*„Koniec wieku XIX”- manifest pokolenia dekadentów.

*Liryk Tetmajera to wiersz, w którym podmiot liryczny wylicza szereg postaw jakie może przyjąć człowiek względem życia, są nimi: przekleństwo, ironia, wzgarda, rozpacz, rezygnacja, walka, byt przyszły, użycie.

Wszystkie te postawy zostają zanegowane, odrzucone. Adresatem wiersza jest człowiek końca XIX w. porównany do mrówki rzuconej na szyny przed pociągiem nadchodzącym w pędzie. Ta egzystencjalna metafora symbolizuje absurd ludzkiego istnienia. Metafora ta może również dotyczyć cywilizacji, rozwoju wobec której autonomia człowieka została zagrożona, zachwiana. W utworze Tetmajer nawiązuje do filozofii A.Schopenhauera. Bohater liryczny wiersza w zakończeniu utworu wykonuje gest zwieszenia głowy, który oznacza całkowitą rezygnację, poddanie się. Utwór ma charakter pesymistyczny, mówi o ideowej pustce ludzi końca XIX w.

7.10.10 LEKCJA 13

Temat: Rozpaczliwy hedoizm w erotykach K. Przerwy-Tetmajera.

W lirykach miłosnych Tetmajera bohater liryczny szuka w miłości zmysłowej zapomnienia o bólu istnienia. W bezpruderyjny sposób przedstawia atut miłosny, namiętność, pożądanie, które pozwalają chociaż na chwile uciec od absurdu egzystencji. Nastawiony na doznanie przyjemności erotyzm zaprawiony jest jednak cierpieniem, bowiem miłość nie zawsze może być lekiem na rozpacz, często rodzi niedosyt, poczucie nie spełnienia. W nowatorski sposób przedstawia autor kochankę, która ma cechy kobiety fatalnej „Femme fatale”.

*„Kowal” Najważniejszym tematem wiersza jest nieustanna dbałość o doskonalenie osobistych umiejętności każdego człowieka, czyli praca nad silną osobowością. Pierwszoplanowa jest postać tytułowego kowala, który symbolizuje ludzi uparcie dążących do osiągnięcia zaplanowanego celu, pracujących nad własną osobowością. Zadaniem kowala jest stworzenie silnego i odpornego serca, które zniesie trudy życia. Porzucając młodopolski dekadentyzm bohater zdaje sobie sprawę z własnych możliwości, które sprowadzają się głównie do fizycznej siły ("pięści mej gromy potworne"). Dość istotne jest użycie wielu czasowników wyrażających ekspresję: "wyrzucam", "ciskam", "wykuwam", "rozbijam". Wszystkie one wskazują na siłę i zdeterminowanie tytułowego kowala, który nie wątpi we własne zdolności.