FINANSE LOKALNE CWTYZPGWMPDTQLJISRARLFKDJL6CXMDYE3GBLIY CWTYZPGWMPDTQLJISRARLFKDJL6CXMDYE3GBLIY


Gminy samorządowe powstały w Polsce w 1989 r.

Trzy kompetencje władzy publicznej w zakresie kształtowania źródeł dochodów:

  1. ustalanie nowych źródeł (podatki, opłaty, kary)

  2. przejmowanie dochodów

  3. administrowanie dochodami.

W polsce wyróżniamy trzy rodzaje gmin:

1. gmina wiejska (nie ma na jej terenie miasta. Na czele gminy wiejskiej stoi wójt. Gminy wiejskie mogą tworzyć sołectwa.

Sołectwa mają charakter samorządowy. Na czele sołectwa stoi sołtys. Organem stanowiącym gminy jest rada

gminy wybierana co 4 lata. Rada powołuje organ wykonawczy (zarząd gminy). Gmina jest podstawową

jednostką samorządu terytorialnego. Przynależność do gminy jest obowiązkowa, rozdzielcza (nie można należeć

jednocześnie do dwóch gmin). Cały obszar kraju jest pokryty gminami.

2. gmina miejsko-wiejska (na jej obszarze znajduje się przynajmniej jedno miasto. To miasto jest siedzibą gminy. Na czele gminy

miejsko-wiejskiej stoi burmistrz. Strusturę administracyjną tworzą także sołectwa. Gmina ta nie liczy więcej

niż 10 tys. mieszkańców).

  1. gmina miejska (obejmuje jedno miasto. Dzielimy je na dwie kategorie:

Przy tworzeniu gmin w Polsce wprowadzono zasadę domniemanej kompetencji. Zasada ta mówi, że jakakolwiek sprawa (zadanie) dotyczące społeczności lokalnej nie przypisana ustawowo (prawnie) innej instytucji, automatycznie staje się zadaniem własnym gminy.

Drugim elementem samorządu terytorialnego jest powiat. Powiat nie jest jednostką nadrzędną do gminy i nie ogranicza jej kompetencji.

Powiat jest zasadniczą jednostką samorządu terytorialnego (uzupełniającą w stosunku do gminy). W Polsce wyróżniamy dwa rodzaje powiatów:

  1. powiat ziemski (minimum 3 gminy + ośrodek miejski o liczbie mieszkańców 100 tys.)

  2. powiat grodzki (jednostka, która obejmuje administracyjne granice miasta powyżej 100 tys. mieszkańców + stolice byłych

województw).

Przy powiecie grodzkim nie tworzy się automatycznie nowej struktury administracyjnej.

W każdym powiecie musimy oddzielić starostę od powiatu.

Województwo nie jest sektorem lokalnym, lecz regionalnym. W polsce województwo ma charakter rządowo-samorządowy, tzn. że mamy do czynienia z dwuwładzą : władza samorządu terytorialnego (sejmik samorządowy oraz marszałek jako władza wykonawcza) oraz wojewoda, który jest przedstawicielem premiera w województwie. W jego imieniu sprawuje nadzór nad rządową administracją zespoloną.

Istnieje jeszcze rządowa administracja niezespolona. Są to organy, które podlegają bezpośrednio pod odpowiednie resorty.

ZASADY TWORZENIA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE

Wyróżniamy:

- zasady ekonomiczne, które dotyczą przede wszystkim wydatkowania środków publicznych

- zasady ustrojowe

- społeczne

- polityczne.

Wśród zasad ekonomicznych wyróżnić można:

1. zasadę koncentracji (mówi ona o tym, że środki publiczne powinny być w taki sposób wydatkowane, aby w maksymalnie

krótkim czasie doprowadziły do realizacji wyznaczonego celu)

2. zasadę komplementarności (wg tej zasady przy wydatkowaniu środków publicznych należy dążyć do realizacji jak największej

ilości zadań, potrzeb)

3. zasadę programowania (mówi ona o tym, że wykorzystanie środków publicznych musi odbywać się w sposób planowy;

potwierdzeniem tego jest konieczność sporządzania planów finansowych długoletnich - strategii rozwoju

(nie dotyczy to powiatu). Wszystkie jednostki samorządu terytorialnego muszą sporządzać plany

przestrzennego zagospodarowania).

Prognoza - naukowe przewidywanie przyszłości.

Program - wielowariantowy „plan działania”.

Plan - przyszłe działanie poparte wolą realizacji.

Proces planowania musi być realizowany w sposób elastyczny.

Wśród zasad ustrojowych wyróżniamy:

1. zasadę koordynacji (montaż środków finansowych; mówi ona o tym, że środki publiczne w realizacji różnych zadań powinny

być uzupełniane innymi środkami (prywatnymi, pomocowymi, społecznymi itd.)

2. zasadę elastyczności (mówi ona o tym, że cel wykorzystania środków publicznych w trakcie realizacji może ulec zmianie nie

tylko z przyczyn ekonomicznych)

3. zasadę subsydiarności (wydatkowanie zgodnie z zasadami praw człowieka).

PODZIAŁ DOCHODU POMIĘDZY JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

Wszystkie związki publiczno-prawne powinny mieć swoje źródła w dochodach. Problem jest w tym, że w praktyce nie wiemy, jak je podzielić.

Klasyczna XIX-wieczna formuła podziału środków publicznych mówi o tym, że:

Państwo - cła, podatki pośrednie

Region - podatki bezpośrednie

Gmina - podatki realne (oc nieruchomości, gruntowe, środki transportu, majątkowy itp.).

Obecnie klasyczny podział nie jest wystarczający, dlatego w teorii, jak i w praktyce wypracowano wiele koncepcji podziału źródeł dochodu pomiędzy związki publiczno-prawne. Jest to o tyle istotne, że odpowiedni podział żródeł dochodów powinien umożliwiać państwu i jednostkom samorządu terytorialnego realizację ich zadań i pełnienie funkcji politycznych, społecznych itp.

Rodzaje systemów podziału źródeł dochodów (wybrane):

1. podział źródeł dochodów pomiędzy związki publiczno-prawne o charakterze systemu konkurencji podatkowej. W tym

systemie każdy związek publiczno-prawny może wprowadzić własne źródła dochodów, w tym o charakterze podatkowym wg

własnego uznania, nie uwzględniając przy tym interesu innych związków publiczno-prawnych. Dlatego mówi się, że każda

jednostka samorządu terytorialnego posiada pełną kompetencję w tym zakresie.

Zalety: W tym systemie wszystkie jednostki publiczno-prawne są od siebie w pełni niezależne, samodzielne finansowo,

istnieje pełna odpowiedzialność danej wspólnoty terytorialnej, duża oszczędność oraz znaczna autonomiczność.

Wady: nadmierne obciążenie, duże koszty, konflikty podatkowe, różnorodny standard życia w poszczególnych częściach kraju.

Nie jest obecnie stosowany w Polsce.

2. system rozgraniczenia źródeł podatkowych pomiędzy państwo i jednostki samorządu terytorialnego. Może on mieć czarakter

ograniczony albo być całkowicie wolny (dotyczy to kompetencji w stanowieniu nowych źródeł dochodu oraz o wysokości

ich obciążeń). Ten system charakteryzuje się tym, że każdej jednostce (związkowi publiczno-prawnemu) przypisane są odrębne

źródła dochodów.

Zalety: podstawową zaletą jest to, że nie ma możliwości odciążania tego samego źródła różnymi podatkami. Każdy zna własne

źródła dochodów.

Wady: możliwość nadmiernego eksploatowania źródła, trudności z precyzyjnym przepisaniem poszczególnych źródeł do

konkretnych jednostek, tak aby w sytuacji ciągłych zmian w gospodarce można byłoby zapewnić środki na realizację zadań.

Istnieje w Polsce w ograniczonym charakterze.

3. system dodatków do podatków. Polega on na tym, że jednostka samorządu terytorialnego pobiera dochody w wyniku

powiększenia o określoną sumę (dodatek) kwoty podatku państwowego. Tzw. komunalny dodatek od podatków państwowych

może przybierać formę:

Komunalny dodatek do podatków państwowych jest ściśle powiązany z podatkiem głównym, zarówno w płaszczyżnie

ekonomicznej, jak i prawnej, gdyż dotyczy tego samego źródła podatkowego i opiera się na tych samych elementach prawnej

konstrukcji podatku. W praktyce spotyka się jednak rozwiązania takie, że uprawniony do dodatku związek komunalny będzie

samodzielnie decydował o zastosowaniu dodatku, a także o jego odroczeniu, obniżeniu, umorzeniu itd.

Zalety: związek komunalny uzyskuje samodzielność w zakresie gromadzenia dochodów, ma możliwość decydowania o

zastosowaniu dodatku oraz o jego poborze.

Wady: nadmierne obciążenie poszczególnych dziedzin życia, słabsze gminy mogą dążyć do maksymalizacji dochodu

Doprowadzając w konsekwencji do zahamowania rozwoju, duże koszty.

Nie istnieje w Polsce.

4. system udziałów podatkowych (system podatków wspólnych). W systemie tym jednostki samorządu terytorialnego mają

ustalone procentowo udziały we wpływach, które pochodzą z eksploatacji danego źródła dochodu (np. w Polsce - podatek

dochodowy). Ten udział może przybierać dwojaką postać:

Zalety: system ten zapobiega nadmiernej eksploatacji poszczególnych żródeł podatkowych przez sektor publiczny, system ten

umożliwia prowadzenie jednolitej polityki podatkowej.

Wady: ogranicza samodzielność podatkową jednostek samorządu terytorialnego, ogranicza samodzielność gospodarki

jednostek samorządu terytorialnego (inicjatywa), doprowadza do sporów pomiędzy poszczególnymi jednostkami samorządu

terytorialnego o wysokość udziałów - brak czytelnego kryterium podziału.

5. system mierzony - stanowi on polączenie wcześniej prezentowanych rozwiązań. Jest równocześnie uważany za najbardziej

rozwiniętą i nowoczesną formę podziału dochodów w sektorze finansów publicznych. Jego rozwiązania są wynikiem

przyjętych rozwiązań ustrojowych w danym państwie. Dlatego trudno w sposób bezpośredni identyfikować wady i zalety. Wg

tego systemu niektóre podatki powinny być przydzielone wyłącznie państwu, inne jednostkom samorządu terytorialnego np.

podatek od nieruchomości, podatek rolny. Natomiast główne podatki, za jakie uważa się podatki dochodowe i obrotowe

(VAT) powinny być wspólne i objęte udziałami procentowymi państwa i samorządu. System ten zakłada także możliwość

wkomponowania innych rozwiązań np. systemu konkurencji podatkowych, który powinien być odpowiednio wkomponowany

w konkretny układ zależności finansowych zachodzących pomiędzy związkami publiczno-prawnymi.

Podsumowanie:

Obecnie w teorii finansów samorządowych w państwach wysoko rozwiniętych postuluje się zastosowanie dwóch głównych rozwiązań tj. systemu rozdzielności źródeł podatkowych i systemu udziałów podatkowych (w Polsce nie występuje).

Inne (uzupełniające) formy dochodów jednostek samorządu terytorialnego:

1. dotacje i subwencje (są to przekazywane przez związki terytorialne wyższego rzędu środki pieniężne (w Polsce środki te są

przekazywane przez państwo) na rzecz wspólnot niższego szczebla. Cechą czarakterystyczną tych rozwiązań jest przepływ środków

pieniężnych z „góry” na niższe szczeble „dół”. Różnica między subwencją a dotacją nie jest w sposób jasny definiowana w

przedmiotu. W niektórych publikacjach wręcz utożsamia się te dwa zjawiska. Wg klasycznych założeń dotacja ma czarakter

podmiotowy (np. dotacja dla kopalń, mleczarni), natomiast subwencja ma charakter przedmiotowy, czyli np. do węgla, mleka itp.

2.składki - są to formy dochodów przekazywane od jednostek terytorialnych niższego rzędu do jednostek terytorialnych wyższego

rzędu.

ZAKRES ZADAŃ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE

I. GMINA

Wykonuje ona zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Ma osobowość prawną i podlega ochronie sądowej. W celu realizacji zadań publicznych gmina została wyposażona w mienie komunalne. Gmina może także wykonywać zadania zlecone (są to zadania jednostek publicznych wyższego rzędu), które mogą być przekazywane gminie na zasadzie dobrowolnej umowy albo przymusu prawnego.

Zadania zlecone dzielimy na:

W zadaniach zleconych o charakterze przymusowym występuje problem pokrycia (dostarczenia) środków finansowych na ich realizację. Ustawa mówi co prawda, że wraz z zadaniem przymusowym zleconym muszą być zapewnione środki pieniężne, jednak nie określa w sposób dokładny sposobu naliczania tych środków, co w praktyce prowadzi do licznych nieporozumień i sporów.

Zadania własne muszą być realizowane samodzielnie przez gminę, a obejmują one:

  1. ład przestrzenny, gospodarkę terenami i ochronę środowiska

  2. drogi gminne, ulice, mosty, place oraz organizację ruchu drogowego

  3. wodociągi i zaopatrzenie w wodę, kanalizację, usuwanie i oczyszczanie ścieków komunalnych, utrzymywanie czystości, porządku, urządzenia sanitarne, wysypiska śmieci i unieszkodliwianie odpadów komunalnych, a także zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną

  4. lokalny transport zbiorowy

  5. ochrona zdrowia

  6. pomoc społeczna, w tym ośrodki i zakłady opiekuńcze

  7. komunalne budownictwo mieszkaniowe

  8. oświatę, w tym szkoły podstawowe, przedszkola i inne placówki oświatowo-wychowawcze

  9. kulturę, w tym biblioteki komunalne i inne placówki upowszechniania kultury

  10. kulturę fizyczną, w tym tereny rekreacyjne i urządzenia sportowe

  11. targowiska i hale targowe

  12. zieleń i zadrzewianie

  13. cmentarze komunalne

  14. porządek publiczny i ochrona przeciwpożarowa

  15. utrzymanie gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych

  16. zapewnienie kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej.

W wypadku gminy każde nowe zadanie dotyczące spraw lokalnych nie przypisane innej jednostce publicznej staje się zadaniem własnym gminy. Jest to tzw. zasada domniemanej kompetencji.

Gmina wykonuje zadania własne samodzielnie lub może je zlecać.

Zadania własne są finansowane z budżetu gminy, przy czym w wielu dziedzinach są one w znacznym stopniu dofinansowywane przez organy administracji państwowej (np. pomoc socjalna).

Nadzór nad gospodarką finansową w zakresie realizacji tych zadań sprawuje Regionalna Izba Obrachunkowa (RIO). Jednak kontrola ta dotyczy tylko kryterium realności. Poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego lub przystępować do nich, jeśli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

II. POWIAT

Jako jednostka samorządu terytorialnego nie ogranicza uprawnień gminy wykonując zadania publiczne o wymiarze lokalnym, tzn. takie, których bezpośrednim adresatem jest mieszkaniec i które uzupełniają zadania publiczne gminy.

Kompetencje samorządu powiatowego mają charakter taksatywny, tzn. że każde nowe zadanie przypisywane powiatowi musi mieć charakter aktu prawnego - ustawy. Na szczeblu powiatu wyróżniamy także zadania własne i zlecone. W wypadku zadań zleconych obowiązują reguły występujące przy gminie.

Zadania własne mają charakter komunalny, ponadgminny i dotyczą:

2. promocji i ochrony zdrowia (profilaktyka)

III. WOJEWÓDZTWO

Jako element ustroju terytorialnego państwa oznacza jednostkę samorządu terytorialnego.

BUDŻET - POJĘCIA PODSTAWOWE

Budżet jest formalnym i finansowym planem działań umożliwiającym finansowanie działalności społeczności lokalnej (subregionalnej i regionalnej) w określonym czasie. Jest on równocześnie najważniejszym narzędziem zarządzania finansami lokalnymi.

Do tego celu wykorzystuje się następujące działania:

Proces tworzenia budżetu to oół czynności podejmowanych przez samorząd lokalny, a związanych z przygotowaniem i zatwierdzeniem budżetu na nastęony rok.

Do 15 listopada zarząd musi przekazać projekt radzie danej jednostki samorządu terytorialnego i Regionalnej Izbie Obrachunkowej.

Rada danej jednostki samorządu terytorialnego musi uchwalić budżet do 31 marca włącznie.

Dopuszcza się wprowadzenie w czasie nieuchwalenia gospodarki finansów jednostek samorządu terytorialnego w oparciu o prowizorium budżetowe, jednak ono ma miejsce na szczeblu budżetu państwa.

Budżet dla danej jednostki samorządu terytorialnego do końca kwietnia opracowuje odpowiednia Regionalna Izba Obrachunkowa.

Zarząd musi do końca sierpnia złożyć sprawozdanie za I półrocze z wykonania budżetu (forma jest dowolna).

Rodzaje budżetu jednostek samorządu terytorialnego:

  1. Budżet bieżący (eksploatacyjny) obejmuje on finansowanie bieżącej działalności i stałych usług świadczonych przez samorząd

terytorialny. Ma on charakter wyłącznie pasywny, czyli stara się zbilansować bieżace potrzeby z wydatkami. Najczęściej stosowany jest w gminach małych, biednych)

  1. Budżet inwestycyjny (program inwestycyjny) dotyczy on finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych, których czas realizacji

rozkłada się na wiele lat, a przedmiotem inwestycji są kosztowne elementy infrastruktury. Jest to więc zadanie inwestycyjne na dany rok w ramach projektu inwestycyjnego wieloletniego.

Typy budżetu - jest to klasyfikacja budżetu jednostek samorządu terytorialnego wg informacji w nich zawartych:

  1. „Pozycje budżetowe” - budżet ten charakteryzujr się tym, że koncentruje się na dobrach i usługach, które mają być zakupione w

ramach gospodarki budżetu. Jest to budżet najprostszy i najbardziej rozpowszechniony, gdyż jest łatwy do realizacji i w sposób prosty daje się zintegrować z systemem księgowym. Wadą tego typu budżetu jest to, że nei ułatwia rozlokowania środków finansowych i nie stymuluje prawidłowych procesów decyzyjnyxch.

2. budżet programowy (nowoczesny) koncentruje się na informacjach wyjściowych, opisuje to, do czego dążymy. Ujmuje on

razem wszystkie działania i wydatki związane z danym celem, co jest jego podstawową zaletą. Jest on jednak skomplikowany i

trudny do opracowania.

3. Budżet realizacyjny (bardzo rzadko stosowany w Polsce) reprezentuje on podejście niestandardowe, koncentruje się na

skuteczności (efektywności), czyli na związkach między kosztami a korzyściami.

4. W praktyce stosuje się hybrydy budżetowe, czyli połączenie wcześniej wymienionych typów budżetu.

PRZYCZYNY OPRACOWYWANIA BUDŻETU PRZEZ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

W praktyce, jak i w literaturze wymienia się wiele przyczyn, wśród których za najważniejsze uważa się następujące:

● działania związane z polityką społeczną

● budżet jest informatorem o zamierzonych działaniach władz samorządowych (praferencje).

PROCES TWORZENIA BUDŻETU PRZEZ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

W praktyce wyróżnia się w tym procesie kilka etepów, według których ma przebiegać ogół czynności związanych z konstruowaniem i wykonaniem budżetu. Podstawowe etapy:

  1. Przyjęcie ram dla budżetu - metodologia, znaczenie budżetów jednostek, przypisywanie rangi:

  1. Określenie źródeł dochodów:

  1. Szukanie nowych źródeł dochodów:

- źródła zewnętrzne np. źródła z budżetu państwa, dotacja celowa na realizację zadań własnych, środków z

funduszy pomocniczych

  1. Przegląd wydatków:

  1. Równoważenie budżetu - albo obcinamy wydatki, albo dochody

Zaciąganie długu publicznego przez gminę:

  1. Przygotowanie projektu uchwały budżetowej. Opracowuje go zarząd.

  2. Zatwierdzenie i uchwalenie budżetu. Dokonuje go rada danej jednostki samorządu terytorialnego. Musi tego dokonać w okresie przewidzianym w ustawie.

  3. Realizacja budżetu (podlegająca równocześnie kontroli)

  4. Sprawozdanie i przyjęcie wykonania budżetu.

KOMPETENCJE ORGANÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO PRZY PRACACH NAD BUDŻETEM (OPRACOWYWANIE BUDŻETU).

I. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę budżetową przed rokiem budżetowym, a w szczególnie

uzasadnionych wypadkach nie później niż do 31 marca roku budżetowego. (W przypadku, gdy obowiązuje prowizorium budżetowe w

ujęciu do budżetu centralnego, organ ten może na wniosek zarządu uchwalić prowizorium budżetowe).

II. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego przygotowuje i przedkłada organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego do 15

listopada roku poprzedzającego rok budżetowy projekt uchwały budżetowej wraz z objaśnieniem oraz informacjami o stanie mienia

komunalnego. Informacje te zawierają dane dotyczące przysługujących jednostce samorządu terytorialnego praw własności, zaistniałych

zmian w zasobach majątkowych oraz dane o dochodach uzyskiwanych z tytułu wykonania praw własności i innych praw majątkowych.

III. Uczwała budżetowa jednostki samorządu terytorialnego musi określać:

  1. prognozowane dochody jednostki samorządu terytorialnego uporządkowane wg ważniejszych źródeł dochodów i działów

klasyfikacji

  1. wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji z wyodrębnieniem:

a). wydatków bieżących, w tym:

b). wydatki majątkowe:

Przepisy ustawy o finansach publicznych stanowią również, że uchwały budżetu mogą zawierać:

a). upoważnienie dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania kredytów i pożyczek oraz emisji papierów

wartościowych na pokrycie występującego w ciągu roku deficytu budżetowego danej jednostki

b). upoważnienia dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego do dokonywania zmian w budżecie (z wyłączeniem przenoszenia

kwot między działami tego budżetu)

c). inne postanowienia dotyczące wykonywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Rozwiązania szczegółowe o charakterze wyjątkowym występują przy gminach:

UWARUNKOWANIA WPŁYWAJĄCE NA PROCES UCHWALANIA BUDŻETU W JEDNOSTCE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO:

  1. Wewnętrzne:

  1. Zewnętrzne:

WYKONANIE BUDŻETU

Organem bezpośrednio odpowiedzialnym za realizację określonych uchwałą budżetową dochodów i wydatków oraz innych przychodów i rozchodów jednostki samorządu terytorialnego jest jej zarząd, który w terminie 21 dni od dnia uchwalenia uchwały budżetowej musi:

Układ wykonawczy budżetu jednostki samorządu terytorialnego określa szczegółowy plan dochodów i wydatków oraz wielkości z niego wynikające stanowiące podstawy dostosowania planów jednostki samorządu terytorialnego do tych założeń.

Kompetencje organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego w toku wykonywania budżetu:

  1. kontrola wykonania budżetu:

formę określa ten organ)

uchwałe w sprawie udzielenia absolutorium zarządowi

  1. posiada możliwość przekazywania niektórych własnych uprawnień innym jednostkom organizacyjnym

  2. może upoważniać zarząd do dokonywania zmian w realizacji planu wydatków budżetu (z wyłączeniem przeniesienia pomiędzy działami)

  3. może podejmować uchwałę w sprawie zmian uchwały budżetu w trakcie jego realizacji.

Skarbnik - w procesie wykonywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego odgrywa on istotną rolę. Poprzez złożenie swojego podpisu

potwierdza wystąpienie określonego zadania w budżecie i tym samym uruchamia określone środki finansowe. Czuwa

równocześnie nad realizacją budżetu, nad przestrzeganiem legalności i rzetelności oraz odpowiada za formalno-rachunkową

prawidłowość w dokumentacji dotyczącej operacji budżetowej.

NADZÓR NAD DZIAŁALNOŚCIĄ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE

Nadzór jest to obowiązek podejmowania czynności przez określony podmiot w stosunku do innego.

Przepisy w sprawie nadzoru działalności samorządu w Polsce nie mają zastosowania do kompetencji ustawowych organów samorządu w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej rozstrzyganych drogą decyzji administracyjnych - w tej sytuacji obowiązuje wyłącznie kodeks postępowania administracyjnego, a instancjami są samorządowe kolegia odwoławcze (dla spraw z zakresu administracji rządowej jest wojewoda).

Podstawy prawne nadzoru nad działalnością samorządów:

  1. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego. W art. 8 dokument ten wskazuje, że nadzór powinien dotyczyć tylko legalności działań (przy zadaniach zleconych także ich racjonalności). Art. 11 określa prawo ochrony jednostki samorządu terytorialnego przed bezpodstawnym naruszeniem swobody funkcjonowania samorządu (instancją odwoławczą jest sąd).

  2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. W art. 171 ust. 1 przewidujue, że nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego ma dotyczyć jedynie zgodności z prawem, a działalność ta podlega ochronie sądowej. W art. 171 ust. 2 i 3 wskazuje ona podmioty nadzoru - sejm, premier rady ministrów, wojewodowie i regionalne izby obrachunkowe. W tych samych zapisach dopuszcza konstytucja pewne rozstrzygnięcia, do jakich mogą posunąć się organy kontrolne. Wskazuje także zakres zadań i kompetencji im przysługujących.

  3. Ustawy o samorządzie terytorialnym tj. ustawa o samorządzie gminnym, powiatowym i wojewódzkim. Ponieważ ust. O samorządzie gminnym została uchwalona dużo wcześniej niż pozostałe (1990 r.), stąd występuje w niej wiele odmiennych uregulowań niż w ust. O samorządzie powiatowym i wojewódzkim, które zostały uchwalone 5 czerwca 1998 r.W zakresie nadzoru istnieje wiele trudności interpretacyjnych. Zakres nadzoru w stosunku do trzech form samorządu wykazuje wiele różnic np. w odniesieniu do gmin RIO nadzoruje sprawy budżetowe, natomiast powiaty i województwa szerzej w zakresie całej gospodarki finansowej.

PODSUMOWANIE:

Akty prawne wskazują, że w rozwiązaniach polskich system nadzoru dotyczy uchwał organów samorządu.

PODMIOTY NADZORU

Zgodnie z konstytucją ustawowy zakres podmiotów sprawujących nadzór nad działalnością samorządów ograniczony jest do prezesa rady ministrów i wojewody, a w zakresie spraw finansowych RIO. Równocześnie organy te mogą wkraczać tylko w przypadkach określonych ustawami. W rozstrzygnięciach nadzorczych wojewoda nie może wskazywać właściwego jego zdaniem sposobu działania samorządu, natomiast regionalna izba obrachunkowa powinna wskazywać prawidłowy sposób oraz termin usunięcia znalezionych nieprawidłowości.

Zakres nadzoru nad wykonaniem zadań własnych poszczególnych form samorządu jest sprawowany na podstawie kryterium zgodnie z prawdą (art. 85,77,79).

W wypadku zadań zleconych nadzór może być prowadzony z punktu widzenia celowości, rzetelności i gospodarności.

Instytucje nadzoru mogą żądać danych dotyczących organizacji i funkcjonowania gminy w zakresie niezbędnych rozstrzygnięć.

Na przewodniczących organów wykonawczych nałożono obowiązek przedkładania organom nadzoru (wojewoda i regionalna izba obrachunkowa) w ciągu 7 dni uchwał każdego organu samorządu terytorialnego (w wypadku województwa obowiązek taki ciąży również na zarządzie - Warszawa).

W wypadku zgłoszenia zastrzeżeń przez organ nadzorczy następuje automatyczne wstrzymanie biegu uchwał, w stosunku do których wszczęto postępowanie nadzorcze (w przypadku samorządu województwa wstrzymanie następuje dopiero po podjęciu odpowiedniego rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody).

WYJĄTEK:

Wszczynanie postępowania nadzorczego odbywa się nie tylko z urzędu, ale może być dokonane w oparciu o postępowanie obywateli oraz innych podmiotów (zgodnie z przepisami prawa administracyjnego), tylko że wówczas nie wstrzymuje to biegu uchwał organów samorządu.

Osobnym podmiotem, który sprawuje kompleksowo kontrolę nad funkcjonowaniem państwa jest sejm, który na wniosek prezesa rady ministrów może rozwiązać organ stanowiący danego samorządu. W przypadku rozwiązania organów samorządu, prezes rady ministrów wyznacza osobę upoważnioną do pełnienia ich funkcji (w gminie podejmuje taką decyzję na wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji). Zastępczy organ samorządu terytorialnego staje się elementem administracji rządowej (podlega wojewodzie lub ministrowi spraw wewnętrznych i administracji), ma prawo zaciągania zobowiązań, które będą skutkować dla jego następcy.

Innym dopuszczalnym środkiem jest zawieszenie działalności organów samorządu terytorialnego (dotyczy to przede wszystkim zarządu). Może to nastąpić w sytuacji nie rokującej nadziei na szybką poprawę i przedłużaniu się braku skuteczności wykonania zadań publicznych.

Brak skutków rozumiany jest jako nieosiąganie w dłuższym czasie oczekiwanych wyników działań samorządu.

Okres tego zawieszenia nie powinien trwać dłużej niż 2 lata (lub do najbliższych wyborów).

W przypadku zawieszenia funkcjonowania organów gmin i powiatów, przed podjęciem takiej decyzji należy sięgnąć po opinię sejmiku województwa.

W przypadku województwa najpierw wojewoda musi przedstawić zarzuty oraz zażądać niezwłocznego przedstawienia programu poprawy sytuacji województwa.

W następstwie zawieszenia organów samorządu powołuje się komisarza rządowego.

REGIONALNA IZBA OBRACHUNKOWA RIO

W wyniku nieuchwalenia budżetu przez jednostkę samorządu terytoriaslnego, budżet ten może zostać określony przez wojewodę na wniosek RIO.

RIO posiada także uprawnienia nadzorcze wykraczające poza ramy uregulowań konstytucyjnych - w ustawie o tej instytucji istnieje zapis, iż w przypadku stwierdzenia nieważności uchwały budżetowej (całości lub części budżetu) ustanawia całośc lub część budżetu kolegium RIO.

OCHRONA PRZED NADZOREM

Ochrona przed ingerowaniem podmiotów nadzoru w działalność samorządu znajduje wyraz przede wszystkim w formie ograniczeń tzn. instytucja nadzoru może kwestionować uchwałę tylko w okresie 30 dni od jej dostarczenia. Drugim elementem ochrony jest możliwośc zaskarżenia rozstrzygnięcia nadzorczego do Naczelnego Sądu Administracyjnegi NSA przez jednostkę samorządu terytorialnego które musi nastąpić w terminie do 30 dni od daty otrzymania decyzji instytucji nadzoru. Decyzje NSA są ostateczne, czyli uprawomocniają uchwałę albo decyzję nadzoru.

OKRES PRZEJŚCIOWY MIĘDZY 1 STYCZNIA 1999 R. - 31 GRUDNIA 1999 R.

W tym okresie wojewoda pełniący fenkcję delegata rządu do spraw reformy ustrojowej w oparciu o to miał wgląd w działania samorządu związane z wdrażaniem reform oraz ich koordynowaniem. Równocześnie musimy co miesiąc składać sprawozdanie z funkcjonowania jednostki samorządu terytorialnego do ministerstwa spraw wewnętrznych i administracji.

KSZTAŁTOWANIE SIĘ DOCHODÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDÓW TERYTORIALNYCH W WYBRANYCH LATACH

Źródła dochodów samorządu terytorialnego klasyfikuje się w polskiej teorii, jak i w praktyce, w dwojaki sposób (ze względu na pewność dochodów):

Większość autorów skłania się ku drugiemu podziałowi, który dokonuje podziału dochodów jednostek samorządu terytorialnego na trzy grupy:

  1. dochody własne:

  1. udziały w podatkach budżetu państwa. W tej grupie wyróżnia się udziały w podatkach dochodowych od osób fizycznych i od osób prawnych.

  2. Transfery z budżetu państwa. Zalicza się tutaj subwencje, o których wykorzystaniu decyduje zarząd jednostki samorządu terytorialnego, które muszą być obligatoryjnie wykorzystane zgodnie z celem przeznaczenia.

Żródła dochodów gminy w Polsce w wybranych latach:

Żródło

1992

1996

1997

1999

I kwartał 2000

Dochody własne

47,3%

34,8%

35,2%

54,8%

48,2%

Udziały w podatkach budżetu państwa

22,2%

25,4%

24,2%

_________________

________________

Subwencje

11,4%

25,3%

24,1%

33,6%

43,7%

Dotacje

18,8%

13,9%

14,1%

11,6%

8,1%

I. GMINA

  1. W 1999 r. gminy osiągnęły dochody wyższe od planowanych o 0,1% i o 6,7% wyższe niż w 1998 r.

  2. Wydatki gmin były niższe niż zaplanowane o 4,8%, a wyższe niż w roku poprzednim o 5,6%.

  3. W 1999 r. gminy zamknęły budżety zbiorczym deficytem 481365 tys. zł (55% gmin)

  4. Nadwyżkę budżetową osiągnęło w tym okresie 45% ogólnej liczby gmin i wynosiła ona ok. 600 tys. zł

  5. Sposób finansowania deficytu w 1999 r.:

  1. Dochody własne wyniosły 100,8%

z łącznej kwoty udzielonych przez gminy ulg i obniżek górnych stawek (odroczeń, umorzeń, zwolnień, zaniechań itd. - bez ulg ustawowych)

na zaniechanie poboru przypada 30,8%, zaś na obniżenie górnych stawek 69,2%

W strukturze dochodów ogółem gminy najważniejsze pozycje to:

  1. Subwencja ogólna 33,6%

  2. Dotacja celowa 11,6%

  3. Przeciętny dochód na głowę mieszkańca osiągnięty przez gminy wyniósł 1191 i był wyższy o 6,6% od roku poprzedniego

  4. Struktura wydatków:

a). wydatki majątkowe 22,1% (zwiększyły się o 2,8%)

b). wydatki bieżące 77,9% (zwiększyły się o 8,3%), w tym:

  1. Udział zobowiązań w dochodach gmin wynosił 11,5%

  2. Zobowiązania wystąpiły w ponad 2000 gmin, przy czym w 812 były to zobowiązania wymagalne.

  1. POWIAT

  1. Dochody powiatów w 1999 r. wyniosły 99,6% planu

  2. Wydatki w tym okresie były niższe od zaplanowanych o 1,3%

  3. Nadwyżkę budżetową osiągnęło 85,1% powiatów i wyniosła ona ponad 90 tys. zł

  4. Deficyt budżetowy wystąpił w 46% powiatów i wynosił ponad 27 tys. zł

  5. Sposób finansowania deficytu budżetowego przez powiaty:

  1. Struktura dochodów powiatu:

  1. Dochody własne zostały zrealizowane w wysokości 105,2% w stosunku do planu

Budżet gminy może obsługiwać każdy bank z wyjątkien NBP.

Jednostki samorządu terytorialnego (JST) mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na pokrycie występującego w ciągu roku niedoboru ich budżetu, a także finansowanie wydatków nie znajdujących pokrycia w planowanych ich dochodach.

Zaciągnięte kredyty i pożyczki oraz wyemitowane papiery wartościowe na pokrycie bieżącego deficytu JST podlegają spłacie lub wykupowi w tym samym roku, w którym zostały zaciągnięte lub wyemitowane.

Ponadto suma zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz zobowiązań z wyemitowanych papierów wartościowych na powyższe cele nie może przekroczyć określonej w budżecie kwoty.

W przypadku ubiegania się przez JST o udzielenie kredytu lub pożyczki, a także w przypadku zamiaru emisji papierów wartościowych RIO na wniosek JST wydaje opinię o możliwości spłaty kredytu, pożyczki lub wykupu papierów wartościowych. Opinia ta jest przekazywana przez JST podmiotowi udzielającemu pożyczki lub kredytu oraz podawana jest do wiadomości podmiotu, do którego kierowana jest oferta nabycia papierów wartościowych.

W ustawie o finansach publicznych wprowadzono następujące ograniczenia dotyczące zadłużenia JST:

  1. Jednostki te mogą zaciągać jedynie zobowiązaniaa na pokrycie tych wydatków, które nie znajdują pokrycia w planowanych dochodach oraz których koszty obsługi są ponoszone przynajmniej raz do roku, przy czym:

- dyskonto od emitowanych przez JST papierów wartościowych nie może przekroczyć 5% wartości

nominalnej

  1. Jednostki te nie mogą zaciągać zobowiązań finansowych, których maksymalna wartość nominalna w zł nie została ustalona w dniu

zawarcia transakcji.

  1. Łączna kwota zobowiązań przypadająca do realizacji w danym roku budżetowym z tytułu spłat kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych papierów wartościowych (dolicza się tutaj także zobowiązania wynikające z udzielonych poręczeń) nie może przekrpczyć 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów tej jednostki.

  2. Jeżeli relacja łącznej kwoty państwowego długu publicznego (PDP) powiększonej o kwotę przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez podmioty sektora finansów publicznych do PKB przekroczy 55%, to łączna kwota zobowiąząn przaypadających do realizacji w danym roku budżetowym z tytułu spłat kredytów i pożyczek oraz wykupu wyemitowanych przez JST papierów wartościowych, a także zobowiązań wynikających z udzielonych przez nią poręczeń nie może przekroczyć 12% planowanych na dany rok budżetowy dochodów tej jednostki, chyba że obciążenia te w całości wynikają z zobowiązań zaciągniętych przed datą tej relacji.

  3. Łączna kwota długu JST na koniec roku obrotowgo nie może przekroczayć 60% jej dochodów w tym roku budżetowym.

  4. Jeżeli relacja PDP do PKB jest większa od 50%, a mniejsza od 55%, to relacja deficytu JST do jej dochodów nie może być wyższa niż analogiczna relacja dotycząca budżetu państwa z roku bieżącego (chodzi o relację, która ma zostać dopiero uchwalona w ramach uchwały budżetowej).

  5. Jeżeli relacja PDP dp PKB jest większa od 55%, a mniejsza od 60%, to górne ogranicznie relacji deficytu JST do ich dochodów (jaka może zostać uchwalona w budżecie) zostaje zmniejszona poprzez pomnożenie przez współczynnik R = (0,6 - PDP/PKB) : 0,005.

  6. Jeżeli relacja PDP do PKB jest równa lub większa od 60%, to poczynając od 7 dnia po dniu ogłoszenia tej relacji podmioty sektora finansów publicznych nie mogą udzielać nowych poręczerń i gwarancji (podobnie w następnym roku budżetowym JST uchwalając (opracowując) budżet na przyszły rok nie może zawrzeć w nim deficytgu tzn. wynik budżetowy musi osiągnąć nadwyżkę albo )).

  7. Ograniczenia określone w powyższych punktach (6,7,8) nie stosuje się do kwot deficytu JSt sfinansowanych nadwyżką budżetową z lat poprzednich.

PRZYCHODY JAKO DODATKOWA FORMA ZASILANIA BUDŻETÓW JST

Podstawowe kategorie przychodów JST to:

- wpływy środków pieniężnych z operacji czasowych o charakterze zwrotnym, powodujące zaciągnięcie zobowiązań

stanowiących w danym roku lub latach następnych obciążenie budżetu, powiększające deficyt oraz dług danej JST

(gwarancje, poręczenia, kredyty itd.)

- przychody budżetu z prywatyzacji majątku państwowego lub samorządowego

- przychody będące wpływami uzyskiwanymi przez jednostki organizacyjne gospodarki pozabudżetowej

- nadwyżka budżetowa JST z lat ubiegłych. Nadwyżka pierwotna to nie są pozostałości z lat ubiegłych.

SAMOOPODATKOWANIE SIĘ MIESZKAŃCÓW GMINY JAKO FORMA DOCHODU

Referendum gminne przewiduje, że za pomocą tej instytucji mieszkańcy gminy, a więc osoby tworzące wspólnotę samorządową mogą przeprowadzić je w każdej ważnej sprawie publicznej dotyczącej gminy.

Ale tylko dwie sprawy mogą być wyłącznie rozstrzygnięte w drodze referendum tj. samoopodatkowanie się mieszkańców gminy oraz odwołanie rady gminy przed upływem kadencji.

Referendum może odbywać się z inicjatywy:

Referendum jest ważne, jeśli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania, natomiast wyniki referendum są rozstrzygające, jeśli za jednym z rozwiązań w sprawie poddanej referendum oddano więcej niż połowę ważnych głosów.

Nie dotyczy to jednak samoopodatkowania się mieszkańców gminy. W tym wypadku kryteria zostały zaostrzone i dla rozstrzygającego w skutku referendum wymagane jest, aby za samoopodatkowaniem padło co najmniej 2/3 ważnie oddanych głosów.

Cel samoopodatkowania powinien dotyczyć publicznych zadań. Niestety właściwe ustawy nie przesądzają charakteru prawnego przedreferendum w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców gminy, dlatego niezbędne były wykładnie prawa dokonywane m.in. przez NSA. Szczególnie kontrowersyjne są decyzje z roku 1996 i 1997, w których stwierdzono, że w przypadku samoopodatkowania „trudno byłoby mówić o przymusie”, co w konsekwencji pozbawia instytucję samoopodatkowania jakichkolwiek sankcji prawnych.

W 1997 r. NSA stwierdził, że nie można wprowadzić podatków w ściśle określonych celach, gdyż obowiązek podatkowy może formułować jedynie państwo, czyli np. nie można wprowadzić podatków śmieciowych, zdrowotnych, utylizacyjnych itd.

Ostatnio NSA stwierdziło jednak, że w przypadku wprowadzenia podatku to referendum stanowi podstawę prawną roszczeń gminy o spełnienie uchwalonych w jego drodze świadczeń.

Ponieważ w praktyce występuje wiele uchybień w ustawach, ta forma wprowadzania dochodów budżetowych JST ostatnio ulega zanikowi.

Kwestią zasadniczą budzącą wątpliwości jest brak precyzyjnego przepisu, który określiłby, na kogo można nałożyć tego typu podatki (NSA określiło, że na mieszkańców gminy).

KLASYFIKACJA DOCHODÓW JST ZGODNIE Z USTAWĄ O DOCHODACH JST W LATACH 1999-2000 (PRZEDŁUŻONA NA ROK 2001 DECYZJĄ MF)

  1. GMINA

  1. Dochody obligatoryjne:

  1. Dochody nieobligatoryjne:

  1. POWIAT

  1. Dochody obligatoryjne:

terenie powiatu

  1. Dochody nieobligatoryjne:

  1. WOJEWÓDZTWO

  1. Dochody obligatoryjne:

w wysokości 1,5% oraz udział 0,5% we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej posiadających siedzibę na terenie województwa

PRZYKŁADOWE DEFINICJE OCEN RATINGOWYCH

Symbole ratingowe (około 20 różnych możliwych stopni ryzyka kredytowego. Pceny te dodatkowo są wzmacniane lub osłabione

znakiem „+” lub „-„ w celu lepszego odzwierciedlenia ryzyka poszczególnych grup. Standardowa skala ocen:

  1. AAA

  1. AA

  1. A

  1. BBB

  1. BB

  1. B

  1. CCC

  1. CC

  1. C

Funkcje ratingu:

TRENDY RATINGU JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W EUROPIE

Według agencji „S&P” (raport z 1998 r.) znaczenie ratingu w Europie jest niewielkie. Wynika to ze znikomego udziału emisji obligacji na eurorynku. W 1998 r. wyniosły one 2%. Dodatkowo głównymi uczestnikami tego rynku są regiony i gminy z:

Przyczyny ograniczeń dostępu regionów i gmin do eurorynku:

  1. ograniczenia strukturalne

Portugalia)

  1. ograniczenia regulacyjne

  1. ograniczenia wynikające z samej specyfiki eurorynku

W Europie wiele podmiotów (regionalnych, lokalnych) poddało się ocenie ratingowej dokonanej przez agencję „S&P” (np. we Francji: Paryż posiada AAA, a miasto Avignon C, gdyż w 1998 r. ogłosiło jednostronne moratorium na zaprzestanie spłat zobowiązań). W wypadku jednostek samorządu terytorialnego nie można uzyskać wyższej oceny niż gospodarka narodowa. Poddawanie się ocenie ratingowej jest dobrowolne i wnioskuje o nie emitent.

RATING KOMUNALNY W POLSCE

Rating jest instytucją nową. Większość przyznanych ocen dotyczy dużych banków (np. PKO SA, PKO BP, Bank Handlowy) i firm (TP SA, ERA GSM).

Spośród polskich jednostek samorządu terytorialnego emisje obligacji przeprowadziło już ponad 50 gmin, jednak tylko Kraków umieścił swe papiery za granicą.

Na dzień dzisiejszy ocenę ratingową posiada 10 gmin:

Skarb państwa posiada następujące oceny ratingowe:

WYBRANE ELEMENTY DOCHODÓW JST

Podatki lokalne (wybrane):

  1. Podatek od nieruchomości. Jest to najważniejsze źródło dochodów własnych gmin w Polsce. Średnio 23% dochodów pochodzi z tego podatku.

Płatnikami tego podatku są użytkownicy wieczyści nieruchomości (osoby fizyczne, jak i prawne). Podstawą opodatkowania jest powierzchnia użytkowa lub powierzchnia gruntu. Tylko w wypadku budowli uwzględnia się wartość stanowiącą podstawę wyliczenia amortyzacji.

Jego nową formą będzie podatek katastralny - wartość tegopodatku będzie naliczana od cen nieruchomości.

Istnieją tutaj liczne zwolnienia ustawowe:

Stawki maksymalne ustala co roku minister finansów.

Rada gminy może ustalać własne stawki, ale nie większe od stawki maksymalnej.

Klasyczny podatek majątkowy.

  1. Podatek rolny - podatek przychodowy.

Płacą go osoby fizyczne i prawne, które są właścicielami gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego.

Stawka podatku ustalana jest corocznie w wysokości 2,50 żyta.

W tym podatku istnieje największa różnorodność zwolnień i ulg.

Ulgi obligatoryjne (ustawowe) np. zwolnione grunty klasy 6 i 6a.

Jeżeli zagospodarujemy nieużytki, to jesteśmy zwolnieni przez 5 lat. Przez rok, jeżeli scalamy.

Ulgi ustawowe na terenach górskich, to ziemia klasy 4 i wyżej.

Na wniosek płacącego rada gminy może zmienić klasę gruntu, a co za tym idzie - stawkę.

  1. Podatek leśny - obowiązuje od 1992 r. (zastąpił opłatę leśną)

Ma niewielkie znaczenie dla gmin. Ma nowatorskie podejście jak na Polskę, a płacą go wszyscy.

Jeżeli mamy plan zagospodarowania, to płacimy 0,2 m3 drewna z powierzchni użytkowej.

Jeżeli nie mamy tego planu, to płacimy w oparciu o q zboża.

  1. Podatek od środków transportu - majątkowy

Od 1998 r. tylko od samochodów ciężarowych:

Stawkę maksymalną określa minister finansów.

Podatku tego nie płacą rolnicy, których sprzęt wykorzystywany jest w rolnictwie oraz podatek ten nie jest ściągany od

zapasów mobilizacyjnych.

  1. Podatek dochodowy od działalności gospodarczej opłacany w formie karty podatkowej - ryczałt

O tym podatku decyduje minister finansów.

Podatek ten pobierany jest przez urząd skarbowy, a nie przez gminę.

Stawki zróżnicowane są nie tylko od typu działalności, ale od liczby zatrudnionych oraz miejsca działalności.

  1. Podatek od spadków i darowizn - podatek majątkowy

Pobierają go także urzędy skarbowe. Podstawą naliczenia jest wartość naliczonego majątku oraz stopień pokrewieństwa.

  1. Podatek od czynności cywilno-prawnych - od 1.01.2001

Dotyczy on wybranych czynności cywilno-prawnych (nieprofesjonalnych tzn. my nie zajmujemy się tym dla zarobku). Ciąży na stronach tych czynności.

Stawki podatku ustala się procentowo (np. sprzedaż rzeczy 2% wartości), czy kwotowo np. 7 zł od umowy poręczenia.

Wybrane czynności cywilno-prawne:

Istnieją liczne zwolnienia np. powszechnie przy umowie sprzedaży 1000 , niżej - nie płacimy, wyżej - płacimy.

Sprzedaż walut obcych jest zwolniona.

Zwolnione są bony i obligacje skarbowe oraz JST i skarb państwa.

Pobiera go urząd skarbowy i musimy go zapłacić w ciągu 14 dni od wystąpienia danej czynności.

  1. Podatek od posiadania psów - podatek majątkowy

Płacą go tylko osoby fizyczne. Stawki maksymalne ustala minister finansów.

Podstawą jest liczba psów.

Istnieją liczne zwolnienia.

Opłaty:

  1. Opłata skarbowa - za wydanie dokumentów np. aktu urodzenia

  2. Opłata administracyjna - przy nieuregulowanych opłatach skarbowych

  3. Opłata miejscowa (klimatyczna)

  4. Opłata targowa - jest naliczana za korzystanie z urządzeń i placów targowych

  5. Opłata eksploatacyjna - 60% trafia do gminy

  6. Opłata koncesyjna - 40% trafia do budżetu gminy

  7. Opłata adiacencka - np. wzrost wartości nieruchomości przy udziale środków gminy.

Pozostałe opłaty np. parkingowe, eksploatacji składowisk, sprzedaży alkoholu, za świadectwa pochodzenia zwierząt.

SUBWENCJE JAKO DOCHÓD JST

W gminie występuje subwencja ogólna, o przeznaczeniu której decyduje rada gminy. Składa się ona z następujących części:

1

14


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Finanse lokalne ćwiczenia 2, Szkoła, Finanse lokalne
finanse lokalne opracowane odpowiedzi, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Finanse Lokalne
Finanse lokalne wykład 3
finanse lokalne - notatki, GP4, Finanse lokalne
Finanse publiczne Finanse lokalne pytania i odpowiedzi (7 stron)
Ćwiczenia finanse lokalne
Finanse publiczne Finanse lokalne emisja papierów wartościowych (26 stron)
Finanse lokalne sciaga wyliczanki
Finanse lokalne, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
finanse lokalne zaliczenie, PWSZ C-ów - ekonomia
finanse lokalne, Politechnika Śląska ZiIP i inne, Finanse
Finanse lokalne - emisja papierów wartościowych (26 stron)

więcej podobnych podstron