BIZNES PLAN jest zestawem dokumentów (analiz i programów), w których na podstawie oceny sytuacji strategicznej firmy oraz danych historycznych zawarta jest projekcja celów firmy i sposobów ich osiągania, przy uwzględnieniu wszystkich istniejących uwarunkowań natury finansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej, kadrowej i technologicznej. Obejmuje on działalność bieżącą oraz okres od trzech do pięciu następnych lat.

W działalności gospodarczej przedsiębiorstwa pomocny jest w:

• konkretyzowaniu koncepcji działania;

• ustalaniu metod i sposobów ich osiągania przy uwzględnieniu wszystkich istniejących ograniczeń;

• kontroli prawidłowego przebiegu realizacji przedsięwzięcia.

W trakcie funkcjonowania organizacji są szczególne momenty, w których sporządzenie biznes planu staje się koniecznością np.:

• przed założeniem nowego przedsiębiorstwa;

• podczas łączenia przedsiębiorstw;

• w trakcie próby uzyskania zewnętrznych środków na finansowanie

• w krytycznym okresie (np. .duże inwestycje, modernizacja).

Biznes plan pełni dwie podstawowe funkcje:

• Funkcje wewnętrzną: plan wykorzystywany jest jako wewnętrzny dokument planistyczny niezbędny do zarządzania przedsiębiorstwem;

• Funkcje zewnętrzną: plan ma podstawowe znaczenie dla uatrakcyjnienia przedsiębiorstwa w oczach potencjalnych inwestorów i przyciąganie z zewnątrz środków potrzebnych na finansowanie jej przedsięwzięć

STRUKTURA BIZNESPLANU:

Zawiera się w trzech grupach tematycznych

• Badanie przedsiębiorstwa - opis i analiza; oszacowanie możliwości wprowadzenia zmian, ogólna opinia o przyszłej działalności.

• Opracowanie zasadniczego planu - szczegółowa analiza oraz plan przekształceń i rozwoju wraz ze wszystkimi implikacjami.

• Plan wprowadzenia w życie - plan wdrożenia; powołanie zespołów lub osób odpowiedzialnych za realizację oraz wyznaczanie jej nieprzekraczalnych terminów.

Typowa struktura biznes planu oraz procentowy udział poszczególnych części przedstawia się następująco:

• krótka prezentacja organizacji (streszczenie 5%):

• historia, cele, zadania;

• profil i zakres działalności firmy;

• wielkość sprzedaży (obecna, przeszła);

• posiadane oraz planowane środki.

• analiza otoczenia (15%):

• charakterystyka obecnych rynków;

• najistotniejsze przewidywane zmiany otoczenia gospodarczego, finansowego, prawnego itp.;

• najbardziej prawdopodobny scenariusz przewidywanych oddziaływań na firmę;

• wyszczególnienie istniejących zagrożeń i możliwości;

• ocena konkurencyjności z punktu widzenia mocnych i słabych stron firmy.

• analiza organizacyjna firmy (15%):

• ogólna charakterystyka środków, którymi firma obecnie dysponuje;

• aktualna sytuacja finansowa;

• główne słabości i mocne strony firmy;

• analiza mocnych i słabych stron konkurencji.

• rozwiązania strategiczne (30%):

• określenie wybranej strategii rozwoju;

• warianty wyboru i ich uzasadnienie;

• cele (krótko, średnio i długoterminowe);

• przewidywane oddziaływanie na sytuację firmy.

• plan działania (30%):

• program działania wybór środków;

• określenie kolejności działań,

• strategia wdrożenia;

• metody kontroli wskaźników;

• strategia alternatywna.

• wnioski (5%):

• potrzeby;

• wymagania.

PRPONOWANY PLAN BIZNES PLANU.

Streszczenie projektu przedsięwzięcia.

W streszczeniu muszą być jasno i czytelnie przedstawione wszystkie najistotniejsze dla całego opisanego w planie przedsięwzięcia elementy:

• cel sporządzenia planu i opis spodziewanych korzyści,

• wysokość środków finansowych potrzebnych do osiągnięcia celu,

• krótki opis produktu i rynku,

• zestawienie najważniejszych elementów planów finansowych (sprzedaż, zysk o kresie 3 -5 lat),

• opis kadry menadżerów (jej doświadczenie w zarządzaniu) - szczególnie w przypadku przedsiębiorstw rozpoczynających działalność lub powołania nowego kierownictwa.

Profil i zakres działania firmy

• Historia firmy

W tej części rozdziału należy przedstawić takie informacje jak:

• data i forma założenia firmy,

• najważniejsze dane finansowe,

• najbardziej znaczące osiągnięcia firmy,

• dane o poprzednich i aktualnych udziałowcach,

• obecny stan prawny, finansowy i organizacyjny przedsiębiorstwa.

Ogólne informacje o klientach, wyrobie, rynkach, zasobach , branży .

Należy podać również wymagania odnoszące się do produktu wprowadzanego na rynek, takie jak:

• potrzeby nabywców i wyroby, które ją zaspokajają,

• opis wszystkich zalet i słabych stron tych produktów,

• cechy produktu, udogodnienia (np. warunki sprzedaży), które umożliwiają osiągnięcie mocniejszej pozycji na rynku niż wyroby konkurencji,

• możliwość ekspansji w zakresie produkcji i sprzedaży wyrobów.

• Zamierzenia na przyszłość

W tej części biznes planu należy określić:

• dewizę (misję) firmy,

• cel działania,

• cel konstrukcji planu.

Określenie dewizy firmy powinno dać odpowiedź na pytania :

1. czyje potrzeby firma chce zaspokoić?

2. jaki produkt zaspokaja te potrzeby?

3. jakie kwalifikacje ma kadra menedżerska oraz jakie zasoby znajdują się w dyspozycji firmy, umożliwiając zaspokojenie tych potrzeb?

4. jakie możliwości i zagrożenia stwarza rynek?

Cel działania określa, co firma chce osiągnąć w ciągu 3 do 5 lat, np.:

• wysoki zysk,

• zachować płynność finansową,

• zwiększyć udział rynku,

Cel przygotowania biznes planu może być związany np. ze:

• zdobyciem środków finansowych do realizacji przedsięwzięcia,

Założenia planu strategicznego przedsięwzięcia

• Analiza strategiczna

W tej części biznes planu powinien znaleźć się opis

• Elementów otoczenia takich jak:

• czynniki ekonomiczne,

• czynniki polityczne,

• czynniki technologiczne,

• czynniki etyczne,

• czynniki społeczne;

• zasobów będących w dyspozycji firmy, takich jak:

• zasoby fizyczne,

• kadra menedżerska,

• zasoby finansowe,

• cechy produktu;

• celów i oczekiwań właścicieli firm i wpływu wymienionych wyżej czynników na realizację całego przedsięwzięcia.

• Wybór strategii

Informacje dotyczące sposobu generowania wariantów planu działania oraz zasad ich oceny z uzasadnieniem wyboru wariantu do realizacji.

1. możliwość pojawienia się konkurentów,

2. siły przetargowej dostawców,

3. siły przetargowej nabywców,

4. możliwości pojawienia się substytucyjnych wyrobów,

5. poziomu realizacji między dotychczasowymi konkurentami.

• Wdrażanie strategii

W tej części biznes plany należy opisać sposób wdrożenia wybranego wariantu, zapewniający pełną realizacji jego założeń.

Plan techniczny

• Opis wyrobu i usługi

Przedstawia się jego charakterystykę, istotne zalety, szczególnie w porównaniu z innymi wyrobami znajdującymi się na rynku, przy czym uwagę należy skupić na wszystkich aspektach konkurencyjności produktu.

• jakość,

• trwałość,

• korzyści nabywców (cechy wyróżniające produkt, dostępność).

• Strategia produkcji

Opisując strategie produkcji nie należy pominąć takich zagadnień, jak:

• zasady wprowadzania nowych wyrobów,

• modernizacja dotychczasowych produktów,

• dywersyfikacja (zróżnicowanie asortymentu),

• poziom jakości i nowoczesności wyrobu.

• Majątek produkcyjny

Majątek produkcyjny	Majątek niezbędny	Aport rzeczowy
Grunty
Budynki i budowle
Maszyny i urządzenia
Środki transportu
Inne środki trwałe

W tej części biznes planu należy szczegółowo opisać niezbędny majątek produkcyjny np. w formie tabeli

• Poziom zasobów wyrobów gotowych, materiałów, i surowców

• określenie surowców i materiałów używanych w procesie produkcji,

• czy te materiały są łatwo dostępne,

• czy istnieją alternatywne źródła dostaw materiałów,

• czy ceny materiałów mogą być negocjowane,

• Zdolności produkcyjne i plan produkcji (program)

• zdolności produkcyjne,

• stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych oraz skala produkcji,

• czynniki decydujące o możliwości osiągnięcia planowanej produkcji.

Dane o produkcji	Rok I	Rok II	Rok III	Rok IV	RokV
Zdolność produkcyjna
Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej
Plan produkcji

• Koszty produkcji

Już na etapie konstrukcji planu technicznego można oszacować większość kosztów zmiennych i stałych, jakie firma ponosi. Należą do nich:

• koszty materiałów i surowców bezpośrednio produkcyjnych,

• koszy zużycia energii dla potrzeb produkcji bezpośredniej,

• większość kosztów utrzymania firmy,

• koszy amortyzacji, które zależą od wartości majątku produkcyjnego.

Plan marketingowy

• Struktura planu marketingowego

• opis strategii marketingowej (ze szczególnym uwzględnieniem sposobu w jaki firma chce osiągnąć cele) wraz z założeniami,

• wynik analiz i badań rynku,

• opis polityki kształtowania cen wyrobów i usług,

• działania w zakresie dystrybucji wyrobów i usług,

• działania na rzecz reklamy i promocji sprzedaży,

• koszty pozostałych działań marketingowych.

• Założenia planu marketingowego

W założeniu planu marketingowego należy ściśle określić:

• Branżę, w której firma chce funkcjonować;

• Segment rynku które firma pragnie opanować;

• Wielkość udziałów w rynku, które firma chce osiągnąć

• Sposoby neutralizacji działań konkurencyjnych firm (próbować wskazać przyczyny, dla której konsumenci będą wybierać wyroby naszej firmy).

• Analiza rynku

• kim są ostateczni użytkownicy naszego produktu?

• dlaczego kupują właśnie te, a nie inne towary?

• kiedy i w jakich warunkach podejmują decyzję o zakupie towarów?

Dostarczamy dokładną charakterystykę rynku zbytu przez określenie:

• cech produktu akceptowanego przez klientów,

• charakterystyki klientów (wiek, dochód, płeć, zawód, styl życia, zainteresowania itp.),

• szans i zagrożeń związanych z produktami komplementarnymi substytucyjnymi,

• prognozy kształtowania się popytu w ciągu najbliższych od 3 do5 lat,

• udziałów w rynku naszej firmy na tle konkurentów (główni udziałowcy, poziom rywalizacji między konkurentami w branży);

• działań na rzecz zwiększenia sprzedaży,

• dopuszczalnego marginesu błędów w ocenie możliwości sprzedaży towarów.

Dane o rynku	Rok I	Rok II	Rok III	Rok IV	Rok V
Prognoza popytu
Planowany udział w rynku (w %)
Plan sprzedaży

• Ceny wyrobów

Wyniki powinny wskazywać, na jakich założeniach oparta jest polityka cenowa firmy.

• czy ceny produktów firmy ustalone są jedynie na podstawie kosztów produkcji powiększonych o marżę zysku, czy może uwzględniają również wpływ sytuacji na rynku zbytu (popyt i podaż, atrakcyjność wyrobu, sezonowość)?

• jakie zmiany cen planujemy w ciągu okresu objętego planem?

• jaką charakterystykę ma elastyczność cenowa popytu, innymi słowy - jaki wpływ mają zmiany cen na kształtowanie się udziału w rynku?

Dane o cenach	Rok I	Rok II	Rok III	Rok IV	Rok V
Wyrób „X”
Wyrób „Y”
Wyrób „Z”

• Zasady dystrybucji

Dane dotyczące wielkości sprzedaży (w tym eksportu), kanałów dystrybucji oraz ich geograficznego rozmieszczenia. Ważne jest również omówienie organizacji sprzedaży przez wskazanie:

• najważniejszych klientów,

• wielkości składanych przez nich zamówień,

• form sprzedaży (własna sieć sklepów, wykorzystanie dystrybutorów przedstawicieli handlowych),

• wysokości marż dla detalu i hurtu,

• specjalnych warunków sprzedaży (rabaty, prawa wyłączności dla niektórych dystrybutorów itp.),

• sprzedawców (liczba pracowników zatrudnionych w sprzedaży, polityka i struktura wynagrodzenia, np. prowizje),

• realizacji czynności dystrybucyjnych (sortowanie, kompletowanie, usługi serwisowe).

• Działania na rzecz reklamy i promocji sprzedaży

• sposoby wprowadzania firmy na rynek,

• sposoby prowadzenia reklamy i promocji sprzedaży,

• dobór mediów do prowadzenia reklamy i promocji sprzedaży,

• stosowane materiały promocyjne (nalepki, metki, reklamówki),

• formy promocji (konkursy, kiermasze, inne akcje promocyjne),

• działania w zakresie public relations,

• koszty prowadzenia reklamy i promocji sprzedaży.

• Koszty działań marketingowych

Koszty marketingu	Rok I	Rok II	Rok III	Rok IV	Rok V
Koszty analiz i badań rynku
Koszy dystrybucji wyrobu
Koszty promocji i reklamy

Plan organizacyjny

• Organizacja pracy i zasoby ludzkie

Opis struktury organizacyjnej łącznie z podaniem personalnej obsady kluczowych stanowisk kierowniczych oraz skład rady nadzorczej z krótką charakterystyką jej członków (najbardziej przejrzystą formą zapisu jest tabela). Zakres ich obowiązków i osobistej odpowiedzialności.

Krótka charakterystyka członków kierownictwa, która podana jest zwykle w formie załączników do biznes planu, zawierać powinna: wykształcenie, przebyte szkolenia, wyjątkowe zdolności, osiągnięcia, otrzymane nagrody, oraz możliwości realizacji planu przez obecną karierę kierowniczą, szczególnie w aspekcie działań marketingowych, finansów, kierowania produkcją. Drugim ważnym w tym przypadku zagadnieniem są szkolenia, a jego formy, zakres, terminy i koszty powinny znaleźć się w planie.

Metody motywowania, stosowany system bodźców wpływających na skuteczność działań kadry kierowniczej, powiązanie wyników z efektami są pryzmatem, przez który oceniają daną firmę zewnętrzni inwestorzy.

Reasumując, w tej części biznes planu powinny się znaleźć przynajmniej następujące informacje:

• struktura organizacyjna firmy,

• kadra menedżerska (zakres obowiązków, kwalifikacje),

• stali doradcy i konsultanci,

• potrzeba uzupełniania kadry menedżerskiej, charakterystyka pozostałych pracowników.

• Kalendarz organizacyjny

Określenie czasu poszczególnych zadań prowadzących do osiągnięcia celu musi zawierać wszystkie działania warunkujące powodzenie całości z uwzględnieniem pewnych momentów krytycznych np.:

• zamierzenia krótkoterminowe (zmniejszenie poziomu zapasów, program szkolenia kadry kierowniczej itp.),

• zamierzenia średnioterminowe ( wprowadzenie sprawnego systemu kontroli, utworzenie nowych sieci dystrybucji itp.),

• zamierzenia długoterminowe (wprowadzenie zmian organizacyjnych, zakup nowych technologii itp.).

Określając terminy, należy wrócić jeszcze do problemów ryzyka, jakie mogą się pojawić w trakcie realizacji zadań. Terminy korygowania tych zdarzeń muszą być ujęte w planie.

• Koszy zatrudnienia

Plan organizacyjny jest miejscem w którym można już określić koszty wykorzystania zasobów ludzkich w firmie. Znane jest bowiem zapotrzebowanie na kadrę menedżerską, doradców i konsultantów, a także na pozostałych pracowników, co w powiązaniu z ich wynagrodzeniem pozwala określić koszty zatrudnienia

Koszty zatrudnienia	Rok I	Rok II	Rok III	Rok IV	Rok V
Kadra menedżerska
Konsultanci i doradcy
Pracownicy bezpośrednio produkcyjni
Pozostali pracownicy

Plan finansowy

W rozdziale tym muszą się znaleźć najistotniejsze dane finansowe przedsiębiorstwa dotyczące sprzedaży, zysków i strat, wydatków na badania, rozwój i marketing, płynności finansowej, zapotrzebowanie na gotówkę. Wymagane jest też podanie źródeł pochodzenia funduszy oraz sposobów i terminów ich wykorzystania.

Rola planu finansowego jako podstawowego elementu oceny zamierzonego przedsięwzięcia, określenia jego potencjalnej efektywności oraz potrzeb kapitałowych jest znaczna. Plan finansowy służy bowiem nie tylko jako wewnętrzny dokument w przedsiębiorstwie, ale zaznajamia również potencjalnych inwestorów z jego problemami finansowymi.

W planie finansowym muszą znaleźć się następujące informacje:

• źródło danych wejściowych,

• założenia prognoz finansowych,

• założenia wariantów,

• rachunek wyników

• bilans,

• zestawienie przepływów środków pieniężnych,

• analiza wskaźnikowa,

• ocena efektywności przedsiębiorstwa.

---