CIAŁA STAŁE - krystaliczne, amorficzne (bezpostaciowe), polikrystaliczne.
IZOMORFIZM - równopostaciowość, np. CaO i MgO maja tą samą postać krystalograficzną.
POLIMORFIZM - różne odmiany krystalograficzne tej samej substancji (węgiel).
UKŁ.JEDNORODNE - (jednofazowe, homogeniczne)-subst.w jednym stanie skupienia, roztwory i mieszaniny gazów – szkliwa i kryształy.
UKŁ.NIEJEDNORODNE - (wielofazowe, heterogeniczne)faza ciągła z rozproszoną w niej inną fazą-koloidy i kompozyty.
SIŁY SPÓJNOŚCI
KOHEZJA - siły międzycząsteczkowe wewnątrz ciała.
ADHEZJA - łączenie się ze sobą powierzchniowych warstw ciał lub faz, np. klejenie i malowanie.
SIEĆ KRYSTALICZNA - taki sposób wypełnienia przestrzeni atomami, że pewna konfiguracja(komórka elementarna)jest wielokrotnie powtarzana.
IZOTROPIA - brak różnic właściwości fizycznych, niezależnie od kierunku w jakim są mierzone. Cecha ciał amorficznych i kryształów regularnych.
ANIZOTROPIA - różne właściwości fizyczne, w zależności od kierunku w jakim są mierzone.
RODZAJE WIĄZAŃ:
ATOMOWE (kowalencyjne, hemopolarne)
JONOWE (elektrowalen., heteropolarne)
KOORDYNACYJNE (semipolarne)
METALICZNE
SIŁY VAN DER WAALSA - (orientacji, indukcji, dyspersji).
WODOROWE - (mostki wodorowe)gdy wodór łączy się z innym atomem, wiązanie polarne.
ADDYTYWNE - wiązania, których siły mogą się sumować, np. Van der Waalsa.
NIEADDYTYWNE - siły nie mogą się sumować
WIĄZANIA W MATERIAŁACH:
Mineralnych: jonowe, jon.-atom., koordynacyjne, wodorowe
Organiczne: atomowe, jon.-atomowe, wodorowe, Van der Waalsa.
SOLWATACJA - otaczanie rozpuszczonego związku chemicznego przez cząsteczki rozpuszczalnika.
HYDRATACJA - (uwodnienie)woda jest przyłączana do innych substancji
HYDROFILOWOŚĆ - skłonność cząsteczki do łączenia się z wodą.
LIOFILOWOŚĆ - zdolność koloidów do adsorpcji na ich pow. Rozpuszczalnika.
HYDROFOBOWOŚĆ - skłonność cząsteczek do odpychania cz. wody.
LIOFOBOWOŚĆ - brak zdolności do adsorpcji cz. Rozpuszczalnika. Powoduje to koagulację (łączenie fazy rozproszonej koloidu w większe agregaty).
ZJAWISKA POWIERZCHNIOWE:
Energia powierzchniowa - siła wypadkowa, skierowana do wewnątrz cieczy, tworzy się napięta błonka.
ADSORPCJA - wiązanie gazu na pow. cieczy lub ciała stałego, lub cieczy na stałym. Subst. gromadząca się na powierzchni - adsorbat, a subst. przyjmująca - adsorbent
ADHEZJA-łaczenie się ze sobą powierzchni ciał fizycznych, np. klejenie, malowanie.
NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE
zwilżalność-zdolność do pokrywania pow.ciała stałego przez ciecz.
emulgowanie-łączenie się 2 niemieszalnych subst.,gdzie jedna to ciecz
EMULGATOR -związek umożliwiający powstanie emulsji i zapewnia trwałość.
| KOLOID - niejednorodna mieszanina, gdzie jedna subst. rozpuszczona w drugiej |
|---|
| GAZ |
| CIECZ |
| CIAŁO STAŁE |
ZJAWISKA STANU KOLOIDALNEGO:
ruchy Browna - chaotyczne ruch cząsteczek w płynie, wywołane zderzeniami zawiesiny z cząsteczkami płynu.
efekt Tyndalla - rozpraszanie światła przez koloid. Na cząstkach fazy rozproszonej światło staje się widoczne w postaci stożków.
elektroforeza - wymuszenie poruszania się naładowanych cząsteczek koloidalnych pod wpływem pola elektrycznego wzgl. nieruchomego ośrodka rozpraszającego.
ŻELE:
kserożel - cialo stałe formowane przez suszenie żelu (np. żelatyna).
liożel - żel o duże zawartości fazy ciekłej (np. galareta).
SYNEREZA - kurczenie się żelu wywołane wydzieleniem się fazy ciekłej
KOAGULACJA - łączenie fazy rozproszonej koloidu w większe agregaty.
PEPTYZACJA - przechodzenie osadu koloidalnego lub żelu w koloid (odwrotność koagulacji).
TIKSOTROPIA - (pamięć cieczy), odwracalne przechodzenie żelu w zol spowodowane oddziaływaniem sił ścinających.
REOPEKSJA - przechodzenie zolu w żel, np. zawiesina gipsu.
EMULSJA - układy koloidalne 2 nierozpuszczalnych w sobie cieczy
EMULGATOR - substancja umożliwiająca otrzymanie stabilnej emulsji, poprzez obniżenie napięcia międzyfazowego.
em. anionowy (mydło)
em. kationowy
em. niejonowy
em. amfolityczny
TRWAŁOŚĆ EMULSJI
- utrzymane napięcie międzyfazowe
- mała różnica gęstości faz
- małe średnice cząst. fazy rozproszonej
- mała lepkość fazy ciągłej
- obecność emulgatora i stabilizatora
- obecność koloidu ochronnego
REAKCJE CHEMICZNE
egzotermiczna CaO + H2O -> Ca(OH)2 + en.
endotermiczna CaCO3 + en. -> CaO + H2O
heterogeniczna H2 + S -> H2S
homogeniczna H2 + F2 -> 2HF
odwrACALNA CH3COOH + C2H5OH <-> CH3COOC2H5 + H2O
nieodwracalna S + O2 = SO2
syntezy (A + B = AB) CaO + CO2 -> CaCO2
analizy (AB = A + B) CaCO3 -> CaO + CO2
wymiany 1-dynczej 2Na + H2O -> Na2O + H2
wym. 2-ójnej HCl + NaOH -> NaCl + H2O
WZORY TLENKOWE I SKRÓCONE
| wzór tlenkowy | wzór skrócony |
|---|---|
| 3CaO*SiO2 | C3S |
| 2CaO*SiO2 | C2S |
| 3CaO*Al2O3 | C3A |
| 4CaO*Al2O3*FeO3 | C4AF |
REAKCJA WIŻANIA CEMENTU
2CaO * SiO2 + nH2O -> 2CaO * SiO2 * nH2O
hydratacja krzemianu dwuwapniowego (belitu)
STAŁA RÓWNOWAGI CHEMICZNEJ
A + B -> C + D $k = \frac{\left\lbrack C \right\rbrack*\lbrack D\rbrack}{\left\lbrack A \right\rbrack*\lbrack B\rbrack}$
SOLE:
- „obojętne” chlorek wapniowy, siarczan żelazowy
- „kwaśne” wodorowęglan wapniowy, wodorowęglan sodowy
- „zasadowe” hydroksyoksan glinowy