PEŁNOMOCNOŚĆ
Nazwy bliskoznaczne: współpraca, współdziałanie, partnerstwo, współdecydowanie, pełnoprawność, kooperacja, współodpowiedzialność, kompetencje itp.
Pełnomocnictwo oznacza upoważnienie drugiej osoby do dokonania określonych czynności w imieniu i na rzecz mocodawcy.
Pełnomocny – upoważniony do czegoś; mający prawa pełnomocnika; czyjś upoważniony zastępca.
„Pełno” – całkowicie, zupełnie
„Moc” – zdolność oddziaływania, wywierania wpływu, prawo do czegoś
Nowe znaczenie tej nazwy – prawo i obowiązek jednostki ludzkiej do podmiotowego, kompetentnego oraz odpowiedzialnego działania we własnym imieniu.
Nazwę pełnomocność wprowadził na grunt pedagogiki Z. Kwieciński.
Jednostka ludzka staje się pełnomocna ex nihil. Dzieję się tak ponieważ pełnomocność nie jest , człowiekowi dana, lecz zadana Toteż jako taka jest procesem stawania się człowiekiem pełnomocnym.
Aby proces upełnomocnienia człowieka stał się realny faktem społecznym, muszą być spełnione określone warunki wstępne. Proces ten blokuje i wyklucza przedmiotowy standard waluacji, który zakłada, że powinniśmy spostrzegać siebie jako spełniających kryteria przypisanej nam roli, cele nasze jako zgodne z naszymi zobowiązaniami.
Podmiotowy standard waluacji opiera się na tezie: aby człowiek rozwijał się jako osoba, powinien spostrzegać siebie jako źródło swojego postępowania, własne cele jako przedmiot swoich tendencji, świat wokół siebie jako szansę swoich możliwości. Wymagania, by mógł spełnić się owy standard: wolność, demokracja, bezpieczeństwo, tożsamość, samorządność, autonomia, pluralizm, równość, sprawiedliwość, pokój.
Do wywołania w szkole procesu upełnomocnienia uczniów niezbędne jest funkcjonowanie humanistycznych interakcji społecznych. Humanizm wymaga idei równości, wolności, wzajemnego poszanowania, a także prawa do inności, popełniania błędów, współdecydowania o własnej edukacji, ponoszenia odpowiedzialności za własne zachowania, nauki bez lęku, prawa do zadawania pytań i uzyskiwania odpowiedzi, dialogu, krytyki.
Poczucie podmiotowości występuje jedynie wówczas, gdy aktywność jednostki odnosi się do związków między osobą, jej działaniami i ich wynikami. Podmiotowe działania charakteryzują się:
Są podejmowane z przekonaniem o osobistym wpływie podmiotu na zdarzenia
Regulatorem zachowań, które obejmują te działania jest osobowość jednostki oraz cenione przez nią wartości
W procesie postępowania jednostki nie występuje zerwanie związku między podmiotem i wynikami jego działania, a odpowiedzialność za postępowanie nie odłącza się od „Ja”.
Pełnomocność ucznia to jego naturalne i bezwarunkowo akceptowane przez szkołę prawa do własnego głosu, odnośnie do wszystkiego, co wiążę się z edukacją, której jest uczestnikiem.
Pełnomocność to najwyższe stadium rozwojowe pełnomocności. Jest to stadium dojrzałej autonomii, oparte na solidnych podstawach Widzy merytorycznej, znajomości swoich praw oraz na kompetentnym i odpowiedzialnym stosowania tych praw.
Człowiek pełnomocny jest w stanie:
Rozwiązać piętrzące się nad nim trudności
Współdziałać z innymi dla wspólnego dobra
Bronić uznawanego systemu wartości
Być współczującym i tolerancyjnym
Inicjować określone działania
Wybierać wg własnego uznania spośród wielu ofert
Uczeń doświadcza pełnomocności, gdy:
Wybiera zaproponowane przez nauczyciela oferty edukacyjne
Uzupełnia nauczycielskie oferty edukacyjne
Z własnej woli inicjuje określone działania edukacyjne
Współdecyduje o tematach lekcji, ich celach, środkach, formach, sposobów oceniania osiągnięć itp.
Ma odmienne zdanie w określonych sprawach
Wg własnego uznania wybiera organizacyjne formy wykonania określonego zadania w szkole
Swobodnie wybiera partnera do wspólnego wykonania zadania
Ma nieograniczony dostęp do środków dydaktycznych w czasie wykonywania określonego zadania
W pełni odpowiada za swoje zachowanie i jego skutki