Kotły okrętowe - poziom operacyjny 2009r
Pytania egzaminacyjne

1. Zasada działania kotłów pomocniczych opalanych
Kocioł parowy jest naczyniem ciśnieniowym, którego zadaniem jest wy­twarzanie z energetycznej cieczy pary o ciśnieniu wyższym od atmosfe­rycznego, użytkowanej najczęściej na zewnątrz tego urządzenia. Cieczą energetyczną stosowaną w kotłach okrętowych jest wyłącznie woda.
KOCIOŁ - naczynie zamknięte w którym pod działaniem energii cieplnej woda przechodzi w parę o ciśnieniu wyższym od atmosferycznego, użytkowaną na zewnątrz kotła.

Proces wytwarzania pary można podzielić na 3 etapy:

- podgrzewanie wody od temp zasilania do temp wrzenia odpowiadającej ciśnieniu w kotle

- odparowanie wody przy stałym ciśnieniu i temperaturze aż do uzyskania pary suchej nasyconej

- przegrzanie otrzymanej pary
W pierwszym etapie wytwarzania pary w kotle punkt 1 obrazuje stan wody zasilającej podawanej do kotła przez pompę zasilającą. Proces podgrzewania do temperatury wrzenia przedstawia izobara 1 -2.

W drugim etapie następuje odparowanie wody przy stałym ciśnieniu i przy stałej temperaturze. Izobara 2 - 3

Przy ciśnieniu poniżej punktu krytycznego objętość ogrzewanej wody zwiększa się gwałtownie w miarę zmiany stanu skupienia 700÷1000 razy i występuje w postaci dwóch faz. Wskutek tego konieczne jest stosowanie zbiornika parowo-wodnego. Ilości ciepła potrzebne w poszczególnych fazach obrazują pola pod krzywą 1-2-3-4.

Trzeci etap to zwiększenie temperatury otrzymanej pary do odpowiedniej wysokości czyli przegrzanie. Przegrzanie również jest izobaryczne. W praktyce para na wyjściu z parownika (odcinek 2-3) nie jest sucha tylko nasycona o pewnym stopniu wilgotności oznaczanym (1- x) lub o pewnym stopniu suchości x<1 stąd w proces odparowania kończy się w przegrzewaczu
W kotłach okrętowych instalowanych na statkach wytwarza się parę nasyconą lub przegrzaną w zależności od jej przeznaczenia.

Na statkach PŻM montowane są zazwyczaj kotły VX3 produkowane przez Stocznię Gdańską. Parametry: 1,8 t/h, 0,7 MPA, Kocioł składa się z dwóch części cylindrycznych: dolnej oraz górnej. Dolna ma płaszcz 1 wykonany z blachy o grubości 12 mm oraz ścianę sitową 2 z blachy o grubości 22 mm. Górna część kotła ma ścianę boczną z z blachy o grubości 12 mm, natomiast zarówno ściana sitowa 4 jak i tłoczone górne dno 3 są z blachy 22 mm. Część górna jest połączona z dolną za pomocą 416 opłomek 5 oraz 120 opłomek wzmocnionych tzw kotwicznych 6. Komora spalania 7 wykonana jest w kształcie dzwonu z blachy o grubości 15 mm i zamocowana w dolnej części kotła. Dolna jej część ma obmurze 8 z cegły ogniotrwałej. Spaliny przepływają przez komorę paleniskową następnie przez rurę 9 łączącą komorę paleniskową z częścią wodnorurkową kotła. Tam omywają one opłomki w czterokrotnym przepływie uzyskiwanym dzięki specjalnym przegrodom kierującym 25.

W części dolnej wmontowany jest rurociąg szumowania dolnego 15 mający cztery końcówki. Do obu części kotła można dostać się przez włazy 17 o średnicy 305 x 405 mm.

Kocioł jest wyposażony w typową armaturę tj zawory bezpieczeństwa 18, wodowskazy 20, manometry itp. Regulacja zasilania oraz awaryjne wyłączenie palnika odbywa się za pomocą regulatora Mobrey.

Kotły VX używane są jako kotły pomocnicze , stanowią samodzielne wytwornice pary, lub są połączone z kotłami utylizacyjnymi w jeden system pary pomocniczej

2. Obsługa kotła utylizacyjnego w czasie pracy, regulacja wydajności, BHP

3. Własności termodynamiczne pary i wody, przemiany termodynamiczne, bilans cieplny, i sprawność kotła

4. Zasada działania kotłów pomocniczych utylizacyjnych

5. Podział budowa i elementy kotłów pomocniczych opalanych

6. Podział budowa i elementy kotłów pomocniczych utylizacyjnych

7. Automatyka kotła opalanego - elementy, działanie

8. Automatyka kotła utylizacyjnego - elementy, działanie

9. Uruchamianie i włączanie do ruchu kotła opalanego

10. Uruchamianie i włączanie do ruchu kotła utylizacyjnego

11. Obsługa kotła opalanego w czasie pracy, regulacja wydajności, BHP.

12. Obsługa kotła utylizacyjnego w czasie pracy, regulacja wydajności, BHP.

13. Obsługa armatury kotła opalanego

14. Obsługa armatury kotła utylizacyjnego

15. Urządzenia sygnalizujące i zabezpieczające kotła opalanego

16. Urządzenia sygnalizujące i zabezpieczające kotła utylizacyjnego

17. Postępowanie w stanach awaryjnych kotła opalanego

18. Postępowanie w stanach awaryjnych kotła utylizacyjnego

19. Kontrola i urabianie wody kotłowej

20. Współpraca kotła opalanego i utylizacyjnego

21. Odstawianie kotła opalanego

22. Odstawianie kotła utylizacyjnego

23. Co to jest walczak, płomienica, płomieniówka, opłomka, ściana sitowa, „Mombrey”, szumowanie górne i dolne, skrzynia cieplna, „plucie kotła”, uderzenie hydrauliczne (młot wodny), wdmuchiwacz sadzy.

24. Regulacja wydajności kotła utylizacyjnego

25. Własności termodynamiczne pary i wody, przemiany termodynamiczne, bilans cieplny i sprawność kotła.

26. Procesy kotłowe - spalanie, wymiana ciepła, ciąg, cyrkulacja

27. Systemy paliwowe kotłów.

28. Przeglądy i remonty kotłów. Nadzór klasyfikacyjny i administracji

29. Ocena pracy kotła na podstawie wskazań armatury kontrolno-pomiarowej.

30. Procedury awaryjne obsługi kotła.

Literatura :

Zygmunt Górski i Andrzej Perepeczko - Okrętowe Kotły Parowe

Przepisy klasyfikacyjne PRS

---