ERGONOMIA - WPROWADZENIE.
SYSTEM ERGONOMICZNY:
CZŁOWIEK - TECHNIKA - ŚRODOWISKO
Ergonomia - definicja.
Termin ergonomia wywodzi się z greckiego słowa ergon (έργον) praca i nomos (νομοσ) prawo, zasada oznaczającego studia nad czy też prawa przyrodnicze.
1857r.- W.B. Jastrzębowski- „Rys ergonomii, czyli nauki o pracy”-
Polak prekursorem ergonomii.
Definicja ergonomii z 1857r. ergonomia- słowo pochodzące z języka greckiego oznacza naukę o pracy, czyli o używaniu nadanych człowiekowi od Stwórcy sił, zdolności.
Ks. Stanisław Solski- prekursorem myśli ergonomicznej, autor książki pt. „Architekt polski”.
W 1977r. w Warszawie w trakcie Kongresu Stowarzyszenia Ergonomicznego (International Ergonomics Association) zatwierdzono pierwszeństwo Polaków w propagowaniu tego nurtu.
UK. Ergonomics Research Society - 1949r.
Ergonomia wg Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego (PTErg) ergonomia to nauka stosowana, zmieżająca do optymalnego dostosowania narzędzi, maszyn, urządzeń, technologii, organizacji i materialnego środowiska pracy oraz przedmiotów powszechnego użytku do wymagań i potrzeb fizjologicznych psychicznych i społecznych człowieka.
Ergonomia wg Międzynarodowego Stowarzyszenia Ergonomicznego (IEA) ergonomia zajmuje się związkami zachodzącymi między człowiekiem, a jego zajęciem, sprzętem, otoczeniem materialnym w najszerszym znaczeniu włączając w to pracę, wypoczynek, sytuacje w domu i w podróży.
Ergonomia to nauka interdyscyplinarna i kompleksowa (łączy w sobie wiele nauk).
Nauki współtworzące ergonomię:
- nauki o człowieku (fizjologia pracy, psychologia pracy, antropometria, nauki medyczne),
- nauki techniczno-organizacyjne (technika i technologia, organizacja pracy, ekonomika pracy, nauka o jakości).
Tak więc przez ERGONOMIĘ można rozumieć dyscyplinę naukową i działalność praktyczną zajmującą się zarówno studiowaniem psychicznych i fizycznych możliwości osób w zależności od wymagań stawianych im przez różne rodzaje pracy, jak również działania zmierzające do zaprojektowania takiego obiektu technicznego, aby był on:
- produktywny i bezpieczny
- łatwy do nauki, obsługi i serwisowania,
- estetyczny, wygodny i przyjemny w użyciu.
Obiekty:
- stanowiska pracy: maszyny, urządzenia, oprogramowanie,
- artykuły konsumenckie, organizacje i usługi.
CEL: dopasowanie obiektu do potrzeb i ograniczeń użytkownika:
- aspekt techniczny, organizacyjny i ekonomiczny,
- aspekt marketingowo-finansowy.
W definicji Komisji Kwalifikacyjnej dla Dyplomowanych Ergonomistów (BCPE-USA), ergonomia określana jest jako dziedzina wiedzy o ludzkich możliwościach, ludzkich ograniczeniach i ludzkich charakterystykach mających znaczenie w projektowaniu. Ergonomiczne projektowanie jest wykorzystaniem tej dziedziny wiedzy do projektowania narzędzi, maszyn, systemów, czynności, zawodów i otoczenia w celu bezpiecznej, wygodnej i wydajnej pracy człowieka (BCPE,1993).
Główne cele ergonomii:
- zmniejszenie obrażeń i zachorowań w wyniku wykonywanej pracy,
- ograniczenie kosztów odszkodowań pracowniczych
- poprawa jakości,
- zmniejszenie absencji,
- poprawa jakości pracy,
- wypełnienie regulacji ustawodawczych.
Cele te osiągane są za pomocą metod, które dotyczą:
- oceny czynników zagrożenia w miejscu pracy,
- identyfikacji i oceny ilościowej istniejących warunków zagrożenia w miejscu pracy,
- zaleceń dotyczących kontroli inżynierskiej i administracyjnej w celu zmniejszenia rozpoznanych warunków zagrożeń,
- kształcenia kierownictwa i pracowników w rozpoznawaniu warunków zagrożeń.
Zawód ergonomisty obejmuje dwie główne dziedziny, które wzajemnie się przenikają:
ergonomię przemysłową albo biomechanikę pracy - dotyczy ona fizycznych aspektów pracy i możliwości ludzkich takich jak: siły, pozycje pracy i częstotliwości powtarzania ruchów roboczych,
czynniki ludzkie - ukierunkowana jest ona na psychologiczne aspekty pracy takie jak obciążenie psychiczne i podejmowanie decyzji.
Czynnik antropotechniczny i organizatorski stanowiska roboczego