Pomiary wysokościowe

W zależności od potrzeb terenowych można wykonać następujące rodzaje niwelacji:

-podłużna – pomiar wzdłuż linii, nazywany ciągiem niwelacyjnym,

-powierzchniowa – wykonywana na pewnym obszarze,

Niwelacja podłużna (ciągi niwelacyjne)

W celu wyznaczenia wysokości punktów zlokalizowanych w dowolnej odległości od punktu, którego wysokość jest znana (reper), zakładamy ciągi niwelacyjne (niw. podłużna). C. n. składają się z n liczby stanowisk niwelatora, na których wykonywany jest pomiar rożnicy wysokości metodą ze środka. Wyrózniamy następujące rodzaje ciągów: c. niw. otwarty obustronnie, nawiązany: c. niw. zamknięty; c. niw. wiszący

W ciągu niwelacyjnym otwartm teoretyczna suma różnic wysokości jest równa

$$\sum_{}^{}{ht = HRpk - HRpp}$$

W ciągu niw. otwartym praktyczna suma róznic wysokości jest równa:

$$\sum_{}^{}{hp =}\sum hi$$

Dopuszczalna różnica (dop. błąd pomiaru) nazywany odchyłką kątową dop. pomiędzy sumą praktyczną a teoretyczną przewyższeń wynosi:

f_Δhdop. = 3*m*n^1/2

m – błąd odczytu nałacie (1mm)

n – liczna stanowisk niwelatora

W ciągu niwelacyjnym zamkniętym początek i koniec niwelacji jest w tym samym punkcie dlatego teoretyczna suma różnic wysokości wynosi zero.

Praktyczna suma różnic wysokości wynosi ∑Δhp = ∑Δhi Odchyłka dopuszczalna obliczana jest z tego samego wzoru.

Ciąg niwelacyjny wiszący – taki sam jak ciąg obustronnie nawiązany jednak bez końcowego repera.

Niwelacja powierzchniowa wykonywana jest w celu pozyskania danych o ukształtowaniu rzeźby terenu. W tym celu wyznacza się wysokości i położenie wszystkich punktów charakterystycznych na mierzonym terenie. Gęstość wyznaczenia tych punktów zależy od rzeźby terenu i wymagań dokładnościowych. Odległość pomiędzy punktami wynosi ok. 40-50m lub mniej.

Do punktów charakterystycznych podlegających pomiarowi należą: najwyższy i najniższy punkt terenu, punkty linii szkieletowych, punkty na załamaniach i spadkach.

Wyróżniamy następujące metody niwelacji powierzchniowej:1. metoda siatki kwadratów, 2. metoda punktów rozproszonych, 3. metoda profili podłużnych i poprzecznych.

Niw. metodą siatki kwadratów jest stosowana w terenach płaskich przeznaczonych pod budowę boisk, lotnisk. Osnowa w postaci siatki kwadratów stanowi podstawę do pomiarów wysokościowych i sytuacyjnych charakterystycznych punktów terenu, a także do wyniesienia projektu w teren.

Wytyczenie siatki kwadratów ma następujące etapy:

1. Wytyczenie linii AB na której w przyjętych odległościach wbija się paliki.

2. W punktach A i B wytyczenie prostopadłych A1, A4, B2, B3 i w przyjętych odległościach stabilizacja palików.

3. Następnie wyznacza się i stabilizuje za pomocą palików pozostałe punkty siatki.

4. Dowiazanie siatki do reperów niwelacji państwowej lub nie gdy wystarczą nam wysokości w układzie lokalnym.

5. Niwelacja metodą ze środka wszystkich punktów siatki.

6. Obliczenie wysokości punktów siatki

7. Sporządzenie mapy przedstawiającej rzeźbę terenu oraz wykonanie innych obliczeń (np. obl. obj. mas ziemnych, obliczenie spadków)

Osnowa w postaci siatki kwadratów powinna: 1. obejmować obszar nieo większy niż powierzchnia lokalizowanego obiektu 2. być dopasowana do kształtu obietku, 3. boki kwadratów mogą mieć długość 10-50m lub większe w zależności od przeznaczenia i ukształtowania terenu., 4. na pow. pojedynczego kwadratu spadek powinien być jednostajny, 5. Jeden z boków całej siatki powinien być równoległy do kierunku spadku terenu lub kierunku najważniejszej linii tyczonego obiektu.