PYTANIE 1 : CZY ISTNIEJĄ EMOCJE PODSTAWOWE ? (ECKMAN)

1. JAMES R.AVERILL : W OKU PATRZĄCEGO

• bycie podstawowym to logiczna schematu klasyfikacji

• podstawowość jest cecha nie emocji, lecz naszych pojęć opisujących emocje

• emocje przynajmniej po części są kształtowane przez te same „ukryte teorie”. Które nadają znaczenie pojęciom używanym do opisu emocji

• w szczególności zaś, fakt, że dane pojęcie opisujące emocje ma charakter podstawowy, nie oznacza jeszcze, iż opisywana tym pojęciem emocja jest w jakimś sensie bardziej podstawowa od innych

• rozróżnienie pom. emocjami a pojęciami je opisującymi ( o jaką podsatawowość chodzi)

• KLASYFIKACJA EMOCJI :

• Schemat klasyfikacji może mieć charakter poziomy (jednostopniowy) lub pionowy (wielostopniowy) a często zawira oba te wymiary

• PROTOTYPOWOŚĆ

• Schematy poziome są równe tz. wszystkie kategorie są sobie równe ( teoretycznie, w praktyce częśc egzemplarzy może w większym stopniu odpowiadać danej kategorii - klasyfikacja potoczna. W tym sensie egzemplarze uważane są za bardziej podstawowe/ prototypowe)

• Niektóre emocje w klasyfikacji potocznej są bardzie podstawowe od innych

• Ludzie klasyfikują obiekty nie na podstawie warunków koniecznych i wystarczających (czyli „istoty kategorii”) lecz opierając się na ich podobieństwie do pewnego prototypu („najlepszego egzemplarza kategorii ”)

• Wprowadzenie pojęcia prototypowości było konserw. Faktu, iż wielu pojęć języka potocznego nie można zdefiniować „klasycznie” przez wskazane warunków koniecznych i wystarczających (klasyczne definiowane są pojęcia naukowe)

• esencjonalizm w zastosowaniu emocji

• Często przyjmuje się, że emocja musi być w jakimś stopniu zgodna z prototypem by była prawdziwa

• teoria prototypowości tj. i esenncjonalizmu często prowadzić może do pułapek - tj. zajmowania się tylko emocjami prostymi (typowymi) co może prowadzić do powstawania stereotypów

* rodzinne podobieństwo - Sokal o Senatach wprowadzili pojęcie „politeliczny” oznaczające, ze nie wszyscy przedstawiciele jednego gatunku musza podzielać jakąś jedną wspólną właściwość „esencję” - emocję mają char. poloteliczny

* emocje nie ograniczaja się do ewolucji

• STOPIEŃ KLASYFIKACJI (klasyfikacja wielostopniowa)

• Poziom : klasa nadrzędna, klasa ogólna, typ szczegółowy, podtyp: odmiana

• Mervis i Rosch (1981) autorki te definiują podstawowy poziom w hierarchii jako poziom „na którym maksymalizowana jest informacyjna wartość wiązek właściwości”

• Uporządkowanie hierarchiczne może opierać się albo na zawieraniu klas, albo na relacji całość - część (np. dłoń jest częścią ręki, nie jej podklasą) ( klasyfikacja sprzętu domowego ilustruje zawieranie klas)

• W potocznych klasyfikacjach emocj nie zawsze jest jasne czy poszczególne poziomy różnią się na zasadzie nadrzędności czy podrzędności klas czy też relacji całość- część (teoretycy zakładają klasowy charakter klasyfikacji)

• W wypadku organizacjo na zasadzie całość-część orzekanie o podstawowości byloby bez sensu

• Nie każdy poziom hierarchi musi mieć odrębną nazwę

• Jeśli jakaś kategoria nie ma nazwy to stosuje się zapożyczenia - jeśli mniej ogólny termin zostaje użyty do oznaczenie klasy nadrzędnej lub odwrotnie to nazywany jest on SYNEKDOCHĄ (np. gniew jest synekchodą uzywaną powszechnie w odniesieniu do wszelkiego rodzaju przejawów agresji)

• Nadal jednak stoimy w obliczu pytania które z kategorii są najbardziej podstawowe. W systemie Rosch kategorie podstawowe zajmują pośrednie miejsce w hierarchi ogólności i to wałsnie stanowisko przeniesione zostało na dziedzinę emocji

• Plutchnik i Oakley zakąłdają, ze za emocje podstawowe należy uznac te najniżej położone w hierarchii, to znaczy, że nie można rozłożyć ich na bardziej elementarne ----> antagoniści zakładają, że podstawowe to te najbardziej inkluzywne położone w hierarchi najwyżej

• ZASADY ORGANIZACJI

• Kryteria jako zasady wyróżniania emocji podstawowych ---> 3 rodzaje zasad

1. biologiczne

2. psychologiczne

3. społeczne

• w życiu społecznym Em. Podst. To te które pełnią jakieś doniosłe funkcje

• doniosłe w ujęciu biolog. To te które umożliwiają gatunkowi przezycie

• psychologiczne to te, które pełnią funkcję dla człowieka

• a społeczne to te które pełnią funkcje w ujęciu społecznym

• która jest najbardizje fundamentalna ? obecnie uznaje się, że biologiczna co oznacze, ze emocje podstawowe to te które płnią ważne funkcje w ujęciu przetrwania gatunku

Emocje podstawowe powinny :

1. mieć charakter uniewerslany w obrębie ludzkiego gatunku

2. być obserwowalne w szczątkowej postaci u innych naczelnych

3. mieć charakter dziedziczny

• zasady biologiczne są pierwotne w stosunku do społecznych i psychologicznych

• społeczne czy biologiczne zas. Przejawiają się ostatecznie w zachowaniu jednostek a w procese ich przekształcania się w zachowanie występuję pomyłki

• kiedy jakaś psychologicznie podstawowa emocj zdominuje życie jednostki nazywana jest pają lub monomanią

„ rozum jest tylko niewolnikiem namiętności i tylko nim winien pozostać, nie roszcząc sobie pretensji do czegokolwiek innego jak posłuszeństwo i służba namiętnością” Hume.

określenie podstawowe może być odniesione do każdej z tych 3 zasad uznanie którejkolwiek z nich nie jest odkryciem empirycznym a jedynie założeniem apriorycznym.

Założenie, że emocje podstawowe są zorganizowane zgodnie z regółami biologicznymi, ma niezaprzeczalną wartość heurystyczną.

2. PAUL ECKAMAN : WSZYTSKIE EMOCJE SĄ PODSTAWOWE

• emocje podstawowe odwołują się do roli jaką odegrała ewolucja w kształtowaniu zarówno specyficznego charakteru poszczególnych emocji jak i ich wspólnych właściwości

• czynności wrodzone odgrywają rolę w wyjaśnieniu zarówno chech wspolnych jak i specyficznych dla poszczególnych emocji

• emocje wykształciły wartość adaptacyjną w rozwiązywaniu podstawowych zadań życiowych

• Johnson_laird i Oakley twierdzą, że są to „uniwersalne elementy ludzkiego doświadczenia”

• „każda emocja popycha nas w tym kierunku, który w trakcie ewolucji lepiej nam służył niż innew rozwiązywaniu powtarzających się sytuacji…”

• emocje dotyczą powtarzających się sytuacji przystosowania

• specyficzność emocji odróżniająca je od innych zjawisk psychicznych

• mechanizm oceny selektywnie zwracający uwagę na bodźce, które stanowią okazję do powstania emocji

• organizm widzi sytuacje w kategoriach adaptacyjnych

• emocje prowadzą organizm do reagowania w taki sposób, jakby pewne rzeczy były prawdziwe w teraźniejszości

• emocje wywodzą się z ewolucyjnej genezy

1. konteksty wywołujące określoną emocję

2. mają wspólne niezmienne elementy

3. emocje można zaobserwować także u innych naczelnych

• emocje bywają wzbudzane tak szybko, że mogą pojawić się, zanim człowiek zorientuje się że zostały wzbudzone

• adaptacyjna jest również duża szybkość zmian stanu emocjonalnego

• nie jesteśmy w stanie wybrać przezywanej emocji „ w doświadczeniu wszystkich emocji obecny jest automatyczny, mimowolny ich aspekt” ---> Em. są krótkotrwałe, mimowolne i mają zdolność do szybkiego powstawania

• emocje są specyficznymi dla siebie wzorcami pobudzania autonomicznego układu nerwowego (AUN) ( gniew, strach, wstręt, smutek)

• określone wzorce reagowania AUN rozwinęły się w trakcie ewolucji, ponieważ promowały one wzorce rekacji motorycznych związane z funkcją adaptacyjną np. walka jest zapewne działaniem adaptacyjnym w stanie gniewu

• zgadazm się z Davidsonem, że dążenie-unikanie jest podstawowym wymiarem, na którym należy opisywać palny zachowania związane z każdą emocją podstawową

• każdej emocji podstawowej towarzyszy specyficzna aktywność centralnego ukł nerwow (CUN)

• dla każdje emocji musza istnieć niepowtarzalne wzorce reagowania fizjologicznego i te wzorce aktywności CUN musza być specyficzne dla poszczególnych emocji

SIEDEM WŁAŚCIWOŚCI EMOCJI :

1. automatyczna ocena sytuacji

2. niezmienniki w zdarzeniach poprzedzającyh pojawienie się emocji

3. występowanie u innych naczelnych

4. szybkie wzbudzanie

5. krótkotrwałość

6. powstawanie mimowolne

7. zróżnicowanie wzorców reagowania fizjologicznego

• (8) reakcje charakterystyczne na poszczególne emocje np. uśmiech (emocje pozytywne)

• emocje rożnią się od siebie nawzajem, np. niektóre mogą być pozbawione charakterystycznego dla siebie sygnału

POJĘCIE RODZINY EMOCJI

• emocja nie jest odrębnym stanem lecz rodziną pewnych stanów pokrewnych

• każdy członek rodziny podziela z innymi osiem opisanych właściwości co dróżnia rodzinę od innej rodziny

• rodzine emocji tworzy pewien TEMAT I WARIACJA

• a) temat to właściwość charakterystyczna dla członków rodziny, tematy są rezultatem ewolucji

• b) wariacje to rezultat indywidualnych różnic, wariacje są rezultatem uczenia się

• emocje zawierają też zwykle sygnał informujący innych o tym, jaka konkretna emocja negatywna jest przezywana bądź - w odniesieniu do emocji pozytywnych - że przeżywania jest któraś z emocji pozytywnych

3) JAAK PANKSEPP : PODSTAEY EMOCJI PODSTAWOWYCH

* emocje mogą być dostrzegalne lub nie dostrzegalne

* emocje są wyrazem odziedziczonego potencjału ludzkiego systemu nerwowego

* funkcje emocji - dostarczają one zróżnicowanych i wewn spojnych sposobów radzenia sobie z głownymi wyzwaniami jaki stawia przed nami życie - przed organizmem

* definiowanie „podstawowości” staje się łatwiejsze ponieważ możemy odwołać się do realizacji programu genetycznego

* nie jesteśmy wstanie wiarygodnie odróżnić ujawniania się potencjalu genetycznego od inspirujących wpływów środowiska

* geny są wrażliwymi na biezącą sytuację magazynami informacji (epigenetyczna mieszanina potencjałów wrodzonych i środowiskowych)

* wiele potencjałów behawioralnych systemu nerwowego ma charakter wrodzony

* analityczne możliwości naszych mozgów zostały ukierunkowane poprzez ewolucyjny dobór

* móg składa się z licznych mechanizmów rozwiązywania problemów zarówno ogólnych jak i szczegółowych - również emocje są takimi mechanizmami. Wyposażają organizm w złożone potencjały behawioralne oraz podloże kierujące indywidualnym nabywaniem doświadczeń

* ludzie wypełnieni są emocjonalnymi instynktami równie mocno jak niższe zwierzęta , ale ludzie potrafią nad nimi panować , dostępna jest nam większa liczba wyborów ni z innym gatunkom

* wrodzoną zdolnością emocjonalnego reagowania na pewne specyficzne rodzaje stymulacji sensoryczno-percepcyjnej.

*podstawowy charakter mają również motoryczne reakcje towarzyszące emocjom

* analiza ekspresji emocjonalnej nie wystarcza. Istota emocji ukrywa się w „wielkiej sieci nerwowej pośredniczącej” pomiędzy stymulacją wzbudzającą emocje a reakcjami, które je wyrażają

* można sadzić, że podstawowe są te emocje, które wymieniane są najcześciej na poziomie psychologi potocznej

* badania nad mozgiem również wskazują na specyficzny charakter emocji podstawowych i wykazują że emocje wyrastaj z silnie utrwalonych podkorowych mechanizmów mózgu, które nadal podzielamy z innymi zwierzętami

• Pytanie o specyficzne, mózgowe wyróżniki emocji ?

• KATEGORIA PIERWSZA : najprostsze rekacje emotywne, niemalże automatyczne

• KATEGORIA DRUGA : to typowe emocje mające u swego podloża pobudzenie sensomotorycznych mechanizmów mózgowych, dzięki czemu stany te i ich konsekwencje trwają dłużej od wzbudzających je bodźców. Generują one plastyczne stany behawioralne i pomagają w koordynowaniu znacznej liczby czynności mózgu

• KATEGORIATRZECIA : to systemy odpowiadające za rózne uczucia wyższe - wyst. jedynie u ludzi

• Panksep „ najbardziej użytecznym rodzajem analizy jest charakterystyka neurichenicznych kodów typowych dla tych emocji

• Problem taksonomii emocji wiąze się z tym, że nie mogą być one w żaden sposób rzetelnie zbadane

• Użytecznym punktem wyjęcia do ustalenia ponadgatunkowych homologii w funkcjonowaniu emocji jest przynajmniej zdefiniowanie emocji podstawowych w kategoriach obwodów neuronalnych :

Możemy uznać emocje podstawową za rezultat funkcjonowania spójnego systemu mechanizmów mózgowych, które łączy znaczna liczba wspolnych cech neuronalnych.

• mózgowe systemy wzbudzania emocji generują również charakterystyczne odczucia wewnętrzne.

• Mózgowe mechanizmy emocji wpływają na intensywność emocji na zasadzie zmasowanego pobudznie wielu neuronów

• Mózgowe mechanizmy emocji mają też samoistną zdolnośc do hamowania funkcji mechanizmów antagonistycznych a zarazem do pobudznia funkcji mechanizmow synergicznych.

4) KLAUS R. SCHERER : KU POJECI U „EMOCJI MODALNYCH”

* to, że jakaś emocja ma podstawowy charakter uzasadnia zazwyczaj częstość występowania jej nazwy w różnych językach i wyrazach mimicznych ..

KRÓTKI PRZEGLĄD DOWODÓW NA ISTNIENIE EMOCJI PODSTAWIWYCH

* nazwy werbalne - większość emocji uznawanych za podstawowe ma swoje nazwy niemal we wszystkich głównych językach świata.

* nieformalne rozmowy o dużych rozbieżnościach w konotacjach nazy

* wiele róznic pomiędzy bardzo zbliżonymi językami

* mimiczne wyrazy emocji - osoby z różnych kultur tworzą bardzo podobne wzorce reakcji mimicznej w odpowiedzi na takie same sytuacje rzeczywiste lub wyobrażeniowe

( dowód uniwersalności unerwienia dużych części twarzy)

• sytuacje wywołujące emocje - wywołują podobne reakcje w różnych kulturach

• Scherer twierdzi, ze to nie sytuacje mają charakter uniwersalny a uniwersalne są wzorce ich oceny wyrażające znaczenie pewnych wydarzeń dla jednostki

• Sch. zwraca uwagę na problem stereotypowości i prototypowości wzorców reakcji emocjonalnych

DEFINIOWANIE EMOCJI JAKO PROCESU

• emocje są sekwencją wzajemnie powiązanych i zsynchronizowanych zmian wszystkich subsystemów organizmu (przetwarzanie inform. - poznania, pobudzenia fizjologicznego - AUN wykonania - motywacji, działania - CUN, monitorowania - subiektywnego odczuwania) w odpowiedzi na ocenę zewnętrznego lub wewnętrznego bodźca

• emocję tworzy wzorzec wszystkich zsynchronizowanych zmian w różnych podsystemach organizmu.

• Sch. zwraca uwagę na kumulatywność tego procesu synchronizacji

• Sch. traktuje emocję jako epizod, okno czasowe w trakcie którego różne składniki ulegają synchronizacji lub desynchronizacji

• Skumulowane zmiany zależą od zmian w stale dokonywanej ocenie sytuacji

• Wzorce synchronizacji składników SA zmienne

• Scherer wyróżnił 5cio fazową sekwencję oceny bodźca :

1. sprawdzanie czy bodziec jest nowy

2. przyjemny/nieprzyjemny

3. jak wpływa na realizację celów

4. czy można sobie z nim poradzić

5. jak się ma no własnego „ja” i norm przyjętych

• powiązanie mechanizmu oceny bodźców z innymi składnikami procesu emocjonalnego z inymi składnikami procesu emocjonalnego stanowi istotę modelu procesu złożonego

• rezultat każdej fazy oceny bodźca powinien zaowocować wzbudzeniem odpowiedniej reakcji adaptacyjnej w innych systemach organizmu

• zilustrowanie kumulatywności procesu za pomocą kolejnych zmian mimicznego wyrazu twarzy wskutek następujących po sobie konstatacji

• Sch. twierdzi także, iż wiele ze składników emocji ma charakter wrodzony i są one wspólne dla człowieka oraz innych gatunków a zatem maja charakter uniwersalny.

EMOCJE MODALNE

• możliwe są liczne kombinacje poszczególnych ocen bodźca wydawanych w kolejnych fazach, szczególnie, że koncepcja zakalca, iż ocena ma charakter ciągły ( co w konsekwencji daje nieskończoną liczbę stanów emocjonalnych ( traktowanych jako okna czasowe w procesie synchronizacji-desyn. Poszczególnych skąłdników procesu emocjonalnego)

• emocje modalne cechują się pewnymi typowymi wzorcami oceny i odpowiadającymi im wzorcami ekspresji, pobudzenia autonomicznego, tendencji do działania i stanów subiektywnych - prototypowa struktura emocji

• pojęcie emocji modalnych skupia się na obserwacji częstości występowania różnych kombinacji sekwencyjnych zmian w funkcjonowaniu subsystemów organizmu

• ważną rolę w empirycznym badaniu „wiązkowania” zmian i emocji modalnych odgrywają werbalne ich nazwy

ROLA NAZWY WERBALNYCH

• można przedstawić wiele precyzyjnych przewidywań co do związków werbalnych nazw emocji modalnych w różnych językach świata z określonymi kombinacjami różnych ocen bodźców, które wywołują stany opatrzone tymi nazwami

• werbalne nazwy emocji są tylko jedna z reprezentacji procesu emocjonalnego i wyrażają refleksyjną częśc uprzednio wspomnianego subsystemu monitorowania przezz organizm zachodzących w nim zmian

• pewne słowa podkreślają głównei fizjologiczny aspekt doświadczanej emocji, np. pobudzony czy zmęczony a inne podkreślają aspekt poznawczy jak zdumiony czy ciekawy

• używanie nazw werbalnych łączy się z różnymi ocenami sytuacji emocjonalnej i kombinacjami zmian w funkcjonowaniu subsystemów organizmu

6. RICHARD A. SHWEDER : „ NIE JESTEŚ CHORY TYLKO SIĘ ZAKOCHALEŚ”

• nazwy emocji są nazwami szczególnych schematów interpretacyjnych o skryptowej strukturze narracyjnej, przypominającej opowiadanie

• nie wiadomo czy wsztskie ludy świata emocjonalizują swoje doświadczenia w tym samym stopniu i za pomocą tych samych schematów interpretacyjnych

• dopasowywanie do siebie różnojęzycznych terminów jest szczególnie ryzykowne kiedy idzie o opisy stanów psychicznych, po części dlatego, że kultura i ludzkie psych są współzależne i wzajemnie się kształtują

• uniwerssalan prawdziwość pojęciowa gwarantowana jest przez samego jego definicję, sposobem odkrywania znaczenai słowa x jest jego analiza pojęciowa (logiczna)

• w odniesieni u do logiczne j postaci emocji można przyjąć pogląd alternatywny tj. ż emocje podobne są do obiektow naturalnych takich jak rośliny czy zwierzęta których istotę można poznać jedynie dzięki odnajdywaniu ich w czasie i przestrzeni, oglądaniu ich i wykrywaniu współzależności między ich obserwowalnymi właściwościami

• emocje są wykraczającymi poza doświadczenie skryptami czy opowiadaniami

• podstawowe oznaczają często pojęcia stanowiące elementarne pierwotne i niesprowadzalne do innych elementy wszystkich definicji.

• większość analiz skupień czy skalowań emocji dokonuje klasyfikacji emocji poprzez sprowadzanie ich do nieemocjonalnych pojęć prostych jak pobudzenie

• czasami za emocje podstawowe uznaje się te, które tworzą pewien minimalny zestaw emocji prostych z których tworzone są pozostałe na zasadzie mieszania

• emocje podstawowe to ów mały zbiór „rodzajowych” emocji, e stosunku do których pozostałe mogą być sklasyfikowane jako stanowiące podklasę czy odmianę

• najwyrazistsze obiekty to takie, które maja charakter konkretny i wizualny. Wyrazistość ć jest miarą dostrzegalności. Niedostrzegalne abstrakcje nie są psychicznie wyraziste.

Stany psychiczne mogą być bardziej wyraziste od innych ( te o zauważalnych wyrazach mimicznych)

EMOCJE PODSTAWOWE SĄ SCHEMATAMI INTERPRETACYJNYMI skojarzonymi z możliwym do zapamiętania obrazem, który w krańcowych wypadkach może wbyć wręcz utożsamiony z emocją.

• ale emocji podstawowych charakterystyczne są pewne zdarzenia je poprzedzające ktroe stanowią ich przyczynę

• „zdarzenia poprzedzające” angażują stany człowiek ai jego stosunek do tych stanów lub też pewne interpretacje zdarzeniowe

• istota emocji nie jest pojęciowo niezależna od istoty interpretacji zdarzenia

• w naszej kulturowej teorii emocji nie ma żadnego schematu

• uniwersalny charakter związku między „zdarzeniem poprzedzającym” a jakąś emocją gwarantowany jest już na mocy naszej koncepcji określającej czym jest emocja

EMOCJE SĄ ZŁOŻONYMI STRUKTURAMI NARRACYJNYMI (WZORAMI OPOWIADANIA) NADAJĄCYMI POSTAĆ I ZNACZENIE ODCZUCIOM SOMATYCZNYM I AFEKTYWNYM DOZNANIOM CIAŁA I DUSZY.

• opowiadania, skrypty czy struktury narracyjne są schematycznymi strukturami interpretacyjnymi które porządkuja przeżywane doświadczenie

• „emocja” jest całym opowiadaniem, jednością zawierającą zarówno wydarzenie somatyczne ( zmęczenie, ból w piersiach) jak i afektywne (panika, pustka) doświadczenie jako rodzaj spostrzeżenia powiązanego z pewnym rodzajem planu działania

KLASYFIKACJA EMOCJI :

• afilatywne - dążenie do kontaktu z innymi vs. Unikania - kontaktu z innymi

• porządkowanie na skali temperatury - ciepłe do gorące, chłodne do zimne

• emocje które tłumimy vs. Którym stawiamy czoła

• klasyfikacj odwołujące się do stanów narządów wewn.

* odczucia własnej duszy „ja” wymagają oznaczeń metaforycznych. Dla interpretacyjno-symbolicznej teorii emocji ważne jest rozróżnienie pom. emocjami a afektami.

EMOCJE NALEŻY TRAKTOWAĆ JAKO INTERPRETACYJNO-SYMBOLICZNY ASPEKT DOŚWIADCZENIA SOMATYCZNEGO I AFEKTYWNEGO , jest to doświadczenie obarczone misją nie jedynie przyczyną biochemiczna lub somatyczną.

• doświadczenie smonatyczne może ale nie musi odwoływac się do emocji np. mdłości są nieemocjonalnym odczuciem somatycznym a wstręt to zemocjonalizowane poprzez ich interpretuje spostrzeżenie.

TEORIE DOŚWIADCZENIE SOMATYCZNEGO I AFEKTYWNEGO :

1. TEORIE CHOROBY ( BIOCHEMICZNE)

2. TEORIE CZAROW (INTERPERSONALNE)

3. TEORIE CIERPIENIA (MORALNE)

(współczesnie teorie czarów i cierpienia zastąpione zostały teorią przyczynowości umysłowej i psychosomatycznej, której szczególna podklasa jest emocja)

Teorie biochem mają char przyczyn somatycznych a dwie następne odnoszą się do umysłowych struktur interpretacyjnych i symbolicznych które w jęz ang.. maja nazwy emocji.

• Jeżeli emocje podstawowe istnieją to pewien podzbiór skryptopodobnych struktur narracyjnych nazywanych przez nas gniewe, czy miłością będzie nadawał postać i znaczenie doświadczeniom somat i afekt doznawanym opzez ludzi wszystkich kultur.

Tj. byłyby one powszechne i dla wszystkich ludzi świata takie same !

---