Słownik polskich homonimówłkowitych

„Słownik polskich homonimów całkowitych”

Oprac.: Danuta Buttler, Polska Akademia Nauk, Instytut Języka Polskiego, 1988.

Słownik zawiera:

- zbiór homonimów leksykalnych– wyrazów odmiennych o tożsamym kształcie we wszystkich formach oraz identycznych zewnętrznie wyrazów nieodmiennych, różniących się natomiast znaczeniem i pochodzeniem.

- homonimy absolutne – wyrazy zbieżne zarówno w postaci mówionej jak i w kształcie graficznym.

- *zjawiska pograniczne między homonimią słowotwórczą a właściwą leksykalną - współwystępowanie żywej przejrzystej formacji i wyrazu niepodzielnego, identyfikujących się swym ogólnym kształtem (bosak s. 9) najczęściej jeden wyraz jest pochodzenia obcego.

Słownik nie zawiera:

- homonimów leksykalno-gramatycznych (tzw. częściowych) – wyrazy nie spełniające warunku tożsamości wszystkich swych form fleksyjnych (muł, muła; muł, mułu).

- homonimy zaliczane do grupy leksykalnych, ale nie absolutne:

- homonimy monogenetyczne – mające wspólną genezę, ale związek znaczeniowy zatarł się z czasem, powstały w skutek rozpadu znaczeniowego (pokój jako pomieszczeni, pokój jako czas bez wojen) zjawisko utożsamiane z typową wieloznacznością, współczesne językoznawstwo nie ma wystarczających narzędzi, aby odgraniczyć hom. monogen. od wyrazów wieloznacznych o kilku słabo ze sobą powiązanych treściach włączenie ich wiąże się z subiektywizmem oceny.

[- rozgraniczenie przykładów homonimii całkowitej od homonimii częściowej : jako całkowite: identyczne formalnie czasowniki dk i ndk (wybiegać), chociaż wzorce odmiany nie są tożsame, różnice nie są istotne, bo powtarzają się w odmianie wszystkich czasowników tych klas.]

- homonimia słowotwórcza – tożsamość dwu lub kilku wyrazów o przejrzystej budowie (podrobić I kruszyć, II sfałszować). W SPHC uznaje się:

  1. formacje utworzone od podstaw homonimicznych – homonimy II stopnia (s. 7),

  2. formacje o homonimicznych tematach (s. 7),

  3. formacje o homonimicznych tematach i formancie użytym w odmiennych funkcjach (s. 7),

  4. formacje o odmiennych granicach między formantem a tematem, a więc charakt. się homonimicznością zależną od obu tych członów (s. 7),

  5. formacje powstałe w wyniku innych zabiegów słowotwórczych (s. 8).

SPHC nie rejestruje formacji od tej samej podstawy, ale formantem wielofunkcyjnym (przyczyny s.8).

BRAK PRAC próbujących rozgraniczyć pojęcia POLISEMII i HOMONIMII.

- pary formacji zdrobniałej i tożsamego rzeczownika pozbawionego deminutywnej funkcji (żabka, nosek) raczej wieloznaczność.

- homonimy przymiotników od nazw własnych (kubański< Kuba i Kubań, leszczyński< Leszno i Leszczyny).

Podstawa materiałowa SPHC

Budowa hasła

- ciąg liter i odpowiadający mu kompleks brzmieniowy, któremu można przypisać co najmniej dwie niezależne treści,

- treści prezentowane są przez definicje realnoznaczeniowe oznaczone kolejnymi cyframi rzymskimi,

- definicje mają charakter skrótowy, nie wyczerpują wszystkich cech semantycznych wyrazu, ułatwiają jedynie uchwycenie podstawowych różnic między homonimicznymi treściami,

- jeżeli homonim jest jednostką wieloznaczną, definicja sygnalizuje jedynie najważniejsze jego odcienie znaczeniowe,

- jako interpretacje wyrazów podzielnych morfologicznie stosuje się czasem parafrazy, z użyciem podstawy danej formacji.

- definicję poprzedzają kwalifikatory, informujące o zasięgu homonimów lub o ich wartości pragmatycznej,

- przed def. także – informacje gramatyczne, ograniczone do wypadków, gdy przynależność kategorialna wyrazu ma wpływ na jego charakter homonimiczny,

- po def. w nawiasach podana jest etymologia wyrazów obcego pochodzenia, przy czasownikach różniących się aspektem – ich para aspektowa,

- chęć ukazania typowych kontekstów homonimów preparowane ilustracje, fragmenty tekstów literackich, naukowych, publicystycznych.

- w artykule hasłowym: 1. homonimy neutralne lub częściej używane.

Pierwsza w historii próba zarejestrowania obszerniejszego zestawu homonimów

Opracowanie polskich homofonów byłoby użyteczne przy nauczaniu cudzoziemców.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
24 Smółkowa T Nowe słownictwo polskie
Dziedzictwo prasłowiańskie w słownictwie polskim 2
24 Smółkowa T Nowe słownictwo polskie
Dziedzictwo prasłowiańskie w słownictwie polskim 2
Słownik polskiej gwary łowieckiej
Nowe słownictwo polskie
Dziedzictwo prasłowiańskie w słownictwie polskim
Grochowski Maciej slownik polskich przeklenstw i wulgaryzmow
Grochowski Maciej Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów
Grochowski Maciej Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów
T Lehr Spławiński, Element prasłowiański w dzisiejszym słownictwe polskim (1938)
Dziedzictwo prasłowiańskie w słownictwie polskim (2)
Słownik polskiej grypsery (gwary więziennej)
Dziedzictwo prasłowiańskie w słownictwie polskim

więcej podobnych podstron