Mikołaj Wrzyszcz Gdańsk, 09.04.2013

Budownictwo, sem. IV, gr. 11

Ciąg niwelacyjny

1. Budowa niwelatora

Niwelator to urządzenie geodezyjne służące do pomiaru różnicy wysokości między punktami terenowymi. Instrument składa się ze spodarki, do której za pomocą 3 śrub poziomujących jest przykręcony korpus. Za pomocą tych śrub ustawiane i sprawdzane jest centralne położenie pęcherzyka libeli okrągłej. Korpus składa się również z obiektywu i okularu lunety, w której widać krzyż kresek jako siatkę celowniczą. Do ustawienia ostrości służą okular i śruba ogniskująca. Dodatkowo na lunecie umieszczony jest celownik do przybliżonego ustawienia lunety w kierunku punktu terenowego. Do dokładnego wycelowania służą śruby leniwe.

1. Opis badania

Badanie polegało na sprawdzeniu różnicy wysokości między dwoma reperami, w celu praktycznego zastosowania wiedzy o tworzeniu ciągu niwelacyjnego. Doświadczenie rozpoczęło się od ustawienia niwelatora ze statywem na stabilnym podłożu. Następnie wypoziomowano instrument i odczytano wartość wstecz z łaty umieszczonej na reperze A. W gruncie utwierdzono żabkę nr 1 (tak aby niwelator był pomiędzy nią a reperem) i na jej górnym bolcu umieszczono łatę, z której odczytano wartość w przód. Łatę z repera A przeniesiono na żabkę nr 2, a niwelator między żabkę 1 i 2. Najpierw odczytano wartość wstecz z żabki 1, a następnie w przód z żabki 2. Cały proces powtarzano aż jedna z łat trafiła na reper B. Wartości odczytywano za pomocą niwelatora Leica 720 z dokładnością co 1 mm.

1. Wnioski

Badanie zakończyło się porównaniem wartości różnic wysokości między reperem A i B. Wystąpiła różnica między wartościami rzędu 11 mm. Jednakże mieści się ona w błędzie pomiaru. Błąd może być spowodowany niedokładnym spoziomowaniem niwelatora lub co bardziej prawdopodobne przypadkowym poruszeniem żabki lub łaty w trakcie pomiarów. Ponadto należy zauważyć, że niwelator libelowy jest mniej dokładny od niwelatora samopoziomującego lub laserowego, co również mogło mieć wpływ na pomiar, gdyż nie mamy informacji na temat sprzętu pomiarowego użytego do wyznaczenia wartości teoretycznych.