NAZWA-dowolny wyraz lub wyrażenie,któremu można przypisać rolę podmiotu lub orzeczenia w zdaniu np:Jan,logik „śpi””lub””obok”itd.(KTO?CO?)! rzeczowniki, przymiotniki,liczebniki,zaimki,pewne formy czasowników(biegać jest zdrowo),pewne przysłówki,wyrażenia złożone!DESYGNAT NAZWY-„coś”czego nazwa jest znakiem,do czego się odnosi(rzecz,przedmiot,osoba).RODZAJE NAZW-*proste(jeden wyraz)i złożone(co najmniej 2 wyrazy)*konkretne(desygnatem jest rzecz lub osoba fikcyjna lub rzeczywista np:sierotka Marysia,student,prezydentRP)i abstrakcyjne(desygnat to cecha,zjawisko,zdarzenie,relacja,stosunek,własność,nazwa urzędu-Prezydent RP-sprawiedliwość ,miłość,wypadek)*indywidualne(stosowana do nazywania obiektów;zawsze z dużej litery-Jan Kowalski,Jowisz)i generalne(utworzona ze względu na charakterystyczny zestaw cech desygnatu-miasto.bóg,Polak,największa planeta,chłopiec o imieniu Jan) *ogólne(co najmniej 2 desygnaty-człowiek,kodeks,mieszkaniec Warszawy)i jednostkowe (jeden desygnat-najwyższy facet,Polska,aktualny premier RP)i puste(nie ma desygnatów-kwadratowe koło)SUPOZYCJA-sposób użycia nazwy generalnej w zdaniu: *prosta(gdy jest użyta jako znak dla konkretnego przedmiotu-„ten człowiek kłamie”) *formalna(użyta dla całego gatunku-„człowiek jest śmiertelny”)*materialna(użyta dla samego siebie-„człowiek” ma 8 liter”).NAZWA OSTRA-można rozstrzygnąć czy dany przedmiot jest desygnatem nazwy(pies,auto).NAZWA NIEOSTRA-nie można rozstrzygnąć (zły człowiek).STOSUNKI MIĘDZY ZAKRESAMI NAZW*zamienności-desynaty S są desygnatami P(każde S jest P;auto-samochód) *podrzędności-dysegnaty S są desygnatami P,ale desygnaty P nie są desygnatami S(każde S jest P-niekażde S jest P;kobieta-człowiek)*nadrzędności-desygnaty P są desygnatami S,ale desygnaty S nie są desygnatami P(każde P jest S-niekażde S jest P;maszyna-samochód)*krzyżowanie się-desygnaty S są desygnatami P,desygnaty S nie są desygnatami P,desygnaty P nie są desygnatami S(pewne S jest P,pewne S nie jest P,pewne P nie jest S;kobieta-student)*wykluczanie się-przeciwieństwa-nie mają wspólnych desygnatów i nie tworzą łącznie klasy uniwersalnej(żadne S nie jest P,jest cos co nie jest ani S ani P;stół-ptak)*wykluczanie się-sprzeczność-nie ma wspólnych desygnatów i tworzą łącznie klasę uniwersalną(żadne S nie jest P,wszystko jest albo S albo P;człowiek-to co nie jest człowiekiem)ZDANIA KATEGORYCZNE-SaP(ogólno-twierdzące;każde S jest P) SiP(szczegółowo-twierdzące,pewne S jest P)SeP(ogólno-przeczące;żadne S nie jest P) SoP(szczegółowo-przeczące;pewne S nie jest P)JAKOŚĆ-twierdzące,przeczące!ILOŚĆ-szczegółowe,ogólne!ZWIĄZKI LOGICZNE ZDAŃ KATEGORYCZNYCH-*podporządkowanie(SiP-SaP;SoP-SeP)*wykluczanie(SaP-SeP)*dopełnienie(SiP-SoP) *sprzeczność(Sap-SoP;Sep-SiP)
OPERACJE NA ZDANIACH KATEGORYCZNYCH!!*konwersja-zamiana podmiotu z orzecznikiem(SaP-PaS…itd.)*kontrapozycja-przestawienie i zanegowanie obu terminów (SaP-nie-P a nie-S…itd.)*obwersja-zmiana jakości i zanegowanie orzecznika(SaP-Se nie-P;SiP-So nie-P;SeP-Sa nie-P;SoP-Si nie-P np.:każdy student jest pełnoletni-żaden student nie jest nie-pełnoletni)TERMIN-nazwy pełniące rolę podmiotu bądź orzeczenia w zdaniu. TERMIN ROZŁOŻONY-termin,który jest podmiotem zdania ogólnego lub orzecznikiem zdania przeczącego(SaP,SiP,Sep,SoP)SYLOGIZM-wnioskowanie;składa się z trzech zdań-2 przesłanki a 3cie wniosek;przesłanki mają jeden termin wspólny(średni)!WARUNKI POPRWANOŚCI*jedna z przesłanek musi być zdaniem twierdzącym;*jeśli jedna z przesłanek jest zd.przeczącym to wniosek też przeczący;*obie przesłanki twierdzące to wniosek też;*przynajmniej w jednej przesłance termin średni musi być terminem rozłożonym; *termin rozłożony we wniosku musi być terminem rozłożonym w przynajmniej jednej przesłance!FUNKTOR-wyraz lub wyrażenie,które nie jest zdaniem ani nazwą,lecz służy do wiązania jakiś wyrażeń w złożone wyrażenia!RODZAJE FUNKTORÓW:*nazwotwórcze(w powiązaniu z innym wyrażeniem tworzy nazwę)* zdaniotwórcze* funktorotwórcze! FUNKTORY NAZWOTWÓRCZE OD ARGUMENTÓW NAZWOWYCH:*zielony(f.1-argumentowy: zielony samochód)*pod(f.2-argumentowy)*między…a(f.3-argumentowy) FUNKTORY ZDANIOTWÓRCZE:*śpi(od 1-argumentu nazwowego)*rozmawia(od 2-argumentów nazwowych)*nie jest tak,że…(od 1-argumentu zdaniowego)*albo…albo(od 2-argumentów zdaniowych)FUNKTORY FUNKTOROTWÓRCZE:*szybko(ze słowem biegnie)*który(z wyrażeniem `pracuje w fabryce')FUNKTORY PRAWDZIWOŚCIOWE :*to funktor zdaniotwórczy o argumentach zdaniowych! FUNKTORY NIEPRAWDZIWOŚCIOWE: *nie są zdaniotwórcze;*funktory zdaniotwórcze od argumentów niezdaniowych!KLASYCZNY RACHUNEK ZDAŃ!!!*funktor negacji( `nieprawda,że…''nie jest tak,że…''…nie…')*funktor koniunkcji( ^ `i''oraz''a''ale') *funktor alternatywy( `lub')*funktor implikacji( `jeśli…to..''o ile…to…''jak…to…') *funktor równoważności( `wtedy i tylko wtedy,gdy…')TAUTOLOGIA-(ą)klasycznego rachunku zdań nazywamy każde i tylko takie wyrażenie,które jest zawsze prawdziwe. Schemat zdaniowy,który jest zawsze prawdziwy niezależnie od wartości logicznych zdań składowych wchodzących w skład tego schematu!!KONTRTAUTOLOGIA(zdania zawsze będą fałszywe)wartość logiczna tego wyrażenia jest zawsze równa zero niezależnie od wartości logicznych zdań składowych!negacja każdej tautologii jest kontrtautologia!! METODA zerojedynkowa lub matrycowa!!