Katedra i Klinika Rozrodu Zwierząt Ordynator lek. wet. Roland Kusy

Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Kuratorzy Marta Gramoszek

Akademii Rolniczej w Lublinie Piotr Otto

Nr. ks. klin. 542

Data przyjęcia. 13.12.2001.

Data wydania. 13.12.2001.

HISTORIA CHOROBY

I. Opis zwierzęcia

Pies, suka, mieszaniec, 25 kg, 1 ½ roku, szarobrązowa.

II. Wywiad

Do Kliniki Położnictwa i Rozrodu Zwierząt przywieziono ze schroniska sukę w celu wykonania u niej zabiegu sterylizacji (ovariohysterectomii). Pies był odrobaczony i zaszczepiony przeciwko wściekliźnie.

III. Badanie kliniczne

1. Stan ogólny zwierzęcia

Budowa i postawa ciała prawidłowa, stan odżywienia i utrzymania dobry. Reakcja na bodźce

zachowana. Błony śluzowe worka spojówkowego, przedsionka jamy ustnej i przedsionka pochwy bladoróżowe, wilgotne, bez zmian. Dostępne do badania węzły chłonne prawidłowej wielkości, konsystencji jędrnej, niebolesne, o ciepłocie zgodnej temperaturą okolicznych tkanek, przesuwalne względem podłoża i skóry.

C - 38,7 T - 92/min O - 30/min

2. Przedmiotowe badanie szczegółowe

a) Zewnętrzne powłoki ciała

Włos gęsty, długi, barwy szarobrązowej. Skóra właściwa nie pigmentowana, elastyczna, prawidłowej grubości.

b)Układ oddechowy

Otwory nosowe prawidłowej wielkości i kształtu charakterystycznego dla gatunku, brak wypływu. Krtań prawidłowej budowy, wielkości i kształtu. Brak drżeń i patologicznych szmerów. Tchawica niebolesna, prawidłowo wykształcona. Klatka piersiowa prawidłowej wielkości i kształtu, ruchy oddechowe regularne, symetryczne po obu stronach.

c) Układ krążenia

Uderzenia koniuszkowe dobrze widoczne i wyczuwalne w 5 p.m.ż. na linii połowiącej 1/3

dolną klatki piersiowej. Okolica serca niebolesna, o ciepłocie zbliżonej do temperatury okolicznych tkanek. Tętno regularne, dobrze napięte, dobrze wypełnione silne, równe.

d) Układ pokarmowy

Łaknienie i pragnienie zachowane. Powłoki brzuszne prawidłowo wykształcone, niebolesne.

e)Układ moczowy

Okolica nerek niebolesna, położenie, wielkość i kształt prawidłowe. Oddawanie moczu w prawidłowej ilości i częstotliwości.

f)Układ płciowy

Wargi sromowe prawidłowej wielkości, symetrii i kształtu. Szpara sromowa zamknięta. Błona

śluzowa przedsionka pochwy bladoróżowa, wilgotna. Położenie i wielkość gruczołu mlekowego prawidłowe, pakiety symetryczne, niebolesne, o ciepłocie zbliżonej do

temperatury okolicznych tkanek, konsystencji miękkiej, bez zmian w strukturze tkanki gruczołowej

g)Układ nerwowy

Świadomość zachowana. Czaszka prawidłowej wielkości i kształtu, niewrażliwa na ucisk. Kręgosłup niebolesny. Czucie głębokie z pni nerwowych prawidłowe. Czucie wyższego rzędu

zachowane.

IV. Badania dodatkowe.

Nie wykonywano.

V. Rozpoznanie

Ovariohysterectomia.

VI. Rokowanie.

Pomyślne.

VII. Leczenie operacyjne.

Ovariohysterectomia.

VIII. Postępowanie.

Ovariohysterectomia.

Przed przystąpieniem do zabiegu zwierzę poddano premedykacji mieszaniną Atropinum sulfuricum 0,05 mg/kg i ksylazyny 2,0 mg/kg w injekcji domięśniowej. W celu zaintubowania psa podano mu ketaminę 5,0 mg/kg im. Psa zaintubowano rurką do intubacji nr. 8,0. Do indukcji narkozy wziewnej użyto mieszaniny halotanu z tlenem w stężeniu 3,5%, a do

podtrzymania 1,5%. Psa ułożono na stole operacyjnym w pozycji grzbietowej i unieruchomiono przewiązkami. Przygotowano pole operacyjne, okolicę planowanego cięcia wygolono, odtłuszczono jodyną, a następnie obłożono jałowymi serwetami. Wykonano ciecie od pępka do ostatniej pary sutek. Po przecięciu skóry, tkanki podskórnej, mięśni wraz z otrzewną w linii białej odsunięto sieć w kierunku dogłowowym. Wydobyto na zewnątrz lewy róg macicy. Przy pomocy kleszczy Peana przebito więzadło macicy na granicy krezki jajnika

i krezki lewego rogu, przeci --> [Author:n] ągając podwójną przewiązkę z lnu nr.2. Jedną przewiązką podwiązano krezkę lewego jajnika jak najdalej (dogrzbietowo ) od niego, drugą podwiązano krezkę lewego rogu macicy. Miedzy przewiązką a jajnikiem założono kleszcze Peana. Przy pomocy nożyczek założono odcięto więzadło szerokie macicy wraz z krezką macicy i jajnika.

Następnie skalpelem usunięto jajnik wraz z torebka tłuszczową. Analogicznie postąpiono z prawym jajnikiem i krezką prawego rogu macicy. Trzon macicy podwiązano na wysokości szyjki macicy i cały narząd ostrożnie usunięto z pola operacyjnego. Wycięto widoczne pozostałości błony śluzowej kikuta macicy, a resztę przypalono jodyną. Jamę brzuszną przepłukano jałowym płynem fizjologicznym. Otrzewną wraz z mięśniami zszyto szwem ciągłym na okrętkę ( Dexon 1). Skórę zszyto szwem przerywanym materacowym ( Dexon 1). Ranę pooperacyjną przemyto roztworem wody utlenionej, a skórę wokół rany zdezynfekowano jodyną. Ranę pokryto Alusprayem. Po zabiegu podano sc. Antybiotyk Langzeitpenicillin w dawce 1ml/5 kg m.c.

IX. Zalecenia dla właściciela.

Ograniczenie ruchu zwierzęcia przez najbliższe dni. Ochrona rany pooperacyjnej przed samouszkodzeniem. Zalecono antybiotykoterapię ( 3 inj. co drugi dzień ). Zdjęcie szwów po 10-u dniach od zabiegu. Przez kilka dni po operacji podawać mniejsze ilości lekko strawnego jedzenia.

X. Zejście choroby.

Powrót do zdrowia ( restitutio cum defectum ).

XI. Diagnostyka różnicowa.

1. Metody przerywania ciąży u suk.

2. Diagnostyka i leczenie guzów prostaty u psów.

ad 1)

Są dwa sposoby przerywania ciąży u suk- chirurgiczna i farmakologiczna.

Chirurgiczne przerywanie ciąży

• ovariohisterectomia, czyli amputacja jajników i macicy wraz z płodami (amputatio ovariorum et grawidi).

Zabieg powinien być przeprowadzony w pierwszej połowie ciąży (3 - 4 tyg), kiedy jest technicznie łatwiejszy i istnieje mniejsze ryzyko pooperacyjnych komplikacji.

Pod koniec pierwszego miesiąca ciąży możliwe jest również chirurgiczne usunięcie samych płodów.

Farmakologiczne przerywanie ciąży.

Przerywanie wczesnej ciąży

Poprzez uniemożliwienie implantacji zarodków, która u suk w warunkach fizjologicznych ma miejsce ok. 21-22 dnia po owulacji. W praktyce zastosowanie mają dwie metody postępowania:

- podawanie estrogenów.

Mechanizm ich działania w zapobieganiu implantacji jest dwupłaszczyznowy. Z jednej strony wywołuje obrzęk i proliferację endometrium, z drugiej natomiast opóźniają proces przechodzenia przez jajowód zapłodnionej komórki jajowej, powodując przy tym ich degenerację. Powikłaniem mogą być uszkodzenia szpiku kostnego, przedłużająca się cieczka lub jej ponowne pojawienie po zakończeniu kuracji. Aby osiągnąć jak najlepsze wyniki terapii przy równoczesnym zminimalizowaniu efektów ubocznych, podawanie estrogenów powinno się rozpocząć w 2-4 dniu po niechcianym kryciu, ponieważ zbyt wczesna aplikacja

może nie wpłynąć na rozwój ciąży, a zbyt późna sprzyja powstawaniu metropatii. Najczęściej stosowane u suk są benzoesan estradiolu oraz cypionian estradiolu.

- domaciczne infuzje roztworu Vagotylu

Domaciczny wlew 2-3% roztworu Vagotylu w ciągu pierwszych dni po niechcianym kryciu może u suk zapobiegać implantacji zarodków poprzez wywołanie odwracalnych zmian w zakresie błony śluzowej macicy. Efektywność tej metody nie jest jednak zbyt wysoka co wynika przede wszystkim z konieczności 2-3 krotnych ( co 48 godz. ) infuzji preparatu.

Przerywanie późnej ciąży

Przy przerywaniu późnej ciąży (od około 30-ego dnia jej trwania ) praktyczne zastosowanie mogą mieć przede wszystkim preparaty prostaglandynowe oraz agoniści dopaminy.

- prostaglandyny

Szersze zastosowanie tych środków w ginekologii małych zwierząt napotyka na pewne trudności. Pierwsza z nich polega na tym, że psy są gatunkiem dość wrażliwym na preparaty prostaglandynowe, różnice między nieefektywną dawką luteolityczną, efektywną dawką luteolityczną, dawką letalną są bardzo małe. Innym problemem jest występowanie u suk efektów ubocznych w postaci niepokoju, ślinotoku, wymiotów, hipotermii, biegunki oraz mimowolnego oddawania moczu przez okres około 3 godzin po podaniu specyfiku.

Najlepsze rezultaty uzyskuje się stosując prostaglandyny s.c. w dawce 100-200mg/kg 2-3 razy dziennie począwszy od 30-35 dnia po niechcianym kryciu - poronienie nastąpi w przeciągu 9 dni od momentu pierwszego podania leku.

- agoniści dopaminy

Stosowane są bromokryptyna i cabergolina. Powodują one luteolizę ciałka żółtego i spadek stężenia progesteronu co powoduje poronienie.

Można też stosować antagonistów progesteronu - syntetyczne steroidy mające powinowactwo do receptorów prostaglandynowych i uniemożliwiające przez to związanie się z nimi progesteronu.

Potencjalnym środkiem aborcyjnym mogą być też glikokortykoidy. Powodują one spadek poziomu gonadotropin. Efektem ubocznym jest immunosupresja i dysfunkcja kory nadnerczy.

ad 2)

Choroby gruczołu krokowego występują u psów w wieku średnim i starszym ( od około 6-ego roku życia ).

Fizjologicznie znajduje się on w jamie miednicznej w pobliżu spojenia łonowego, ale wraz z wiekiem przemieszcza się on do jamy brzusznej, aby w wieku ok. 10-u lat znajdować się w jamie brzusznej.

Do grupy badań pozwalających nam sprecyzowć rodzaj choroby gruczołu krokowego należą:

-bad. kliniczne z bad. krwi i moczu

-bad. per rectum

-bad. USG i RTG

-bad. wydzieliny gruczołu krokowego

-biopsja i bad. histopatologiczne

Objawy przy chorobach stercza.

-zaburzenia w oddawaniu kału

-krwiomocz

-ropomocz

-nie trzymanie moczu

-skąpomocz lub bezmocz

-bolesne oddawanie moczu

-sztywny, bolesny chód

-garbienie się

-obrzęki kończyn

-obj. ogólne

Leczenie:

Przy stanach zapalnych i bakteryjnych

-antybiotyki

-środki działające na układ moczowy

-leki p/zapalne

Przy stanach przerostowych

-kastracja

-medroksyprogesteron provera

-megaestrol

-stilbestrol

-flutamid

---