Wymiary zawodu pedagoga

 Wymiar posłannictwa – Pedagog jest posłany, by prowadzid ucznia, nauczad, wspomagad jego rozwój, opiekowad się nim, kształtowad jego postawy wobec siebie, innych, świata.

 Wymiar szlachetnych wyborów – Zawód ten jest nasycony treściami humanistycznymi, tym, co tworzyła kultura, ludzkośd przez wieki

 Wymiar twórczego spełniania się – Zawód ten daje szansę „tworzenia człowieka” i kształtowania otoczenia jego rozwoju

Pedagog – osoba, która prowadzi ucznia

Osobowościowe charakterystyki:

-dydaktyk:

Przejawia potrzebę doskonalenia ludzi, atmosfera klasy jest dla niego żywiołem . zainteresowanie procesem nauczania i uczenia sie

-wychowawca:

zainteresowany uczniem w jego otoczeniu,zainteresowany zachowaniem dziecka,

-opiekun:

przejawia zainteresowanie przeżyciami, uczuciami, emocjami ucznia ; typ”, matczyny”

-psycholog:

zainteresowany specyfiką funkcjonowania psychicznego każdego ucznia

-pasjonat:

cechuje go wiara, że doskonaląc siebie ma możliwość pełniejszego zrozumienia i oddziaływania na ucznia

Historia:

-Pedagogika starożytna sformułowała ideał człowieka o wszechstronnie ukształtowanej osobowości

- W starożytności datuje się początek dydaktyki i teorii wychowania

-W Atenach ideałem wychowawczym było formowanie człowieka wszechstronnie uzdolnionego (kalokagathia)

Grecko-rzymska myśl pedagogiczna wynikała z praktyki, intuicji i ogólnych założeo filozofii

 Wychowanie jest podobna do budowania – starożytnośd

Standardy pracy nauczycieli (styl Francuski):

-Tolerancja

-nadzieja

-wytrwałość

-zaufanie

-cierpliwość

Wzorce kształcenia nauczycieli

 Nauczyd się wychowywadć

 Nauczyd się kierowania grupą

 Nauczyd się nauczać

 Nauczyd się oceniać

Struktury umysłów nauczycieli:

-rozumowość (układanki; Sokrates)

-intuicyjność (parasol; Pestalozzi)

-organizacyjność(szachy)

-wyobraźniowość(paleta z farbami; Rosseau)

Standardy pracy nauczycieli opracowane przez Bolesława Niemierko

 Umiejętnośd konstruowania programów nauczania

 Umiejętnośd zespołowego działania

 Umiejętnośd budowania wewnątrzszkolnego systemu oceniania

 Umiejętnośd organizowania

P rofesjonalizm

E ntuzjazm

D ynamizowanie

A firmacja

G romadzenie

O ptymizm

G otowość

Pedagog specjalny

Ten, który prowadzi ucznia z niepełnosprawnością, z niedostosowaniem społecznym, z chorobą przewlekłą

Nike z Samotraki ok. 180 p.n.e.  Maria Grzegorzewska widziała w tej postaci osobę z niepełnosprawnością, która wyrywa się z więzów

Jan Amos Komeński – kształceniem należy objąć wszystkie dzieci

różnice pochodzenia, wieku, płci, a także uzdolnieo są „wtórnymi osobliwościami człowieka”.

John Locke- „leczenie” jako stosowanie specjalnych środków wychowawczych, a nie leczenie w sensie medycznym.

Jan Henryk Pestalozzi- Konieczność uwzględniania w procesie kształcenia indywidualnych możliwości ucznia. Dziecka niep nie należy porównywać z innym dzieckiem lecz z nim samym

M. Grzegorzewska „U ludzi nie ma odosobnionych nieszczęśd – nieszczęście ogarnia całego człowieka. Trzeba widzied całośd zagrożenia, żeby całośd ratowad.”

Dynamika zjawiska niepełnosprawności

o 1978 – co 14 mieszkaniec Polski

o 1988 – co 10 mieszkaniec Polski

o 2002 – co 7 mieszkaniec Polski

o 2010 – co 10 mieszkaniec Polski powyżej 15r.ż. posiada orzeczenie o niepełnosprawności. (GUS)

Ujęcie humanistyczne(rehabilitacja optymistyczna??):

1. Człowiek jest unikatową całością

2. Jedynym źródłem rozwoju jest wewnętrzna motywacja

3. Siły rozwojowe są w człowieku

4. Każdy człowiek jest dobry

Ważne dokumenty międzynarodowe

 Powszechna Deklaracja Praw Dziecka (1948)

 Konwencja Praw Dziecka (1989)

 Światowa Deklaracja Edukacji dla Wszystkich (1990)

 Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych (1993)

 Deklaracja z Salamanki – Wytyczne dla Działao w zakresie Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych (1994)

 Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych (2006)

Niesprawność człowieka - WHO

 Uszkodzenie (impairment) – oznacza utratę lub odstępstwa od normy w obrębie struktury lub funkcji anatomiczne, fizjologicznej lub psychologicznej człowieka

 Niepełnosprawnośd – rozumie się wszelkie ograniczenia lub brak – wynikający z uszkodzenia – zdolności wykonywania jakiejś czynności w sposób lub w zakresie uważanym za normalny dla człowieka

 Upośledzenie – to niekorzystna dla danego człowieka sytuacja w relacji z otoczeniem oraz utrudnienie, ograniczenie lub brak możliwości brania udziału w pełnieniu różnych ról w życiu danej społeczności

Mechanizmy niepełnosprawności:

-organiczne : uszkodzenia wzroku, słuchu itp

-psychologiczne: zaburzenia poznawania, rozumienia, percepcji, myślenia, komunikowania się, emocji, motoryki

-społeczne: zaburzenia socjalizacji; niesamodzielność fizyczna, osłabienie orientacji w otoczeniu, zaburzenia komunikacji, utrudnienia wykonywania zadań życiowych

1997 – wydanie rozporządzenia wskazującego na potrzebę opieki pedagogicznej ustawa o rehabilitacji osób z głęboką NI i organizowania dla nich zajęd rewalidacyjno-wychowawczych

Uczniowie z niepełnosprawnością mogą kształcid się w różnych placówkach: segregacyjna, integracyjna, edukacja włączająca

Zaburzenia rozwojowe / rozwój atypowy

Trwałe poznawcze i/lub fizyczne uszkodzenia, które zwykle pojawiają się we wczesnym okresie życia dziecka (dzieciostwo), ale mogą także ujawniad się później, w okresie rozwojowym, tj. do 18r.ż. (adolescencja).

Termin pojawił się w 1970 roku w USA.

Skutek Zaburzenia rozwojowego

 Zwykle jest znaczne ograniczenie w trzech albo więcej aktywnościach życiowych takich, jak:

o Komunikacja

o Uczenie się

o Poruszanie się / lokomocja

o Życiowa niezależnośd

o Podejmowanie decyzji

o Samoobsługa

Lew Wygotski – „Ludzka istota jest możliwością”

Pedagogika wyzwalająca- nadzieja możliwości zmaksymalizowania szansy osób niepełnosprawnych na realizację jej potrzeb, marzeń, dążeń.; umożliwienie niepełnosprawnym by byli autorami swojego życia

STREFA NAJBLIŻSZEGO ROZWOJU

 To swoisty obszar kompetencyjny, w obrębie którego dziecko ujawnia gotowośd do wychodzenia poza i ponad aktualne możliwości.

 „…różnica między tym, co dziecko potrafi samo, a tym, co może zrobid przy pomocy…”

 Aktualny poziom rozwoju wyznaczany jest poziomem dojrzałych funkcji, a jego wskaźnik stanowią samodzielne osiągnięcia dziecka (określane liczbą rozwiązanych zadao)

 Potencjalny poziom rozwoju określają dopiero kształtujące się funkcje psychiczne, aktualizowane w sytuacji współpracy z osobą bardziej kompetentną (wskaźnik:: liczba zadao, rozwiązywanych z pomocą)

Czynniki rozwoju człowieka

 Biologiczne czynniki rozwoju są szczególnie ważne we wczesnym okresie życia.

 Środowisko staje się ważniejsze w następnych okresach rozwojowych. Typowe zachowania, jak np. chodzenie, są mniej modyfikowane przez środowisko niż zachowania takie, jak nabycie zdolności językowych

 Optymalny czas interwencji to wiek niemowlęcy i przedszkolny. Teoria Blooma wskazuje, że do 6r.ż. jest to czas najbardziej intensywnego rozwoju dziecka. W tym czasie kształtuje się 3 częśd zdolności poznawczych człowieka

 Ryzyko zaburzeo rozwojowych jest rezultatem niekorzystnego działania wielu czynników, ale także często niemożności sprawowania kontroli nad nimi.

Program „klucz do uczenia się” Galiny Doly’a

 Podstawy teoretyczne wynikają z koncepcji Lwa Wygotskiego

 Podstawą jest kształtowanie myślenia symbolicznego, czyli zdolności dziecka do interpretowania symboli.

Program skupia się na umiejętności interpretowania świata i stosowanych w nim symboli.

Skinner – Nauczyciel to specjalista w dziedzinie ludzkiego zachowania, a jego zdanie polega na wywołaniu niezwykle złożonych zmian w niezwykle złożonym materiale

cechy diagnozy – kompleksowa, profilowa, pozytywna, ukierunkowująca i rozwojowa

Dydaktyka defektologiczna

o Termin stosowany w języku rosyjskim określa naukę o wszelkich defektach, usterkach, wadach fizycznych i psychicznych człowieka

o Nie powinien byd stosowany zamiennie z dydaktyką specjalną, gdyż defekt oznacza trwałe uszkodzenie, nieodwracalny brak lub ułomność

Deksiodydaktyka

o Dotyczy rozwoju ludzkich możliwości, zdolności, które potencjalnie zawsze istnieją i wobec tego stwarzają realne

Sawant- pamięć bez pojmowania

Ortodydaktyka (Otton Lipkowski wprowadził to pojęcie)

o Cele:

 doskonalenie procesu nauczania do specyficznych potrzeb i psychofizycznych właściwości jednostek odbiegających od normy

 w zakresie nauczania uczniów nieprzystosowanych społecznie ortodydaktycy podejmują działania celem zmiany aspołecznych postaw tych uczniów i ułatwienia im przystosowania się do zadao społecznych

o jest częścią dydaktyki ogólnej i przyjmuje jej ogólne zasady, ale szczególnie

Dydaktyka rewalidacyjna

o Re-validus – w pełni silny, zdrowy, przywrócony do normy

Dydaktyka rehabilitacyjna

o Re-habilitatio – przywrócony do życia w społeczeństwie mimo istniejącej niepełnosprawności

o Osoby z wadami wzroku, słuchu, z wadami fizycznymi, NI

Ustawa o rehabilitacji z 1997 roku

 Rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, pedagogicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej

Dzięki tej ustawie działaniami rehabilitacyjnymi, pedagogicznymi zostały objęte osoby z głęboką niepełnosprawnością intelektualną; wcześniej była tylko opieka służb medycznych

Specjalne potrzeby edukacyjne

 Specjalne trudności w uczeniu się

o Odnoszą się do uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi o zróżnicowanej etiologii, którzy wymagają zastosowania specjalnej organizacji procesu edukacyjnego

o Grupa ta obejmuje uczniów niewidomych, słabo widzących, niesłyszących, słabo słyszących itp..

Specyficzne trudności w uczeniu się

o Odnoszą się do uczniów w normie intelektualnej, którzy mają trudności w przyswajaniu treści dydaktycznych, wynikające ze specyfiki ich funkcjonowania poznawczo-percepcyjnego (niższe niż przeciętne możliwości intelektualne, a także dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia, dysortografia)

Mechanizmy uczenia się; podstawowe procesy

 Percepcja  Spostrzeganie, Uwaga, Pamięd

 Opracowanie  Myślenie, Mowa

 Wykonanie  Procesy manualne, Procesy motoryczne, Mowa

Procesy instrumentalne – czy i w jakim stopniu jest w stanie się uczyd?  spostrzeganie, uwaga, pamięd, myślenie, mowa, procesy manualne, motoryczne

Procesy kierunkowe – czy i w jakim stopniu chce podjąd uczenie się?  motywacja uczenia się, potrzeba osiągnięd, procesy emocjonalne, procesy wolicjonalne; USKRZYDLENIE – optymalna wydajnośd, efektywnośd wykonania zadao. Warunki, aby uskrzydlenie zaistniało: Zadanie na miarę możliwości dziecka, Wykonanie zadania sprawia dziecku radosc