1. Wymagania stawiane budynkom i pomieszczeniom przeznaczonym na pobyt ludzi
Spełnienie trwałości i ekonomiki użytkowania, spełnienie wymagań funkcjonalnych dopasowanych do przeznaczenia budynku, spełnienie bezpieczeństwa budowy i użytkowania, spełnienie podstaw ochrony cywilnej, zapewnienie ochrony środowiska, ochrona pomieszczeń otaczającej przestrzeń przed szkodliwymi czynnikami atmosfery, hałasem, drganiami, promieniowaniem, zanieczyszczeniem wód, gruntów, gleby, radioaktywnym polem magnetycznym, uzyskanie max. Izolacji cieplnej i przeciwwilgociowej, oraz optymalnego stopnia przeszklenia, zapewnienie bezp. I prawidłowej eksploat terenó sąsiednich i obiektów budowlanych.
Pomieszczenia budynku dzielimy na : stały czas przebywania ludzi (te same osoby przebywają przez okres pow 4 godz w ciągu godz), , na czasowy pobyt ludzi od 2-4hna h, nie przeznaczony na pobyt ludzi
Obiekty budowlane wraz ze związanymi z nimi urządzeniami budowlanymi należy projektować i budować zgodnie z zasadami wiedzy technicznej i Prawa budowlanego zapewniając: spełnienie wymagań podstawowych dotyczących: bezpieczeństwa konstrukcji,
bezpieczeństwa pożarowego,
bezpieczeństwa użytkowania,
odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
ochrony przed hałasem i drganiami,
oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród;
warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności w zakresie:
zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników,
usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów;
-warunki bezpieczeństwa i higieny pracy;
-niezbędne warunki do korzystania z wybudowanych obiektów użyteczności publicznej przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich;
-odpowiednie usytuowanie obiektów na działce budowlanej;
-odpowiednie dostosowanie obiektów do rodzaju prowadzonej ---działalności oraz liczby zatrudnionych pracowników;
-poszanowanie, występujących w obszarze obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej.
2. Ochrona przeciwpożarowa
Zamknięcia pożarowe: drzwi, bramy , kurtyny, okna,
Klapy: dymowe, odcinające, kanały wentylacyjne
Oddzielenia pożarowe: ściany , stropy
Zabezpieczenia konstrukcji: stalowe, drewniane, żelbetowe, sufity podwieszone
Konstrukcje systemowe:
Przeszklenia:
Wykończenie wnętrz: materiały ognioodp, wykładziny podłogowe, posadzki przemysłowe, podłogi, sufity podwieszane, farby i środki ochronne
Instalacje: do wykr dymu, pożaru, urządzenia oddymiające, oświetlenia awaryjne, instalacje rozgłoszeniowe, instalacje gaśnicze
Hydranty: szafki , węże , zawory
Znaki bezpieczeństwa:
3. Typy konstrukcji obiektów budowlanych
- ze ścianami masywnymi
- budynki szkieletowe (zasadniczo konstrukcja jest słupowo ryglowa)
- konstrukcja mieszana (ściany masywne zewnętrzne, wew. Konstrukcja szkieletowa)
4. Obciążenia oddziaływujące na konstrukcję
Podział obciążeń
-ze względu na sposób przyłożenia do konstrukcji
-ze względu na dynamikę przyłożenia do konstrukcji
-ze względu na czas trwania i sposób działania
-ze względu na rolę, jaką pełnią w obliczeniach statycznych
Obciążenia ciężarem własnym
Obciążenia gruntem
Obciążenia technologiczne stropów
Obciążenia ściankami działowymi
Obciążenia pojazdami
Obciążenie śniegiem
Obciążenie wiatrem
Obciążenia działające na konstrukcje budowlane można podzielić w różny sposób, przyjmując różne kryteria. Należy przy tym pamiętać, że dane obciążenie będzie miało określone miejsce w każdym z podzbiorów wyznaczonych różnymi kryteriami. Podział obciążeń dokonano według czterech kryteriów:
sposobu przyłożenia do konstrukcji
dynamiki przyłożenia do konstrukcji
czasu trwania i sposobu działania
roli, jaką spełnia w obliczeniach statycznych
II Podział obciążeń
Ze względu na sposób przyłożenia do konstrukcji:
-objętościowe (np. ciężar własny betonu)
-powierzchniowe (np. ciężar wykładziny podłogowej leżącej na płycie stropowej)
-liniowe (np. ciężar ściany działowej ustawionej na stropie)
-skupione (np. obciążenie słupem innego elementu konstrukcji)
Ze względu na dynamikę przyłożenia do konstrukcji:
-statyczne - ich wartość zwiększa się powoli od zera do wartości maksymalnej (np. obciążenie ławy fundamentowej murowaną na niej ścianą)
-dynamiczne - ich wartość zmienia się nagle lub cyklicznie. (np. obciążenie mostu spowodowane przejeżdżającym pociągiem)
Ze względu na czas trwania i sposób działania
-stałe - ich wartość, kierunek i miejsce przyłożenia do konstrukcji nie zmieniają się w czasie jej wznoszenia i eksploatacji. Zaliczamy do nich ciężar własny stałych elementów konstrukcji budowli, ciężar własny gruntu w stanie rodzimym, nasypów i zasypów oraz parcie z niego wynikające.
-zmienne - ich kierunek działania, wartość lub położenie może ulegać zmianie. Obciążenia zmienne dzieli się na technologiczne oraz środowiskowe. Te pierwsze zależne są od funkcji i sposobu użytkowania budowli, zaś drugie zależne od środowiska, w którym budowla jest wzniesiona.
5. Ochrona cieplna budynków.
6. Posadowienie budynków.
7. Izolacje przeciwwilgociowe.
Warunkiem skutecznego i trwałego zabezpieczenia obiektu przed zawilgoceniem jest fachowo i starannie wykonana izolacja. Należy ona do tzw. robót zakrytych i wszelkie błędy oraz niedokładności w wykonaniu już w krótkim czasie dają bardzo przykre następstwa to jest zawilgocenie a nierzadko i pojawienie się wody w pomieszczeniach piwnicznych. Aby ochrona przeciwwilgociowa lub przeciwwodna była dobrze wykonana muszą być przestrzegane następujące zasady :
izolację należy układać na suchym i czystym podłożu w okresach ustalonej bez deszczowej pogody przy temperaturze nie niższej niż + 5o C. Optymalna temperatura dla prowadzenia prac wynosi +20o C materiały papowe powinny być na kilka godzin przed użyciem rozwinięte w miejscach nasłonecznionych. Papę po rozwinięciu trzeba pociąć na mniejsze odcinki, ułatwiające prowadzenie prac izolacyjnych papy należy przyklejać metodą lepik do lepiku a nie - jak się często w praktyce wykonuje - papa na lepiku izolacja z lepiku czy papy i lepiku musi dobrze przylegać do podłoża całej powierzchni. Na izolowanej powierzchni nie mogą się tworzyć pęcherze. Izolacja nie powinna się tłuszczyć, ma być elastyczna - odporna na drgania i osiadanie obiektu. izolacja pionowa murów zewnętrznych musi być ciągła na całej wysokości - od poziomej dolnej do poziomej górnej, z wyprowadzeniem do minimum 30 cm do powyżej terenu izolacje pionowe pap należy układać zawsze warstwami pionowymi. Ich rozłożenie warstwami poziomymi powoduje obsuwanie się arkuszy papy zakładki pap o szerokości minimum 10 cm trzeba z wierzchu posmarować lepikiem
izolacji pionowych nie wolno wykonywać z lepików kładzionych bezpośrednio na powierzchnie cegieł czy kamieni
Budynki podpiwniczone i niepodpiwniczone
Izolacja obiektu odpiwniczonego, posadowionego na gruncie suchym lub wilgotnym, o poziomie wody gruntowej znajdującej się poniżej poziomu ław fundamentowych.
W izolacji budynku podpiwniczonego można wyróżnić jej dwa rodzaje : przeciwwilgociową - pionową (powłokową)
przeciwwilgociową - poziomą (papowa)
Izolację przeciwwilgociową poziomą i pionową muru fundamentowego przeprowadza się w trzech fazach :
I - po wykonaniu betonowej ławy fundamentowej.
Wyschnięte podłoże betonowe trzeba zagruntować rzadkim roztworem asfaltowym. Z kolei po jego wyschnięciu, po 12 godzinach, beton trzeba zaizolować 2 - ma warstwami papy asfaltowej. Do sklejenia i przyklejenia izolacji do zagruntowanego podłoża należy zastosować lepik asfaltowy na zimno.
II - po wykonaniu muru fundamentowego z cegły lub kamienia.
Na górnej warstwie powierzchni muru należy wykonać warstwę wyrównawczą - szlichtę cementową (1:3), o grubości 10 - 20mm. Z chwila jej wyschnięcia trzeba zagruntować ją rzadkim roztworem asfaltowym, metodą smarowania. Następnie po wyschnięciu zagruntowanego podłoża trzeba przykleić izolację przeciwwilgociową poziomą z 2 warstw papy asfaltowej.
III - po wykonaniu izolacji przeciwwilgociowej - poziomej (górnej).
Na zewnętrznej stronie muru fundamentowego trzeba ułożyć izolacje przeciwwilgociową - pionową (powłokowa), zabezpieczającą przed nasiąknięciem wilgoci z gruntu. W tym celu na zewnętrznej części fundamentu należy wykonać tzw. szczelny tynk (o grubości minimum 20 mm), który należy ułożyć w co najmniej 2 warstwach. Wierzchnią warstwę należy na jeszcze wilgotnej warstwie dolnej, z zaprawy cementowej 1:3 (dolna warstwa 1:2).
Nawierzchnię terenu wokół domu można zabezpieczyć przez wykonanie koryta drenażowego, który zapobiegać będzie gromadzeni się wilgoci w gruncie przy fundamentach, a także rozwojowi niepożądanej roślinności. W tym celu przy ścianach formujemy rowek głębokości 50cm i szerokości od 50 - 100cm, który napełniamy kolejno 2 - ma warstwami filtracyjnymi : najpierw dolną grubości 20 cm ze żwiru, a następnie wierzchnią z tłucznia kamiennego, otoczaków rzecznych itp.
Koryto jest chronione od strony ogrodowej przed zanieczyszczeniem ziemią i zarastaniem - krawężnikiem kamiennym lub betonowym. W gruntach wilgotnych należy dodatkowo założyć drenaż opaskowy na głębokości 1m poniżej terenu, służący do odprowadzania wód opadowych od ścian obiektu, a zwłaszcza podczas roztopów wiosennych. Tak wykonane koryto drenażowe przy domu (zwłaszcza drewnianym lub o ścianach z kamienia) przyjmuje jednocześnie funkcję kształtującą naturalne oddzielenie, jak również powiązanie między ogrodem a budynkiem.
8. Ściany murowane;
Wiązanie elementów w kontr murowych ma na celu równomierny rozkład naprężeń w murze , wpływa na wytrzymałość kontr i zapobiega jej odkształceniom. Konstrukcje murowe przenoszą najczęściej obciążenia ściskające(obciążenia pionowe) rzadziej rozciągające.
Zasady wykonywania murów z cegieł- wiązania
Zasady wiązania: elementy w murze należy układać prostopadle do obciążeń tj na płask, spoiny pionowe jednej warstyw powinno przykrywać się pełnymi powierzchniami, warstwy muru należy układać ściśle w poziomie,
Sposoby wiązania cegieł w murze
Wiązanie krzyżykowe (weneckie). Nazwa pochodzi od występującego w licu muru powtarzalnego motywu krzyżyka. Sposobów ułożenia cegieł jest wiele, ale wszystkie powinny spełniać dwie zasady: cegły powinny być ułożone poziomo największą płaszczyzną (układ płaski),
-spoiny pionowe każdej warstwy powinny być przykryte pełnymi powierzchniami cegieł warstwy następnej. Zapewnia to równomierny rozkład naprężeń w murze i jego dobrą wytrzymałość. Zapobiega także jego odkształceniom.
Rodzaje wiązań stosowanych przy murowaniu ścian z cegły
Zależnie od tego, czy w licu muru są widoczne wozówki, czy też główki, układane na przemian warstwy muru nazywa się wozówkowymi lub główkowymi. Często stosuje się też wiązanie wozówkowe z przesunięciem o pół lub o ćwierć cegły. Powszechnie stosowane jest wiązanie pospolite, zwane też blokowym. Warstwy wozówkowe przekrywa się na przemian warstwami główkowymi. Spoiny pionowe jednej warstwy przesunięte są względem spoin warstwy następnej o 1/4 cegły. Równie popularne jest wiązanie kowadełkowe, w którym główki i wozówki widoczne są na przemian w warstwach kolejno następujących po sobie. Wiązanie kowadełkowe wymaga nieco większej uwagi i staranności w wykonaniu niż pospolite.
Wiązanie krzyżykowe (weneckie) do złudzenia przypomina układ kowadełkowy. Nazwa tego wiązania pochodzi od występującego w licu muru powtarzalnego motywu krzyżyka. W wiązaniu tym, podobnie jak w kowadełkowym, układa się na przemian warstwy wozówkowe i główkowe, z tą różnicą, że co druga warstwa wozówkowa jest przesunięta o pół cegły w stosunku do poprzedniej.
Wiązanie, w którym w jednej warstwie na przemian jest układana główka - wozówka - główka, tak że w następnej wozówka jest nad główką, a główka nad wozówką, nazywa się flamandzkim.
Mury z przewodami dymowymi, spalinowymi, wentylacyjnymi - zasady proj
-przewody prowadzić należy w ścianach kominowych wykonanych z cegły ceramicznej pełnej lub ze specjalnych elementów prefabrykowanych (np.pustaki ceramiczne)
- zabrania się używać cegły dziurawki, kratówki, szczelinówki
- kanały łączy się w grupy, zwiększa to ciąg wskutek wzajemnego podgrzewania
- dopuszczalne odchylenie kanału od pionu wynosi 30 st. Przy czym na załamaniu należy wykonać otwory do czyszczenia
- ścian kominowych nie należy obciążać
- łatwo zapalne elementy konstrukcji należy oddalić od lica wewnętrznego przewodu dymowego na 30 cm
-kanały dymowe ostatniej kondygnacji muszą być samodzielne, bez włączeń do niższych ondygnacji
-kanały dymowe ogrzewania piecowego należy opuścić w dół aż do piwnic, gdzie należy wykonać zamykany otwór
-kanały dymowe palenisk kuchennych można kończyć w poziomie kuchni na wysokości 30 cm nad podłogą
Minimalne wymiary kanałów dymowych i spalinowych:
-14x14 cm dla 1 - 2 pieców
-14x20 dla 2 pieców
-zalecane wymiary kanałów wentylacyjnych 14x14 i 14x20
Wszystkie przewody w kominie - w szczególności dymowe i spalinowe - muszą być wykonane szczelnie. Spoiny trzeba dokładnie wypełniać zaprawą, a spaliny nie mogą przedostawać się ani do wewnątrz pomieszczeń, ani z jednego przewodu do drugiego. Grubość przegród między kanałami nie powinna być mniejsza niż pół cegły; minimalna dopuszczalna grubość ścianek zewnętrznych wynosi również pół cegły, jeśli sąsiednie pomieszczenie jest ogrzewane, lub grubość całej cegły, gdy kanał zlokalizowany został w ścianie szczytowej, względnie ścianie nie ogrzewanej. Przewody dymowe i spalinowe z pustaków ceramicznych do przewodów dymowych powinny być obmurowane cegłą pełną na grubość co najmniej pół cegły.
Zasady projektowania i obliczania kontr. Murowych
-konstrukcję murową należy tak zaprojektować i wykonać aby mogła być uznana za niezawodną. Oznacza to że w przewidywanym okresie uzytkowania nie może nastąpić między innymi:
-przekroczenie stanów granicznych nośności
-przekroczenie stanów granicznych użytkowalności
-zniszczenie konstrukcji nieproporcjonalnie duże w stosunku do przyczyny początkowej w sytuacjach wyjątkowych (np. pożar)
Obliczenia konstrukcji przeprowadza się dla znaczących sytuacji obliczeniowych:
-trwałych-określonych przeznaczeniem obiektu
-przejściowych-podczas kolejnych etapów wznoszenia a także rozbudowie i przebudowie obiektu
- wyjątkowych- pożar, wybuch, huragan
Mury szczelinowe
Ściany trójwarstwowe ( szczelinowe )- składają się z dwóch warstw murowych wymurowanych w odległości 5-15 cm od siebie i połączonych ze sobą kotwami. Powstałą między murami szczelinę wypełnia się całkowicie, lub częściowo materiałem termoizolacyjnym. W tego typu ścianie występuje wyraźny rozdział funkcji poszczególnych jej warstw:
-warstwa zewnętrzna - konstrukcyjna - chroni ścianę przed wpływami zewnętrznymi,
-warstwa środkowa - termoizolacyjna - zapewnia odpowiednią izolacyjność cieplną ściany jako przegrody zewnętrznej ,
-warstwa zewnętrzna- osłonowa - chroni ścianę przed wpływami zewnętrznymi.
Ściany szczelinowe charakteryzują się tak samo dobrymi wskaźnikami wytrzymałościowymi i termoizolacyjnymi jak ściany dwuwarstwowe przy dużo większej ich trwałości ( ok. 100 - 150 lat ). Co prawda koszt budowy ścian trójwarstwowych jest o ok. 40 % większy od ścian dwuwarstwowych to jednak z uwagi na dużo niższe koszty eksploatacyjne budynku ze ścianami szczelinowymi ich zastosowanie jest również ekonomicznie uzasadnione. Ponieważ każda warstwa ściany szczelinowej ma inne zadanie do spełnienia , możliwe jest optymalne ich zaprojektowanie, a tym samym optymalizacja całej przegrody
9. Stropy-wymagania, klasyfikacje
Podział stropów ze względu na rodzaj rozwiązania konstrukcyjnego:
-strop belkowy - elementem nośnym są belki ułożone równolegle do siebie strop płytowy - elementem nośnym jest płyta oparta bezpośrednio na ścianach
-strop płytowo - belkowy - elementem nośnym jest płyta oparta na belkach równoległych do siebie i opartych na ścianach lub płyta oparta na ruszcie z belek
-strop gęstożebrowy - elementem nośnym są żebra (lekkie belki) oparte na ścianach, pomiędzy żebrami umieszcza się pustaki ceramiczne lub betonowe
Podział stropów z uwagi na zastosowane materiały do ich wykonania:
stropy drewniane
stropy ceramiczne
stropy stalowo - ceramiczne
stropy żelbetowe monolityczne i prefabrykowane
Strop drewniany - jest odmiana stropu belkowego.Jego konstrukcja składa się z belek opartych na ścianach. Powyżej belek układana jest podłoga, od spodu przybita podsufitka.
Strop ceramiczny - wykonywane z cegieł lub pustaków, bardzo rzadko występują jako ceramiczne płyty podparte bezpośrednio na ścianach. Najczęściej są to:
strop stalowo-ceramiczny, w których elementem nośnym są belki stalowe, na których opierają się płyty ceramiczne (np. strop Kleina)
strop ceramiczno-żelbetowy, w których elementem konstrukcyjnym są żebra żelbetowe, pomiędzy którymi układane jest wypełnienie z pustaków (strop FERT, strop Ceram).
Do stropów gęstożebrowych z wypełnieniem ceramicznym należy także popularny niegdyś w budownictwie mieszkaniowym strop Akermana (Ackermana).
Strop żelbetowy - może być wykonywany jako: strop monolityczny lub prefabrykowany, płytowy, płytowo - belkowy lub gęstożebrowy (z pustaków betonowych opartych na prefabrykowanych belkach żelbetowych).
Stropy staloceramiczne na przykłądzie stropu Kleina
składa się z belek stalowych dwuteowych, z płyt płaskich międzybelkowych wykonanych z cegły i zbrojonych prętami stalowymi lub płaskownikami. Płyty ceramiczne oparte są na dolnych stopkach belek stalowych. W zależności od rozstawu belek i wielkości obciążeń płyty międzybelkowe można wykonać typu lekkiego (1/4 cegły), typu półciężkiego (grubość 1/4 cegły plus żeberka wzmacniające z cegieł ustawionych na rąb) lub typu ciężkiego (1/2 cegły). Rozstaw belek wynosi 1,0 - 1,6 m. Płytę stropową wykonuje się na deskowaniach podwieszonych do dolnej stopki belek. Strop belkowy KLEINA powstał przed wojną, obecnie jest rzadko stosowany
Stropy belkowo-żebrowe - żebra są podparte na większych belkach zwanych podciągami. Takie stropy stosuje się w sytuacji, gdy rozstaw ścian ma być na tyle duży, że oparte na nich żebra miałyby zbyt dużą rozpiętość (co mogłoby doprowadzić do nadmiernego ugięcia stropu). Podciągi mogą być drewniane lub stalowe. Podciągi drewniane mają przekroje prostokątne (z jednej lub kilku zbitych desek) bądź dwuteowe, zaś podciągi stalowe wykonuje się najczęściej z dwuteowników walcowanych. Oparcie żeber na podciągach zwiększa grubość stropu. Żeby ją zmniejszyć można zastosować inne rozwiązanie: zamiast opierać żebra na podciągach od góry, można je zamontować między podciągami - podwiesić do nich na stalowych wieszakach.
Strop belkowy - przy dużej rozpiętości stropu i rozstawie belek jego wymiary muszą być znacznie większe niż w stropie żebrowym. Belki mają najczęściej kształt prostokątny i są wykonane z drewna litego lub klejonego.
Strop żebrowy - jest oparty na belkach drewnianych o niewielkich wymiarach (żebrach) i rozstawie nie przekraczającym 90 cm - najczęściej 30-60 cm. Żeby zmniejszyć obciążenie, żebra układa się w kierunku mniejszej rozpiętości stropu, opierając je na ścianach zewnętrznych i wewnętrznych za pośrednictwem belek podwalinowych. Najłatwiejsze do wykonania, i z tego powodu najbardziej popularne, są żebra o przekroju prostokątnym. Wymiary przekrojów żeber są ustalane przez projektanta budynku. Wykonuje się je najczęściej z desek o grubości 3,2-5 cm i odpowiednio dobranej wysokości. Żebra o innych kształtach przekroju, np. dwuteowe lub kratownicowe, są bardziej wytrzymałe, dzięki czemu mogą mieć mniejsze wymiary.
Stropy drewniane - W stropach drewnianych elementami przenoszącymi obciążenia są belki - w postaci żeber lub podciągów. Drewno powinno być sosnowe lub świerkowe. W zależności od ich układu i wymiarów rozróżniamy kilka typów stropów.
Stropy Fert
Są to stropy ceramiczno-żelbetowe gęstożebrowe, betonowane na miejscu budowy, stosowane głównie w budownictwie jednorodzinnym. Składają się z prefabrykowanych belek ceramiczno-żelbetowych, pustaków ceramicznych i wylewanej płyty nadbetonu.
Spotyka się trzy rodzaje stropów Fert różniące się rozstawem żeber i wysokością a tym samym i nośnością. Belki prefabrykowane typu Fert stanowiące po zabetonowaniu żebro konstrukcyjne stropu, składają się z dolnego pasa złożonego z kształtek ceramicznych szerokości 12cm, wysokości 4cm i długości 25cm, zbrojenia złożonego z trzech prętów stalowych, z których dwa znajdują się w pasie dolnym i jeden w pasie górnym oraz strzemion ze stali o średnicy 4,5 mm ułożonych w formie kratownicy o przekroju trójkątnym i łączących zbrojenie górne ze zbrojeniem dolnym. Dolną stopkę żebra stanowi kształtka ceramiczna wypełniona betonem klasy B20. Górną część żebra i płytę betonuje się po ułożeniu belek i pustaków betonem klasy B15.
10. Balkony i loggie
Płyta balkonowa tworzy monolityczną całość z wieńcem i stropem.
11. Stropodachy
Stropodach tradycyjny
Stropodach jest to strop nad ostatnią kondygnacją budynku, który spełnia jednocześnie rolę dachu; jest to dach płaski. Cechą charakterystyczną takiego rozwiązania jest brak poddasza. Ze względów konstrukcyjnych i fizycznych (czyli układ warstw) stropodachy dzielimy na:
-stropodachy wentylowane, uważane za poprawne rozwiązanie dla budownictwa mieszkaniowego
-stropodachy pełne, stosowane częściej w budownictwie przemysłowym.
Stropodachy pełne zbudowne są z następujących
-warstw:warstwa konstrukcyjna (strop lub inny element nośny dachu np. trapezowa blacha fałdowa)
-warstwa paroizolacji (nie zawsze stosowana; wykonywana z folii lub papy)
-warstwa termoizolacji (obecnie najczęściej wełna mineralna, rzadziej styropian)
-warstwa pokrycia dachowego (papa)
stropodach pełny ocieplany
Stropodachy wentylowane zbudowne są z następujących warstw:
-warstwa konstrukcyjna (zazwyczaj strop)
-warstwa paroizolacji (nie zawsze stosowana, wymagana nad pomieszczeniami o dużym nasyceniu powietrza parą wodną, tzw. pomieszczenia mokre; wykonywana z folii lub papy)
-warstwa termoizolacji (obecnie najczęściej wełna mineralna, rzadziej styropian)
-przestrzeń powietrzna wentylowana lub odpowietrzana
-warstwa konstrukcyjna pod pokrycie dachowe (najczęściej żelbetowe płyty korytkowe wraz z warstwą wyrównującą z zaprawy cementowej lub betonu ułożone na ściankach ażurowych postawionych na najwyższym stropie)
-warstwa pokrycia dachowego (papa).
Do stropodachów zalicza się także tarasy nad pomieszczeniami. Tarasy różnią się od opisanych wyżej stropodachów warstwą nawierzchni, która oprócz izolacji przeciwwodnej musi zapewnić także odporność na uszkodzenia mechaniczne powstające przy użytkowaniu.
12. Drewniane konstrukcje dachowe:
Dach jętkowy <9,0 m
dach płatwiowo-kleszczowy o rozpiętości ≤ 12,0 m
dach wieszarowy
dach jednopołaciowy
Wiązary jętkowo-stolcowe. Wykonuje się w dachach dwuspadowych o rozpiętości w świetle ścian 7÷9 m i pochyleniu połaci 0,7÷1,5 - gdy jętka podparta jest na jednym stolcu oraz o rozpiętości 9÷12 m i pochyleniu 0,6÷1,25 - gdy jętka jest podparta dwoma stolcami. Stolce są słupami rozstawionymi co 3÷4 m na długości więźby. Zadaniem stolcy jest:
· podparcie jętek za pośrednictwem płatwi i zmniejszenie wskutek tego ich długości wyboczeniowej oraz rozpiętości w przypadku, gdy przenoszą obciążenia od stropu nad poddaszem,
· podparcie jętek za pośrednictwem platwi i zmniejszenie wskutek tego ich długości
· dodatkowe usztywnienie dachu w kierunku poprzecznym przy zastosowaniu mleczy. Pochylenie mieczy wynosi zwykle 45°, a ich długość około 1÷1,2 m. Gdy jętki podparte są jednym rzędem stolców, nie stanowi to pełnego usztywnienia dachu w kierunku podłużnym i dlatego konieczne jest stężenie połaci dachowej wiatrownicami. Dwa rzędy stolców zapewniają pełną sztywność więźby w kierunku podłużnym.
Wiązary płatwiowo-kleszczowe. Stosuje się przy rozpiętościach 9÷12 m i pochyleniu połaci 0,4÷1,0. Elementami wiązara (rys.1.3-4) są dwie krokwie wspierające się na płatwiach pośrednich i stopowych, oraz dwa słupy, które kleszcze obejmują z obu stron z krokwiami.
Wiązary wieszarowe. Są stosowane jeżeli rozpiętość przekracza 6 m, gdy nie jest wskazane oparcie elementów więźby na belkach i stropie. Wiązary wykonuje się w więźbie w co 4÷5 parze krokwi. Rozróżnia się wiązary jedno i dwuwieszakowe.
Wiązar jednowieszakowy składa się z zastrzałów, wieszaka, ściągu, krokwi, płatwi i mieczy. Zastrzały pracują na ściskanie, wieszak na rozciąganie, ściąg na rozciąganie i zginanie. Miecze stężają wieszary z płatwią kalenicową na długości więźby.
Wiązar dwuwieszakowy - oprócz zastrzałów, dwóch wieszaków i ściągu ma jeszcze rozporę pracującą na ściskanie oraz kleszcze obejmujące i stężające wieszaki z krokwiami.
13. Pokrycia dachowe:
Przy kryciu dachówką podwójnie na każdej łacie dachowej leży jedynie jeden rząd dachówek. Poszczególne rzędy są przesunięte o pół szerokości w stosunku do rzędu leżącego niżej. W ten sposób powstaje pokrycie przez przewiązanie. Następny trzeci rząd dachówek winien przekrywać rząd pierwszy o pół wysokości dachówki.
Przy kryciu w koronkę na każdej łacie leżą dwa rzędy dachówek. Dolna warstwa nazywa się podporową, druga, górna - pokrywającą. Dachówki każdego rzędu są tu również przesunięte o pół szerokości, co tworzy wiązanie dachowe. Dachówki warstwy podporowej leżą w jednej linii od okapu do kalenicy, podobnie warstwy pokrywające. Wiązania dachowe, tj. każde 2 rzędy są przesunięte względem siebie o pół wysokości dachówki (zakład) co zapewnia szczelność pokrycia.
Przy pokryciu pojedynczym z gontem tylko jeden rząd dachówek leży na każdej łacie. Pokrywa on rząd leżący niżej bez przesunięcia, tak, że fugi obu warstw leżą w jednej linii od okapu do kalenicy. Pod każdą fugą umieszczone są cienkie gonty z drewna.
Poszczególne rzędy kładzione są na zakład równy połowie wysokości dachówki. To pokrycie stosuje się jedynie w dachach o mniejszym znaczeniu (stajnie, stodoły).
Zasady krycia dachów papą na betonie.
Do krycia dachów najczęściej stosujemy papy smołowe, lepik smołowy (stosowano dawniej), papy asfaltowe modyfikowane (termozgrzewalne), papy z folia aluminiową.
Przy rozmieszczeniu papy na podłożu betonowym należy pamiętać że beton podlega dużym odkształceniom termicznym pod samym pod pokryciem papowym,
bardzo ważna jest dylatacja stropodachu przed wykonaniem pokrycia.(dotyczy to także podkładu betonowego)
Technika dylatowania:
Dylatujemy pola o bokach 2,5 x 3,0m przy pomocy listewek. Wkładamy listewki o szer. 1cm, które później wyciągamy.
Inny sposób - dylatacje wykonujemy kielnią szer. szczeliny dylatacyjnej ok. 2-3mm co 1,5m pola.
Technika układania papy na betonie
- podłoże betonowe przed ułożeniem papy należy starannie oczyścić, wykonać dylatacje a następnie zagruntować lepikiem
- wykonaną dylatację należy dodatkowo zabezpieczyć poprzez naklejenie wąskiego paska papy
- papy nie wolno kłaść na mokrej izolacji z lepiku
- należy pamiętać żę minimalna wilgotność podkładu betonowego dla pokryć dachowych to 8% w poradniku majstra 6%
- po wykonaniu powyższych czynności i spełnieniu warunków w opisanych powyżej przystępujemy do wykonania pokrycia dachowego ( pokrycie wielowarstwowe)
- jako pierwszą układamy papę podkładową (ma ona najmniejszą zawartość lepiku i jest bardzo cieńka)
- następnie układamy papę nawierzchniową
- jeśli jest to pokrycie dwuwarstwowe to papę zaczynamy układać od ½ rolki następnie nakładamy całą rolkę tak aby powstał zakład ok. 60cm
- jeśli stosujemy pokrycie 3x PAPA na lepiku to wówczas I warstaw to 1/3 długości, II warstwa 2/3 długości, III warstwa cała długość także na zakład
Należy pamiętać: Papę układamy od okapu do kalenicy nigdy nie odwrotnie.
14. Ścianki działowe:
Ściany działowe - przegrody wewnętrzne, zwykle o wysokości jednej kondygnacji - przenoszą wyłącznie ciężar własny oraz zawieszonych na nich sprzętów. Ich zadaniem jest jedynie odgradzanie pomieszczeń. Ściany działowe powinny być wznoszone już po wykonaniu konstrukcji nośnej domu. Nie można ich stawiać jednocześnie ze ścianami konstrukcyjnymi, ponieważ mogą powodować nieprzewidziane w projekcie rysy, pęknięcia albo uszkodzenia
Rodzaje ścianek działowyh:
-ceramiczne, betonowe lub żelbetowe, gipsowe, drewniane, stalowe
-ścianki ceramiczne czyli murowe - z cegły pełnej grubość 6,5 cm, 12cm
- z cegły dziurawki 6,5cm, 12cm
- z cegły z kratówki 12cm
- z cegły szczelinówki 12cm
- inne pustaki
Ściany z cegieł i pustaków ceramicznych
Najczęściej mają grubość 6,5 cm lub 12 cm. Najlepiej wykonać je z cegły dziurawki lub pustaków, gdyż te z cegły pełnej znacznie obciążają strop. Po wymurowaniu zwykle się je tynkuje, chyba że są z cegły klinkierowej - wtedy często celowo pozostawia się je nieotynkowane.
Cegły i pustaki ceramiczne układa się na zaprawie cementowo-wapiennej, rzadziej cementowej. Gdy ściana ma grubość 1/4 cegły (6,5 cm) i długość ponad 5 m, to powinno się ją zbroić prętami stalowymi o średnicy 6 mm.
Zbrojenie układa się co trzecią spoinę. Ściany grubości 1/2 cegły (12 cm) są bardzo ciężkie, więc trzeba je stawiać na żebrze lub podciągu.
Zalety:
-dobra izolacyjność akustyczna,
-duża ognioodporność,
-duża wytrzymałość,
-duża odporność na uszkodzenia mechaniczne.
Wady:
-konieczność wykonywania prac mokrych przy wznoszeniu ścian (jest ich trochę mniej, gdy stosuje się pustaki łączone na wpust i wypust, ponieważ nie trzeba wykonywać spoin pionowych), duży ciężar w porównaniu z innymi materiałami,
-pracochłonność wykończenia.
Ścianki z płyt gipsowo kartonowych
Ściany działowe wykonuje się mocując płyty gipsowo-kartonowe przy pomocy wkrętów do szkieletowej konstrukcji wykonanej z systemowych profili stalowych ocynkowanych.
Ich główne zalety to: lekkość, a więc możliwość ustawienia w dowolnym miejscu na stropie, idealna gładkość powierzchni wykończonej ścianki działowej, łatwość i szybkość montażu rusztu nośnego i płyt gipsowych, możliwość wykonania dowolnej grubości ścianki dla zapewnienia żądanej izolacyjności akustycznej pomiędzy przedzielanymi pomieszczeniami, dowolność kształtowania łuków i uskoków w ściankach, łatwość prowadzenia instalacji w przestrzeni ścianki - bez przekuć. Z uwagi na różniorodność zastosowań produkowane są płyty gipsowo kartonowe zwykłe, wodochronne, ogniochronne, gipsowo - włóknowe. Konstrukcję ścianek stanowi ruszt drewniany lub ruszt z profili stalowych o rozstawie 40-60cm. Jeżeli stosujemy ruszt drewniany to drewno powinno być dobrze przesuszone. Słupki rusztu drewnianego powinny mieć przekrój 6x6cm albo 6x8cm natomiast łaty 4x6cm do 4x8cm. Metalową konstrukcję rusztu wykonujemy z zimnogiętych profili stalowych typu C i U. Poziome elementy rusztu wykonuje się z profili typu U przykręconych do podłogi i do sufitu za pomocą kołków rozporowych. Słupki wykonujemy z profili typu C łączonych z profilami typu U przy pomocy blachowkrętów. Profile zrobione są z blachy o gr.0,6mm bardzo łatwo się je ucina, formuje i skręca. Między elementami rusztu układa się izolację akustyczną najczęściej z wełny mineralnej lub szklanej. Jeżeli ścianka jest również przegrodą zewnętrzną, na przykład na poddaszu to zwiększamy grubość izolacji a dodatkowo kładziemy od wewnątrz warstwą folii paroizolacyjnej. Płyty gipsowo - kartonowe produkuje się o grubościach 0,9cm, 1,25cm, 1,5cm, 2cm, 2,5cm. Płyty gipsowe mają długość od 200 do 375cm a szerokiość 120 lub 125cm w zależności od producenta. Należy pamiętać, że połączenia ścianki działowej ze ścianą nośną lub słupami drewnianymi wypełnia się masą akrylową w celu uniknięcia spękań na połączeniach.
15. Tynki, okładziny ścienne:
Tradycyjne tynki wykonuje się jako jednowarstwowe (surowe, tylko zgrubsza wyrównane, pomieszczenia gospodarcze, piwnice itp.:), dwu- lub trójwarstwowe. Ze względu na miejsce zastosowania tynki można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne; ze względu na jakość i technikę wykonania widocznej powierzchni: tynki zwykłe, szlachetne, tynki z zapraw plastycznych, tynki specjalne; sposób wykonania: tynki wykonywane ręcznie lub mechanicznie; rodzaj użytego materiału: tynki cementowe, cementowo - wapienne, wapienne, gipsowe.
Klasyfikacja tynków.
Ze względu na miejsce:
-wewnętrzne
-na powierzchniach poziomych (sufity)
-zewnętrzne
-na powierzchniach poziomych ( ściany)
Z uwagi na materiał stosowany do wykonania tynku
-wapienne
-cementowo-wapienne
-cementowe
-gipsowe
monolityczne, prefabrykowane
-gliniane
-cementowo-gliniane
Ze względu na ilość warstw
-1 warstwowe obrzut 5-7mm
-2 warstwowe obrzut, narzut
-3 warstwowe obrzut, narzut-warstwa podkładowa gładź-warstwa wykończeniowa
Podział ze względu na rodzaje
-tradycyjne
-pocienione tynki z wyprawy tynkarskiej grubość 1-3mm
Pocienione tynki z wyprawy tynkarskiej dzielimy na:
Mineralne i żywiczne(akrylowe, silikatowe)
Tynki szlachetne:
-Sztablatura - tynk wapienno gipsowy naniesiony na podstawowy tynk trzywarstwowy o całkowicie gładkiej powierzchni,
-Stiuk - imitacja marmuru polerowanego,
-Sztukateria - gotowe odlewy dekoracyjne,
-Sgraffito - wielowastwowy i wielobarwny; ułożenie kilku rózno barwnych warstw zaprawy i wyskrobanie różnych wzorów.
Tynki pospolite
Jako tynki wewnętrzne kat. II stosowane są w przeciętnie wykończonych wnętrzach budynków - w korytarzach, klatkach schodowych, pomieszczeniach gospodarczych, magazynowych. Jako tynki zewnętrzne kat. II stosowane są na przeciętnie wykończonych elewacjach. Jako tynki wewnętrzne kat. III należą do jednych z najbardziej rozpowszechnionych wypraw stosowanych w budownictwie mieszkaniowym, użyteczności publicznej i przemysłowym.
Tynki doborowe
Stosowane są w starannie wykończonych wnętrzach i na elewacjach budynków. Tynki filcowane stosuje się w wykwintnie wykończonych pomieszczeniach mieszkalnych i reprezentacyjnych
16. Podłogi i posadzki
Ze względu na rodzaj podłogi wyróżnia się:
-na gruncie
-na stropie
Warstwy podłóg od góry to:
- posadzka
-podkład pod posadzką
- warstwa ochronna
- izolacja akustyczna lub cieplna
- izolacja przeciwwilgociowa
Izolacja akustyczna-2 cm styropianu ale dla masywnych stropów > 300kg/m2 nie jest wymagany. Można stosować izolację akustyczną bezpośrednio pod posadzką
Rozkład pod posadzkę- zaprawa cementowa 10 MPa gr min 3,5 cm
Warstwa ochronna-np. papa na sucho lub folia PE 0,2 mm
Posadzki:
-drewniane
-hydrauliczne (zaprawa cementowa, lastriko)
-ceramiczne (cegła, płytki ceramiczne i gresowe)
-wykładziny (PCW, tekstylne)
-kamienne
-źywiczne