Politechnika Świętokrzyska

Wydział Inżynierii Środowiska, Geomatyki i Energetyki

Geodezja i Kartografia

Niwelacja reperów

Prowadzący: Opracowali:

dr inż. Mieczysław Jóźwik Agata Gawęcka

Iwona Gębska

Patrycja Jaros

Hubert Jarząb

Data oddania : 09.05.2014r. Ocena końcowa ……………………….

SPRAWOZDANIE Z WYKONANEGO ZADANIA

1. Cześć teoretyczna

Niwelacja reperów jest pomiarem wysokościowym, którego celem jest określenie wysokości punktów osnowy wysokościowej, zwanych reperami z dokładnością wymaganą dla danego rodzaju i klasy osnowy. Według wytycznych technicznych G-4.1 do oznakowania punktów osnowy wysokościowej pomiarowej, zakładanej na obszarze na którym planowane jest wykonanie pomiaru wysokościowego lub realizacyjnego, stosuje sie paliki drewniane z wbitym gwoździem, rurki żelazne, bolce lub trzpienie wbite w nawierzchnię. W przypadku pomiaru osnowy szczegółowej klasy III i IV należy przestrzegać zawartych w instrukcji technicznej G-2 i G-4 wymagań dokładnościowych.

W przypadku pomiaru osnowy pomiarowej a więc tej, której była przedmiotem naszego pomiaru wymagania dokładnościowe zawarte są w rozporządzeniu w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego to są:

-średni błąd niwelacji na 1km nie może przekraczać ±20mm

-maksymalna długość celowej nie powinna przekraczać 50m, obie celowe powinny być równe w zakresie 1m.

-różnica dwukrotnego pomiaru ∆h na pojedynczym stanowisku ±4mm -dopuszczalna odchyłka między pomiarem w kierunku głównym a powrotnym nie większa niż

±0,04√L [m] ,gdzie L-długość ciągu w km, - ciąg niwelacyjny powinien być dowiązany przynajmniej do dwóch reperów wyższej klasy.

1. Pomiar ciągu niwelacyjnego

Do wykonywanych pomiarów wykorzystaliśmy następujący sprzęt: -niwelator techniczny -statyw -dwie łaty niwelacyjne -dwie żabki Pomiar w kierunku głównym rozpoczyna się od zaplanowanego stanowiska pierwszego. Na stanowisku pierwszym jak i każdym następnym wykonujemy dwukrotny pomiar. Ciąg niwelacyjny składał się z sześciu stanowisk pomiarowych niwelatora w kierunku głównym oraz tyle samo w kierunku powrotnym. Odległość między łatami wynosiła ok. 50 kroków. Następnie ustawiliśmy w środku pomiędzy nimi niwelator. Po spoziomowaniu niwelatora za pomocą libelli pudełkowej, ustawieniu ostrości krzyża kresek i zogniskowania lunety na łatę wykonywano odczyty. Wykonaliśmy odczyty kreski środkowej na łacie "wstecz" oraz na łacie "w przód". Na każdym stanowisku niwelatora zmierzyliśmy dwukrotnie różnicę wysokości sąsiednich punktów wiążących poprzez zmianę wysokości instrumentu. Różnica przewyższeń z pomiaru I i II nie powinna przekraczać ±4mm. W przypadku gdy w/w różnica była większa wykonywano trzeci pomiar i porównywano z dwoma poprzednimi. Spośród trzech pomiarów wybierano dwa wolne od błędów grubych, a jeżeli takich nie było wykonywano kolejne pomiary przewyższeń do póki dwa ze wszystkich nie były różne o więcej niż 4mm. W taki sam sposób został wykonany pomiar w kierunku powrotnym. Przed opuszczeniem miejsca pomiaru zsumowano przyrosty w kierunku głównym i powrotnym, co powinno wynosić 0. Otrzymano wartość 3mm, wobec czego pomiar pomyślnie zakończono. Wszystkie odczyty i obliczenia zostały zapisane w dzienniku pomiarowym.

1. Prace kameralne.

Prace kameralne obejmowały wyrównanie przybliżone przyrostów na podstawie dwóch kierunków pomiaru ciągu oraz obliczenie bezwzględnych wysokości punktów RpPom i RpK w układzie „Kronsztadt 86”. Dla kontroli należy obliczyć jeszcze sumę odczytów wstecz z I i II (oddzielnie) pomiaru, sumę odczytów w przód z I i II (oddzielnie) pomiaru. Uśrednione różnice tych sum porównać z sumą przyrostów (różnica może tu wynikać tylko z zaokrągleń Δh do pełnych milimetrów). Z uwagi na to, że do ciągu włączono „po drodze” RpPom czynności wyrównania i obliczenia H podzielono na dwa, niezależne od siebie ciągi, dlatego też w załączeniu znajdują się trzy dzienniki 1. z pomiaru 2. z obliczenia odcinka RpP - RpPom 3. z obliczenia odcinka RpPom – RpK. Ten zabieg został zastosowany aby w sposób jednoznaczny określić H RpPom, które mogło być wyznaczone jako wysokość punktu pośredniego („żabki”) ale wówczas otrzymalibyśmy dwie jego wysokości – z kierunku powrotnego i głównego, różniące się o kilka milimetrów. Ta różnica wynika z niejednorodności rozrzucenia odchyłek na przyrosty (odchyłkę z pierwszego odcinka ciągu mogę rozrzucić na drugi odcinek o czym nawet nie będę wiedział) inaczej mówiąc takie wyrównanie nie byłoby adekwatne do pomiaru i perspektywy wykorzystania RpPom do dalszych pomiarów np. tyczenia wysokości infrastruktury technicznej.

Po obliczenia odchyłki dopuszczanej i stwierdzeniu, że otrzymana jest od niej mniejsza rozrzucono odchyłki na przyrosty. Odchyłki rozrzucono równomiernie, jednak gdy odchyłka jest za mała na rozrzucenie jej do każdego przyrostu – poprawkę dodawano do największych przyrostów.

Następnie przystąpiono do obliczenia wysokości poprzez dodanie średniej różnicy wysokości między reperami do reperu o znanym H.