Spory pomiędzy epigonami klasycyzmu a karamzinistami.
Karamzinistami nazywano w Rosji zwolenników nowych estetyk w literaturze i sztuce - sentymentalistów, preromantyków, romantyków. Na początku wieku XIX spór pomiędzy nimi a klasycystami przybrał już bardzo agresywna formę. Powstawały stowarzyszenia zrzeszające ideowych przeciwników. W 1801 roku w Moskwie założono “Przyjacielskie Stowarzyszenie Literackie”, które łączyło zwolenników nowych tendencji (należeli tu głównie późniejsi działacze dekabrystowscy, a także m.in. bracia Andrzej i Aleksander Turgieniejewowie, Wasyl Żukowski). Towarzystwo działało jednak niewiele ponad rok i rozpadło się z powodu zbyt dużych różnic ideowych wśród członków - Aleksander Turgieniew i Wasyl Żukowski byli preromantykami, natomiast Andrzej Turgieniew i Mierzjakow głosili oświeceniową tradycję zaangażowania literatury do celów walki ideowej.
W tym samym roku (1801) w Petersburgu zawiązało się “Wolne Stowarzyszenie Miłośników Literatury, Nauki i Sztuk Pięknych”. Animatorami stowarzyszenia byli Wasyl Papugajew, Iwan Born, Aleksander Wostokow, którzy ukierunkowani byli na kontynuowanie tradycji oświeceniowych, klasycznych. Należeli tu również dwaj synowie Aleksandra Radiszczewa (autorzy ód, tragedii, eposów), co spowodowało, że stowarzyszenie to nazywano “Radiszewskimi”. Formacja ta przetrwała do 1825 orku, do powstania dekabrystów.
W 1803 roku zwolennik tradycji klasycystycznych - Aleksander Szyszkow - wystąpił z rozprawą pt. “Rozważania o starym i nowym stylu w języku rosyjskim”. Był to atak na karamzinistów, których uważał za zdrajców niszczących język ojczysty. Nawoływał w tej rozprawie do powrotu do starocerkiewnosłowiańszczyzny, odwoływał się do idei Łomonosowa. Szyszkow był propagatorem całkowitej likwidacji francuszczyzny i innych wpływów językowych i powrotu do narodowej twórczości i folkloru. Był konserwatystą światopoglądowym, przeciwnikiem Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Jego wystąpienie spowodowało burzę wśród karamzinistów, którzy nie zamierzali zostawić tego ataku bez odpowiedzi. Wówczas rozpoczęła się ożywiona polemika, trwająca wiele lat.
W latach 1811 - 1816 działało stowarzyszenie “Biesiada” [Беседа], której członkami byli Aleksander Szyszkow, Sergiusz Sieryjski, Aleksander Szachmatow, Gawryła Dzierżawin i Iwan Kryłow. Ze stowarzyszeniem tym sympatyzowali także będący poetą Mikołaj Gniedicz, Aleksander Gribojedow, Paweł Katienin (późniejszy autor ballad o charakterze preromantycznym). Najbardziej aktywnym literacko członkiem był Szachowski, który w 1805 roku napisał poemat heroikomiczny pt. “Nowy Stern” [Новый Стерн], w którym obśmiał karamzinistów. W 1815 roku Szachmatow wydał komedię “Lekcje dla kokietek” [Урок кокетка], gdzie personalnie zaatakował Wasyla Żukowskiego. Przeciwnikami Biesiady byli: Wasyl Żukowski, Konstantyn Batiuszkow, Wasyl Puszkin (ojciec Aleksandra Puszkina), Piotr Wiaziemski (sympatyk Polaków, mieszający w Warszawie), Sergiusz Uwarow, Mikołaj Turgieniew, Nikita Murawiow zrzeszeni w organizacji o nazwie “Arzamas”, utworzonej w roku 1815. Nazwa pochodziła od niewielkiego miasteczka słynącego z hodowli gęsi, stąd tez gęś znajdowała się w herbie stowarzyszenia. Z tą formacją sympatyzował Aleksander Puszkin, który został do niego przyjęty zaocznie w 1816, będąc jeszcze w liceum (z powodu jego utworów), ale nigdy formalnym członkiem nie został. W 1809 roku Batiuszkow napisał satyrę pt. “Widzenie na rzece zapomnienia”. Spotkania tego ugrupowania miały na pozór charakter towarzyski, dochodziło do nich podczas obiadów, na których jednym z głównych dań była gęś. Rozmawiano tam o celach i kształcie literatury, misji autorów. Z czasem zaczęto też poruszać tematy polityczne, które stały się powodem rozwiązania stowarzyszenia w 1817 roku z obawy przed represjami.
W 1811 reoku przy Uniwersytecie Moskiewskim działało stowarzyszenie zbliżone do “Radiszewskich”, ale dużo łagodniejsze niż “Biesiada”.
Ze sporów ideowych zwycięsko wyszli jednak karamziniści pomimo tak silnej opozycji.
Stowarzyszenia te wydawały mnóstwo czasopism, na łamach których lansowały swoje idee. Karamzinistów popierały następujące tytuły: “Zwiastun Europy” [Весник Европы] (wydawany od 1802 roku przez Karamzina), “Merkuriusz Moskiewski” (od 1803 orku wydawany przez Makarowa), “Patriot Izmajłowski” (od 1804 roku). Z kolei klasycyści mieli oparcie w następujących tytułach: “Siewiernyj Becnik”, “Lucej”, “Lukitel Sowietności”, “Żurnal Moskiewski”, “Kwietnik”. Ukazywały się także literackie almanachy: “Zwój muz” oraz “Periodyk Literacki”.
Wasyl Żukowski.
Był dzieckiem z romansu Rosjanina Bukina z służącą Turczynką (nazwisko otrzymał po chrzestnym ojcu, przyjacielu rodziny Bukinów). Uważał się za ucznia Karamzina, fascynował się sentymentalizmem, potem preromantyzmem niemieckim. Całkowicie obcy był mu jednak romantyzm pasywny, a zwłaszcza postawa bajroniczna. Uciekał natomiast do wyidealizowanego średniowiecza i folkloru rosyjskiego. Przekładał i adaptował ballady niemieckich preromantyków (w licznie ok. 40). W 1808 roku opublikował balladę “Ludmiła”.