RODZAJE LITERACKIE

(gatunki literackie)

EPIKA - to rodzaj literacki obejmujący utwory, w którym przedstawione są zdarzenia zmyślone lub prawdziwe. Opowiada je narrator opisujący postacie bohaterów. Zdarzenia składają się na fabułę utworu. Może ona zawierać jeden (nowela) lub kilka (powieść) wątków. Wątek to układ wydarzeń związanych z określoną postacią lub zagadnieniem. Moment szczytowego napięcia akcji, poprzedzający jej rozwiązanie i decydujący o rozwoju wydarzeń, to punkt kulminacyjny.

LIRYKA - to rodzaj literacki obejmujący utwory, których treścią osobiste uczucia, nastroje i refleksje autora. Lirykę wyróżnia poetycki język przykuwający naszą uwagę pojedynczymi słowami i sformułowaniami: utwór najczęściej podzielony jest na wersy i zwrotki. Osobę wypowiadającą nazywamy podmiotem lirycznym (ja liryczne), a formą wypowiedzi - monologiem lirycznym.

DRAMAT - to rodzaj literacki obejmujący utwory przeznaczone do wystawiania na scenie. W utworach dramatycznych nie istnieje nadrzędny podmiot literacki (jak narrator w epice). Tekst składa się z monologów i dialogów uzupełnionych wskazówkami dla reżysera (didaskaliami). Utwór podzielony jest na akty, sceny i odsłony. Przedstawione w nich wydarzenia tworzą akcję.

PODZIAŁ

RODZAJE LITERACKIE
EPIKA	LIRYKA	DRAMAT
Powieść („Lalka”) epopeja („Pan Tadeusz”) opowiadanie („Anielka”) pamiętnik („Pamiętniki” Paska) baśń („Królowa Śniegu”) bajka („Przyjaciele”) powieść poetycka („Grażyna”)	tren („Treny” Kochanowskiego) pieśń („Pieśń o Rolandzie”) hymn („Czego chcesz od nas Panie”) elegia („Elegia o chłopcu polskim”) fraszka („Na pobożność”)	komedia („Zemsta”) tragedia („Romeo i Julia”) dramat właściwy („Niemcy”) szopka („U szopy”) opera („Halka”) musical („Metro”)

---