Nurt tyrtejski w literaturze romantycznej i jego kontynuacje.
Za pierwszego twórcę poezji tyrtejskiej uważny jest Tyrteusz, spartanin; autor ten, za najważniejsze uznawał cnoty związane z wojskiem (charakter samej Sparty); w zachowanym fragmencie wiersza "Rzecz to piękna..." formułuje pewne założenia, dotyczące prawego żołnierza i obywatela (w Sparcie każdy obywatel był żołnierzem); mianowicie powinien zawsze stawać do walki o zagrożoną wolność swojej ojczyzny; ucieczka przed tym obowiązkiem uznawana jest za najgorszą hańbę, ciągnącą się za takim człowiekiem do końca życia, dlatego też, należy mężnie walczyć, nawet za cenę własnego życia;
W romantyzmie pojawia się ten motyw bardzo często, co wiąże się sytuacją Polski (pod zaborami) i próbami odzyskania niepodległości, jednak nie jest on identyczny z greckim wzorcem, lecz stanowi jego modyfikację;
Zaczynając od Mickiewicza: w "Dziadach" mamy nurt walki młodych o wolność, a raczej jej skutki - ich martyrologia jest ukazana; "Konrad Wallenrod" prezentuje motyw walki z wrogiem, ale przez podstęp, co wiąże się rozterkami bohatera; ważną rolę spełniają jego wiersze: "Do matki polki" z góry zakłada konieczność walki, ale stanowi zapowiedź, że walka ta nie stanie się źródłem natychmiastowej chwały, ani poczucia sukcesu i satysfakcji ze zwycięstwa, ale będzie jedynie źródłem cierpień, szybkiej śmierci, zapomnienia o walczącym i z góry jest skazana na niepowodzenie;
Innym wielkim romantykiem był Słowacki, który w nurcie dramatu romantycznego stworzył "Kordiana", w którym pokazana jest walka narodowowyzwoleńcza, ale powstanie listopadowe i całe młode pokolenie walczących jest poddane krytyce (niedojrzałość jego); z wierszy ważny wydaje się "Testament mój", w którym pada sławne zdanie "Lecz zaklinam - niech żywi nie tracą nadziei (...) A kiedy trzeba - na śmierć idą po kolei, Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!";
Z Norwida "Bema pamięci żałobny rapsod", który jest obrazem śmierci wielkiego narodowego bohatera, dowodem, że ich walka zostanie w zachowana w pamięci (i na papierze), jako dowód ich wielkości i znaczenia dla kraju;
Potem ważne stają się wiersze starszego pokolenia wojennego, w ramach II Wojny światowej;