica dług. nie powinna być większa od 0,01 mm.

Obliczenie wyników: Skurcz(X₂) obl. w mm/m X₂=
; l₁-różnica dług. beleczki w stosunku do wzorca, mierz. po kąpieli (mm) l_n-różnica dług. beleczki, przechowywanej w pojemniku, mirz. w stosunku do wzorca, po upływie czasu przewidzianego normą przedmiotową (mm).

Wynik: Z 3 pomiarów obl. śr. arytmetyczną z dokładnością do 0,01mm/m. Jeżeli wynik różny od śr. arytm. to go odrzucamy.

OZNACZ. ZMIANY OBJĘTOŚCI MET. LE CHATELIERA. Nacięty pierścień z dwoma igłami pomiarowymi z twardego drutu.

Przygotowanie zaczynu: do mieszarki wlać 125 cm³ wody, wsypać 500g cementu i wymieszać wolno i szybko, po 1 min. Pierścień położyć na jednej płytce napełnić zaczynem nadmiar ściąć i przykryć szklaną płytką; Spiąć to razem klamrami. Pierścień umieszczamy w specjalnym pojemniku nad wodą. Po 24 h pierścień wyjmujemy z wody, zdejmujemy płytki i mierzymy odległość igieł do 1mm. Następnie pierścień zanurzamy w wodzie (na ruszcie), którą doprowadzamy do wrzenia i utrzymujemy taką temp. przez 3 h. Potem pierścień wyjmujemy i chłodzimy do temp. otoczenia, a potem mierzymy z dokł. do 1mm odleg. między igłami pomiarowymi.

Wynik: Za wynik zmiany objętości przyjmujemy różnicę odległości pomiędzy końcami igieł pomiarowych przed i po gotowaniu wyrażoną w mm.

OZNACZ. ZMIANY OBJĘTOŚCI M. PLACKÓW. Przygotowanie zaczynu: do mieszarki wlać 125 cm³ wody, wsypać 500g cementu i wymieszać wolno i szybko, po 1 min. Odważyć z niego ok.75g zaczynu, uformować kulkę i położyć na płytce szklanej przetartej olejem. Płytkę uderzamy o stolik, aż utworzy się placek o śr. 7-8cm, i grub 10mm. Taki placek umieszczamy w wannie nad wodą na 24h. Następnie umieszczamy placek w naczyniu zanurzony w wodzie, w ciągu 30-45 min. doprowadzamy do wrzenia i utrzymujemy taką temp. przez 3h. Potem placek chłodzimy i poddajemy oględzinom.

Wynik: Zmianę objęt. cem. należy uznać za normalną, jeśli na powierzchni czołowej placka nie wystąpią promieniowe dochodzące do krawędzi pęknięcia lub siatka rys, a także jeśli skrzywienie dolnej płaskiej powierzchni nie jest wklęsłe lub wypukłe o więcej niż 2mm mierzone linijką.

OZNACZ. ZMIANY OBJĘTOŚCI W AUTOKLAWIE. Należy odważyć 1500g cementu i przygotować zaczyn o normalnej konsyst. Zaczyn należy ułożyć w formie (trzy beleczki 4x4x16cm) zagęszczając zaczyn palcami, ściąć powierzchnię i umieścić w wannie nad wodą na 24h. Mierzenie dług. beleczek należy wykonać przyrządem Graf-Kaufmana. Następnie beleczki układamy w autoklawie, wlewamy wodę destylowaną (10%) Zamykamy autoklaw, ale zawór upustowy zostawiamy otwarty, aż do chwili gdy zacznie lecieć para. Po uzyskaniu ciśnienia 2,1MPa, utrzymujemy je przez 3h, następnie wyłączamy ogrzewanie aby spadło ciśnienie do 0,3MPa, resztę wypuszczamy przez zawór. Po zakończeniu naparzania otwieramy autoklaw i beleczki umieszczamy w wodzie o temp. powyżej 90ºC; wodę chłodzimy w ciągu 15min dolewając zimnej. I ponownie mierzymy długość. Zmianę objętości cem. w autoklawie (X₃) obliczamy w mm/m:

X₃=
; l₂-różnica dług. beleczki w stosunku do wzorca, mierzona przed autoklawizacją, mm; l₃-różn. dług. beleczki w stosunku do wzorca mierz. po autoklawi., mm;

Wynik: Z 3 pomiarów obl. śr. arytm. z dokładnością do 0,01mm/m. Jeżeli wynik różny o 10% to do dupy i go wyrzucamy.

SPOIWA GIPSOWE

OZNACZ. NORM. KONSYSTENCJI.

Miska o pojemności około 1000cm³. Należy odważyć 300-350g spoiwa gipsowego. Cylinder i płytkę przetrzeć ścierą. Do miski wlać wodę następnie wsypać w ciągu 2-5s odważone spoiwo. Całość mieszać przez 30s. Zaczyn wlać do cylindra , ściąć nadmiar nożem i po 45s od dodania spoiwa podnieść szybko cylinder do góry i zmierzyć rozpływ zaczynu (2 pomiary prostopadle z dokł do 5mm).

Za wynik oznaczenia normalnej konsyst. należy przyjąć śr. arytm. dwóch pomiarów średnicy placka. Jeżeli rozpływ zaczynu jest większy lub mniejszy niż 180+-5mm, oznaczenie należy powtórzyć ze zmienioną ilością wody.

OZNACZENIE CZASU WIĄZANIA.-dla gipsu. Przyrząd Vicata. Masa ruchomej części ok. 300g. Badanie: Na podstawie przyrz. umieścić szklaną płytkę, opuścić igłę na płytkę i wyzerować skalę. Pierścień ebonitowy (stożkowy) i płytkę przetrzeć olejem.

Z chwilą dodania spoiwa do wody zaczynamy mierzyć czas. Aby usunąć pęcherzyki powietrza wstrząsamy płytkę 4-5 razy, nadmiar ścinamy nożem. Ustawiamy igłę na powierzchni zaczynu i rozpoczynamy pomiar przez swobodne zagłębianie igły co 30s. Za każdym zagłęb. czyścimy igłę. Za początek wiązania należy przyjąć czas , w którym igła zanurzona w zaczynie zatrzyma się w odległości 2-4mm od szklanej płytki. Za koniec w którym igła zanurzy się nie głębiej niż na 1mm. Początek i koniec wiązania liczymy w minutach.

KRUSZYWA

FRAKCJA-zbiór ziarn kruszywa o wymiarach zawartych między dwoma sitami kontrolnymi nastepującymi kolejno po sobie w podstawow. lub uzupełniającym zestawie sit kontrolnych.

PRZESIEW-część badanego krusz. o ziarnach przechodzących przez dane sito kontrolne.

ODSIEW-część bad. krusz. o ziarnach pozostających na danym sicie kontrol. (np.kg)

NADZIARNO-część krusz. o wielkości ziaren większej niż bad. frakcja.

PODZIARNO-część krusz. o wielkości ziaren mniejszej niż bad. frakcja.

PUNKT PIASKOWY- procętowy udział w kruszywie masy ziaren o wymiarach od 0,063 do 2mm.

PYŁY MINERALNE-cząstki ilasto pylaste o wymiarach nie przekraczających 0,063mm.

SKŁAD ZIARNOWY-(uziarnienie) procętowy udział poszczególnych frakcji w bad. kruszyw.

KRZYWA UZIARNIENIA-graficzne przedstawienie składu ziarnowego kruszywa.

OZNACZENIE GĘSTOŚCI NASYPOWEJ. Metalowy cylinder dla drobnego kruszywa lekkiego o V=2dm³, dla drobnego kruszyw. ciężkiego o V=5dm³, dla krusz. grubego V=10dm³. Ważymy pusty cylinder z dokładnością do 50g. Sprawdzamy jego pojemność wlewając wodę i ważąc. Z różnicy wyników obl. pojemność cylindra w m³, gdy gęstość wody wynosi 1g/cm³. Wykonanie oznaczenia: 1) Dla krusz. w stanie lużnym:Do uprzednio zważonego cylindra wsypujemy kruszywo z wys ok.20cm porcjami ponad poziom, a nadmiar usunąć za pomocą np.linijki i całość zważyć. 2) Dla krusz. w stanie utrzęsionym. Cylinder [ten z podpunktu 1) ] stawiamy na wibratorze i wsypujemy kruszywo, po zakończeniu wibrowania nadmiar ostrożnie usuwamy i ważymy cylinder.

Gęstość nasyp. bad. krusz. w stanie luźnym lub utrzęsionym należy obl. zaokrąglając wynik do 1 kg/m³,: m=m₂-m₁

m₂- cylinder z krusz.; m₁-cylin. pusty.;

To gęstość nasypową obl. (kg/m³):

ς=m/V ; m-masa krusz. użytego do bad. kg.

V- objętość cylindra pomiarowego m³.

Za wynik należy przyjąć śr. arytm. wyników 3 równolegle przeprowadzonych oznaczeń, różnice między skrajnymi wynikami nie powinny być większe niż 3 kg/m³. W przypadku większych różnic należy podać wyniki poszczególnych oznaczeń.

JAMISTOŚĆ-udział objętości przestrzeni międzyziarnowych w objętości całkowitej kruszywa. Dla kruszyw w stanie luźnym lub zagęszczonym.

---