SPRAWOZDANIE
Laboratorium Instytutu Fizyki Politechniki
Lubelskiej
Budownictwo - B.D.b 3.1.2 d |
Przemysław Kuna |
OP - 9.2. |
Wyznaczanie stałej siatki dyfrakcyjnej |
06.12.2005 |
Zaliczenie: |
I. Opracowanie wyników pomiarów (dla siatki dyfrakcyjnej S3):
L.p.
|
Rodzaj źródła i nr soczewki |
[mx10-9]
|
[m]
|
[m]
|
[m]
|
[m]
|
|
[m]
|
[m]
|
[%] |
1.
|
Światło czerwone, soczewka nr 1 |
646,5 |
0,33 |
0,042 |
X |
X |
1 |
5,121x10-6 |
5,136x10-6 |
1,8 |
2.
|
|
|
|
X |
- |
X |
2 |
- |
|
|
3.
|
|
|
|
X |
X |
- |
3 |
- |
|
|
4.
|
Światło czerwone, soczewka nr 2 |
646,5 |
0,40 |
0,051 |
X |
X |
1 |
5,112x10-6 |
|
|
5.
|
|
|
|
X |
- |
X |
2 |
- |
|
|
6.
|
|
|
|
X |
X |
- |
3 |
- |
|
|
7.
|
Światło czerwone, soczewka nr 3 |
646,5 |
0,50 |
0,063 |
X |
X |
1 |
5,172x10-6 |
|
|
8.
|
|
|
|
X |
- |
X |
2 |
- |
|
|
9.
|
|
|
|
X |
X |
- |
3 |
- |
|
|
10.
|
Światło czerwone, soczewka nr 4 |
646,5 |
0,67 |
0,085 |
X |
X |
1 |
5,137x10-6 |
|
|
11.
|
|
|
|
X |
- |
X |
2 |
- |
|
|
12.
|
|
|
|
X |
X |
- |
3 |
- |
|
|
II. Dane potrzebne w punkcie V.B. a) do określenia błędów bezwzględnych maksymalnych Δmax możliwych do popełnienia przy bezpośrednich pomiarach wielkości:
l, hm:
1) Wyszczególnienie tych wielkości:
- Pomiar odległości miedzy ekranem a siatką dyfrakcyjną l: dokonano przy pomocy przymiaru milimetrowego o długości 1m; 1dz = 1mm
- Pomiar odległości na ekranie ε między prążkiem zerowego rzędu a m-tego rzędu hm: dokonano przy pomocy przymiaru milimetrowego o długości 0,5m; 1dz = 1mm
2) Wartość tablicowa wielkości pośrednio mierzonej: d;
L - źródło światła (laser)
SZ1 - szczelina ograniczająca strumień światła
S1 - soczewka umieszczona w odległości swojej ogniskowej od źródła świat L
SZ2 - szczelina ograniczająca strumień promieni, które biegną równolegle po przejściu
przez soczewkę S1
ŚD - siatka dyfrakcyjna
S2 - soczewka umieszczona w odległości równej swojej ogniskowej
(odległość
jest bardzo mała w porównaniu z ogniskową
) od ekranu ε
I, II - miejsca występowania na ekranie ε maksimów dyfrakcyjnych I-go i II-go rzędu
,
- odległości prążka odpowiednio I-go, II-go rzędu od prążka zerowego
l - odległość siatki dyfrakcyjnej od ekranu ε
l) - odległość siatki dyfrakcyjnej od soczewki S2 (znikomo mała)
- sinus kąta pomiędzy prążkiem m-tego rzędu a prążkiem zerowym
IV. Zapis wzoru wykorzystanego do obliczenia wartości pośrednio mierzonej :
gdzie: m - rząd widma
hm -odległość na ekranie ε od środka prążka zerowego do prążka rzędu m
l - odległość od siatki dyfrakcyjnej do ekranu ε
λ - długość fali światła użytego w ćwiczeniu
d - stała siatki dyfrakcyjnej
V. Opracowanie wyników pomiarów :
Przykładowe kompletne wyliczenie wartości liczbowej wielkości d:
Zapis wzoru na obliczaną wielkość d:
Przykładową wartość d obliczam w oparciu o dane z 7-dmego pomiaru:
Ocena błędu pomiaru wartości d metodą uproszczoną:
a)wykorzystując dane zapisane w p. II. 1) określam wartości liczbowe błędów bezwzględnych Δmax dla wielkości: l, hm:
- Błąd bezwzględny pomiaru wielkości l:
=1x10-3m
- Błąd bezwzględny pomiaru wielkości hm:
=1x10-3m
b) Liczę błąd względny maksymalny możliwy do popełnienia - δmax - sposobem różniczkowania wzoru na wielkość
, d = f(l, hm)
, gdzie:
. Podstawiając wyrażenia mamy:
Błąd względny maksymalny możliwy do popełnienia liczę w oparciu o dane z 7-dmego pomiaru:
- Liczę błąd bezwzględny maksymalny
możliwy do popełnienia przy pomiarach wartości d:
, gdzie
, mamy więc:
Dokładność pomiaru 7-ego wielkości pośrednio mierzonej d znajduję jako:
c) Liczę względny błąd popełniony serii kilku pomiarów wartości d:
Wyrażając błędy względne δkmax i δkp w procentach mamy:
d) Widzimy, że
, skąd wniosek, iż pomiary wielkości d wykonano nieprawidłowo.