PYTANIE 3 JAKĄ FUNKCJE PEŁNIĄ EMOCJE ?

(EKMAN, DAVIDSON)

1. JAMES R. AVERRIL

• Aby wyjaśnić funkcjonalne zaznaczenie emocji, należy określić jej konsekwencje, do jakich doprowadzi nas reakcja, w danych warunkach (pojście do dentysty - konsekwencja usunięcie zęba)

• Ukierunkowanie reakcji nie musi być świadome, może być wynikiem ewolucji biolog., społ, kulturowej

1. OD JEDNEGO DO WIELU

• błędne założenie, że emocje spełniają tę samą funkcję (wszystkie)

• Aby wyjaśnić funkcjonalne zaznaczenie emocji, należy określić jej konsekwencje, do jakich doprowadzi nas reakcja, w danych warunkach :

1. Zamierzone i niezamierzone

• nie wszystkie konsekwencje są funkcjonalne

• Oatley i Jenkins „ funkcją emocji jest zamiana priorytetów w hierarchi wartości celow jednostki”

2. długofalowe i krótkofalowe

3. szczegółowe i typowe

• funkcji emocji powinniśmy wnioskowana podstawie funkcji typowych nie zaś krańcowych

indywidualne i społeczne

• emocja może być funkcjonalna z pkt. Widzenia jednostki ale niemusi być z pkt. Widzenia społeczeństwa lub gatunku, zatem ta ssama em może być zarazem dysfunkcjonalna i funkcjonalna

• z reguły o funkcjonalności Em. mówi się kategoriach przetrwania gatunku

• Averill uważa, że nie ma powodu dla którego mielibyśmy udzielać pierwszeństwa konsekw. Biolog

2. KONSEKWENCJE TO DOPIERO POCZĄTEK

• nazwą emocji określona jest niejednorodna kategoria zjawisk

• każda emocja musi zostać zanalizowana oddzielnie i tylko za cene kompletnego pominięcia kontekstu i wtedy możemy mówić że emocje spełniają tą samą funkcję

• to co prawdziwe jest dla emocji w ogóle stosuje się dla emocji szczegółowych, ponieważ one też nie mają jednorodnego charakteru . Zawierają różnorodne reakcje a w konsekwencji funkcje tej samej emocji mogą zmienić w zależności od tego który jej aspekt weźmie się pod uwagę

• każda emocja może pełnić wiele funkcji i mieć różne konsekw. - w zależności na jakie konew. zwrócimy uwagę

3. ZAHAMOWANIE A WYRAŻANIE EMOCJI

• spekulowano, że niewyrażalnie emocji może mieć dysfunkcjonalne konsekw. Biologiczne głw. Fizjologiczne

• Averill uważa, że zjawisku nie wyrażania emocji przywiązuje się zbyt dużą wagę ponieważ emocje z reguły wymagają jakiegoś rozwiązania a gdy nie ma emocji, nie ma rozwiązania, nie ma skutków a w konsekw. Szkodliwych następstw dl jednostki

• Czasami zahamowanie ekspresji emocji jest własnie tym czego sytuacja wymaga, a źródło problemu tkwi w wyrażaniu emocji - zdrowie psychiczne człowieka i fiz. Wiąże się z plastycznością ekspresji emocji (kontrola emocji)

UWAGI KOŃCOWE : nie sposób orzekać o funkcjonalności jakiegoś zachowania samego w sobie z pominięciem jego kontekstu

2. GERALD C CLORE. DLACZEO PRZEŻYWAMY EMOCJE

• główną funkcją emocji jest dostarczanie informacji

• dzięki ekspresji emocje dostarczają info innym a dzięki myślom i odczuciom dostarczaj info także osobie która je przeżywa

• zarówno ekspresja jak i zahamowanie ekspresji może być dysfunkcjonalne (o maltretowanym chłopcu)

• ucieczka od świadomych myśli o jakiś zdarzeniach nie chroni przed tymi treściami ale prowadzic może do paradoksalnego nasilenia ich aktywizacji (Wagner) --> w skutek braku świadomego myślenia o sytuacji sygnały emocjonalne stają się mniej wyraźne, rozmyte i w efekcie mogą być bezzasadnie łączone z szerokim zakresem sytuacji - nieujmowanie cierpienia w słowa utrudnia oddzielenie go od późniejszych doświadczeń.

• Aby emocje mogły być funkcjonalne, muszą być nie tylko odczuwane ale odczucia muszą dostarczać różnicującej treści o otoczeniu

• EKSPERYMENT MARTINA - ZJAWISKA AFEKTYWNE ( afekt stanowi

• źródło informacji przedewszystkim o sposobie oceny sytuacji ( Schwarz, Clore). Informacja ta jest przesyłana wewnętrznie w postaci odczuć emocjon i służyć może jako podstawa sądów i decyzji oraz jako podstawa zmiany hierarchi wartości celów poznawczych.

• później wydawane sądy zależy od sposobu ujęci doświadczenia emocjonalnego

1. EMOCJE A SĄDY

• nastroje wpływają na oceniający koloryt spostrzeżeń, następuje wzrost ocen niemalże każdego obiektu w dobrym nastroju

• IRRACJONALNOŚĆ - główną podstawą informacyjną tego rodzaju sądow jest natężenie własnej emocji . System afektywny umożliwia szybkie z regoły adaptacyjne reakcje

• Eskalacja emocji - trudno odróżnić reakcję na daną sytuację od emocjonalnych pozostałości po innych, niedawnych sytuacjach czy nawet przeżyć związanych z przypominaniem sobie danych sytuacji.

• Ludzkie sądy zależą po części od uczuć przezywanych, w momęcie ich wydawania to wskaźniki stanu afektywnego niezwiązanego z przedmiotem oceny mogą wpływać na treść ocen

• Emocje kierunkowywują człowieka na obiekty związane z celami i ocenami emocjorodnej sytuacji

2. NIETRAFNE ROZPOZNANIE PRZYCZYN WLASNYCH UCZUĆ

• afektywne sprzężenie zwrotne jest bardzo ważne dla samoregulującego się systemu wyposażonego we własne motywacje. Sprzężenie takie jest szczególnie istotne dla procesu formułowania sądów

• NASTROJE A EMOCJE : wiele badań nad wpływem afektu na formułowanie sądów dotyczyło raczej nastrojów niż emocji bo emocje trwają krótko, maja na ogół jakis konkretny obiekt pod czas gdy nastroje mają słabo określone przyczyny i trwają dłużej

• Wzajemne oddziaływanie sądów i uczuć przebiega w podobny sposób niezależnie od tego jak dalece trafnie jednostka odczytuje źródła własnych emocji.

3. ZASTOSOWANIE PRAWIDŁOWOŚCI AFET JAKO INFORMACJA :

• ludzie nawykowo traktują własne uczucia jako źródło informacji.

4. EFEKTY POŚREDNIE A BEZPOŚREDNIE

• ludzi nawykowo posługują się odczuciami jako podstawami sądów

• psychologowie od dawna zakładają, ż zmiany ocen obiektów są pochodnymi zmian przekonań o cechach tych obiektów

• również czynniki afektywne pośrednio wpływają na sądy

• hipoteza afektu jako informacji zakłada natomiast, że emocje i nastroje wpływaja na sądy także lub glownie w sposób bezpośredni

• funkcją emocji jest dostarczanie informacji pozwalających na formułowanie ocen

5. ODCZUCIA O CHARAKTERZE NIEEMOCJONALNYM

• emocj pociągają za sobą doznania i myśli

• nieświadome rezultaty dzialania umysłu mogą wpływać na sądy róznie mocna jak uczucia. Sama aktywizacja danej myśli jeszcze nie wystarcza by owa myśl mogła wpłynąć na dokonywanie oceny.

6. WPŁYW ODCZUĆ NEIEMOCJONALNYCH A FORMUŁOWANIE SĄDOW

• to co powiedziane o odczuciach emocjon. dotyczy także odczuć nieemocjon.

• Stan ciała - nieemocjon

• Nieemocjonalne sprzężenia zwrotne mogą wpływać na sądy o charakterze niewartościującym w podobny sposób co odczucia emocjon.

• Wpływ odczuć będzie zależeć od tego jakiemu źródlu zostaly przypisane

• Dostarczanie informacji i oddziaływanie w charakterze sprzężenia zwrotnego jest zatem istotną funkcją emocjon i oczuć nieemocjon.

7. EMOCJE A PRZETWARZANIE INFORM

• wpływ emocji na formułowanie sądow ma konsekwencje dla sposobu rozwiązywania problemów , czyli stylu funkcjonowania poznawczego.

• Afekt poznawczy prowadzi zwykle do bardziej pobieżnego heurystycznego przetwarzania informacji a więc do posługiwania si przez ludzi skryptami, stereotypami i innymi narzędziami organizacji wiedzy. Natomiast afekt negatywny skutkuje bardziej systematycznym i analitycznym przetwarzaniem informacji prczy pełnym uwzględnieniu szczegółow.

• Emocje zasadniczo wpływają na sposób przetwarzanai informacji - afekt pozytywny ultwai heurystyczne przetwarzanie danych i odstępowanie od regól, czasami z oryginalnymi skutkami, natomiast afekt negatywny zdaje się owocować bardziej systematycznym i kontrolowanym przetwarzaniem informacji.

• Schwarz - informacje dostarczone przez afekt pozytywny i negatywny aktywizuja różne rodzaje wiedzy proceduralnej.

• Odczucia negatywne są przez nas traktowane jako przesłanka odrzucenia nasuwającej się potencjalnej reakcji wskutek czego, więcej reakcji ulega odrzuceniu a nasze myślenie staje się bardziej analityczne i krytyczne.

8. EMOCJE A ZACHOWANIE

• stany emocjonalne wiążą się z procesami ogólnie ulatwiającymi wiele różnych zachowan

• emocja oznacza zmiany poziomu pobudzenia, napięcia mięśniowego, ukrwienia narządów i tak dalej.

• Zalożenie że bezpośrednie konsekwencje emocji mają bardziej charakter motywacyjny niż behawioralny

• Następstwa emocji mają charakter bardziej mentalny niż behawioralny

PODSUMOWANIE : emocje są dwustronnie powiązane z przetwarzaniem informacji - z jednej strony są rezultatem przetwarzania danych a z drugiej zaś zwrotnie oddziałują na ten przebieg procesu.
Emocje informują człowieka o rezultatach nieświadomej oceny istotnych w danym momęcie zdarzeń.

3. NICO H.FRIJDA - EMOCJE SĄFUNKCJONALNE - NA OGÓŁ

• emocje można traktowac jako przerwę strumieniu zachowania czy procesów poznawczych wskutek przeciążenia informacyjnego czy niedostępności takiego sposobu reagowania, który byłby adekwatny do bieżącej sytuacji (HEBB '49)

• pozostałości reakcji adaptacyjnych

• wyraz uświadomienia sobie przez jednostkę jej własnego położenia w świecie

• Frajda popiera podejście darwinistyczne tj, że emocje służa celom adaptacyjnym

• Na emocje składają się dwa podstawowe aspekty
  1) ocena zdarzeń (jako istotne bądź nie)

2) wzbudzenie reakcji fizjologicznych, zachowań i przezyć

1. FUNKCJA REAKTYWNOŚCI EMOCJONALNEJ

• EMOCJE SĄ ŚWIADACTWEM DYSPOZYCJI JEDNOSTKI DO OCENY TYCH ZDARZEŃ JAKO PRZYJEMNYCH LUB NIE PRZYJEMNYCH

• Wrażliwość emocjonalna to proces oceny zdarzeń

• Emocje zaś można pojmować jako proces sygnalizowania że dzieje się coś istotnego

• Inny sposób sygnalizowania istotności to :

• A)reakcje bezwarunkowe - odruchy

• B)systemy kontroli działania - scentralizowane

W scentralizowanym systemie sygnalizowania istotności, cele zostają odizolowane od środków. Cele rozumiemy jako reprezentowane jako pożądane stany rzeczy czy też stany zadowolenia, aktywność zas jest plastycznie sterowana planami i programami.

Rozbieżność pomiędzy bieżącym stanem rzeczy a pożądanym jest sygnalizowana centralnemu Ukł. Zarządzania działaniem a funkcją takich sygnałów spełniają właśnie emocje.

• Oatley i Jenkins - emocje są sygnałami o char. poza-przekonaniowym

• „cele” są właśnie tym co nadaje zdarzeniom wartość emocjonalną

• każde zdarzenie emocjonalne jest jakoś związane z istotnymi interesami jednostki - albo ułatwia albo utrudnia ich realizację

• pozytywne emocje sygnalizują że jest się na właściwej drodze do realizacji i maja wartość wzmocnienia, negatywne zaś odwrotnie.

• Klasa wzbudzających emocje zdarzen w których emocje pełnią funkcję nadzorowania i sterowania działaniem - są to zdarzenia sygnalizujące postępy w realizacji pozadanego celu

2. FUNKCJE REAKCJI EMOCJONALNEJ

• reakcje emocjonalne o chr - doznaniowym, behawioralnym i fizjologicznym

• reakcja doznaniowa dotyczy świadomości bodźca emocjorodnego i jego znaczenia oraz impulsów popychających do reakcji behawioralnych

• emocje można traktować jako czynnik motywujący do zachować ukierunkowanych na radzenie sobie ze zdarzeniami które je wywołują

• emocje spełniają pewne funkcje w obrębie bieżącej interakcji jednostki z otoczeniem i są ukierunkowane na stworzenie zachowania relacyjnego, to znaczy motywują zachowania ukierunkowane na podtrzymanie lub zmiane relacji człowieka z otoczeniem. Ponadt to dzięki zmianom w poziomie aktywacji emocje decyduja też o zasobach energetycznych organizmu wydatkowanych w danej interakcji z otoczeniem

• wysoki poziom aktywacji można rozumieć jako pozostałośc po poprzednich interakcjach z otoczeniem

• w omawianych przykąłdach funkcje zachowania emocjonalnego dotyczą bezpośrednio radzenia sobie z otoczeniem np. budowania i zrywania relacji z innymi ludźmi. - społeczne funkcje może mieć też radzenie sobie z emocjorodnymi zdarzeniami

• emocje służa regulacji kontaktów społecznych

3. EMOCJE AFUNKCJONALNE I DYSFUNKCJONALNE

• emocje są elementem systemu podtrzymującego interakcje społeczne dzięi czemu można interpretować funkcjonalnie to co z jednostkowego punktu widzenia się wydaje dysfunkcjonalnym zaburzeniem

• pewne przejawy emocji zdają się nie pełnić żadnej funkcji a nawet są szkodliwe i trudno je zinterpretować w jęz funkcjon.

• Przykładem emocji dysf. Są smutek i żal

• Głębokie spadki aktywacji typowe dla smutku i depresji zdają się wyrażać funkcjonowanie organizmu w niemodyfikowalnych warunkach awersyjnych

• Emocje dysfunkcjonalne - fobie i ataki leku , bezpodstawna zazdrość, tęsknota

• Jeżeli emocje są wyrazem działania mechanizmu wykrywania istotności nie oznacza to jeszcze użyteczności wszystkich przejawów działania tego sytemu

• Emocje SA pożyteczne jako pewien typ zjawiska co jeszcze nie znaczy że użyteczna jest każda emocja

4. EMOJE W SŁUŻBIE INTERESOW

• emocje - reakcja afektywna czy antycypacyjna przyszłych reakcji może być rozważana jako podstawowe źródło decyzji a także i kontroli zachowania

• niespecyficzność mechanizmów emocjonalnych z punktu wodzenia interesów jednostki

• interesy można zdefiniować jako kategorie mechanizmów leżące u podłoża

lub w kategoriach pożytków przystosowawczych

• interesy powierzchniowe mają swoje źródło w procesach warunkowania lub w tym, że stanowia one ukonkretnienie któregoś z podstawowych interesów.

• Nie można jednak twierdzić że rekacje afektywne wzbudzane przez obiekty związane z tego rodzaju interesami służa tym interesom gdyż w rzeczywistości afekty są jedynie wyrazem owych interesów. Emocje zaś kaktycznie służa takim interesom gdyż stanowią sygnał dla systemu regulacji działania i powodują określone zmiany w gotowości do pewnych działań.

e) WZORCE ZACHOWANIA EMOCJONALNEGO

---