WYKŁAD 1

WPROWADZENIE DO EKONOMII

EKONOMIA JAKO NAUKA

Zawartość modułu

Ten moduł porusza zagadnienia związane z ekonomią jako nauką. Przedstawia historyczny rozwój ekonomii jako nauki, przedmiot zainteresowań ekonomii, jej funkcje i działy.

Głównymi konceptami poruszanymi w module będą:

• Ekonomia i jej przedmiot

• Funkcje ekonomii

• Ekonomia pozytywna i normatywna

• Mikro i makroekonomia

• Prawa ekonomiczne i ich cechy

• Modele ekonomiczne

Każde działanie człowieka i decyzje podejmowane przez niego są oparte na ekonomii, chociaż nie zawsze sobie to uświadamiamy, kierując się tak zwanym zdrowym rozsądkiem. Od ekonomii nie można uciec - związana jest ze wszystkim, co robimy: niezależnie od tego czy jest to praca, wypoczynek czy rozrywka. Ekonomia to nauka - której korzenie sięgają starożytności - już wtedy dostrzegano konieczność myślenia i gospodarowania racjonalnego - przynoszącego określone korzyści. Wiadomo również, że nie wystarczy znajomość matematyki, aby racjonalnie gospodarować - potrzebne jest posiadanie znacznie szerszej wiedzy - stąd też ekonomia korzysta z dorobku wielu innych nauk, bazując na danych statystycznych, wynikach badań socjologicznych, geografii gospodarczej czy też demografii. Oznacza to, że dobry ekonomista powinien mieć wszechstronną wiedzę i analityczny umysł, aby rozwiązując dany problem potrafił nań spojrzeć z szerszej perspektywy, a nie rozumując jedynie w kategoriach zysków i strat. Znajomość Podstawowych zagadnień ekonomii jest nam potrzebna przy podejmowaniu różnorodnych decyzji związanych np. z dokonaniem zakupu artykułów gospodarstwa domowego czy też inwestowaniem środków pieniężnych. Nie można być menedżerem zarządzającym firmą bez znajomości podstawowych zasad ekonomii.

Cel pedagogiczny

Celem pedagogicznym modułu jest wybudowanie wiedzy przyszłych menedżerów związanej z umiejętnością oceny problemów ekonomicznych z mikro i makroekonomicznego punktu widzenia, a także wyrobienie umiejętności tworzenia modeli ekonomicznych oraz rozpoznawanie i klasyfikacja kategorii i praw ekonomicznych. Ważne jest także wyrobienie umiejętności korzystania z dorobku innych nauk przy rozwiązywaniu problemów ekonomicznych.

. W szczególności skoncentrujemy się na:

• Przedmiocie ekonomii i jej funkcjach

• Podziałach ekonomii

• Kategoriach i prawach ekonomicznych

• Modelach ekonomicznych

• Przedstawieniu związku ekonomii z innymi naukami

Wiedza ta będzie wykorzystywana w procesie budowania wiedzy ekonomicznej potrzebnej przyszłym menedżerom na wszystkich szczeblach zarządzania. Jej opanowanie będzie podstawą zrozumienia funkcjonowania gospodarki.

Wiedza bazowa potrzebna do pracy nad modułem

Moduł ten stanowi wprowadzenie do mikroekonomii (nauki o podejmowaniu racjonalnych decyzji ekonomicznych przez indywidualne przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe. Do budowania nowej wiedzy nie jest wymagana wiedza specjalistyczna, a raczej

ogólna, a także zdrowy rozsądek i umiejętność logicznego myślenia.

Żyjemy w pewnej obiektywnej rzeczywistości - dokonujemy zakupów, inwestujemy, oszczędzamy - często nie uświadamiając sobie, że naszymi decyzjami rządzą prawa rynku - niezależnie od tego czy je akceptujemy, czy też nie - one funkcjonują. Jeżeli uświadomimy sobie ich istnienie oraz poznamy zasady i mechanizm ich funkcjonowania, możemy przypuszczać, że nasze działania mogą przynieść znacznie lepsze rezultaty, niż gdybyśmy działali w oparciu o intuicję.

Opanowanie wiedzy zawartej w tym module będzie podstawą zrozumienia kolejnych problemów z zakresu mikroekonomii. Pozwoli to na:

• zrozumienie zasad funkcjonowania mechanizmu rynkowego

• ocenę czynników warunkujących zachowania konsumentów na rynku

• zrozumienie teorii przedsiębiorstwa

Informacje główne

1. Przedmiot ekonomii

Ekonomia jest to nauka o prawidłowościach rządzących procesami gospodarczymi. Analizuje zjawiska gospodarcze, będące rezultatem działalności człowieka.

Przedmiotem jej zainteresowań jest więc gospodarowanie - działalność gospodarcza ludzi. Prowadząc ją ludzie korzystają z ograniczonych zasobów:

• ludzkich (ludzie wraz ze swoją wiedzą i umiejętnościami),

• naturalnych (surowce, ziemia, woda, powietrze)

• i produkcyjnych -będących efektem wcześniejszej działalności człowieka (maszyny, urządzenia, budynki, półfabrykaty, odzież, itp.).

Zadaniem ekonomii jest pokazanie, jak ludzie wykorzystują te zasoby, jak je rozdzielają pomiędzy różne zastosowania, jakie są motywy ich działalności. Ekonomia ocenia również efektywność wykorzystania dostępnych zasobów.

Na podstawie dorobku wielu pokoleń ekonomistów można jednak przyjąć pewną definicję ogólną ekonomii. Ekonomia jest to nauka o tym, w jaki sposób ludzie decydują o wykorzystaniu ograniczonych zasobów w celu wytworzenia dóbr, aby zaspokoić nieograniczone potrzeby konsumpcyjne.

2. Podziały ekonomii

Po II wojnie światowej w literaturze ekonomicznej przyjęto podział na makroekonomię, która zajmuje się ogólnymi problemami rozwoju gospodarczego oraz opisuje funkcjonowanie gospodarki jako całości, czyli sposobu działania z uwzględnieniem relacji rynku i państwa. Bada ona m.in. dochód narodowy oraz czynniki jego wzrostu, problemy równowagi ogólnej i rynkowej, zagadnienia funkcjonowania całej gospodarki, jak zatrudnienie, płace, handel oraz pieniądz i banki. Bada więc wielkości ekonomiczne zagregowane, dotyczące państwa lub grupy zintegrowanych państw.

Mikroekonomia zajmuje się przede wszystkim badaniem poszczególnych rynków funkcjonujących w ramach danej gospodarki, np. co wpływa na cenę poszczególnego dobra, co decyduje o wielkości produkcji danej firmy itp.

W rozważaniach ekonomicznych możemy wyróżnić się dwa podejścia :

Ekonomia pozytywna (opisowa) oznacza opis istniejącej rzeczywistości, bez wnikania, jaka ta rzeczywistość powinna być. Nie ma sądów wartościujących - celem badań i opisów jest ustalenie wpływu zmian wielkości ekonomicznych na efektywność działalności ludzkiej.

Ekonomia normatywna (postulatywna) dokonuje ocen wartościujących, stwierdza jakie powinny być ceny, płace, zatrudnienie czy poziom wielkości produkcji oraz jaka polityka gospodarcza jest sprawiedliwa, a jaka nie. Zwolennicy takiego podejścia postulują pożądane kierunki polityki płac, cen, rozwoju gospodarczego, ustalają więc normy postępowania. Są to propozycje subiektywne, zdeterminowane przez indywidualną skalę wartości wyznawanych przez poszczególnych ekonomistów stąd niejednokrotnie znaczne rozbieżności w ich postulatach.

Przykładami stwierdzeń pozytywnych mogą być np.” „bezrobocie prowadzi do ubożenia społeczeństwa”, „wzrost cen dóbr prowadzi do spadku popytu na nie” - bardzo łatwo te stwierdzenia zweryfikować, prowadząc odpowiednie badania empiryczne. Natomiast stwierdzenia ekonomii normatywnej są niemożliwe do weryfikacji” np.: „występowanie bezrobocia jest niesprawiedliwe”, „podatek dochodowy jest zbyt wysoki”.

3. Kategorie i prawa ekonomiczne

Ekonomia stara się odkryć i opisać pewne ogólne prawidłowości, które rządzą procesami gospodarczymi. Te prawidłowości nazywamy prawami ekonomicznymi. Obserwując rzeczywistość gospodarczą, analizując dane statystyczne i przeprowadzając eksperymenty ekonomia stara się określić, które z zależności zachodzących w procesie gospodarowania są istotne, konieczne i stale powtarzające się, a które mają charakter przypadkowy. Poprzez tego typu działania ekonomia równocześnie tworzy pewne abstrakcyjne pojęcia, które wyrażają ogólne własności różnych elementów i aspektów procesu gospodarowania. Są to tzw. kategorie ekonomiczne. Kategoriami ekonomicznymi są na przykład: pieniądz, rynek, cena, dochód, zysk, praca. Ustalenie związków pomiędzy kategoriami ekonomicznymi jest równoznaczne ze sformułowaniem praw ekonomicznych, a połączenie tych praw w logiczne systemy daje możliwość konstruowania teorii ekonomicznych. Teorie ekonomiczne stanowią próbę objaśnienia rzeczywistości ekonomicznej - dając pewien uproszczony obraz rzeczywistości.. W tym obrazie eksponuje się to, co typowe i istotne, a pomija się to, co jest nietypowe i nieistotne.

Prawa ekonomiczne mają pewne charakterystyczne cechy:

1. działają obiektywnie - niezależnie od woli i świadomości ludzi - nie możemy wpłynąć na to, aby dane prawo przestało działać, ponieważ nam się to nie podoba.

2. mają charakter prawidłowości typu statystycznego - to znaczy ujawniają się przy masowym występowaniu danego rodzaju zdarzeń. Często też mówi się , że prawa ekonomiczne to „prawa wielkich liczb”.

3. Niektóre prawa mają charakter uniwersalny , inne zaś działają w ściśle określonych warunkach. Przykładem prawa uniwersalnego jest prawo malejących przychodów, zgodnie z którym po przekroczeniu pewnego stosunku pomiędzy nakładem zmiennego i stałego czynnika produkcji dalsze zwiększanie nakładów czynnika zmiennego prowadzi do coraz mniejszych przyrostów produkcji. Przykładem prawa drugiego typu jest prawo popytu i podaży, zgodnie z którym w warunkach rynku konkurencyjnego występuje tendencja do ustalania się cen produktów na poziomie równoważącym popyt i podaż.

Prawa przyczynowe - są to związki polegające na tym, że po pewnym określonym zdarzeniu następuje inne określone zdarzenie, przy czym następstwo to odbywa się w czasie: pierwsze zdarzenie, wcześniejsze - nazywamy przyczyną, drugie późniejsze - skutkiem.

Prawa współistnienia - to związki polegające na stałym występowaniu łącznie dwóch lub więcej zdarzeń.

Prawa funkcjonalne - występują wtedy, gdy istnieje związek między ilościowo wymiernymi zdarzeniami, który można przedstawić za pomocą funkcji matematycznych.

4. Modele ekonomiczne

Tworząc określone teorie ekonomiczne często przyjmuje się pewne założenia upraszczające rzeczywistość, która jest niezmiernie złożona. Ogromna liczba zdarzeń gospodarczych, czynników, które je kształtują, duża zmienność otoczenia sprawiają, że bezpośrednie wnioskowanie i znalezienie określonych prawidłowości jest niezmiernie trudne. Stąd też konieczność wprowadzenia pewnych uproszczeń, czy uogólnień. W ekonomii
przyjęto założenie ceteris paribus - zwrot zapożyczony z łaciny - co można w przybliżeniu przetłumaczyć jako „przy innych warunkach nie zmienionych”. Jak to wygląda w praktyce?

Jeżeli na daną wielkość wpływa kilka czynników i chcemy określić, w jaki sposób zmiana jednego z nich wpłynie na ogólny wynik - przyjmujemy, że pozostałe czynniki nie ulegają zmianie. Takie działanie pozwoli nam uzyskać uproszczony, ale przejrzysty obraz rzeczywistości gospodarczej. Jest to właśnie model ekonomiczny.

Zależności występujące w modelach możemy podzielić na zależności o charakterze funkcjonalnym - czyli takie, w których jedna zmienna określa inną zmienną (np. wielkość popytu na dane dobro zależy od jego ceny) oraz zależności o charakterze definicyjnym - zwane tożsamościami, w których jedną zmienną określa się w kategoriach innych zmiennych. Tych założeń nie poddajemy weryfikacji - są one prawdziwe z mocy definicji.

Modele ekonomiczne mogą się różnić pomiędzy sobą stopniem złożoności - modele proste, które składają się z niewielkiej liczby zmiennych i zależności miedzy niemi, często są prezentowane graficznie. Zmienne, które występują w modelach możemy podzielić na dwie grupy:

• Zasoby - wartość danych wielkości ekonomicznych w danym momencie ( na dany dzień - jak np. bilans firmy na dzień 31 grudnia)

• Strumienie - wyrażają wartość danej wielkości w pewnym okresie (np. w tygodniu, roku czy miesiącu - np. dochody rodziny Kowalskich w maju 2002 r. czy wpływy państwa z podatków w roku 2001).

Inny podział zmiennych występujących w modelach to zmienne:

• Endogeniczne - określone w ramach danego modelu, i

• Egzogeniczne - zewnętrzne, determinowane przez czynniki zewnętrzne w stosunku do modelu. Ich wartości można przyjąć jako dane.

5. Związek ekonomii z innymi naukami

Ekonomia jest jedną z wielu nauk ekonomicznych - zajmujących się działalnością gospodarczą ludzi. Jest nauką najbardziej ogólną, formułującą ogólne prawa odnoszące się do określonych sfer działalności gospodarczej wzajemnie ze sobą powiązanych.

Do nauk ekonomicznych zalicza się również:

• Historię gospodarczą, która bada procesy i zjawiska gospodarcze w czasie;

• Geografię ekonomiczną, która bada procesy gospodarcze uwzględniając ich przestrzenne rozmieszczenie,

• Statystykę ekonomiczną, która w sposób liczbowy ujmuje procesy i zjawiska gospodarcze,

• Ekonomiki szczegółowe, badające poszczególne dziedziny gospodarowania (ekonomika przemysłu, rolnictwa, oświaty, finanse itp.).

Korzystając z dorobku tych nauk ekonomia może tworzyć prawa ekonomiczne dokonując pewnych uogólnień. Z kolei tezy i pojęcia formułowane przez ekonomię są punktem wyjścia do badań w poszczególnych dziedzinach.

Ekonomia korzysta również z dorobku innych nauk, takich jak np. : socjologia, nauka o państwie i prawie, politologia i filozofia. Wykorzystuje również logikę (metody wnioskowania) i matematykę (formuły i funkcje wykorzystywane w tworzeniu modeli ekonomicznych) a także prakseologię - czyli naukę o racjonalnym działaniu. Właśnie ta racjonalność działania wiąże się z efektywnością gospodarowania i wykorzystaniem ograniczonych zasobów.

Przykłady zastosowania nowej wiedzy w praktyce

1. Kiedy jest nam potrzebna wiedza ekonomiczna:

• przy podejmowaniu decyzji dotyczących życia codziennego (jak podzielić uzyskane dochody na oszczędności i konsumpcję, czy podjąć dodatkową pracę, )

• w sytuacji gdy zarządzamy jednostką gospodarczą i musimy podejmować decyzje co do zakupu surowców, materiałów,

• przy wyborach - znajomość zasad ekonomii pozwala na ocenę programu gospodarczego poszczególnych partii,

• gdy pracujemy w przedsiębiorstwie eksportującym lub importującym - znajomość trendów gospodarczych na światowych rynkach pomaga w podejmowaniu racjonalnych decyzji.

2. Dokonaj samodzielnej interpretacji kilku kategorii ekonomicznych wybranych przez siebie z artykułu prasowego.

Konkluzja

1. Ekonomia jest to nauka o prawidłowościach rządzących procesami gospodarczymi. Jej zadaniem jest pokazanie, jak ludzie wykorzystują ograniczone zasoby ludzkie, naturalne i produkcyjne i jak rozdzielają te zasoby pomiędzy różne zastosowania. Ocenia również efektywność wykorzystania dostępnych zasobów.

2. Makroekonomia zajmuje się ogólnymi problemami rozwoju gospodarczego oraz opisuje funkcjonowanie gospodarki jako całości. Mikroekonomia bada poszczególne elementy tworzące gospodarkę i decyzje indywidualnych przedsiębiorstw i gospodarstw domowych.

3. Ekonomia pozytywna (opisowa) bada rzeczywiste działanie gospodarki. Ekonomia normatywna (postulatywna) formułuje zalecenia dotyczące tego, co powinno się czynić w gospodarce.

4. Ekonomia wykorzystuje następujące metody badawcze: obserwacja rzeczywistości, analiza danych statystycznych i eksperyment.

5. Ekonomia posługuje się określonymi pojęciami, które służą do formułowania wniosków, tez i teorii. Te pojęcia to: kategorie ekonomiczne (abstrakcyjne pojęcia wyrażające pewne wspólne własności określonej zbiorowości zjawisk gospodarczych) i prawa ekonomiczne (pewne ogólne prawidłowości, które rządzą procesami gospodarczymi. Mogą one mieć charakter uniwersalny lub działać tylko w określonych warunkach, są obiektywne i ujawniają się dopiero przy masowym występowaniu zdarzeń.). Ustalenie związków pomiędzy kategoriami ekonomicznymi jest równoznaczne ze sformułowaniem praw ekonomicznych, a połączenie tych praw w logiczne systemy daje możliwość konstruowania teorii ekonomicznych. Teorie ekonomiczne dają pewien uproszczony obraz rzeczywistości, eksponujący to, co typowe i istotne, a pomijający to, co jest nietypowe i nieistotne.

6. Ekonomia wykorzystuje modele ekonomiczne - uproszczony, ale przejrzysty obraz rzeczywistości gospodarczej przyjmując założenie ceteris paribus - co można w przybliżeniu przetłumaczyć jako „przy innych warunkach nie zmienionych”. Jeżeli na daną wielkość wpływa kilka czynników i chcemy określić, w jaki sposób zmiana jednego z nich wpłynie na ogólny wynik - przyjmujemy, że pozostałe czynniki nie ulegają zmianie.

7. Zależności występujące w modelach mogą mieć charakter funkcjonalny (jedna zmienna określa inną zmienną lub definicyjny.

8. Zmienne, występujące w modelach możemy podzielić na dwie grupy: zasoby - wartość danych wielkości ekonomicznych w danym momencie ( na dany dzień) i strumienie - wyrażają wartość danej wielkości w pewnym okresie (np. w tygodniu, roku czy miesiącu ). Inny podział zmiennych wyróżnia zmienne endogeniczne - określone w ramach danego modelu, i egzogeniczne - zewnętrzne, determinowane przez czynniki zewnętrzne w stosunku do modelu.

9. Ekonomia jest jedną z wielu nauk ekonomicznych. Inne nauki ekonomiczne to: historia gospodarcza, geografia ekonomiczna, statystykę ekonomiczna i ekonomiki szczegółowe. Ekonomia korzysta również z dorobku nauk społecznych, takich, jak: socjologia, nauka o państwie i prawie, politologia i filozofia. Wykorzystuje również logikę (metody wnioskowania) i matematykę (formuły i funkcje wykorzystywane w tworzeniu modeli ekonomicznych) a także prakseologię - czyli naukę o racjonalnym działaniu.

Zwróć uwagę na...

1. Opierając się na informacjach z wykładu zastanów się, jak skonstruować prosty model ekonomiczny zapotrzebowania na zeszyty? Co byłoby, gdyby w ekonomii nie przyjmowano zasady ceteris paribus?

2. Spróbuj wykazać, że ekonomia czerpie z dorobku innych nauk i wskaż konkretne przykłady.

Słownik kluczowych pojęć:

Ekonomia jest to nauka o tym, w jaki sposób ludzie decydują o wykorzystaniu ograniczonych zasobów w celu wytworzenia dóbr, aby zaspokoić nieograniczone potrzeby konsumpcyjne.

Makroekonomia to nauka zajmująca się ogólnymi problemami rozwoju gospodarczego oraz funkcjonowaniem gospodarki jako całości.

Mikroekonomia to nauka, która zajmuje się badaniem poszczególnych elementów tworzących gospodarkę.

Ekonomia pozytywna (opisowa) oznacza opis istniejącej rzeczywistości, bez wnikania, jaka ta rzeczywistość powinna być. Nie ma sądów wartościujących - celem badań i opisów jest ustalenie wpływu zmian wielkości ekonomicznych na efektywność działalności ludzkiej.

Ekonomia normatywna (postulatywna) dokonuje ocen wartościujących, stwierdza jakie powinny być ceny, płace, zatrudnienie czy poziom wielkości produkcji oraz jaka polityka gospodarcza jest sprawiedliwa, a jaka nie.

Kategorie ekonomiczne to abstrakcyjne pojęcia wyrażające pewne wspólne własności określonej zbiorowości zjawisk gospodarczych.

Prawa ekonomiczne to stale powtarzające się związki i zależności, które zachodzą w procesie gospodarowania pomiędzy kategoriami ekonomicznymi

Prawa przyczynowe - są to związki polegające na tym, że po pewnym określonym zdarzeniu następuje inne określone zdarzenie, przy czym następstwo to odbywa się w czasie: pierwsze zdarzenie, wcześniejsze - nazywamy przyczyną, drugie późniejsze - skutkiem.

Prawa współistnienia - to związki polegające na stałym występowaniu łącznie dwóch lub więcej zdarzeń.

Prawa funkcjonalne - występują wtedy, gdy istnieje związek między ilościowo wymiernymi zdarzeniami, który można przedstawić za pomocą funkcji matematycznych.

Materiały źródłowe

Podstawy ekonomii. Pod red. R. Milewskiego. PWN, Warszawa 2002. rozdział 1.

D. Begg, S. Fisher, R. Dornbusch: PWE Waerszawa 1997, Ekonomia t.1, rozdział 1

B. Klimczak Mikroekonomia. Wydawnictwo AE Wrocław1995, rozdział1

Praca zbiorowa pod red. S. Marciniaka: Mikro i makroekonomia. PWN Warszawa 1998. Rozdział 1.

B. Oyrzanowski: Mikroekonomia. Wydawnictwo PSB, Kraków 1995, s rozdział 1.

http://www.money.pl/NGosp/ - portal ekonomiczny zawierające informacje gospodarcze

http://www.tf.pl/edukacja.php/- portal ekonomiczny zawierający m.in. podstawowe pojęcia ekonomiczne

Ewaluacja

Test prawda - fałsz

1. Ekonomia jest nauka o procesach gospodarczych

2. Ekonomia jest nauką eksperymentalną.

3. Mikroekonomia zajmuje się problemami gospodarowania w skali całego kraju.

4. Prawa ekonomiczne wiążą się z własnością dóbr.

5. W procesie gospodarowania ludzie mają do czynienia z nieograniczonymi zasobami, które wykorzystują w procesie produkcji.

6. Ekonomia pozytywna opisuje rzeczywistość ekonomiczną bez jej oceniania.

7. Modele ekonomiczne uwzględniają wpływ wszystkich czynników na dane zjawisko.

8. Prawa ekonomiczne są uzależnione od woli i świadomości ludzi.

9. Zależności miedzy zmiennymi, które są prawdziwe z mocy definicji nazywamy tożsamościami.

10. Zmienne egzogeniczne to zmienne określone w ramach danego modelu.

Test wyboru

1. Do zasobów czynników produkcji można zaliczyć:

1. tylko pracę

2. tylko kapitał i ziemię

3. pracę, ziemię i kapitał

4. żadna odpowiedź nie jest poprawna

2. Ekonomia zajmuje się:

1. związkami między polityka a gospodarką

2. działalnością gospodarczą ludzi

3. wszystkimi działaniami ludzi

4. wszystkie odpowiedzi są poprawne

3. Problemem mikroekonomicznym jest:

1. Problem płac w Zakładach Chemicznych „Oświęcim”

2. Problem podziału dochodu narodowego na rok 2003 w Polsce

3. Inflacja w Polsce w 2002 r.

4. Żaden z tych problemów

4. Sądy pozytywne w ekonomii to:

1. wszystkie opinie na temat gospodarki

2. stwierdzenia opisujące rzeczywisty stan gospodarki

3. wskazówki, co robić, aby poprawić sytuację gospodarczą

4. opinie pozytywnie oceniające stan gospodarki

5. Dobra wolne, to:

1. dobra występujące w nieograniczonej ilości

2. dobra nie będące wynikiem działalności gospodarczej ludzi

3. produkty i usługi

4. żadna z odpowiedzi nie jest dobra.

6. Zależności o charakterze definicyjnym (tożsamości) to:

1. Zmienne endogeniczne

2. zmienne egzogeniczne

3. Zależności, w których jedna zmienna objaśnia drugą

4. Zależności, które są prawdziwe z definicji

7. Prawa ekonomiczne:

1. są to prawidłowości typu statystycznego

2. są to prawa, które nie działają obiektywnie

3. prawa, których działanie ujawnia się w każdym pojedynczym przypadku

4. prawidłowości przejawiające się tak samo w każdych warunkach.

Pytania problemowe:

1. Czy twierdzenie, że celem działalności ekonomicznej jest najpełniejsze w danych warunkach zaspokojenie potrzeb jest prawdziwe? Zastanów się i uzasadnij odpowiedź.

2. Poszukaj w prasie ekonomicznej przykładów problemów mikro i makroekonomicznych oraz twierdzeń ekonomii pozytywnej i normatywnej. Dokonaj ich klasyfikacji i zaszereguj do odpowiednich grup.

Po raz pierwszy termin ekonomia został użyty przez Ksenofonta (ucznia Sokratesa - żołnierza, polityka i filozofa, który żył w latach ok. 430—ok.355 p.n.) w dziele OIKONOMIKOS) gdzie ekonomia była rozumiana jako nauka o gospodarstwie i zarządzaniu majątkiem. (Tytuł grecki zawiera dwa pojęcia oikos - dom, nomos -prawo) Takie też rozumienie terminu ekonomia pojawia się u Arystotelesa (greckiego filozofa (384-322 p.n.e), który stworzył pierwszy system poglądów ekonomicznych. Od XVII w. Upowszechnił się termin „ekonomia polityczna” - przy czym przymiotnik „polityczna” w przybliżeniu oznaczał to samo, co „społeczna”. Współcześnie ten przymiotnik zazwyczaj jest pomijany i powszechnie używa się terminu „ekonomia”.

W odróżnieniu od zjawisk przyrodniczych, które mogą przebiegać bez udziału ludzi.

14

Czytając główny materiał informacyjny zawarty w tym module postaraj się odnaleźć związki między konceptami a ich praktycznym zastosowaniem w rzeczywistości.

Zastanów się...

dlaczego ekonomia korzysta

z dorobku innych nauk

Zastanów się...

Jak jest różnica między zjawiskami gospodarczymi a zjawiskami przyrodniczymi. Poszukaj w swoim otoczeniu przykładów.

Poszukaj w dostępnych źródłach definicji ekonomii. Porównaj je ze sobą.

Definicje:

Model ekonomiczny to uproszczony obraz gospodarczej rzeczywistości

Przyczynowe

Współistnienia

Funkcjonalne

Podział praw ekonomicznych

Definicje:

Kategorie ekonomiczne to abstrakcyjne pojęcia wyrażające pewne wspólne własności określonej zbiorowości zjawisk gospodarczych.

Definicje:

Makroekonomia zajmuje się ogólnymi problemami rozwoju gospodarczego oraz opisuje funkcjonowanie gospodarki jako całości,

Mikroekonomia bada poszczególne elementy tworzące gospodarkę.

Definicje:

Prawa ekonomiczne to stale powtarzające się związki i zależności, które zachodzą w procesie gospodarowania pomiędzy kategoriami ekonomicznymi.

Mikroekonomia Makroekonomia

Ekonomia pozytywna

Ekonomia normatywna

Podziały ekonomii

Definicje:

Ekonomia jest to nauka o tym, w jaki sposób ludzie decydują o wykorzystaniu ograniczonych zasobów w celu wytworzenia dóbr, aby zaspokoić nieograniczone potrzeby konsumpcyjne.

---