Złość

• Złość pojawia się już u trzymiesięcznych niemowląt (Pickens i Field, 1993)

• U często złoszczących się pań poziom złego cholesterolu jest wyższy niż u ich spokojniejszych rówieśniczek,

• Podłoże chorób nowotworowych, a szczególnie układu trawiennego, to między innymi niewyrażona złość

Jak się rozwija złość?

• Z badan Camposa (1992) wynika, ze złość ma związek z dziecięcymi próbami zapanowania nad środowiskiem fizycznym; poruszające się dziecko jest w stanie zniszczyć jakiś przedmiot, co może wywołać złość rodzica, a cele przemieszczającego się niemowlęcia są częściej blokowane, co z kolei powoduje jego złość.

• Uzyskane wyniki świadczą o tym, ze przełomowy moment w rozwoju, jakim jest wyłonienie się zdolności lokomocyjnych, powoduje reorganizacje transakcji niemowlęcia ze środowiskiem fizycznym i społecznym

Eksperyment Sherif i Sherif

• Zrobili eksperyment, który dowiódł, że w budowaniu ludzkich hierarchii gniew nie jest konieczny. Zaprosili 11 i 12 letnich chłopców na obóz wakacyjny. Podzielono ich na dwie grupy- nazwali się „Buldogi” i „Czerwone diabły”, terytoria. Każda z grup uzyskała stabilizację i harmonię interpersonalną, bez współzawodnictwa miedzy nimi. Wystąpiła silna więź z grupą i między poszczególnymi członkami. Wydaje się, ze grupa może funkcjonować w oparciu o dominację (jak u Czerwonych Diabłów) lub w oparciu realizację wspólnych planów.

Funkcje złości

• Emocja ta reguluje i organizuje wewnętrzne procesy fizjologiczne i psychologiczne związane z samoobroną i dominacją, a także z kontrolowaniem zachowań społecznych i indywidualnych

• Złość reguluje zachowania interpersonalne. Z drugiej strony sama jest regulowana przez środowisko czy opiekunów. (Wysoki poziom złości rodziców jest związany z występowaniem u dzieci dyskomfortu, unikania jako stylu relacyjnego, mniej prospołecznego zachowania wobec rodziców oraz rówieśników oraz gorszego rozumienia emocji)

• We współczesnych społeczeństwach funkcją złości jest korekta relacji bez użycia przemocy fizycznej.

• Emocja ta ma dostarczać „gotowych repertuarów działania. Choć scenariuszom podsuwanym przez emocje daleko do doskonałości, to są one lepsze niż bierność, przypadkowe działanie, czy zatopienie w myślach” Np. Berkowitz dowiódł, ze eksperymentalne zadawanie bólu powoduje gniew. Gniew ten podpowiada agresywny impuls do karania, który kieruje się na jakąkolwiek dogodną do tego osobę, bez względu na to, czy ta osoba ma cokolwiek wspólnego z bólem lub niewygodą. (Najwięcej kar udzieliły badane, które były w najbardziej przykrej sytuacji i powiedziano im, że kara zaszkodzi drugiej osobie)

• Rolą złości w społeczeństwach agresywnych jest mobilizowanie ludzi do czynów, do których normalnie nie byliby zdolni,

Utku i Yanomamo

• Utku to grupa Inuit żyjąca w pobliżu Koła Polarnego. Dorośli Utku nie wyrażają gniewu i nie stosują gniewu ani gróźb w wychowaniu dzieci, które traktują pobłażliwie. Gniew uważa się za destrukcyjny i należy go unikać. (Briggs)

• Kontrastem może być plemię Yanomamo żyjące na pograniczu Wenezueli i Brazylii. Żyją w stanie chronicznej wojny i zmiennych sojuszów miedzy wioskami. Dzieci obojga płci wychowuje się w ten sposób, by były gwałtowne w swych wzajemnych interakcjach i w przypadku sporu walczyły na kije. Charakterystyczne dla nich są różne formy pojedynku-bicie po klatce piersiowej, na pałki. (Chagnon)

Tłumienie złości

• serie wewnętrznych wybuchów, które ranią organizm od środka

• poczucie bezradności, mniejszej wartości, bolesne poczucie nieumiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach

• łuszczyca, colitis ulcerosa, wrzody, nadwrażliwość jelita, wypadanie włosów, rak piersi, obniżenie odporności, migrena

1