聽
聽
聽
聽
聽
聽
Problem bezrobocia w Polsce
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
W ostatnich latach XX wieku w Polsce dokona艂y si臋 liczne zmiany polityczne, gospodarcze, kulturowe i techniczne. Przeobra偶anie rzeczywisto艣ci postawi艂y spo艂ecze艅stwu polskiemu zadania zrozumienia tych przemian, zaakceptowania ich oraz dostosowania si臋 do nowej rzeczywisto艣ci. Wprowadzane reformy obejmowa艂y liczne sfery 偶ycia spo艂ecznego. Niejednokrotnie ludzie trwali przy dotychczasowych przyzwyczajeniach nie potrafi膮c odnale藕膰 si臋 w nowych realiach.
Wydarzenia sierpniowe 1980 roku doprowadzi艂y do zburzenia porz膮dku do jakiego zd膮偶yli艣my si臋 przyzwyczai膰. Spo艂ecze艅stwo polskie wkracza艂o w 艣wiat demokracji, wolno艣ci s艂owa. Wraz z kryzysem, a nast臋pnie upadkiem socjalizmu w coraz wi臋kszym stopniu stawali艣my si臋 spo艂ecze艅stwem kapitalistycznym, z w艂asno艣ci膮 prywatn膮. Niestety przemianom politycznym i gospodarczym nie towarzyszy艂y r贸wnoleg艂e przemiany my艣lenia w spo艂ecze艅stwie.
Przyzwyczajone do socjalnego pa艅stwa kt贸re zapewnia艂o nam prac臋 i 艣rodki do 偶ycia nadal oczekujemy wsparcia od pa艅stwa. Wychowani w duchu bierno艣ci z trudem podejmujemy decyzj臋. Obecnie bardzo cz臋sto mo偶na spotka膰 osoby niezadowolone z dokonanych przemian, kt贸re t臋skni膮 za dawnym ustrojem i 艂adem. Zjawisko niezadowolenia najcz臋艣ciej dotyczy 艣rodowisk ma艂owykszta艂conych, zamieszka艂ych na wsiach i w ma艂ych miejscowo艣ciach. 殴r贸d艂em niezrozumienia i krytycznego stosunku do kolejno wprowadzanych reform jest brak wiedzy o nich. Wkr贸tce po zmianie ustroju naszego kraju konieczne by艂o wprowadzenie kolejnych reform, zw艂aszcza samorz膮dowej, edukacji, s艂u偶by zdrowia i ubezpiecze艅 spo艂ecznych.
Gwa艂towny wzrost liczby os贸b pozbawionych pracy w pierwszych latach przekszta艂ce艅 ustrojowych sprawi艂 偶e bezrobocie pojawi艂o si臋 niemal od razu w艣r贸d najpowa偶niejszych problem贸w reformuj膮cego si臋 pa艅stwa i spo艂ecze艅stwa.
Na zmianach reformatorskich najbardziej ucierpieli mieszka艅cy wojew贸dztwa Warmi艅sko-Mazurskiego. 25 % ludzi nie ma pracy. W艣r贸d m艂odzie偶y do 25 roku 偶ycia co drugi nie ma sta艂ego 藕r贸d艂a utrzymania. Statystki s膮 przera偶aj膮ce r贸wnie偶 je艣li chodzi o ilo艣膰 rencist贸w w ca艂ej Polsce (3,6 mln.) i emeryt贸w (4,5 mln.). W 偶adnym kraju w Europie nie ma tak chorego spo艂ecze艅stwa.
Wed艂ug ostatnich danych 3 mln Polak贸w jest rejestrowanych jako bezrobotnych. W miar臋 up艂ywu czasu ich niedostatek zmienia si臋 w ub贸stwa a nawet n臋dz臋
Bezrobotni na wsi to przede wszystkim byli pracownicy PGR. Otrzymywali oni od pracodawcy czyli pa艅stwa mieszkanie, opiek臋 zdrowotn膮. Korzystali tak偶e ze sto艂贸wki i z d贸br wytwarzanych w PGR. Pa艅stwo przyzwyczai艂o ich do bierno艣ci i obecnie gdy stracili to wszystko s膮 bezradni. Od tych ludzi, kt贸rzy swoj膮 edukacj臋 ko艅czyli najcz臋艣ciej na podstawach nie mo偶na spodziewa膰 si臋 samodzielno艣ci i aktywno艣ci. W wojew贸dztwie warmi艅sko-mazurskim to w艂a艣nie oni staj膮 w szeregach ludzi czekaj膮cych na zasi艂ek. W najtrudniejszej sytuacji ekonomicznej s膮 rodziny wielodzietne, gdzie rodzice i doros艂e dzieci pozostaj膮 w jednym gospodarstwie domowym, Pot臋gowane niezadowolenie i brak 艣rodk贸w do 偶ycia czyni tych z ludzi obywateli drugiej czy trzeciej kategorii.
Sytuacja, w kt贸rej ludzie pozbawieni szans na prowadzenie i rozw贸j w艂asnych zdolno艣ci oraz wykazanie swej u偶yteczno艣ci dla spo艂ecze艅stwa wyra藕nie wp艂ywa na ich psychik臋. Im d艂u偶ej pozostaj膮 bez pracy tym mniejsze s膮 szanse na znalezienie jej ponownie. Bezrobotny jest zale偶ny od innych. Ka偶dy cz艂owiek odczuwa to jako utrat臋 znaczenia w spo艂ecze艅stwie. Brak pracy os艂abia jego pocz膮tkowe poczucie wsp贸lnoty interes贸w z lud藕mi pracuj膮cymi. Bezskuteczno艣膰 poszukiwa艅 pracy i ogarniaj膮ca rozpacz prowadz膮 przewa偶nie bezrobotnych m臋偶czyzn - g艂owy rodziny - do zupe艂nego zoboj臋tnienia, do ca艂kowitego pogr膮偶enia si臋 w zab贸jczej atmosferze, beznadziejno艣ci, kt贸ra panuje w domu. Cz臋sto uciekaj膮 w alkoholizm lub 艣wiat przest臋pczy.
Trac膮c rol臋 zatrudnionego lub ucz膮cego si臋 ka偶dy cz艂owiek usuwa si臋 z kr臋gu, z kt贸rym 艂膮czy艂y go dotychczas szczeg贸lne wi臋zi. Ten upadek z biegiem czasu poci膮ga za sob膮 pesymizm i zamkniecie si臋 w sobie. Ma coraz mniej do zaoferowania innym. Widzi tylko swoj膮 bied臋. Nie prowadzi 偶ycia kulturalnego i towarzyskiego tak niezb臋dnego do prawid艂owego, zdrowego funkcjonowania w spo艂ecze艅stwie.
W latach komunizmu bezrobocie traktowano jako etap przej艣ciowy s艂u偶膮cy znalezieniu lepszego zawodu. Obecnie s膮 trzy mo偶liwo艣ci stania si臋 bezrobotnym. Niekt贸rzy pracownicy zostaj膮 zwolnieni z pracy tj. staj膮 si臋 zb臋dni; inni przej艣ciowo nie pracuj膮, oczekuj膮 jednak 偶e po „pewnym okresie” zostan膮 zatrudnieni przez t臋 sam膮 firm臋; jeszcze inni sami odchodz膮 z pracy. Grono ludzi bez pracy powi臋kszaj膮 co roku absolwenci (wchodz膮cy dopiero na rynek pracy). Obserwuj膮c trudno艣ci ze znalezieniem pracy m艂odzi ludzie decyduj膮 si臋 na dalsz膮 nauk臋, cz臋sto na uczelniach p艂atnych.
Patrz膮c od strony przedsi臋biorstwa zatrudniaj膮cego pracownik贸w najlepszym „materia艂em” na pracownika jest m艂ody cz艂owiek. Ch臋tniej zatrudnia firma m艂odych ni偶 starszych cho膰 przekwalifikowanych. Firma woli wyda膰 pieni膮dze na szkolenie m艂odych pracownik贸w co mo偶e okaza膰 si臋 lepsz膮 inwestycj膮 d艂ugookresow膮. Cz臋sto zmusza si臋 pracownik贸w do przekwalifikowania si臋 i zdobycia nowych umiej臋tno艣ci. Nie s膮 oni jednak tak poszukiwani na rynku pracy jak m艂odzi ludzie.
S艂u偶by spo艂eczne maj膮 niepe艂ne rozpoznanie potrzeb 艣rodowiska bezrobotnych i dlatego zasi艂ki otrzymuj膮 nie tylko najubo偶si. Wyra藕n膮 cz臋艣膰 naszego stanowi膮 ludzie kt贸rzy nie chc膮 pracowa膰. Decyduj膮 si臋 przej艣膰 na zasi艂ek ni偶 pracowa膰 za nisk膮 stawk臋. Potocznym j臋zykiem m贸wi膮c: nie op艂aca im si臋 pracowa膰. Wielu z nich pracuje „na czarno” przy zachowaniu statusu bezrobotnego”. Zasi艂ek jest cz臋艣ci膮 korzy艣ci pozostawania bezrobotnym. Dla spo艂ecze艅stwa te korzy艣ci mog膮 ul偶y膰 sumieniu zbiorowo艣ci poruszonej n臋dz膮 i nier贸wno艣ci膮 dochod贸w. Nie s膮 to jednak p艂atno艣ci przekazywane w zamian za dostarczenie jakichkolwiek d贸br czy us艂ug. Prowadzi to do nadmiernego wzrostu bezrobocia dobrowolnego. Przymykamy jednak na to oko widz膮c n臋dz臋 i intensywna degradacje spo艂ecze艅stwa.
Co mo偶e i co powinien zrobi膰 w takiej sytuacji Rz膮d? Przeciwdzia艂anie bezrobociu jest bardzo trudne. Powodem trudno艣ci jest ogromna z艂o偶ono艣膰 i wielopostaciowo艣膰 zjawiska. Nie mo偶na zaprogramowa膰 jednego uniwersalnego programu.
Wspieranie ma艂ych i du偶ych przedsi臋biorstw przez wi臋ksze ulgi podatkowe; subwencje umo偶liwiaj膮ce dotkni臋tych redukcj膮 pracowniom przekwalifikowanie si臋 i zdobycie odpowiednich umiej臋tno艣ci; przedsi臋wzi臋cie Rz膮du by pom贸c absolwentom szk贸艂 w podniesieniu kwalifikacji i zdobyciu pierwszych do艣wiadcze艅 zawodowych; zmniejszenie wysoko艣ci zasi艂ku dla bezrobotnych; bardzo korzystne oprocentowanie po偶yczek z Funduszu Pracy na podj臋cie dzia艂alno艣ci na w艂asny rachunek; organizowanie pracy za granic膮 przez organizacje; finansowanie prac interwencyjnych i rob贸t publicznych. Ka偶dy z nas ma jaki艣 pomys艂, ale w obecnych regulacjach prawnych zrealizowanie jakichkolwiek przedsi臋wzi臋膰 jest wyra藕nie utrudnione.
Wsp贸艂czesne spo艂ecze艅stwo polskie to pokolenie licznych zmian, ci膮g艂ej adaptacji do nowego kraju. Nie zapominajmy o polskiej otwarto艣ci a przede wszystkim serdeczno艣ci i ofiarno艣ci. Czekaj膮c na powa偶ne kroki Rz膮du pom贸偶my w miar臋 mo偶liwo艣ci ludziom wok贸艂 nas, kt贸rzy biernie czekaj膮 na pomoc pa艅stwa. U艣wiadomienie Polak贸w, 偶e mog膮 wzi膮膰 los w swoje r臋ce to pierwszy krok w dobr膮 stron臋.
聽
聽
LITERATURA:
T. Borkowski, A. Marcinkowski „Socjologia bezrobocia”
Ustawa o zatrudnieniu i przeciwdzia艂aniu bezrobociu z dn. 14.12.1994 (aktualizowana 01.07.2000 r.)
Prasa codzienna
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽
聽