Gospodarka światowa w II połowie XX w
W 1948r kraje Europy Zachodniej /Wielka Brytania, Francja, Belgia, Holandia i Luksemburg/ utworzyły Unię Zachodnio-Europejską, by jednocząc się łatwiej mogły się bronić przed agresywną ekspansją ZSRR. Z inicjatywy Francji i Niemiec w 1951r. powstaje Unia Węgla i Stali dla kilku krajów Europy Zachodniej. W 1967r. trzy wspólnoty /Europejska Wspólnota Węgla i Stali, Europejska Wspólnota Energii Atomowej i Europejska Wspólnota Gospodarcza/ zostały formalnie połączone 1 lipca 1967r. w Wspólnotę Europejską. W pierwszych latach integracja następowała bardzo szybko. Wielkie przemiany w rolnictwie dokonały się w latach 70-tych, znacznie zmniejszając zatrudnienie poprzez mechanizację i powiększenie gospodarstw. W 1969r postanowiono wspólnie finansować politykę rolną i dążyć do unii gospodarczo-walutowej. Wielka Brytania, nie należąc do Unii stworzyła nową organizację Stowarzyszenie Wolnego Handlu /dla kilku krajów europejskich/, ale w 1972r. wstąpiła do unii razem z Danią, Norwegią i Irlandią. W 1974r. powstał Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego służący do usunięcia przepaści między państwami członkowskimi. Powstała również Rada Europejska. W 1986r. unia liczyła już 12 członków /weszła Hiszpania i Portugalia, a wcześniej Grecja/.
Problemem były stosunki wspólnoty z krajami Trzeciego Świata. W 1963r. wspólnota podpisała konwencję oferującą osiemnastu krajom czarnej Afryki /głównie byłe kolonie francuskie i belgijskie/ współpracę handlową, techniczną i finansową. Natomiast w 1975r. podpisano konwencję z 46 krajami Afryki, rejonu Morza Karaibskiego i regionu Pacyfiku przyznającą im swobodę handlu międzynarodowego oraz pomoc przemysłową i finansową. W 1979r. konwencja została odnowiona i rozszerzona do 58 krajów, a w 1984r. rozszerzono ją ponownie, obejmując w sumie 65 krajów. Wspólnota zawarła tez porozumienie z Izraelem /1975/, Tunezją, Algierią, Marokiem /1976/ oraz Egiptem, Syrią, Jordanią i Libanem /1977/.
Odpowiedzią na plan Marshalla było utworzenie w 1949r. Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej dla ZSRR, Polski, Rumunii, Węgier, Albanii i NRD. Celem jej było zwiększenie tempa rozwoju gospodarczego, ale z czasem stała się dla ZSRR narzędziem wpływu na gospodarki państw socjalistycznych. W drugiej połowie 1989r. w Europie Wschodniej seria wydarzeń spowodowała obalenia komunistycznych reżimów. Drogę wskazała Polska i Węgry. Podstawowym powodem upadku reżimu było społeczne niezadowolenie z efektów działalności gospodarczej. W roku 1991 RWPG zostało rozwiązane, a państwa Europy Środkowej i Wschodniej zaczęły starać się o przystąpienie do Unii Europejskiej.
Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte XX w. przyniosły rozszerzenie w świecie ideologii uznającej konkurencję i liberalizację gospodarki. Upadek kolektywizmu był wielkim tryumfem systemu rynkowego. Występują nowe tendencję w gospodarce światowej; globalizacja procesu ekonomicznego i polaryzacja rozwoju oraz potencjału gospodarczego na trzech obszarach: Ameryka Północna, Europa Zachodnia, Daleki Wschód i południowa Azja. Umacnianiu konkurencyjności miało służyć przekształcenie systemów ekonomicznych idących w kierunku liberalizacji; gospodarka jest poddawana prywatyzacji i deregulacji, pojmowane jako ograniczenie ingerencji państwa. Prywatyzacja ułatwia ekspansję wielkich grup kapitałowych; deregulacja zwiększa swobodę działania firm prywatnych. Ideologia konkurencyjności - uznająca prawo silniejszych do dominacji nad słabszymi. Problemem globalizacji są państwa rozwijające się, których zaludnienie szybko rośnie i rozwój gospodarczy nie jest konkurencyjny, co powoduje niedożywienie ludności. Natomiast w krajach wysokorozwiniętych powstają nadwyżki żywności, jak również wzrost bezrobocia.
Europejski System Walutowy /ERM/ został ustanowiony w 1979r. W roku 1999r. miała powstać wspólna waluta, ale kryzys w 1992r. spowodował wystąpienie Anglii i Włoch z ERM, co spowodowało opóźnienia w realizacji. W 1993r. utworzenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego /połączenie Wspólnoty Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu - bez Szwajcarii/ - Unia Europejska. W 1994r. Austria, Finlandia i Szwecja przystąpiły do Unii Europejskiej.
W 1991r. UE podpisała z Polską, Czechosłowacją i Węgrami umowy stowarzyszeniowe, w następnych latach podobne umowy były podpisywane z byłymi krajami komunistycznymi. Stworzono Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju by pomóc tym krajom. UE boryka się z wieloma problemami, unia walutowa nie jest w pełni akceptowana, pomoc nowym “biedniejszym” członkom budzi niechęć, struktury Rady Europejskiej nie są w pełni dostosowane do większej ilości członków, przygotowuje się je do 24 członków.
Rywalizacja USA ze Związkiem Radzieckim o dominację na świecie, rozwój wielkich przedsiębiorstw i zwiększenie wpływu państwa na gospodarkę /interwencjonizmu/ pomogło przez plan Marshalla integracji zarówno krajów europejskich jak i krajów Ameryk. W 1994r. utworzono Północnoamerykański Obszar Wolnego Handlu - NAFTA/. W skład weszły: USA, Kanada i Meksyk, później jeszcze inne państwa /w sumie 34 kraje obu Ameryk/.
W 1989r powstał Asia-Pacific Economic Cooperation /APEC/, obecnie grupuje 21 krajów Azji i Pacyfiku. Na wzór Rady Europejskich w 1995r. utworzono podobną stałą radę. Natomiast kraje Afryki już od 1958 zaczęły proces integracji. W 1981r powstała Preferencyjna Strefa Gospodarcza /PTZ/ przekształcona w 1994 w organizację COMESA, która grupuje 21 krajów Afryki Południowo-Wschodniej.
Obecnie państwa świata nadal są podzielone na kraje wysokouprzemysłowione, postkomunistyczne, rozwijające się. Gospodarka tych państw w większym lub mniejszym stopniu jest regulowana przez państwo, a nie tylko zdana na wolny rynek. Najbardziej rozwiniętym krajem jest USA, które koordynuje politykę ekonomiczną i ma największy wpływ na gospodarkę światową. Rosja natomiast po przemianach politycznych i rozpadzie stała się krajem, który ma wielkie problemy gospodarcze /w szczególności w rolnictwie/ - jednak poprzez rozwój techniki w kierunku energii atomowej nadal liczy się prawie na równi z USA.