Cele polityki inwestycyjnej:

• postępowanie inwestycyjne przedsiębiorców ukierunkowane jest na maksymalizację korzyści z tytułu dokonywanych lokat kapitałowych i płynącego z tego dochodu

• rozbudzenie gospodarki, wyprowadzenie jej ze stagnacji

• regulowanie ogólnych rozmiarów inwestycji za pomocą zmian stopy procentowej - obniżenie jej zachęca do inwestowania

• przeciwdziałanie recesji - roboty publiczne i inwestycje publiczne (energetyka, drogi)

• zwalczanie bezrobocia

• oddziaływanie na terytorialną strukturę inwestycji - polityka lokalizacyjna

• podnoszenie efektywności procesu inwestycyjnego

• ściąganie kapitału z zagranicy

• wdrażanie nowych technologii, umożliwiających obniżanie materiałochłonności, energochłonności i pracochłonności produkcji

• nowe patenty

Inwestorzy muszą być świadomi, iż działają w warunkach określonego ryzyka i niepewności, zatem powinni brać pod uwagę:

• procesy inflacyjne i zmiany stopy procentowej

• okresy zwrotu kapitału zaangażowanego w przedsięwzięcie inwestycyjne

• własną sytuację przychodowo-kosztową (płynność finansową, wypłacalność zobowiązań podatkowo-kredytowych)

Podmiotami inwestycji są przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe. Krajowa polityka inwestycyjna formułuje cele o znaczeniu strategicznym dla rozwoju podstawowych dziedzin gospodarki narodowej. Regionalna polityka inwestycyjna wyznacza cele aktywizacji i restrukturyzacji regionów poprzez odpowiednie zagospodarowanie zasobów regionalnych i lokalnych. Aby do kraju napływały inwestycje musi istnieć tania siła robocza, prawo sprzyjające inwestorom, niskie koszty funkcjonowania firmy na rynku, poparcie ze strony społeczeństwa oraz stabilna sytuacja gospodarcza.

Funkcją polityki inwestycyjnej jest ułatwianie i realizowanie procesu powiększania zasobów kapitału trwałego, wzrost efektywności gospodarowania tym kapitałem, sterowanie procesami rozbudowy i unowocześniania zasobów majątku trwałego, tworzenie nowych miejsc pracy. Inwestycje publiczne są najefektywniejszym instrumentem realizacji polityki inwestycyjnej, polegają głównie na budowie przez państwo dróg, systemów gospodarki wodnej, systemów energetyki, urządzeń gospodarki komunalnej, szkół, szpitali, urządzeń administracji i sądownictwa, obiektów służących nauce i prowadzeniu badań. Źródłem finansowania inwestycji publicznych jest budżet państwa lub samorządu terytorialnego.

Pośrednie instrumenty oddziaływania na inwestorów:

• zmiany stopy procentowej od kredytów

• opodatkowanie kapitału trwałego tworzonego przez inwestycje

• zmiany zasad dokonywania odpisów amortyzacyjnych

• kontyngentowanie kredytów dla inwestycji promowanych przez rząd

• zmiany stopy dywidendy obligatoryjnej od wartości funduszu założycielskiego

• sprzyjanie napływowi kapitału zagranicznego w celu rozszerzenia i pobudzenia inwestycji krajowych

• stawki i opłaty celne zachęcające lub zniechęcające do importu dóbr inwestycyjnych

Bezpośrednie instrumenty oddziaływania na inwestorów - normy techniczne i technologiczne, określające dopuszczalne warunki budowy i eksploatacji obiektów inwestycyjnych, m.in. w aspektach ochrony środowiska naturalnego, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i higieny pracy.

Aby sporządzić ocenę finansową i ekonomiczną inwestycji należy obliczyć:

• wartość zaktualizowaną netto - powstaje po zdyskontowaniu różnicy pomiędzy wpływami i wydatkami pieniężnymi przez cały okres istnienia obiektu inwestycyjnego; musi być ustalony stały poziom stopy dyskontowej równy poziomowi stopy procentowej oferowanej dla kredytów długoterminowych lub poziomowi stopy płaconej przez kredytobiorcę; okres dyskontowania powinien być równy okresowi eksploatacji obiektu inwestycyjnego.

• wewnętrzną stopę zwrotu, która jest stopą procentową, przy której wartość zaktualizowana efektów jest równa wartości zaktualizowanych nakładów inwestycyjnych.

• próg rentowności - punkt, w którym dochody ze sprzedaży równają się kosztom produkcji.

Kapitał inwestycyjny może być:

• krótkoterminowy (spekulacyjny) - zarabia na oprocentowaniu, na kupowaniu waluty, papierów wartościowych, lokat; jest niekorzystny dla gospodarki, ponieważ sprawia, iż staje się ona bardzo bogata w krótkim okresie czasu, kapitał ten sam napędza sobie zysk.

• długoterminowy (inwestycyjny) - przeznaczony jest na lokowanie go w inwestycje trwałe; jest podstawą do rozwoju gospodarki, nie szkodzi jej; jest pożądany przez kraje międzynarodowe.

Korzyści z inwestycji zagranicznych

• nowe miejsca pracy

• budowa infrastruktury technicznej

• nowe technologie, nowa myśl techniczna

• nowe jakościowo towary motywują przedsiębiorców krajowych do poprawy jakości ich produktów

• możliwość wymiany międzynarodowej

• wpływy do budżetu z tytułu podatku VAT

• rozwój małych firm

Inwestycje zagraniczne zaczynają się rozwijać w momencie, gdy gospodarka je przyjmująca jest stabilna, kiedy zaczyna się wzrost gospodarczy, jest tani kredyt, ulgi podatkowe, pomoc ze strony rządu i władz lokalnych (zwolnienia z podatku od nieruchomości, przygotowanie gruntów łatwo dostępnych, przygotowanie infrastruktury telekomunikacyjnej).

Korzyści z inwestycji krajowych:

• pomoc z e strony państwa dla małych i średnich przedsiębiorców

• określenie makroekonomicznego współczynnika funkcjonowania gospodarki, tak aby osiągać stabilny, stały wzrost gospodarczy

• tworzenie przyjaznego prawa pracy, prawa podatkowego

• zamówienia publiczne

• pobudzanie aktywności ze strony samorządów

• zmniejszenie biurokracji

• przestrzeganie zasady, że prawo idzie wstecz

• przyspieszenie procesu amortyzacji

• finansowanie przez państwo badań rozwojowych

• ułatwienie procesu certyfikacji i patentów.

Polityka zatrudnienia to czynne oddziaływanie państwa na rynek pracy. Funkcje polityki zatrudnienia:

• redukcja bezrobocia

• likwidacja ubóstwa

• wypełnianie luki zatrudnieniowej

• oddziaływanie na decyzje w sprawie wyboru między bezrobociem a inflacją

• reorientowanie instytucji rynku pracy

Bezrobotny to osoba, która jednocześnie:

• pozostaje bez zatrudnienia

• poszukuje pracy

• w ciągu miesiąca poprzedzającego badanie rynku pracy efektywnie szukała pracy

• w momencie badania oczekuje na podjęcie pracy w ciągu 15 najbliższych dni

• jest fizycznie zdolna do pracy

Rodzaje bezrobocia:

• frykcyjne - polega na równoległym występowaniu bezrobocia i wolnych miejsc pracy, powstaje w wyniku terytorialnego lub zawodowego niedopasowania podaży siły roboczej do popytu; związane jest z ruchliwością pracowniczą (zmiana miejsca pracy) i nie może być wyeliminowane całkowicie; część bezrobocia frykcyjnego powstaje w związku z przekwalifikowaniem się pracujących.

• strukturalne - jest rezultatem niedopasowania liczby osób poszukujących pracy i wolnych miejsc pracy; spowodowane jest zmianami w strukturze przemysłu, niedopasowanym systemem kształcenia, zmianami w dekoniunkturze na świecie.

• ukryte - wynika ono z nadmiernego, jak też nieracjonalnego zatrudnienia, przejawia się w nieuzasadnionym ekonomicznie zatrudnianiu kobiet i mężczyzn, sztucznym skracaniu czasu pracy, niewykorzystaniu czasu pracy, „przeludnieniu” administracji państwowej, rozbudowie sił bezpieczeństwa ponad rozsądne rozmiary, wydłużanie okresu kształcenia w szkołach dla niepracujących; obejmuje także zniechęconych poszukiwaniem pracy.

Do działań mających służyć zwiększeniu liczby miejsc pracy należą:

• subwencjonowanie płac i zatrudnienia - nie powoduje ono zwiększenia napięć inflacyjnych; zatrudnienie wzrasta gdyż siła robocza staje się dla pracodawcy tańsza.

Problemy związane z subwencjonowaniem płac: stosowanie nieuczciwych praktyk przez niektórych przedsiębiorców w celu otrzymania subwencji, wzrost kosztów administracyjnych związanych z badaniem, czy przedsiębiorstwo kwalifikuje się do przyznania subwencji, stosowanie skomplikowanych metod kwalifikowania firm do otrzymania subwencji.

• tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze państwowym - pobudzają aktywność zawodową w sektorach o wysokiej stopie bezrobocia; osoby bezrobotne przez długi okres czasu mają trudności ze znalezieniem zatrudnienia w firmach prywatnych.

• popieranie szeroko rozumianej przedsiębiorczości, tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze prywatnym przez popieranie małych i średnich firm - jedną z metod popierania przedsiębiorczości jest system zasiłków celowych na zakładanie własnych firm, polega on na skłanianiu bezrobotnych do zakładania własnych małych firm, inną metodą są ulgi podatkowe, łatwy dostęp do informacji, pomoc organizacyjna.

• roboty publiczne - dostarczają pracy dla bezrobotnych i rozwijają infrastrukturę.

Formy pomocy dla małych i średnich firm: udzielanie kredytów, przyznawanie ulg podatkowych, tworzenie systemu ochrony przed bankructwa, gwarantowanie zamówień rządowych, rozwijanie inicjatyw lokalnych na rzecz tych przedsiębiorstw.

Do działań mających służyć zmniejszeniu liczby bezrobotnych należą:

• umożliwianie wcześniejszego przechodzenia na emeryturę

• przedłużanie procesu kształcenia

• przedłużanie lub wprowadzanie obowiązkowej służby wojskowej

• skracanie czasu pracy

• wydłużanie urlopów

• zmniejszanie liczby godzin ponadwymiarowych

• zatrudnianie w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Cele polityki współpracy gospodarczej z zagranicą:

• wymiana towarów i usług

• obroty kapitałowe

• wymiana technologii, wiedzy

• poprawa kontaktów z sąsiadami

• likwidacja barier na granicach

• ochrona własnego rynku - polityka protekcyjna

• pobudzanie wymiany z zagranicą może wpłynąć na wzrost zatrudnienia przez wzrost produkcji eksportowej lub na zmniejszanie się presji inflacyjnej na rynku wew. przez zwiększanie importu

• w dłuższym okresie czasu może wpływać na tempo i strukturę wzrostu gospodarczego, może być pomocna w tłumieniu inflacji, w walce z bezrobociem i w działaniach mających na celu ochronę środowiska.

Autonomiczna polityka polega na tym, że rząd danego kraju sam, bez uzgodnień z rządami innych krajów, prowadzi działanie w dziedzinie stosunków ekonomicznych z zagranicą. Natomiast polityka konwencyjna polega na regulowaniu stosunków ekonomicznych z zagranicą na podstawie umów międzynarodowych dwustronnych i wielostronnych.

Polityka wolnego handlu polega na tym, że państwo nie oddziałuje bezpośrednio na wymianę i zapewnia swobodny dostęp do rynków zagranicznych towarom i przedsiębiorstwom krajowym, a do rynku krajowego towarom zagranicznym. Polityka ta obejmuje też usuwanie wcześniej ustalonych ograniczeń ilościowych, dewizowych i celnych. Nie stosuje się tu środków ułatwiających własną ekspansję na rynki zagraniczne. Opiera się ona na ograniczonej roli państwa oraz swobodnej działalności przedsiębiorców. Polityka protekcjonizmu polega na szerokim wykorzystaniu roli państwa w popieraniu eksportu oraz w ochronie rynku wew. i rodzimej produkcji przed konkurencją zagraniczną. Jej celem jest zapewnienie danemu krajowi jak najwięcej korzyści z wymiany międzynarodowej. Ułatwia ona rozwój nowych gałęzi przemysłu odznaczających się wysokimi kosztami i niską konkurencyjnością, sprzyja podtrzymywaniu i powiększaniu w nich zatrudnienia. Wprowadzanie taryf celnych na import towarów konkurencyjnych ułatwia wzrost rozmiarów produkcji krajowej. Negatywne następstwa protekcjonizmu to monopolizacja rynku wew. i uzyskiwanie wysokich dochodów przez niektóre firmy krajowe, których produkcja jest chroniona, przyczynia się do zmniejszania zainteresowania przedsiębiorstw podnoszeniem poziomu technicznego. Polityka autarkii to skrajny odłam polityki protekcyjnej, zakładający dążenie do pełnej samowystarczalności gospodarczej danego kraju i ograniczenia stosunków ekonomicznych z zagranicą do minimum. Import tylko niezbędnych artykułów, które nie mogą być wytwarzane w kraju i eksport tylko w ilościach koniecznych do sfinansowania niezbędnego importu. Polityka autarkiczna to polityka substytucji importu produkcją własną bez względu na koszty.

Bezpośrednie narzędzia regulacji stosunków ekonomicznych z zagranicą:

• cło to opłata nakładana przez państwo na towar w chwili przekroczenia przez niego granicy celnej danego kraju, zwiększająca cenę produktu; wyróżniamy cła importowe, eksportowe, tranzytowe.

importowe - mają za zadanie chronić produkcję krajową oraz poziom cen wew., stosowane są dla zwiększenia dochodów państwa.

eksportowe - stosowane są rzadko, w sytuacji gdy kraj jest monopolistą w pewnej dziedzinie i liczy na pewny zbyt towarów, niezależnie od ich ceny, czasem też w celu ochrony interesów konsumentów krajowych; nakładane są na surowce; powodują wzrost cen produktów krajowych za granicą, mogą więc ograniczyć eksport danego kraju, a więc pogorszyć jego bilans handlowy.

tranzytowe - pobieranie opłat za usługi transportowe.

Wprowadzenie ceł na towary importowe może wpłynąć na zmniejszenie importu. Skutkiem podwyżki ceł może być obniżenie cen przez eksporterów w celu przeciwdziałania spadkowi ich eksportu, jeżeli taka sytuacja stąpi to terms of trade kraju podnoszącego cła importowe poprawią się. Terms of trade to warunki wymiany, określające stosunek w jakim jedne dobra wymienia się na inne (stosunek wymiany towarów eksportowanych na importowane)

• bariery parataryfowe oddziałują na handel z zagranicą poprzez podwyższanie ceny towaru importowanego:

opłaty wyrównawcze - podnoszenie ceny towaru zagranicznego w celu zrównania się jej z ceną towaru krajowego, są one barierą bardzo skutecznie chroniącą rynek wew. przed zew. konkurencja.

opłaty, które podwyższają cenę towaru zagranicznego dla odbiorcy krajowego i wpływają na zmniejszenie importu, zastępując lub uzupełniając cła importowe

subwencje eksportowe - premie, ulgi i ułatwienia dla przedsiębiorców krajowych w celu poprawienia eksportu ich produktów, ich celem jest zachęcenie przedsiębiorstw do rozwijania eksportu

subwencje bezpośrednie - wypłacanie eksporterom pewnych premii, proporcjonalnych do wielkości eksportu; zwracanie różnicy między ceną krajową eksportowanego towaru a jego ceną eksportową; zwracanie części kosztów ponoszonych przez eksportera z tytułu działalności eksportowej (np. koszty reklamy)

subwencje pośrednie - państwo udziela eksporterom ulg i ułatwień, które prowadzą do obniżenia kosztów, np. ulgi podatkowe, zwrot opłat z tytułu ceł importowych na sprowadzane maszyny i surowce do produkcji eksportowej, udzielanie kredytów na ulgowych warunkach.

• bariery pozataryfowe -zalicza się do nich ograniczenia ilościowe, np. kontyngenty importowe; ograniczenia dewizowe, czyli zniesienie swobody obrotu dewizowego z zagranicą

• klauzula największego uprzywilejowania - zapewnienie, że dany kraj nie będzie traktował w obrocie gorzej towarów innego kraju niż własnych.

• kurs waluty krajowej wpływa na wysokość cen towarów w eksporcie i cen towarów z importu na rynku krajowym; zmiany kursu walutowego wpływają na bilans handlowy tak jak zmiany cen w handlu zagranicznym czy zmiany taryfy celnej, a przez to na całą gospodarkę; obniżenie kursu walutowego (dewaluacja) w stosunku do obcych walut lub złota powoduje spadek cen towarów eksportowych na rynkach zagranicznych w obcych walutach i wzrost cen towarów z importu; podwyższenie kursu waluty krajowej (rewaloryzacja)powoduje wzrost cen w eksporcie, a więc zmniejszenie popytu na towary eksportowe za granicą oraz spadek cen towarów z importu na rynku krajowym. Dewaluacja działa korzystnie na bilans handlowy, umożliwia wzrost eksportu i zatrudnienia. Rewaloryzacja zaś wpływa niekorzystnie na bilans handlowy, może jednak ułatwić nasycenie rynku wew. potrzebnymi towarami z zagranicy i sprzyjać pobudzaniu na tym rynku konkurencji.

kurs stały (sztywny) - zmiany kursu dokonywane są rzadko, na podstawie decyzji rządu (dewaluacja i rewaloryzacja)

kurs zmienny (płynny) - zmiany dokonują się samoczynnie, pod wpływem wahań popytu i podaży waluty danego kraju na międzynarodowym rynku dewizowym.

DUMPING, sprzedaż towarów na rynku zagr. po cenach niższych od cen na rynku krajowym, nawet poniżej kosztów własnych; d., uznawany za środek nieuczciwej konkurencji, jest zabroniony.

REEKSPORT, ekon. eksport towaru uprzednio importowanego.

AKCYZA, podatek pośredni; pobierany zazwyczaj od przedsiębiorcy, który dolicza go do ceny towarów i usług, przerzucając jego ciężar na konsumenta.

Do zadań polityki naukowej należy rozpoznawanie:

• potencjału naukowo-badawczego kraju

• stanu kadry pracowniczej z wyższym wykształceniem

• struktury potencjał naukowego

• planów badań i prac rozwojowych

• sytuacji materialnej pracowników naukowych

• wdrażanie nowych technologii

Do strategicznych celów należą:

• zwiększanie liczby innowacji przemysłowych

• zwiększanie liczby miejsc pracy

• poprawę warunków pracy

• poprawę opieki zdrowotnej

• podnoszenie konkurencyjności wyrobów na rynkach zagranicznych

Cele taktyczne to:

• polepszanie serwisu informacyjnego i konsultacyjnego

• wzmacnianie bazy naukowej

• zwiększanie popytu na innowacje mające służyć społeczeństwu

Państwo może oddziaływać na sferę nauki poprzez:

1. działania partycypacyjne (bezpośrednie) polegające na organizowaniu jednostek badawczych i dostarczaniu środków na realizowanie przez nie badań

2. działania regulacyjne (pośrednie) władza państwowa określa pewne ramy oddziaływań służących realizacji polityki naukowej, uchwalanie ustaw, budżetu

3. popieranie (pośrednie) - zapewnianie organizacjom samorządowym nauki uczestnictwa w realizacji polityki naukowe państwa

93. popieranie instytucjonalne - dostarczanie wybranym instytucjom prowadzącym prace badawcze środków finansowych

94. popieranie projektowe - państwo dostarcza środki na pewne konkretne typy projektów badawczych

95. udzielanie pomocy - państwo częściowo pokrywa koszty pośrednie funkcjonowania jednostek badawczych

Instrumenty polityki naukowej:

• dotacje z budżetów badawczych ministerstw

• subwencje państwowe

• ulgi finansowe - mające stymulować badania naukowe w przemyśle

zwolnienia od opodatkowania pewnej części zysku, przeznaczonej na finansowanie prac badawczych

amortyzacja nadzwyczajna polegająca na zezwoleniu odpisania części zysku rocznego przed opodatkowaniem go na fundusz amortyzacji

ułatwienia w rejestracji i warunkach działania przedsiębiorstw, których głównym celem są prace naukowo-badawcze

• kontrakty programowe

• premie dla innowacji dla małych i średnich jednostek badawczych.

• Polityka naukowa ma na celu skierowanie potencjału badań na wspieranie rozwoju gospodarczego, na przeciwdziałanie inflacji, bezrobociu, stagnacji gospodarczej, rosnącym kosztom importu nośników energii.

Do zadań Komitetu Badań Naukowych należą:

1. prowadzenie prac badawczo-rozwojowych

2. świadczenie usług opiniodawczych i doradczych

3. udzielanie i zbieranie informacji naukowo-technicznych

4. wykonywanie usług technicznych

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

---