WSTĘP
Geodezja jest nauką, która w swojej istocie porusza problematykę związaną z wyznaczaniem kształtu Ziemi oraz sporządzaniem modelu matematycznego, a także określaniem wzajemnego położenia punktów na wyznaczonej powierzchni.
Fizyczna powierzchnia Ziemi, na której przeprowadza się pomiary nie jest jednak prostą powierzchnią geometryczną, na której można by ustalić nieskomplikowane związki matematyczne, które umożliwiłyby przeprowadzenie potrzebnych obliczeń.
Zależności matematyczne wykorzystywane są również na gruncie wojskowym, który podlega szczególnej uwadze, bowiem sposób systemu pomiaru decyduje o odpowiedniej skuteczności ognia. Przyczynia się to do dokładnego określania nastaw strzelania co podwyższa dynamikę współczesnego pola walki. Istota zadania geometrycznego sprowadza się do ustalenia wzajemnego położenia stanowiska ogniowego i celu. Dokładność rozwiązania zadania wywiera decydujący wpływ na precyzje ognia artylerii. Aby spełnić wymagania, które są niezbędne w prawidłowym przebiegu zadania ogniowego należy między innymi: w miarę dokładnie wyznaczyć współrzędne stanowiska ogniowego, następnie dokładnie określić kierunek strzelania oraz ustalić dla danego rejonu wysokość bezwzględną. Wszystkie te elementy wchodzą w skład dowiązania geodezyjnego.
Często zadajemy sobie pytanie czy nie uwzględnienie chociażby jednego z elementów dowiązania znacznie wpłynie na skuteczność ognia artylerii? Czy dany składnik dowiązania geodezyjnego wpływa zależnie na drugi?
Postawione pytania przyczyniły się do podjęcia przeze mnie tematu, który jak sądzę pozwoli na udzielenie odpowiedzi na postawione pytania.
Treść tematu jest następująca „Wpływ elementów dowiązania geodezyjnego stanowisk ogniowych na wykonanie zadań ogniowych przez baterie artylerii”.
Celem głównym pracy dyplomowej jest określenie stopnia wpływu poszczególnych elementów dowiązania geodezyjnego na jakość tego dowiązania, a tym samym na dokładność wykonania zadań ogniowych przez baterię artylerii.
Podczas studiowania literatury oraz szczególnego interesowania się tą dziedziną jaką jest geodezja, starałem się sformułować problemy badawcze, które można rozwiązać przez uzyskanie odpowiedzi na podstawowe pytania:
Jakie rozróżniamy elementy dowiązania geodezyjnego oraz czy nie uwzględnienie chociażby jednego elementu dowiązania w znacznym stopniu obniży skuteczność wykonania zadań ogniowych?
Jaki jest stopień wpływu poszczególnych elementów dowiązania geodezyjnego na wartość tego dowiązania oraz na wykonanie zadań ogniowych?
Oczekiwane rozwiązanie problemów sformułowano w postaci następującej hipotezy roboczej „Dokładność i terminowość wykonania zadań ogniowych przez artylerię wpływa na to, że jednym z najważniejszych elementów przygotowania strzelania i kierowania ogniem jest dowiązanie geodezyjne pododdziałów artylerii. Zadania wykonywane przez baterie artylerii wymagają coraz to lepszych i dokładniejszych sposobów dowiązania ich do skutecznego prowadzenia działań bojowych.
Zakłada się, że zastosowanie między innymi metod matematycznych w oparciu o analizę statystyczną umożliwi stwierdzenie wzajemnych zależności między elementami dowiązania geodezyjnego oraz ich wpływ na wykonanie zadań ogniowych przez pododdziały artylerii”.
Podczas pisania pracy dyplomowej zastosowane zostały następujące metody badawcze:
analizowanie materiałów źródłowych - mająca na celu wyszukanie i odpowiednie wykorzystanie w toku pracy stosowanej literatury fachowej niezbędnej do formułowania postawionych przed pracą problemów;
metoda porównawcza - mająca na celu porównanie różnych sposobów wyznaczania elementów dowiązania geodezyjnego i określenie ich stopnia wpływu na dokładność;
modelowanie matematyczne - polegające na stworzeniu modelu matematycznego i wykorzystaniu go dla określenia stopnia zależności i współzależności pomiędzy elementami dowiązania geodezyjnego.
W czasie pisania pracy wykorzystano dwa rodzaje literatury, których wzajemna realizacja była niezbędna do przedstawienia podjętego tematu. Pierwszym rodzajem była literatura ogólnokształcąca z danej dziedziny nauki konieczna do zapoznania się z zagadnieniami zawartymi w pracy.
Drugi rodzaj to literatura wojskowa (instrukcje, regulaminy) niezbędna do określenia jej kształtu i wypracowania celu stojącego przed pracą.
Praca dyplomowa składa się z trzech rozdziałów:
Rozdział I przedstawia organizację i prowadzenie dowiązania geodezyjnego w pododdziałach artylerii.
Rozdział II charakteryzuje poszczególne rodzaje dowiązania geodezyjnego oraz dokładność sposobów dowiązania.
Rozdział III zawiera próbę dokonania oceny wpływu elementów dowiązania geodezyjnego na skuteczność wykonania zadań ogniowych podczas dowiązania geodezyjnego w oparciu o punkty osnowy geodezyjnej i w oparciu o punkty terenowe zidentyfikowane na mapie topograficznej.
Przedstawione w pracy problemy oraz próba ich praktycznego rozwiązania może posłużyć się w przyszłości podchorążym i kadetom do pogłębiania wiedzy na ten temat.
Wykaz literatury pozwoli zainteresowanym poznać dokładniej przedstawione w pracy problemy, które ze względu na ograniczone ramy i charakter pracy nie zostały wyczerpane.
Składam serdeczne podziękowania wszystkim osobom, bez których praca ta by nie powstała. Szczególnie serdeczne podziękowania kieruję pod adresem Pana ppłk. dr inż. Kazimierza Harłozińskiego, kierownika pracy, który kierował i czuwał nad napisaniem poniższej pracy dyplomowej.
Nowa encyklopedia powszechna, t. 2, Warszawa 1997, s. 504.
4