34.
Wyznaczanie długości fali odpowiadającej żółtej linii sodu przy pomocy bipryzmatu Fresnela.
Przyrząd zawiera:
a). lampę sodową
b). szczelinę o regulowanej szerokości
c). bipryzmat Fresnela
d). okular mikrometryczny
U W A G A !!! Bez wyraźnej potrzeby nie regulować
ustawienia bipryzmatu i szerokości szczeliny.
1. Włączyć lampę sodową i odczekać kilka minut.
2. Ustawić obrotowy pierścień okularu mikrometrycznego tak, aby uzyskać ostry obraz podziałki.
3. Za pomocą pokrętła okularu ustawić skrzyżowanie rys tak, aby znalazło się na jednym z jasnych lub ciemnych prążków w pobliżu lewej strony pola widzenia. Odczytać położenie x1.
4. Przesuwać skrzyżowanie rys w prawo aby znalazło się ono na jednym z prążków z prawej strony pola widzenia (liczyć prążki w trakcie przesuwania). Odczytać położenie x2 i zanotować ilość przesunięć odpowiadających odległości pomiędzy prążkami N.
5. Wyłączyć lampę sodową. Zmierzyć odległość p szczeliny od bipryzmatu oraz d szczeliny od okularu. Położeniom szczeliny, bipryzmatu odpowiadają czarne znaczki na uchwytach mocujących te elementy.
6. Przy wyznaczaniu długości fali skorzystać ze wzoru:
gdzie:
n - współczynnik załamania pryzmatu = 1,516
- kąt pomiędzy ścianą boczną i podstawą pryzmatu = 30'47'' (wyrazić w mierze łukowej).
UWAGA ! Szczegóły sprawozdania uzgodnić z prowadzącym.
Wyprowadzenie wzoru na obliczanie długości fali.
rys.1). Bieg promieni przez bipryzmat Fresnela
Różnica dróg promieni ΔL wynosi:
. (1)
Warunek na otrzymanie maksimum natężenia:
, (2)
gdzie:
. (3)
Wartość a wyznaczamy z zależności:
. (4)
Kąt odchylenia pryzmatu wynosi:
.
(5)
Dla małych wartości δ możemy przyjąć tgδ = δ i wówczas mamy:
.
(6)
Wstawiając (3) oraz (6) do (2) i dzieląc obie strony równości przez N otrzymujemy:
. (7)