*JAN KASPROWICZ: poeta, dramaturg, tłumacz, dziennikarz. Wychowany w rodzinie chłopskiej na Kujawach. Studiował filozofię i literaturę, w 1904 ukończył doktorat, później został profesorem i rektorem uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Autor cyklu wierszy „ z chałupy”, „obrazy zagonu”, hymny- „ginącemu światu”, „salve Regina”, liryków utworzonych w stylistyce franciszkańskiej „księga ubogich”. Jan Kasprowicz pozostawał pod wpływem różnych prądów literackich: naturalizm, impresjonizm, symbolizm przez ekspresjonizm do prymitywizmu (frańciszkanizm).
* „KRZAK DZIKIEJ RÓŻY”- jest to cykl 4 sonetów połączonych wspólnym tematem, opisem krajobrazu tatrzańskiego nad Smreczyńskim stawem. Cykl tych sonetów ukazał się w 1898. Powtarzające się w całym cyklu są wyodrębnione elementy przyrody tatrzańskiej np.: krzak dzikiej róży, spróchniała limba, ściana skał. Sonet da się odczytać niejednoznacznie, pierwsze dwie strofy utrzymane są w poetyce impresjonistycznej, w tercynach Kasprowicz zawarł kontrastowy obraz życia i śmierci.
*KATASTROFIZM: (z gr. Przewrót, punkt zwrotny), postawa duchowa występująca w kulturze i sztuce. Pogląd głoszący zagładę wartości uznawanych za szczególnie cenne dla kultury. Przejawami katastrofizmu są: świadomość kryzysu, poczucie zagrożenia, wartość współczesnego świata, niepokój o los kultury, obawa przed zagładą, katastrofą. Motywy te były obecne w przemyśleniach polskich twórców (np.: Z. Krasińskiego „nie boska komedia”, J. Kasprowicz, S.I. Witkiewicz, J. Czechowicz, T. Gajcy, K. Gałczyński), i różnorodnych wizjach zagłady: egzystencjalnej, historycznej, generacyjnej, kulturowej, kosmicznej, ekologicznej itd.
*Źródła katastrofizmu J. Kasprowicza: utrata zaufania do ludzi, trwałych wartości, osobisty dramat poety po zdradzie żony Jadwigi.
*HYMNY: obejmują dwa cykle poematów, ukazały się w 1902 r.
*SYNBOL: w przeciwieństwie do alegorii ma na celu wyrażenie tego co trudne do wyrażenia, to odpowiednik takich jakości, które nie będąc jasno określonymi nie posiadają adekwatnych (odpowiednich) określeń w języku.
*Hymn J. Kasprowicza „Dies irae” wykorzystuje obrazowanie symboliczne. Podmiotem lirycznym w hymnie jest Adam. Głowa Chrystusa w cierniowej koronie jest to znak Bożej męki i cierpienia, symbol Chrystusa w kaźni, symbol bólu i szyderstwa. W wizji Kasprowicza Chrystus jest biernym świadkiem ostatecznego rozrachunku stwórcy z ludźmi. Wizja ta jest sprzeczna z chrześcijańskimi wierzeniami i wyobrażeniami sądu ostatecznego. Odpowiedzialność za upadek człowieka ponosi w wizji Kasprowicza Bóg. Do Boga zwraca się z oskarżeniami Adam. Jest to Bóg potężny, absolutny, przypominający Boga staro testamentowego „Potężne łono przepotężnych łon”, „jasność jasności”, „łaska łask i gniewów gniew”, „zmrok zmroków”. Adam stawia zarzuty Bogu obojętności nad dolą ludzką „z nimi razem płacz, kamienny, lodowaty Boże”. Adam bezsilny i zrezygnowany zaczyna bluźnić, buntować się , mówi „ojcze rozpusty, o źródło zdrady”, „przez grzech twój Boże! Ginę! ginę !”. Adam przypomina Konrada buntującego się przeciw Bogu w „Wielkiej Improwizacji” z III cz. Dziadów. Podobnie jak Mickiewiczowski Konrad niszczy chrześcijańską koncepcję Boga. Utwór kończy się wizją totalnej zagłady, końca, „ na wszystko mrok nicości nieprzebyty spłyną”, „niech nic nie będzie”. Podobny motyw kryzysu światopoglądowego spowodowany tragedią osobistą twórcy, znajdziemy w „Trenach” Jana Kochanowskiego.
* W przypadku Hymnu Kasprowicza „Dies Irae” niebagatelną rolę odegrały elementy biograficzne: 1). Przywiązanie poety do uroków liturgii i obrzędowości ludowej. 2). Wykształcenie klasyczne i humanistyczne, znajomość pisma świętego, tradycji ludeochrześcijańskiej. 3). Klimat epoki, bankructwo ideałów, powszechne odrzucenie dekadencji. 4). Tragedia osobista, rozstanie z żoną.
*Stanisław Wyspiański: (1869- 1907). Był artystą wszechstronnym, malował, rysował, wykonywał grafiki, projektował witraże, pisał wiersze i dramaty. Urodził się w Krakowie, studiował w szkole sztuk pięknych w Krakowie. Zetkną się z malarstwem impresjonistycznym, z odnowieniem dawnych technik plastycznych, takich jak witraże i freski. Interesował się teatrem. Podczas pobytu w Paryżu powstały jego pierwsze próby dramatyczne. W 1894 powrócił do Krakowa. Najpierw zyskał rozgłos jako plastyk, zaprojektował polichromię w restaurowanym klasztorze Franciszkanów, wszedł do redakcji „życie” jako ilustrator, stał się współzałożycielem stowarzyszenia sztuka. W roli malarza dekoratora rozpoczął współpracę z teatrem miejskim. W nim odbyły się premiery jego sztuk: „warszawianka” (1898), „Wesele” (1901), „Wyzwolenia” (1903). Wyspiański „myślał teatrem”, starannie opracowywał dramaty pod kątem inscenizacji. W 1900 ożenił się z chłopką Teofilią Spytkówną, przez ostatnie lata zmagał się z chorobą.