INWESTYCJE - ISTOTA , ZAKRES, WYCENA I EWIDENCJA

INWESTYCJE (art. 3 ust. 1 pkt 17 UR)

1. długoterminowe i krótkoterminowe

2. niefinansowe i finansowe (aktywa finansowe art. 3 ust. 1 pkt 24 UR)

		INWESTYCJE NIEFINANSOWE
Nieruchomości		Wartości niematerialne i prawne			Rzeczy ruchome
Inwestycje długoterminowe					Inwestycje krótkoterminowe

Klasyfikacja bilansowa aktywów finansowych

		AKTYWA FINANSOWE
Długoterminowe (AT)					Krótkoterminowe (AO)
	- w jednostkach powiązanych - w pozostałych jednostkach				Aktywa pieniężne
	- udziały lub akcje - inne papiery wartościowe - udzielone pożyczki -inne aktywa finansowe

WYCENA AKTYWÓW FINANSOWYCH

Wprowadzenie do ksiąg rachunkowych aktywów finansowych:

• Zgodnie z ustawą o rachunkowości (art. 35 ust. 1)

Pozycja	Wycena w księgach rachunkowych
Nabyte lub powstałe aktywa finansowe	W cenie nabycia albo cenie zakupu, jeśli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne.

• Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów (§ 13. 1)

Pozycja	Wycena w księgach rachunkowych
Aktywa finansowe	W cenie nabycia, to jest w wartości godziwej poniesionych wydatków lub przekazanych w zamian innych składników majątkowych. Przy ustalaniu wartości godziwej na ten dzień uwzględnia się poniesione przez jednostkę koszty transakcji.

Koszty transakcji (§ 3. 13) - koszty poniesione bezpośrednio w związku z przeniesieniem, nabyciem lub zbyciem aktywów finansowych. Do kosztów transakcji zalicza się w szczególności:

• prowizje maklerskie, w tym za pośrednictwo w nabywaniu lub zbywaniu instrumentów finansowych

• opłaty giełdowe i inne nałożone przez uprawnione instytucje w związku z zawarciem transakcji

• prowizje za doradztwo

• podatki i opłaty wynikające z obowiązujących przepisów

WYCENA BILANSOWA AKTYWÓW FINANSOWYCH KRÓTKOTERMINOWYCH

• zmiany wartości aktywów finansowych ujmowane na kontach korygujących „Odpisy aktualizujące wartość krótkoterminowych aktywów finansowych”

• skutki wyceny aktywów finansowych krótkoterminowych ujmowane drugostronnie odpowiednio jako koszty (zmiana in minus w stosunku do wartości początkowej) lub przychody finansowe (zmiana in plus w stosunku do wartości początkowej) - ujęcie wynikowe

Wycena bilansowa zgodna z ustawą o rachunkowości:

W pełni dotyczy tylko jednostek, których roczne sprawozdanie finansowe nie podlega obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta.

Krótkoterminowe aktywa finansowe (aktywa finansowe nie będące należnościami i udzielonymi pożyczkami - udziałowe) - art. 28 ust. 1 pkt 5:

1. Cena rynkowa

2. Wartość godziwa, jeśli nie istnieje aktywny rynek

Odniesienie skutków wyceny (1 i 2) - wynikowe:

• Koszty / przychody finansowe (w zależności od kierunku zmiany ceny w stosunku do wartości początkowej)

3. Cena rynkowa lub cena nabycia w zależności od tego, która z nich jest niższa

Odniesienie skutków wyceny - wynikowe:

• Koszty finansowe

• Przychody finansowe w przypadku przywrócenia wartości (najwyżej do wartości początkowej)

Wycena bilansowa zgodna z RMF (§ 14 - 16)

Aktywa finansowe krótkoterminowe
Kategoria aktywów finansowych	Metoda wyceny	Odniesienie skutków wyceny
Aktywa przeznaczone do obrotu	Wartość godziwa	Wynikowe
Aktywa dostępne do sprzedaży	1. Wartość godziwa jeżeli można ją wiarygodnie ustalić. 2. W przypadku braku takiej możliwości: - cena nabycia z uwzględnieniem trwałej utraty wartości - dla aktywów o nie ustalonym terminie wymagalności.	Wynikowe

WYCENA BILANSOWA AKTYWÓW FINANSOWYCH DŁUGOTERMINOWYCH

• zmiany wartości aktywów finansowych ujmowane na kontach korygujących „Odpisy aktualizujące wartość długoterminowych aktywów finansowych” lub „Odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości aktywów finansowych”

• skutki wyceny „in plus” w stosunku do ceny nabycia (wartości początkowej) aktywów długoterminowych ujmowane drugostronnie na koncie „Kapitał z aktualizacji wyceny” (ujęcie bilansowe)

• skutki wyceny „in minus” w stosunku do ceny nabycia (wartości początkowej) aktywów długoterminowych ujmowane drugostronnie jako koszty finansowe (ujęcie wynikowe)

Wycena bilansowa zgodna z ustawą o rachunkowości:

W pełni dotyczy tylko jednostek, których roczne sprawozdanie finansowe nie podlega obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta.

Długoterminowe aktywa finansowe (udziały i inne aktywa finansowe nie będące należnościami i udzielonymi pożyczkami - udziałowe) - art. 28 ust. 1 pkt 3:

1. Cena nabycia pomniejszona o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości

Odniesienie skutków wyceny - wynikowe:

• Koszty finansowe

• Przychody finansowe w przypadku przywrócenia wartości (najwyżej do wartości początkowej)

2. Wartości godziwa

Wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości rynkowej

Odniesienie skutków wyceny (2 i 3) - bilansowo - wynikowe:

• Kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny w przypadku wzrostu wartości powyżej wartość początkową

• Koszty finansowe w przypadku spadku wartości poniżej wartość początkową

• Kolejne aktualizacje (w przeciwną stronę) są księgowane na zasadzie lustrzanego odbicia

Wprowadzenie aktywów finansowych do ksiąg rachunkowych

Różne konta bilansowe				Długoterm. / Krótkoterm. aktywa finansowe

Aktualizacja wyceny finansowych inwestycji krótkoterminowych

Przychody finansowe			Odpisy aktualizujące wartość krótkoterm. aktywów finansowych			Koszty finansowe
		Wzrost wartości (1)			Spadek wartości (2)

Zbycie finansowej inwestycji krótkoterminowej

Ewidencja rozchodu zbywanego aktywu

• Wariant I

Krótkoterminowe aktywa finansowe					Odpisy aktualizujące wartość krótkotermin. aktywów finansowych
Sp.			(1)		Sp.	Sp.
					Koszty finansowe
			(2)

Objaśnienia:

1. Przeniesienie wartości odpisu aktualizującego właściwego zbywanej inwestycji.

2. Wyksięgowanie aktualnej wartości zbywanej inwestycji (w kwocie wartości początkowej skorygowanej o odpis aktualizujący).

• Wariant II

Krótkoterminowe aktywa finansowe					Koszty finansowe
Sp.			(1)
Odpisy aktualizujące wartość krótkoterminowych aktywów finansowych
			(2)

Objaśnienia:

1. Wyksięgowanie wartości początkowej zbywanej inwestycji.

2. Wyksięgowanie wartości odpisu aktualizującego właściwego dla zbywanej inwestycji (wprost na właściwe konto kosztów).

Przychody finansowe					Rachunek bankowy Rozrachunki....
		Przychody ze sprzedaży aktywów finansowych (1)

Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości długoterminowych aktywów finansowych

Długoterminowe aktywa finansowe			Odpisy aktualizujące z tyt. trwałej utraty wart. aktywów fin.			Koszty finansowe
X					(1)
						Przychody finansowe
					(2)

Przeszacowanie wartości długoterminowych aktywów finansowych

Długoterminowe aktywa finansowe			Kapitał z aktualizacji wyceny			Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe
X					(1)
Koszty finansowe
						(2)
Przychody finansowe
						(3)

Objaśnienia:

1. Przeszacowanie na koniec I okresu sprawozdawczego - wzrost wartości powyżej ceny nabycia.

2. Przeszacowanie na koniec II okresu sprawozdawczego - zmniejszenie wartości poniżej ceny nabycia.

3. Przeszacowanie na koniec III okresu sprawozdawczego - wzrost wartości powyżej ceny nabycia.

Ewidencja sprzedaży długoterminowych aktywów finansowych

Długoterminowe aktywa finansowe			Koszty finansowe
		(1)
Odpisy aktualizujące długoterm. aktywa fin.			Kapitał z aktualizacji wyceny
		(2)
Przychody finansowe			Rachunek bieżący / Pozostałe rozrachunki
		(3)

Objaśnienia:

1. Sprzedaż aktywów finansowych - wyksięgowanie wartości w cenie nabycia.

2. Wyksięgowanie kapitału z aktualizacji wyceny w zakresie sprzedanych aktywów.

3. Sprzedaż aktywów finansowych - przychód ze sprzedaży.

WYCENA INWESTYCJI NIEFINANSOWYCH

Wprowadzenie do ksiąg rachunkowych inwestycyjnych aktywów niefinansowych:

Pozycja	Wycena w księgach rachunkowych
Inwestycje długoterminowe - w nieruchomości i wartości niematerialne i prawne	Cena nabycia
Inne inwestycje długoterminowe i krótkoterminowe	Cena nabycia lub cena zakupu, jeśli koszty zakupu (przeprowadzenia i rozliczenia transakcji) nie są istotne

W przypadku inwestycji długoterminowych w nieruchomości i wartości niematerialne i prawne jednostka gospodarcza może wybrać wariant ich wyceny bieżącej i bilansowej taki, jaki stosuje się dla środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych użytkowanych przez podmiot (dla aktywów operacyjnych).

Oznacza to:

• możliwość amortyzowania tych aktywów (za wyjątkiem gruntów)

• możliwość ich ulepszania

WYCENA BILANSOWA NIEFINANSOWYCH AKTYWÓW INWESTYCYJNYCH

Inwestycje długoterminowe w nieruchomości i wartości niematerialne i prawne:

1. Cena nabycia (po uwzględnieniu kosztów ulepszenia) pomniejszona o odpisy amortyzacyjne i z tytułu trwałej utraty wartości

Odniesienie skutków wyceny - wynikowe:

• Pozostałe koszty operacyjne

• Pozostałe przychody operacyjne w przypadku przywrócenia utraconej wartości (najwyżej do wartości początkowej)

2. Wartość rynkowa lub inaczej określona wartość godziwa

Odniesienie skutków wyceny - bilansowo - wynikowe:

• Pozostałe koszty operacyjne w przypadku spadku wartości poniżej wartość początkową

• Kolejne aktualizacje (w przeciwną stronę) są księgowane na zasadzie lustrzanego odbicia

Wprowadzenie do ewidencji inwestycji niefinansowych (pozyskanie aktywu po raz pierwszy)

Rozliczenie zakupu poz. aktywów niefinansowych			Inwestycje niefinansowe (długo/krótkoterminowe)
		zakup
Kapitał podstawowy
		aport
Pozostałe przychody operacyjne
		darowizna
Pozostałe rozrachunki
		leasing finansowy
Środki trwałe
		przekwalifikowanie
Środki trwałe w budowie
		wytworzenie

1

---