Jaką funkcję pełnią nawiązania do Biblii w literaturze współczesnej? Motywy biblijne w poezji. Na czym polega ich reinterpretacja?

Biblia może być źródłem :

	myśli moralno - religijnej i filozoficznej, kontynuowanej, rozwijanej lub podejmowanej w ujęciu polemicznym;
	wzorów osobowych;
	wątków i motywów fabularnych;
	symboliki, metaforyki, frazeologii i rytmiki;
	stylizacji gatunkowych.

Nawiązania do Biblii mogą być jawne lub ukryte, bezpośrednie i pośrednie.

	Pastisz - wierne naśladowanie danego gatunku;
	Parafraza - swobodna przeróbka gatunku, zachowująca jednak podstawowe właściwości gatunkowe tak, iż można je rozpoznać;
	Trawestacja - przeróbka utworu poważnego zmierzająca do degradacji jego stylu. Jest odmianą parodii, która ośmiesza dany utwór czy gatunek.

Muzyka - psalmy Mikołaja Gomółki; J. S. Bach; Krzysztof Penderecki; Pieśni (kolędy)

Literatura - J. Kochanowski; P. Skarga; D. Naborowski.

Milton - Raj utracony
Fr. Karpiński - Kolędy
M. Sęp Sarzyński, I. Krasicki, Norwid, J. Słowacki, J. Kasprowicz, I. Konwicki - Mała Apokalipsa
Dobraczyński - Listy Nikodema
U. Eco - Imię Róży
Bułchakow - Mistrz i Małgorzata

Nawiązania do Biblii wzbogacają obrazowanie, nadają dziełom i językowi ekspresywności. Pokazują, że Biblia jest źródłem niewyczerpanym dla kultury i języka. Czasami wątki powtarzają się lub są podejmowane w ujęciu polemicznym.

Mark Twain - Pamiętniki Adama i Ewy
Ich rodowodem jest Biblia. Pamiętniki te nawiązują do Pierwszej Księgi Mojżeszowej zwanej Genesis, w której opisane jest życie pierwszych rodziców.

Motywy Biblijne w poezji.
Anna Kamieńska - Hiob i młodzieniec.
Poetka zwraca uwagę nie tylko na wartości religijne, jakie reprezentował Hiob i umiejętność znoszenia śmierci, cierpienia, obelg, starości, choroby, upływu czasu, "posłuszeństwa, którym się brzydzę".

Wisława Szymborska - Żona Lota.
Szymborska poszerza przyczyny dla jakich żona Lota obejrzała się, zagłębiając się w psychikę. Liryka maski (podszywanie się pod czyjąś postać, co zwiększa wiarygodność) nadaje utworowi sens uniwersalny (nie chodzi tylko o żonę Lota)

J. Kochanowski - Czego chcesz od nas Panie.
W utworze tym Bóg jest ukazany jako artysta, jest on miłosierny.

K. I. Gałczyński - Notatki z nieudanych rekolekcji.
Jest to parodia.

W. Szymborska - Na wieży Babel.
Są powtórzone wartości z Biblii, ale również są one rozszerzone i uwspółcześnione.

 

---