6. Etapy rozwiązywania problemów społecznych :

a) dostrzeżenie problemu - podmiot spostrzega sytuację i zauważa tkwiący w niej problem

b) analiza sytuacji problemowej - odbiór i wstępne wyodrębnienie informacji problemowych

c) wytworzenie pomysłów i rozwiązań

d)weryfikacja pomysłów – ocena możliwych rozwiązań

Socjotechnika według Adama Podgóreckiego:

Stanowi jedną z najważniejszych form oddziaływania aparatu państwowego, partii politycznych i elity władzy na tych:

•których się już kontroluje;

•których się pragnie kontrolować;

•którzy przeszkadzają w sprawowaniu pożądanej kontroli

Można wyróżnić, zdaniem Adama Podgóreckiego, trzy spojrzenia na socjotechnikę:

•klasyczna koncepcja socjotechniki polega na zestawieniu i dobieraniu rozmaitych prawidłowości ogólnych z zakresu socjologii i nauk pokrewnych po to, by przekładać je na język odpowiednich dyrektyw praktycznych.

•kliniczna koncepcja socjotechniki zainteresowana także w tym, by owe dyrektywy zostały zaakceptowane i zrealizowane; działa we współpracy z tymi do których te dyrektywy są skierowane.

•eksperymentalno-interwencyjna koncepcja socjotechniki uważa za swoje zadanie interwencję w stosunku do grup społecznych, instytucji, organizacji by wskazać potrzebę działania socjologicznego, z wyliczeniem korzyści i strat

7. Strategie rozwiązywania problemów :

a) pośrednie:

Strategia kar i nagród - najbardziej powszechną strategią rozwiązywania problemów społecznych jest strategia kar i nagród - jej stosowanie na większa skalę zaczęło się stosunkowo wcześnie w historii ludzkich społeczeństw, tj. wtedy gdy pojawiły się ośrodki władzy – realizowana była przez prawo i instytucje wymiaru sprawiedliwości, dziś też tak jest, aczkolwiek prawo nie jest koniecznym elementem tej strategii! Jej założenia mówią że problemy społeczne powstają jako konsekwencje działań jednostek naruszających zastany porządek społeczny i jego podstawowe instytucje a przede wszystkim prawo!

Jest kilka wersji tej strategii:

 

- strategia redystrybucji – tj. odpłaty, jej najbardziej klasyczną postać to tzw. prawo talionu – wyrażane niekiedy w formule oko za oko ; np. pojedynki i ich społeczna funkcja – polegała nie na zemście ale na przywróceniu godności czy honoru obu jego uczestnikom a więc przywróceniu wcześniejszego stanu rzeczy, z biegiem czasu pojedynki zakazane prawem, bo państwo chciało mieć monopol na stosowanie przymusu / swoista strategia rozwiązywania problemów społecznych bo jej podstawową funkcją jest symboliczne przywrócenie równowagi życia zbiorowego naruszonej przez przestępstwo i temu służy poddawanie zbrodniarza odpowiednim dolegliwościom.

 

- prewencja ogólna i prewencja szczególna – ogólnie to najprościej mówiąc odstraszanie, kładzie się nacisk nie tyle na dolegliwość jaką kara sprawia przestępcy ale na nadzieje że dolegliwość ta zniechęci innych do popełniania czynów zagrożonych karami. Szczególna to taka funkcja kary, która polega na uniemożliwieniu osobie karanej popełnienia jeszcze raz tego przestępstwa czy podobnego czynu; jest szczególna w tym sensie że koncentruje się na osobie karanej

•prawnicza wersja prewencji ogólnej koncentruje się na funkcji kar jakimi dysponuje system prawny

•obok propagowania wzorów pożądanych zachowań prezentowane SA w wielu dziedzinach życia – ku przestrodze – wzorce negatywne np. palacze papierosów są prezentowani jako ludzie o słabym charakterze, bezrobotni jako leniwi

 

•wiele badań wskazuje na to że strach przed karą jest wprawdzie istotnym czynnikiem kształtującym ludzkie zachowania ale w istocie ludzkie postępowanie kształtuje nie tyle sama •kara ile jej dalsze konsekwencje, czyli np. utrata prestiżu, godności

odstraszanie jest przede wszystkim funkcją subiektywnych ocen poziomu dolegliwości i nieformalnych konsekwencji oficjalnie stosowanych kar – ludzie obawiają się że kara może w znacznym stopniu zakłócić ich życie

•różnorodne próby rozwiązania problemów społecznych oparte na strategii odstraszania są współcześnie podejmowane na szeroką skalę, ich specyficzną postacią jest doktryna prewencji ogólnej, wyrażająca społeczne przekonania o funkcjach kar jakimi dysponuje system prawny – zasadniczym elementem odstraszania jest model roli negatywnej – prezentowanie szerokiej publiczności uznawanych za niewłaściwe, stwarzające określone problemy społeczne zachowań tak, aby jednocześnie przekonać poszczególne jednostki że konsekwencje są dla nich wielce niekorzystne

•prewencja szczególna czyli szerzej obezwładnienie, to taka strategia która zmierza do pozbawienia ludzi, stwarzających problemy, odpowiednich możliwości działania np. kiedyś karano złodziei ucinając im rękę

•idee prewencji szczególnej realizowane SA nie tylko poprzez instytucje prawa karnego i system penitencjarny – szeroko rozumianą prewencją szczególną jest na przykład pozbawienie prawa wykonywania zawodu, odebranie prawa jazdy, pracodawca może usiłować uniemożliwić dostęp do określonych stanowisk ludziom nie zasługującym na zaufanie z uwagi na swoją przeszłość

 

- strategie korekcyjne – kary i nagrody stanowią istotny element, z tym że pozostawiają one ,te strategie, pozostawiają znacznie większą autonomię jednostkom i kładą nacisk, nie tyle na zmianę zachowań indywidualnych, lecz na zmianę przesłanek jakimi kierują się ludzie podejmując te czy inne działania

•szeroko rozumiane strategie korekcyjne mogą obejmować całe społeczności poddawane działaniu rozmaitych programów sanacyjnych, wprowadzających nowe zasady itp. zwykle mamy o nich niezbyt dobre zdanie bo: 1. plan masowej, realizowanej na wielką skalę przebudowy moralnej, możliwy jest tylko w państwach totalitarnych i zwykle oznacza dominację jedynej słusznej ideologii 2. z reguły towarzyszy im polityczny radykalizm, graniczący z fanatyzmem, a to oznacza brutalne środki przymusu np. w Chinach zesłano setki tysięcy ludzi na wieś w ramach reedukacji w „rewolucji kulturalnej”

 

- strategie resocjalizacji – strategie korekcyjne stosowane wobec jednostek ; idea resocjalizacji przestępców sięga XVII wieku, potem np. w 1790 grupa kwarków z Filadelfii zorganizowała zakład karny oparty na izolacji, ciężkiej pracy i całkowitej abstynencji

•wątpliwości dotyczące granicy dzielącej dopuszczalne i niedopuszczalne techniki resocjalizacji – wyraził np. Orwell w „Rok 1984”

•rozmaite, często popadające ze sobą w konflikt wpływy socjalizacyjne – rodzina, szkoła, znajomi itp. – przynoszą nieprzewidywalne i nierzadko społecznie niekorzystne rezultaty – próbą naprawienia wcześniejszych błędów socjalizacyjnych jest resocjalizacja

 

- strategie korekcyjne które zmierzają do wprowadzenia ludzi bezrobotnych ponownie na rynek pracy, oferując im możliwości nabycia nowych umiejętności, przynajmniej w części zawodzą.

- edukacyjno – resocjalizacyjne interwencje społeczne zakorzenione w głębokim przekonaniu o dobrej naturze człowieka – nie zapewniają sukcesu.

 

- strategie opiekuńczości społecznej – element opiekuńczości społecznej, w każdym społeczeństwie dostrzegamy jednostki które nie są w stanie same sobie poradzić i wymagają różnych form wsparcia ze strony innych. Strategie te skierowane są na ludzi ubogich, słabych, cierpiących, chorych upośledzonych. Z biegiem czasu obejmowano nimi coraz szersze kategorie osób. Współcześnie dużą wagę przywiązuje się do sprawiedliwości społecznej rozumianej jako równość szans.

b) pośrednie – jednostka ma możliwość podejmowania wyboru zmiany swojego postępowania ale muszą być zgodne z interesami zbiorowymi.

- programy rynkowe – strategie wolnorynkowe, zabezpieczenia ze stu różnych instytucji, które są utrzymywane wypracowanie jednostki.

 

8. Perspektywy teoretyczne:

a) teoria funkcjonalna – ubóstwo ma więcej zalet niż wad, daje ono korzyści. Problem tkwi w dostosowaniu definicji. Ubóstwo względne czyli zaspokojenie podstawowych potrzeb życia według funkcjonalistów jest dobre. Jeśli ktoś widzi osobę, to sam stara się być bogatym i jest to pojęcie pozytywne; bieda ma mieć charakter motywujący.

b) koncepcja konfliktowa – jest ogromne rozwarstwienie społeczne pod względem majątkowym , są szkodliwe dla całego społeczeństwa. Kładzie ona nacisk na pogłębiające się różnice, niechęć wobec drugiej klasy. Elita władzy i pieniędzy są coraz bardziej tożsame

c) teoria interakcjonizmu – znaczenie ubóstwa jest zabrane od nas samych. Romantyczni biedacy – studenci i artyści, ukazują biedę jako coś dobrego, pozytywnego. Niektórzy nie biorą kwestii ubóstwa jako zjawiska społecznego, tylko obwiniają siebie za taki stan. Brak wiary w siebie i swoje możliwości.

d) teoria feministyczna – kobiety są uboższe od mężczyzn. Kiedy dochodzi do rozwodu, wtedy mężczyzna przejmuje majątek, a kobieta zostaje bez środków do życia, ubożeje. Według feministek i niektórych kobiet, pojawia się efekt szklanego sufitu, w przeciwieństwie do mężczyzn, bądź też lepka podłoga, czyli kobieta nie jest w stanie osiągnąć lepszego, wyższego stanowiska, takiego jak mężczyzna.