Wybielanie zębów - zabiegi higieniczne
Jest to najprostszy i jednocześnie bardzo skuteczny sposób wybielania zębów. Może być wykonywany przez pacjenta lub stomatologa.
Zabiegi higieniczne usuwają osad powstały na skutek działania barwników zawartych w pokarmach i napojach.
Do wybielania używa się specjalnych past:
ściernych – zawarte w nich cząsteczki mogą jednak, oprócz osadu, ścierać także szkliwo (szczególnie przy długotrwałym stosowaniu),
chemicznych.
W skład past ściernych wchodzą:
środek ścierny (abrazyjny) – usuwa osad i ułatwia likwidację płytki nazębnej,
środek utleniający – wspomaga środek ścierny,
środek hamujący wzrost kamienia nazębnego – dodatkowo ułatwia usuwanie przebarwień,
środek powierzchniowo czynny (surfaktant) – dzięki pienieniu się wspomaga proces usuwania przebarwień, dodatkowo działa na substancje zapachowe,
woda – wiąże ze sobą składniki pasty, a także powoduje pęcznienie osadów,
środek zwilżający (humektant) – zapobiega wysychaniu pasty,
środek wiążący – wpływa na konsystencję pasty i współdziałanie jej składników,
związek fluoru – chroni szkliwo przed rozpuszczaniem i próchnicą,
substancja smakowa,
barwnik – nie wpływa na barwę zębów.
Większość z tych składników ma wpływ na efektywność pasty.
Środki ścierne:
uwodniona krzemionka,
węglan wapnia,
fosforan wapniowy.
Pasty chemiczne rozpuszczają błonkę, która wiąże płytkę nazębną i barwniki ze szkliwem. Stosuje się je do szczotkowania zębów zamiast tradycyjnych past. Ich działanie przynosi lepsze rezultaty niż w przypadku stosowania past ścierających.
Oprócz past, do usuwania przebarwień używa się także:
nici międzyzębowych – usuwają płytkę i przebarwienia na powierzchniach stycznych, a także poddziąsłowych; można ich używać codziennie przez 3 miesiące;
szczoteczek do zębów – oprócz podstawowych funkcji czyszczących, wspomagają one także wybielanie zębów; posiadają włókna czyszczące, a także gumowe włókna polerujące.
Prostym zabiegom usuwającym osad można się poddać także w gabinecie stomatologicznym.
Ze względu na ogromne zainteresowanie wybielaniem zębów prowadzone są badania mające na celu stworzenie pasty wybielającej, która będzie działała jeszcze szybciej i skuteczniej.
Wybielanie zębów przez pacjenta
Pacjent samodzielnie może stosować:
nić dentystyczną;
gumę do żucia – oprócz działania wybielającego, żucie gumy często chroni także przed próchnicą i chorobami dziąseł; powinno się ją żuć 3 razy dziennie przez około 10 minut;
lakier – nakłada się go po dokładnym oczyszczeniu zębów i konsultacji ze stomatologiem; przeważnie używa się go 1–2 razy dziennie przez 14 dni;
wosk – często jest używany w połączeniu z żelem (żel oczyszcza zęby, a wosk je wybiela); używa się go raz dziennie przez 2–3 tygodnie;
żel – usuwa się go szczoteczką do zębów 30 minut po nałożeniu; stosuje się 2 razy dziennie przez 2–3 tygodnie,
paski – są to elastyczne i przezroczyste paski, oddzielne do zębów górnych i dolnych; używa się ich 2 razy dziennie po 30 minut przez 2 tygodnie; bardzo dobrze wybielają zęby, jednak po około 6 miesiącach należy ponownie ich użyć,
nakładkę przygotowaną:
samodzielnie (technika „gotuj i gryź”) – plastyczną nakładkę umieszcza się na zębach (2 razy dziennie na kilkadziesiąt minut) i nakłada na nią środekwybielający zęby; jej stosowanie wymaga dużej dokładności w nakładaniu (w przeciwnym razie może wywołać podrażnienia); często przynosi niewielkie efekty;
fabrycznie – działanie jest podobne jak w przypadku nakładki wykonanej samodzielnie; czas używania jest różny w zależności od rodzaju;
Nakładki te jednak nie są dokładnie dopasowane do uzębienia pacjenta, dlatego mogą powodować podrażnienia w obrębie jamy ustnej lub nierównomierneefekty wybielania.
środki aktywowane światłem (np. szczoteczki, nakładki) – urządzenia emitujące światło aktywują środek wybielający.
Wybielanie zębów z użyciem nakładki
Jest to bardzo popularny sposób wybielania. Nakładka wykonywana jest w gabinecie protetycznym i dlatego jest dokładnie dopasowana do uzębienia pacjenta.
Przed rozpoczęciem wybielania zębów należy porozmawiać ze stomatologiem, który poinformuje o sposobie wypełnienia nakładki środkiem wybielającym, jej umieszczenia na uzębieniu, czasie jej stosowania, a także możliwych komplikacjach. Niezbędne są także wizyty kontrolne u stomatologa.
Zaleca się stosowanie nakładki tylko na jedną szczękę – najlepiej górną, gdyż ta łatwiej poddaje się wybielaniu.
Nakładkę ze środkiem wybielającym można nosić w dzień lub w nocy.
Etapy zastosowania środka wybielającego w nakładce:
dokładne umycie zębów i przestrzeni międzyzębowych,
wypełnienie nakładki środkiem wybielającym,
nałożenie nakładki na uzębienie (w wybielaniu dziennym po 1–2 godzinach należy wyjąć nakładkę i ponownie napełnić ją środkiem wybielającym),
usunięcie nadmiaru środka wybielającego,
zdjęcie nakładki,
płukanie jamy ustnej.
Podczas wybielania nocnego nakładkę nosi się około 4 godzin, natomiast dziennego – do 2 godzin dwa razy dziennie. Nie można w tym czasie spożywać pokarmów, a po wyjęciu nakładki intensywnie czyścić zębów.
Ten sposób wybielania stosuje się do 4 tygodni.
Po wyjęciu nakładkę należy umyć, osuszyć i przechowywać w suchym miejscu.
Wybielanie zębów przez stomatologa
Przebieg wizyty w gabinecie stomatologicznym:
rozmowa z pacjentem na temat przebytych chorób, przyjmowanych leków, nawyków, sposobu odżywiania itp.,
ocenienie koloru zębów,
badanie jamy ustnej (w tym także wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, badanie wykonane kamerą zewnątrzustną i transiluminacja),
wybór barwy zębów po wybieleniu,
wybór metody wybielania zębów,
dokładne oczyszczenie zębów za pomocą szczoteczki i pasty, a także innych przyrządów stomatologicznych, usunięcie kamienia, osadu,
Wybielanie
Podczas profesjonalnego wybielania zębów, przeprowadzanego w gabinecie stomatologicznym, używa się nadtlenków mocznika i wodoru o wysokim stężeniu. Ich działanie często przyspiesza się za pomocą lasera lub lampy.
Wybielanie można przeprowadzić:
bez nakładki,
z użyciem nakładki.
Etapy zastosowania środka wybielającego bez nakładki :
zabezpieczenie dziąseł i warg (np. wazeliną),
założenie koferdamu – gumy naciągniętej na ramkę lub zęby, w której znajduje się otwór odizolowujący wybrane zęby (koferdam występuje także w postaci płynu),
założenie materiału ochraniającego na wypełnienia metalowe, powierzchnie językowe i tkanki miękkie,
oczyszczenie zębów pastą z pumeksem,
płukanie zębów wodą,
przy dużych przebarwieniach zastosowanie kwasu fosforowego,
zabezpieczenie pacjenta i personelu przed działaniem ciepła i światła, które powstają podczas procesu wybielania (fartuchy, okulary, rękawice, gaza nasączona zimną wodą),
aktywowanie środka wybielającego poprzez połączenie jego składników,
nałożenie środka wybielającego na zęby,
przyspieszenie wybielania poprzez zastosowanie lampy lub lasera,
usunięcie żelu wybielającego,
płukanie jamy ustnej ciepłą wodą,
usunięcie koferdamu,
wypolerowanie zębów.
Środek wybielający zakłada się około 2–4 razy podczas jednej wizyty.
Po wybielaniu pacjent może odczuwać ból lub nadwrażliwość, które powinny ustąpić po upływie doby.
Etapy zastosowania środka wybielającego zęby w nakładce :
pobranie wycisku zębów przeznaczonych do wybielania,
wykonanie nakładki w pracowni protetycznej,
wprowadzenie wybielacza do nakładki,
założenie nakładki na zęby,
usunięcie nadmiaru środka wybielającego, który wydostał się z nakładki,
zdjęcie nakładki po kilkudziesięciu minutach,
usunięcie z zębów resztek środka wybielającego,
płukanie jamy ustnej.
Po zabiegu nakładkę należy oczyścić i wysuszyć. Będzie ona wykorzystana podczas następnej wizyty. Pacjent może ją także użyć do wybielania zębów w domu.
Wybielanie zębów może się skończyć na jednej wizycie. Może też być kontynuowane w gabinecie stomatologicznym lub w domu.
Jeśli zabieg z nakładką zostanie wykonany starannie i poprawnie, niepotrzebne są środki zabezpieczające, jak to jest w przypadku wybielania bez nakładki.
Efekty wybielania
Po zakończeniu procesu wybielania można sprawdzić efektywność zabiegu. W tym celu porównuje się barwę zębów przed i po wybielaniu. Należy jednak pamiętać, że odbieranie kolorów jest subiektywne i zależy od wielu czynników. Dlatego też często używa się do tego specjalnych urządzeń, których pomiary są bardziej dokładne.
Po wybielaniu zęby zmieniają swoją barwę:
wkrótce po zabiegu jego efekt jest najbardziej intensywny,
po około 6 tygodniach barwa się stabilizuje,
kolor zębów powoli powraca do dawnego stanu.
Efekt wybielania zębów zależy także od przyczyny i rodzaju przebarwienia:
starzenie się zębów – kilkutygodniowa kuracja znacznie poprawia kolor szkliwa,
palenie, barwniki zawarte w pożywieniu – długość leczenia jest uzależniona od nasilenia przebarwień (trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy), jednak jego wyniki są bardzo dobre,
leki – zęby nie zostaną całkowicie wybielone, przebarwienia będą widoczne zwłaszcza w okolicach dziąsła,
brązowe przebarwienia – można je wybielić, jednak mogą powrócić,
białe plamy – nie można ich usunąć, po wybielaniu stają się jeszcze jaśniejsze.
Po wybielaniu zębów odcień zębów zmienia się o 2–7 odcieni. Zależy to oczywiście od zastosowanej metody, a także predyspozycji pacjenta. Efekty wybielania utrzymują się od jednego do trzech lat – ma na to wpływ wiele czynników. Czasem efekt jest trwały.
Co wpływa na działanie środka wybielającego zęby?
jego stężenie,
czas stosowania,
szybkość procesu wybielania,
stężenie utleniacza.
Należy jednak pamiętać, że stosowanie bardziej stężonego środka przez dłuższy niż zalecany czas może wywołać negatywne skutki. Nie poleca się także stosowania kilku metod jednocześnie. Takie działanie nie przyspieszy i nie zwiększy skuteczności wybielania. Dlatego też nie powinno się stosować preparatów wybielających bez dokładnego przeczytania ulotki lub bez konsultacji z lekarzem.
Przeciwwskazania:
nadwrażliwość zębów,
duża komora miazgi,
uszkodzenia szkliwa,
choroby dziąseł, przyzębia,
próchnica,
duża powierzchnia wypełnień lub wypełnienia z amalgamatu,
nieszczelne wypełnienia,
alergia na środki wybielające,
ciąża, karmienie piersią,
dzieci poniżej 10. roku życia.
Przy uszkodzeniach powierzchni zęba można wykonać wybielanie, ale może ono być bolesne, a jego efekty nierównomierne.
Pod wpływem wybielania uzupełnienia mogą zmienić barwę, stać się chropowate lub popękać, dlatego należy pamiętać, że dla uzyskania zadowalającego wyglądu może być konieczna ich wymiana.
Powikłania
W czasie wybielania zębów pacjent może odczuwać ból. Pojawia się on tylko wtedy, gdy zabieg jest przeprowadzany w nieodpowiedni sposób:
środek wybielający dotyka miękkich tkanek,
temperatura podczas używania lasera lub lampy jest zbyt wysoka.
Jeśli wybielanie zębów jest przeprowadzane zgodnie z zaleceniami producenta środka wybielającego i przepisami bezpieczeństwa, pacjent nie powinien odczuwać bólu.
Skutki niepożądane:
nadwrażliwość zębów,
ból,
podrażnienia tkanek miękkich,
alergia (np. na środek wybielający, substancję smakową),
owrzodzenie gardła,
ból głowy,
mrowienie,
ból stawów szczęki.
Objawy takie mogą występować kilka dni. Gdy się pojawią, należy skonsultować się w lekarzem, który zaleci sposób ich usunięcia (ograniczenie lub przerwanie zabiegów wybielających, środki farmakologiczne).
Przyczyny powikłań:
uczulenie na związki zawarte w środkach wybielających,
ucisk źle wykonanej lub założonej nakładki.